zwierzchownie nim mażąc/ albo inym olejkom i maściom przydany/ oziębłym częściom ciała jest użyteczny (Tabe) O Kopytniku/ Rozdział 12.
Asarum Nardus Rustica. Haselwurtz. Liście.
KOpytnik/ który drudzy Leśnym/ albo Wiejskim Nardusem zowią. Liście ma Bluszczowemu podobne/ jeno dobrze mniejsze/ miękczejsze i okrąglejsze/ kwiat bronatny Bielunowemu pąpiu kształtem podobny/ który zaras z liściem z korzenia pochodzi/ na obwyższej a cienkiej stopce/ wdzięcznie pachniący/ w tym nasienie drobne/ jąderkom jagód winnych podobne/ przyostrzejszym/ dla granowitości tu i owdzie kończystej. Prącik ma granowity a miękki/ korzonków wiele knodowatych albo kolankowatych krzywych/ drobnych/ cienkich/ trawie podobnych: wonne
zwierzchownie nim máżąc/ álbo inym oleykom y máśćiom przydány/ oźiębłym częśćiom ciáłá iest vżyteczny (Tabe) O Kopytniku/ Rozdźiał 12.
Asarum Nardus Rustica. Haselwurtz. Liśćie.
KOpytnik/ ktory drudzy Leśnym/ álbo Wieyskim Nárdusem zowią. Liśćie ma Bluszcżowemu podobne/ ieno dobrze mnieysze/ miękczeysze y okrágleysze/ kwiát bronatny Bielunowemu pąpiu kształtem podobny/ ktory záras z liśćiem z korzenia pochodźi/ ná obwyższey á ćienkiey stopce/ wdźięcznie pachniący/ w tym naśienie drobne/ iąderkom iágod winnych podobne/ przyostrzeyszym/ dla gránowitośći tu y owdźie kończystey. Prąćik ma gránowity á miękki/ korzonkow wiele knodowátych álbo kolankowátych krzywych/ drobnych/ ćienkich/ trawie podobnych: wonne
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 34
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
plastrów niemożemy przykladać. Korzenie Kuklikowe warząc/ a tę juchę naczczo i na noc po sześciu łotów/ abo łyżek/ ciepło pijąc/ goi. Zielnik D. Simona Syreniusa/ Trunek rannym. Trunek kosztowny rannym.
Item, Weźmi ziela z korzeniem Kukliku/ garści sześć/ Złomignatu trzy garści/ Trzaszczek sosnowego łuczywa i pąpia jego/ Przywrotu/ Driakwie polnej/ Trojanku/ abo Wilczej stopy/ Rożyńcowego liścia po dwu garści/ Lopowego drzewa kwiatu/ Kokornaku/ Paproci kwitnącej/ abo Strusiego pióra/ Ośmundam zowią Łacinnicy/ liścia Miarzowego/ liścia z drzewa Pigwowego/ Bazanowcu po pułtory garści/ Zwyciężyjadu/ abo Tojeści ośm łotów/ Kokoryczki cztery łoty:
plástrow niemożemy przykládáć. Korzenie Kuklikowe wárząc/ á tę iuchę náczczo y ná noc po sześćiu łotow/ ábo łyżek/ ćiepło piiąc/ goi. Zielnik D. Simona Syreniusa/ Trunek ránnym. Trunek kosztowny ránnym.
Item, Weźmi źiela z korzeniem Kukliku/ gárśći sześć/ Złomignatu trzy gárśći/ Trzasczek sosnowego łuczywá y pąpia iego/ Przywrotu/ Dryakwie polney/ Troiánku/ ábo Wilczey stopy/ Rożyńcowego liśćia po dwu gárśći/ Lopowego drzewá kwiátu/ Kokornaku/ Páproći kwitnącey/ ábo Struśiego piorá/ Osmundam zowią Láćinnicy/ liśćia Miarzowego/ liśćia z drzewá Pigwowego/ Bázánowcu po pułtory gárśći/ Zwyćiężyiádu/ ábo Toieśći ośm łotow/ Kokoryczki cztery łoty:
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 270
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
prosto, ale na boki. Głęboko według proporcyj drzewa ma być wsadzone i najmniej na dziesięć łokci jedno od drugiego. Okrzesywać go potrzeba póki samo drzewo na 5. łokci nie wyrośnie od ziemie. Obserwacje insze do przeszłych służące.
1. CZas do szczepienia i sadzenia jest, póki drzewo które chcesz sadzić albo szczepić z pąpiów nie rozkwita: i owszem gdy pąpiów jeszcze żadnych nie ma.
2. Gdy zimne wiatry od północy wieją, nie potrzeba wykopywać drzewek dla przesadzania: bo korzenia scgną.
3. Drzewka po pełni przesadzone, prędko fruktyfikują: po Nowiu zaś lepiej się korzenią i wyżej rosną.
4. Dni wilgotne lepsze są do przesadzania
prosto, ále ná boki. Głęboko według proporcyi drzewá ma bydź wsádzone y naymniey ná dźieśięć łokći iedno od drugiego. Okrzesywáć go potrzebá poki samo drzewo ná 5. łokći nie wyrośnie od źiemie. Obserwácye insze do przeszłych służące.
1. CZás do szczepienia y sadzenia iest, poki drzewo ktore chcesz sadźić álbo szczepić z pąpiow nie rozkwita: y owszem gdy pąpiow ieszcze żadnych nie ma.
2. Gdy źimne wiátry od połnocy wieią, nie potrzebá wykopywáć drzewek dla przesadzánia: bo korzeniá scgną.
3. Drzewká po pełni przesadzone, prętko fruktyfikuią: po Nowiu zaś lepiey się korzenią y wyżey rosną.
4. Dni wilgotne lepsze są do przesadzania
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: F2
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
według proporcyj drzewa ma być wsadzone i najmniej na dziesięć łokci jedno od drugiego. Okrzesywać go potrzeba póki samo drzewo na 5. łokci nie wyrośnie od ziemie. Obserwacje insze do przeszłych służące.
1. CZas do szczepienia i sadzenia jest, póki drzewo które chcesz sadzić albo szczepić z pąpiów nie rozkwita: i owszem gdy pąpiów jeszcze żadnych nie ma.
2. Gdy zimne wiatry od północy wieją, nie potrzeba wykopywać drzewek dla przesadzania: bo korzenia scgną.
3. Drzewka po pełni przesadzone, prędko fruktyfikują: po Nowiu zaś lepiej się korzenią i wyżej rosną.
4. Dni wilgotne lepsze są do przesadzania, aniżeli suche: ciepłe zaś i
według proporcyi drzewá ma bydź wsádzone y naymniey ná dźieśięć łokći iedno od drugiego. Okrzesywáć go potrzebá poki samo drzewo ná 5. łokći nie wyrośnie od źiemie. Obserwácye insze do przeszłych służące.
1. CZás do szczepienia y sadzenia iest, poki drzewo ktore chcesz sadźić álbo szczepić z pąpiow nie rozkwita: y owszem gdy pąpiow ieszcze żadnych nie ma.
2. Gdy źimne wiátry od połnocy wieią, nie potrzebá wykopywáć drzewek dla przesadzánia: bo korzeniá scgną.
3. Drzewká po pełni przesadzone, prętko fruktyfikuią: po Nowiu zaś lepiey się korzenią y wyżey rosną.
4. Dni wilgotne lepsze są do przesadzania, aniżeli suche: ćiepłe záś y
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: F2
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
rok, jako ludzie dzieci, Zostawi, skąd, skoro da miejsce zima wiośnie, Znowu list takrocznemu podobny wyrośnie. W tej mierze tylko listek szczęśliwszy od człeka, Że tamtemu natura listopada czeka — Każdy miesiąc, każdy dzień ludziom ledwie łopat Grobom nastarczą, każda godzina listopad; Potem, że zawsze pierwej list spada niż pąpie — W dziesiątych łzach, po dzieciach, ociec się tu kąpie, Nim go wiatr bólów, żalów, kłopotów uwędzi, Nim śmierć, jako list z drzewa, z tego świata spędzi. 322. PRZYCZYNA SIWIZNY
Czemu starzy siwieją, bywszy czarni z młodu? Nie znajdziesz, tak rozumiem, inszego dowodu, Tylko że
rok, jako ludzie dzieci, Zostawi, skąd, skoro da miejsce zima wiośnie, Znowu list takrocznemu podobny wyrośnie. W tej mierze tylko listek szczęśliwszy od człeka, Że tamtemu natura listopada czeka — Każdy miesiąc, każdy dzień ludziom ledwie łopat Grobom nastarczą, każda godzina listopad; Potem, że zawsze pierwej list spada niż pąpie — W dziesiątych łzach, po dzieciach, ociec się tu kąpie, Nim go wiatr bólów, żalów, kłopotów uwędzi, Nim śmierć, jako list z drzewa, z tego świata spędzi. 322. PRZYCZYNA SIWIZNY
Czemu starzy siwieją, bywszy czarni z młodu? Nie znajdziesz, tak rozumiem, inszego dowodu, Tylko że
Skrót tekstu: PotFrasz2Kuk_II
Strona: 380
Tytuł:
Ogrodu nie wyplewionego część wtora
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
ile chcesz, rozwierć w donicy, zmieszaj z przetapianym masłem ciepłym, niech tak stoi tydzień, potym usmaż, przecedź, wyciśni i schowaj, służy ta maść osobliwie na Rożą, gdziekolwiek się wyda, najbardziej gdy na twarzy i głowie będzie, smarując nią, i papier szary na wierzch przykładając. Maść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funta, sadła Wieprzowego przetapianego świeżego dwa funty, utłucz pąpie, ujeszaj z sadłem i schowaj do piwnice, potym powoli zbieraj zioła z osobna do garka wlawszy do niego Wina, albo octu mocnego, liścia Szalejowego, Makowego, Roschodniku, Psinkoweg, Sałacianego, Fiołkowego, każdego po dwie garści, zebrawszy zioła,
ile chcesz, rozwierć w donicy, zmieszay z przetapianym másłem ćiepłym, niech ták stoi tydźień, potym usmaż, przecedź, wyćiśni y schoway, służy ta máść osobliwie ná Rożą, gdźiekolwiek się wyda, naybárdźiey gdy ná twárzy y głowie będźie, smáruiąc nią, y papier száry ná wierzch przykłádáiąc. Máść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funtá, sadłá Wieprzowego przetapiánego świeżego dwá funty, utłucz pąpie, uieszay z sadłem y schoway do piwnice, potym powoli zbieray źioła z osobná do garká wlawszy do niego Winá, álbo octu mocnego, liśćia Száleiowego, Mákowego, Roschodniku, Pśinkoweg, Sáłaćiánego, Fijałkowego, káżdego po dwie garśći, zebrawszy źioła,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 210
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
niech tak stoi tydzień, potym usmaż, przecedź, wyciśni i schowaj, służy ta maść osobliwie na Rożą, gdziekolwiek się wyda, najbardziej gdy na twarzy i głowie będzie, smarując nią, i papier szary na wierzch przykładając. Maść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funta, sadła Wieprzowego przetapianego świeżego dwa funty, utłucz pąpie, ujeszaj z sadłem i schowaj do piwnice, potym powoli zbieraj zioła z osobna do garka wlawszy do niego Wina, albo octu mocnego, liścia Szalejowego, Makowego, Roschodniku, Psinkoweg, Sałacianego, Fiołkowego, każdego po dwie garści, zebrawszy zioła, wyłóż do panwi, zmieszaj sadło z Topolą, smaż do wysmażenia wilgotności
niech ták stoi tydźień, potym usmaż, przecedź, wyćiśni y schoway, służy ta máść osobliwie ná Rożą, gdźiekolwiek się wyda, naybárdźiey gdy ná twárzy y głowie będźie, smáruiąc nią, y papier száry ná wierzch przykłádáiąc. Máść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funtá, sadłá Wieprzowego przetapiánego świeżego dwá funty, utłucz pąpie, uieszay z sadłem y schoway do piwnice, potym powoli zbieray źioła z osobná do garká wlawszy do niego Winá, álbo octu mocnego, liśćia Száleiowego, Mákowego, Roschodniku, Pśinkoweg, Sáłaćiánego, Fijałkowego, káżdego po dwie garśći, zebrawszy źioła, wyłoż do panwi, zmieszay sadło z Topolą, smaż do wysmażenia wilgotnośći
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 210
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
