dwojaka, jedna gdy spanie nie jest tak głębokie bardzo, to jest, gdy chory na trącanie i wołanie ocknie się, i przemówi, a przy tym jest gorączka, takie spanie zowie się Lethargus. Drugie zaś jest głębokie spanie, (bez gorączki) takie, że chory jak umarły śpi, ocucić go niepodobna, oddychaniem tylko znać że śpi, takie spanie zowie się Carus, i mało co się różni do Apopleksyj. Jeżeli w tym bardzo głębokim spaniu chory siedm dni przetrwa, może się z niego wybiegać. Jeżeli się też przyłący do inszej choroby jakiej głównej, jako do szaleństwa, złym jest znakiem. Item. Jeżeli chory śpiąc powoli
dwoiáka, iedná gdy spánie nie iest ták głębokie bárdzo, to iest, gdy chory ná trącánie y wołánie ocknie się, y przemowi, á przy tym iest gorączká, tákie spánie zowie się Lethargus. Drugie záś iest głębokie spánie, (bez gorączki) tákie, że chory iák umárły śpi, ocućić go niepodobna, oddychániem tylko znáć że śpi, tákie spánie zowie się Carus, y máło co się rożni do Apoplexyi. Ieżeli w tym bárdzo głębokim spániu chory śiedm dni przetrwa, może się z niego wybiegáć. Ieżeli się też przyłączy do inszey choroby iákiey głowney, iáko do szaleństwá, złym iest znákiem. Item. Ieżeli chory śpiąc powoli
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 96
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
do tego twarz się mieni, oczy, rece i nogi ziębnieją, śmierć pewna czeka. Peripneumonia. jest gorsza nad Pleurę więcej w sobie mając niebezpieczeństwa, a niżeli bólu. Item. Gdy nic przez kaszel nie odchodzi, a przy tym niespanie, szaleństwo, albo też Lechargo rąk i nóg ziębnienie, chrapanie z ciężkim oddychaniem, paznkoty sine, znaki sa wielkiego niebezpieczeństwa. Item. Gdy się do Pleury przyłący. Item Gdy się na początku chorób pokaże uryna mętna, a w kilka dni potym uczyni się jasna, znaczy śmierć. Item Jeżeli się w Pleurę obróci, (lubo się rzadko przytrafia) dobry znak jest. Item. Gdy się
do tego twarz się mieni, oczy, rece y nogi ziębnieią, śmierć pewna czeka. Peripneumonia. iest gorsza nád Pleurę więcey w sobie máiąc niebespieczeństwá, á niżeli bolu. Item. Gdy nic przez kászel nie odchodźi, á przy tym niespánie, szaleństwo, álbo też Lechargo rąk y nog ziębnienie, chrapánie z ćięszkim oddychániem, páznkoty śine, znáki sa wielkiego niebespieczeństwá. Item. Gdy się do Pleury przyłączy. Item Gdy się ná początku chorob pokaże uryná mętna, á w kilká dni potym uczyni się iásna, znáczy śmierć. Item Ieżeli się w Pleurę obroći, (lubo się rzadko przytrafia) dobry znák iest. Item. Gdy się
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 162
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
grube dymy i jakoby niejakie sadze z humorów, a te na serce spadają, z których gdy się chce otrząsnąc, powietrza świeżego więcej bierze, i barżyej się roższerza, aby tak z wyrzuceniem potym powietrze, i one odrzuciło, a z tąd bywa wzdychanie kiedy ich oraz nie może zbyć wszytkich, tedy wzdychanie albo i oddychanie czyni. 22. Jeśli może kto płakać, albo śmiać się, kiedy zechce? Co strony powierzchownej postawy, może; ale to nie będzie ani płacz ani śmiech prawdziwy. Może jednak i prawdziwie płakać, byle sobie w przód w imainacjej stawił, rzecz która mu się przykrzy. 23. Czemu bladzi a drżący bywają
grube dymy y iákoby nieiákie sádze z humorow, á te ná serce zpádáią, z ktorych gdy się chce otrząsnąc, powietrza świeżego więcey bierze, y bárżiey się roższerza, áby ták z wyrzuceniem potym powietrze, y one odrzućiło, á z tąd bywá wzdychanie kiedy ich oraz nie może zbyć wszytkich, tedy wzdychánie álbo y oddychanie czyni. 22. Ieżli może kto płákáć, álbo śmiáć się, kiedy zechce? Co strony powierzchowney postáwy, moze; ále to nie będźie áni płácz áni śmiech práwdźiwy. Może iednák y práwdziwie płakáć, byle sobie w przod w imáinácyey stawił, rzecz ktora mu się przykrzy. 23. Czemu bládzi á drżący bywáią
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 272
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
dla tego ruszania puls w biegających bywa prędszy. 11. Czemu gdy ciężar niesiemy prędko tchniemy? Do odetchnienia należą boki i piersi, kiedy ciężar niesiemy tedy muszkuły zabawione są, które pod czas oddychania piersi rozpieraja, i tak nie mając serce rozprzestrzenionego tchnienia, musi to drobiąc nagradzać, a zatym i puls prędkszy, i oddychanie bywa gęste. ROZDZIAŁ XVIII. O śmierci.
1. Czemu nie wszyscy jednaką śmierć mają? Przyczyny bowiem śmierci u różnych różne. V niektórych jako u tych co na gorączkę umierają, zbytni ogień gubi wszelką wilgotność, czasem ciepło gaśnie jako u starych, u niektórych nażbyt jest wilgotności, jako u tych które flegma zadusza
dla tego ruszánia puls w biegáiących bywa prędszy. 11. Czemu gdy ćiężar niesiemy prędko tchniemy? Do odetchnienia należą boki y pierśi, kiedy ćiężar niesiemy tedy muszkuły zábáwione są, ktore pod czás oddychánia piersi rozpieraia, y ták nie maiąc serce rozprzestrzenionego tchnienia, muśi to drobiąc nágradzać, á zátym y puls prętkszy, y oddychanie bywa gęste. ROZDZIAŁ XVIII. O śmierći.
1. Czemu nie wszyscy iednáką śmierć máią? Przyczyny bowiem śmierći u rożnych rożne. V niektorych iáko u tych co na gorączkę umieraią, zbytni ogien gubi wszelką wilgotność, czásem ćiepło gáśnie iáko u stárych, u niektorych náżbyt iest wilgotnośći, iáko u tych ktore flegma zádusza
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 195
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
.
Zarażonego zaś powietrzem morowym poznasz. I. Gdy zaraz z przodku ma gorączkę wielką. Podczas też i gorączki nie będzie wielkiej/ której ani chory czuje/ ani Medyk postrzeże: ale będą wprzód morowki/ potym góraczka. 2. Głowy bolenie ciężkie. 3. Suchość ust/ i pragnienie picia. 4. Ciężkie oddychanie. 5. Skłonność do wracania/ i brzydkość na żołądku. 6. Pojźrzenie ponure i rozmaite. 7. Niespanie/ podczas zbytnie spanie. 8. Odeszcie od rozumu. 9. Za uszyma guzy/ abo wrzody/ pod pachą także/ abo dym[...] nice. na dymionach/ abo gdziekolwiek morowki/ to jest
.
Záráżonego záś powietrzem morowym poznasz. I. Gdy záraz z przodku ma gorączkę wielką. Podczas też y gorączki nie będźie wielkiey/ ktorey áni chory czuie/ áni Medyk postrzeże: ále będą wprzod morowki/ potym goraczká. 2. Głowy bolenie ćiężkie. 3. Suchość vst/ y prágnienie pićia. 4. Ciężkie oddychánie. 5. Skłonność do wrácánia/ y brzydkość ná żołądku. 6. Poyźrzenie ponure y rozmáite. 7. Niespánie/ podczás zbytnie spánie. 8. Odeszćie od rozumu. 9. Zá vszymá guzy/ ábo wrzody/ pod pachą tákże/ ábo dim[...] nice. ná dimionách/ ábo gdziekolwiek morowki/ to iest
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: A3v
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dalszego oddychania nietylko nie pożyteczne ale i nader jest szkodliwe. Doświadczenia Nollet Leçons de Fysiq: Eksperyment: Tom: III.
150. Młode naostatek zwierzęta i ptaki w tej machinie nie giną dla tego, że krew w nich jakąś dziurą koło serca będącą, ma zupełną cyrkulacją, i do tego biegu żadnej od oddychania i powietrznej atmosfery pomocy potrzebuje. Lecz jak ta z czasem dziura zarośnie; już więcej w takowych machinach po wyciągnionym powietrzu wytrwać nie mogą, i niemając dostatecznego do oddychania powietrza ginąć muszą. o Ciężkości Powietrza.
151. Ze zaś oddychanie z ciężkości powietrznej atmosfery pochodzi, następujący Eksperyment pokazuje. Doświadczenie V.
152.
dalszego oddychania nietylko nie pożyteczne ale y nader iest szkodliwe. Doświadczenia Nollet Leçons de Physiq: Experiment: Tom: III.
150. Młode naostatek zwierzęta y ptaki w tey machinie nie giną dla tego, że krew w nich iakąś dziurą koło serca będącą, ma zupełną cyrkulacyą, y do tego biegu żadney od oddychania y powietrzney atmosfery pomocy potrzebuie. Lecz iak ta z czasem dziura zarośnie; iuż więcey w takowych machinach po wyciągnionym powietrzu wytrwać nie mogą, y niemaiąc dostatecznego do oddychania powietrza ginąć muszą. o Ciężkości Powietrza.
151. Ze zaś oddychanie z ciężkości powietrzney atmosfery pochodzi, następuiący Experyment pokazuie. Doświadczenie V.
152.
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 155
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
dziurą koło serca będącą, ma zupełną cyrkulacją, i do tego biegu żadnej od oddychania i powietrznej atmosfery pomocy potrzebuje. Lecz jak ta z czasem dziura zarośnie; już więcej w takowych machinach po wyciągnionym powietrzu wytrwać nie mogą, i niemając dostatecznego do oddychania powietrza ginąć muszą. o Ciężkości Powietrza.
151. Ze zaś oddychanie z ciężkości powietrznej atmosfery pochodzi, następujący Eksperyment pokazuje. Doświadczenie V.
152. Do szklanej flaszy ABCD, (Fig: 15. Tab: III.) na miejscu dna przyklej pęcherz CDG. Wyższym zaś tej flaszy otworem wpuść w nią inny mały pęcherz F, szcupłą rurkę H mający, i opatrz to wszytko,
dziurą koło serca będącą, ma zupełną cyrkulacyą, y do tego biegu żadney od oddychania y powietrzney atmosfery pomocy potrzebuie. Lecz iak ta z czasem dziura zarośnie; iuż więcey w takowych machinach po wyciągnionym powietrzu wytrwać nie mogą, y niemaiąc dostatecznego do oddychania powietrza ginąć muszą. o Ciężkości Powietrza.
151. Ze zaś oddychanie z ciężkości powietrzney atmosfery pochodzi, następuiący Experyment pokazuie. Doświadczenie V.
152. Do szklaney flaszy ABCD, (Fig: 15. Tab: III.) na mieyscu dna przykley pęcherz CDG. Wyższym zaś tey flaszy otworem wpuść w nią inny mały pęcherz F, szcupłą rurkę H maiący, y opatrz to wszytko,
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 155
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
, ustaną kolki. O Pleurze i Perypneumonij, to jest zapaleniu płuc.
Pleura jest zapalenie membrany to jest błonki ziobra pokrywającej i przyległych części, która nazywa się Pleura, z kąd też i ta choroba swoje ma przezwisko.
Znaki Pleury: Naprzód ból znaczny w lewym lubo w prawym boku pod łopatkami, gorączka znaczna, oddychanie ciężkie, puls prędki i głęboki, kaszel suchy, podczasz wilgotny, przez który wychodzi materia różna, a czasem krwawa, bywa dwojaka, jedna legitima to jest prawdziwa, druga illegitima, to jest nie tak ciężka, i lubo też ma znaki, jednak wolniejsze. Znaki zaś zapalenia płuc są.
Duszność wielka, ból
, ustáną kolki. O Pleurze y Peripneumonij, to iest zápáleniu płuc.
Pleurá iest zápálenie membrány to iest błonki źiobra pokrywáiącey y przyległych częśći, ktora názywa się Pleurá, z kąd też y tá chorobá swoie ma przezwisko.
Znáki Pleury: Náprzod bol znáczny w lewym lubo w práwym boku pod łopátkámi, gorączká znáczna, oddychánie ćięszkie, puls prędki y głęboki, kászel suchy, podczász wilgotny, przez ktory wychodźi máteria rożná, á czásem krwáwa, bywa dwoiáka, iedná legitima to iest prawdźiwa, druga illegitima, to iest nie ták ćięszka, y lubo też ma znáki, iednák wolnieysze. Znáki zás zápálenia płuc są.
Duszność wielka, bol
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 69
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
dając do picia. O Hipochondrii.
ZNaki Hipochondrii. Naprzód żołądka słabość i niestrawność, bolenia onegosz częste, zatwardzenia częste stolców. Rozpalania boków, uryna czasami jasna jak woda, czasami pomieszana i mętna, Wiatrów pełność w kiszkach. Nudności i tęskliwości. Serca drzenie, także w lewym bokupulsatie. Suchość w ustach, oddychanie ciężkie, mózgu poalterowanie, z kąd przychodzi niby szaleństwo, Melancholia, aprehensie, i różne fantazje, głowy zawrót, te są pryncypalne znaki tej choroby, które nie wszystkie wraz i nie jednakowo wydają się w każdym cierpiącym tę chorobę, ale te albo owe, rzadko wszystkie. Sposoby leczenia
Leczenie tej choroby, ile
dáiąc do pićia. O Hipochondrij.
ZNáki Hipochondrij. Náprzod żołądká słábość y niestráwność, bolenia onegosz częste, zátwárdzenia częste stolcow. Rospalánia bokow, uryná czásami iásná iák wodá, czásami pomieszáná y mętná, Wiátrow pełność w kiszkách. Nudnośći y tęskliwośći. Sercá drzenie, tákże w lewym bokupulsatie. Suchość w ustách, oddychánie ćięszkie, mozgu poálterowánie, z kąd przychodźi niby száleństwo, Meláncholia, ápprehensie, y rożne fantázye, głowy zawrot, te są pryncypálne znáki tey choroby, ktore nie wszystkie wraz y nie iednákowo wydáią się w káżdym ćierpiącym tę chorobę, ále te álbo owe, rzadko wszystkie. Sposoby leczenia
Leczenie tey choroby, ile
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 72
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
