, takiej proporcyj, aby się mógł wcisnąć wronką O Ekonomice, mianowicie o Winie, etc.
do beczki, zbierz z kija martwą skorę, aż do zielonej nawierć gęsto dziur na końcu owego kija, którym ubij dobrze wino w beczce a nie zmieni się. Wino kwasne słodkim uczynisz, kiedy weń w woreczku korzenia paprotki, w cieniu, gdzie by słońce niedochodziło ususzonego, wpuścisz na sznurku w beczkę. Wino, żeby nieplesniało, kwiatu winnego ususzyć, w beczkę wrzucić. Item włóż w beczkę winną, próżną wapna nie gaszonego, wlej na ono wapna wina wrzącego, zatkaj wronkę beczki, taczaj beczkę na wszytkie strony, zaniechaj tak
, takiey proporcyi, aby się mogł wcisnąć wronką O Ekonomice, mianowicie o Winie, etc.
do beczki, zbierz z kiia martwą skorę, aż do zieloney nawierć gęsto dziur na końcu owego kiia, ktorym ubiy dobrze wino w beczce á nie zmieni się. Wino kwasne słodkim uczynisz, kiedy weń w woreczku korzenia paprotki, w cieniu, gdzie by słońce niedochodziło ususzonego, wpuścisz na sznurku w beczkę. Wino, żeby nieplesniało, kwiatu winnego ususzyć, w beczkę wrzucić. Item włoż w beczkę winną, prożną wapna nie gaszonego, wley na ono wapna wina wrzącego, zatkay wronkę beczki, taczay beczkę na wszytkie strony, zaniechay tak
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 491
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Przeto gdy chcesz możesz go brać w polewce jakiej; choć w jęczniennej abo z śliw/ naczczo dragm pułtory/ abo dwie i trzy przez kilka dni/ choć dzień podle dnia nic się nie trwożąc/ rano w nocy we dnie/ i na koniu/ Rożynki przyprawne też wolno mielancholią wywodzą/ żywot odwilżając. Weź korzenia paprotki co pod dęby rośnie ochędożonego suchego/ pół funta/ listków sensowych/ Korzenia suchego ślazu wielkiego/ każdego po ćwierci funta/ Anyżu słodkiego łotów dwa/ przetłuc wszytko/ i warzyć pod patiną w dostatku wody/ aż tego kwarta ostanie/ a gdy nieco przestydnie/ wycisnąć przez pytel jak namocniej/ namoczyć w to śliwek słodkich
Przeto gdy chcesz możesz go brać w polewce iákiey; choć w ięcznienney ábo z śliw/ náczczo dragm pułtory/ ábo dwie y trzy przez kilká dni/ choć dźień podle dniá nic się nie trwożąc/ ráno w nocy we dnie/ y ná koniu/ Rożynki przypráwne też wolno mieláncholią wywodzą/ żywot odwilżáiąc. Weź korzenia páprotki co pod dęby rośnie ochędożonego suchego/ puł funtá/ listkow sensowych/ Korzenia suchego ślazu wielkiego/ káżdego po czwierći funtá/ Anyżu słodkiego łotow dwá/ przetłuc wszytko/ y warzyć pod pátiną w dostátku wody/ áż tego kwartá ostánie/ á gdy nieco przestydnie/ wyćisnąć przez pytel iák namocniey/ námoczyć w to śliwek słodkich
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
serwatczana i ostra/ która maciczne żeły trapi/ śrzodki okracającemi/ i purgującemi/ których od czwartego Księżyca brzemienia/ aż do siódmego zażyjesz: według Hippo: upodobania/ purgatyki takiej niech zażyje. Weź korzenia podroźnikowego/ lakryciej łot 1. liścia rzepiku/ szczawiu/ endywiej po garści 1. Rozynek drobnych łotów dwa/ korzenia paprotki drag: trzy/ kwiecia fiałk: bronat: rożej czerwonej/ borako: miodunczan: po szczyptach: nasienia bąń/ ogurczanego/ małonowego/ citruli/ anyżu/ po drag: pół: mastiksu w węzełku drag: 1. liścia senesu dragm siedm: w dostatku wody warzyć/ aż dobre półkwarty zostanie/ przecedzeniu przydać tluczonego
serwatczána y ostra/ ktora máćiczne żeły trapi/ śrzodki okracáiącemi/ y purguiącemi/ ktorych od czwartego Kśiężycá brzemienia/ áż do śiodmego záżyiesz: według Hippo: vpodobánia/ purgatyki tákiey niech záżyie. Weź korzenia podroźnikowego/ lákryciey łot 1. liśćia rzepiku/ szczawiu/ endiwiey po garśći 1. Rozynek drobnych łotow dwá/ korzenia páprotki drag: trzy/ kwiećia fiałk: bronat: rożey czerwoney/ borako: miodunczán: po szczyptách: naśienia bąń/ ogurczánego/ málonowego/ citruli/ ányżu/ po drág: puł: mástixu w węzełku drág: 1. liśćia senesu dragm śiedm: w dostátku wody wárzyć/ áż dobre pułkwarty zostánie/ przecedzeniu przydáć tluczonego
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
Mocz pędzi.
Mocz zatrzymany nad przyrodzenie pobudza i wywodzi/ warząc go w wodzie i pijąc. Dychawicznym. Item.
Dychawicznym jest osobliwym lekarstwem/ tymże sposobem używany. Albo z miodem miałko zaczyniony i utarty/ że kształt Konfektu będzie miał/ i z łyżki częstokroć lizany. Item.
Korzenie jego pokrajać/ a z Paprotką/ z Izopem/ w pitym miedzie warzyć/ i pić/ chocia też miasto pospolitego trunku. Toż. Gwizdotchniącem.
Gwiżdżotchniącym/ to jest/ szyję wyciągnąwszy/ a usta otworzywszy powietrza chwytającym/ jest lekarstwem. Kaszlu.
Kaszel i inne niedostatki w piersiach leczy Paraliżem naruszonym.
Paraliżem w połowicy naruszonym/ używać go dobrze
Mocz pędźi.
Mocz zátrzymány nád przyrodzenie pobudza y wywodźi/ wárząc go w wodźie y piiąc. Dycháwicznym. Item.
Dycháwicznym iest osobliwym lekárstwem/ tymże sposobem vżywány. Albo z miodem miáłko záczyniony y vtárty/ że kształt Konfektu będźie miał/ y z łyszki częstokroć lizány. Item.
Korzenie iego pokráiáć/ á z Páprotką/ z Izopem/ w pitym miedźie wárzyć/ y pić/ choćia też miásto pospolitego trunku. Toż. Gwizdotchniącem.
Gwiżdżotchniącym/ to iest/ szyię wyćiągnąwszy/ á vsta otworzywszy powietrza chwytáiącym/ iest lekárstwem. Kászlu.
Kászel y ine niedostátki w pierśiách lecży Páráliżem naruszonym.
Páráliżem w połowicy náruszonym/ vżywáć go dobrze
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 59
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wszytko na subtelny proszek, dawaj mocniejszym po pół ćwierci łota, słabszym i dzieciom po z[...] rupule w Kaw[...] e, lubo w Winie ciepłym, lubo w wódce Podróżnikowej ciepłej, uleczysz tym każdą Febrę. Item weźmi Koperwasu prostego ćwierć łota, Salarmoniaku łot, wody czystej garniec, przydaj wierzchołków Centuryj, Kardybenedykty po garzci, Paprotki Dębowej łot, warz z godzinę, odstaw od ognia przecedź nie mięszając od spodu, dawaj codzień po kwaterce z rana ciepło, jest ten trunek nieprzyjemny lecz bardzo skuteczny.
Item weźmi Cremor Tarr dwa łoty, Saletry czystej pół łota, oczek Rakowych ćwierć łota, utrzyj wraz, dawaj codzień w rosole nie słonym
wszytko ná subtelny proszek, daway mocnieyszym po puł ćwierći łotá, słábszym y dziećiom po s[...] rupule w Kaw[...] e, lubo w Winie ćiepłym, lubo w wodce Podroznikowey ćiepłey, uleczysz tym káżdą Febrę. Item wezmi Koperwásu prostego ćwierć łotá, Salarmoniáku łot, wody czystey garniec, przyday wierzchołkow Centuryi, Kárdibenedikty po garzći, Páprotki Dębowey łot, warz z godzinę, odstáw od ogniá przecedź nie mięszáiąc od spodu, daway codzień po kwáterce z ráná ćiepło, iest ten trunek nieprzyiemny lecz bárdzo skuteczny.
Item wezmi Cremor Tarr dwá łoty, Sáletry czystey puł łotá, oczek Rákowych ćwierć łotá, utrzyi wraz, daway codzień w rosole nie słonym
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 8
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
kamienna, Calamenthum.
Przetacznik, Veronica.
Lukrecia, Glycyrizza.
Omanowy korzeń, Radix Enulae.
Fiołkowy korzeń, Radix Ireos.
Kokornak okrągły, Aristolochia rotunda.
Nasienie Pokrzywiane, Semen Vrticae.
Figi, Ficus.
Ródzenki, Uvae pássae.
Migdały, Amygdalae.
Modrzewiowa gębka, Agarius.
Płuca Lisie, Pulmo Vulpis.
Paprotka dębowa, Polipodium.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Siarka, Sulphur.
Mira, Myrrha.
Lebiodka, Prassium.
Cukier lodowaty, Saccharum candisatum.
Roża w cukrze smażona Conserva Rosarum:
Tragant, Gumi Traganthum.
Szafran, Crocus.
Krokosowe nasienie, Semen carthami.
Sok Rzodkwiany, Sucus Raphani.
Kadzidło białe, Olibanum.
Daktyły
kámienna, Calamenthum.
Przetácznik, Veronica.
Lukrecia, Glycyrizza.
Ománowy korzeń, Radix Enulae.
Fijałkowy korzeń, Radix Ireos.
Kokornak okrągły, Aristolochia rotunda.
Naśienie Pokrzywiáne, Semen Vrticae.
Figi, Ficus.
Rodzenki, Uvae pássae.
Migdały, Amygdalae.
Modrzewiowa gębka, Agarius.
Płucá Lisie, Pulmo Vulpis.
Páprotka dębowa, Polipodium.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Siárka, Sulphur.
Mira, Myrrha.
Lebiodka, Prassium.
Cukier lodowáty, Saccharum candisatum.
Roża w cukrze smażoná Conserva Rosarum:
Tragant, Gumi Traganthum.
Száfrán, Crocus.
Krokosowe naśienie, Semen carthami.
Sok Rzodkwiany, Sucus Raphani.
Kádźidło białe, Olibanum.
Daktyły
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 277
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
jeżeli zimie przymieszać[...] castoreum trochę nie wadzi, ale lecie nie godzi się gdy gorące dni.
Pisze Dux Soxoniae in lib. communi, że od chłopa za sekret miał to mieć lekarstwo, którego wiele razy doznał w powietrze tak opisane; Wziąć kosłkowego korzenia łot, pokrzywianego parzącego dwa łoty, Jaskółczego ziela korzenia dwa łoty, paprotki id est, polipodyum, ślazowego, biedrzeńcu domowego i leśnego po cztery łoty, skorek wilczego łyka, jedynej jagodki, id est Bac. herb. paris ziarn, 26, to wszytko stłuc dobrze i nalać octu dobrego na to coby opalec był w zwysz w polewanym garncu, postaw przy wolnym ogniu prócz
ieżeli źimie przymieszáć[...] castoreum trochę nie wadźi, ále lećie nie godźi się gdy gorące dni.
Pisze Dux Soxoniae in lib. communi, że od chłopa zá sekret miał to miec lekárstwo, ktorego wiele rázy doznał w powietrze ták opisáne; Wźiąć kosłkowego korzenia łot, pokrzywiánego parzącego dwa łoty, Jaskołczego źiela korzenia dwá łoty, paprotki id est, polipodyum, ślazowego, biedrzeńcu domowego y leśnego po cztery łoty, skorek wilczego łyka, jedyney iagodki, id est Bac. herb. paris źiarn, 26, to wszytko stłuc dobrze y naláć octu dobrego ná to coby opalec był w zwysz w polewánym garncu, postaw przy wolnym ogniu procz
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: D3v
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
