podobne Srebrnikowym/ abo Pięćperstowym. Ciemnozielony także jako kłącze wełnistokośmate. Kwitem bladożółtym/ począwszy od śrzodku pręta aż do wierzchu kwitnie. Z tego nasienie obdłużne/ ku ziemi się skłaniające/ kosmate/ ostre: które gdy/ uschnie/ szat się imuje. Korzenie ma twardochrostowate/ niemałe mając odnóżek/ ciemno rumienne/ jako Pięćperstów. Miejsce i czas zbierania
Roście po pagórkach/ po polach/ na miedzach/ miedzy krzewinami i chrostem/ przy płotach/ i drogach/ na łąkach/ też w ogrodach/ nawyschłych ziemiach/ nie wyprawnych. Tego czasu ma być zbierany kiedy kwitnie. Przyrodzenie.
PIsze Galenus o nim w szóstych księgach o ziołach/ że
podobne Srebrnikowym/ ábo Pięćperstowym. Ciemnoźielony tákże iáko kłącze wełnistokosmate. Kwitem bládożółtym/ począwszy od śrzodku prętá áż do wierzchu kwitnie. Z tego naśienie obdłużne/ ku źiemi się skłániáiące/ kosmáte/ ostre: ktore gdy/ vschnie/ szat się imuie. Korzenie ma twárdochrostowáte/ niemáłe máiąc odnożek/ ćiemno rumienne/ iáko Pięćperstow. Mieysce y czás zbieránia
Rośćie po págorkách/ po polách/ ná miedzách/ miedzy krzewinámi y chrostem/ przy płotách/ y drogách/ ná łąkách/ też w ogrodách/ náwyschłych źiemiách/ nie wypráwnych. Tego czásu ma bydź zbierány kiedy kwitnie. Przyrodzenie.
PIsze Gálenus o nim w szostych kśięgách o źiołách/ że
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 273
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pułgarnca nalać/ i w konwi cynowej zalutowawszy w kotle ukropu wrzącego warzyć przez godzin cztery/ a tego trunkiem używać. Ranom. Przepukłym. Item.
Item, weźmi wtórego Sadcu dwie garści/ Wężowego mordu/ abo Kurzejnyry z liściem i z korzeniem/ Zanklu po pułtory garści. Głowienek/ Rzepiku/ Gawędy modrego kwiatu/ Pięćperstu małego/ Benedyktu/ po garści. Naparstnice błękitnokwitnącej/ Wężowych języczków/ Wierzby czerwonej liścia młodego po pół garści. Jałowcowych jagód cztery łoty co naświeżych/ z gruba przetłuczonych. To wszystko wespół pomieszać/ zioła posiekać drobno/ i na dwoję rozdzielić. Jednę cześć w konwi abo flaszy cynowej/ wina białego pułgarnca/ abo piwa
pułgárncá nálać/ y w konwi cynowey zálutowawszy w kotle vkropu wrzącego wárzyć przez godźin cztery/ á tego trunkiem vżywáć. Ránom. Przepukłym. Item.
Item, weźmi wtorego Sadcu dwie gárśći/ Wężowego mordu/ ábo Kurzeynyry z liśćiem y z korzeniem/ Zánklu po pułtory gársći. Głowienek/ Rzepiku/ Gáwędy modrego kwiátu/ Pięćperstu máłego/ Benediktu/ po gársći. Napárstnice błękitnokwitnącey/ Wężowych ięzyczkow/ Wierzby czerwoney liśćia młodego po puł gárśći. Iáłowcowych iágod cztery łoty co naświeżych/ z hrubá przetłuczonych. To wszystko wespoł pomieszáć/ źiołá pośiekáć drobno/ y ná dwoię rozdźielić. Iednę cześć w konwi ábo flászy cynowey/ winá białego pułgárncá/ ábo piwá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 283
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ abo kasztanowy. Rozsądek.
Mylą się/ którzy Srebrnik chcą mieć z rodzajem drugim Rzepiku. Ale barziej ci którzy go Millefolium, to jest/ Krwawnikiem mianowali. Nie tak od podobieństwa liścia i kwiatu swego łsniącego/ jako od znamienitych skutków swych/ to nazwisko Srebrnik/ abo Złotnik/ słusznie otrzymało. Pięciornik/ abo Pięćperst/ Rozdział 86.
Quinque folium, Pentafyllum. Fünffingerkraut. Fünff blat.
TEgo ziela/ które Pięciornikiem/ Pięćperstem/ i Pięcilistem zowiemy/ są kilkanaście ozdobnych rodzajów/ które nie tak siłami i skutkami/ jako postacią i barwą/ w korzeniu/ jedne od drugich/ i w kwieciu/ są sobie różne. Tych/
/ ábo kásztanowy. Rozsądek.
Mylą się/ ktorzy Srebrnik chcą mieć z rodzáiem drugim Rzepiku. Ale bárźiey ći ktorzy go Millefolium, to iest/ Krwawnikiem miánowáli. Nie ták od podobieństwá liśćia y kwiátu swego łsniącego/ iáko od známienitych skutkow swych/ to názwisko Srebrnik/ ábo Złotnik/ słusznie otrzymáło. Pięćiornik/ ábo Pięćperst/ Rozdźiał 86.
Quinque folium, Pentaphyllum. Fünffingerkraut. Fünff blat.
TEgo źiela/ ktore Pięćiornikiem/ Pięćperstem/ y Pięćilistem zowiemy/ są kilkánaśćie ozdobnych rodzáiow/ ktore nie ták śiłámi y skutkámi/ iáko postáćią y bárwą/ w korzeniu/ iedne od drugich/ y w kwiećiu/ są sobie rozne. Tych/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 294
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
którzy go Millefolium, to jest/ Krwawnikiem mianowali. Nie tak od podobieństwa liścia i kwiatu swego łsniącego/ jako od znamienitych skutków swych/ to nazwisko Srebrnik/ abo Złotnik/ słusznie otrzymało. Pięciornik/ abo Pięćperst/ Rozdział 86.
Quinque folium, Pentafyllum. Fünffingerkraut. Fünff blat.
TEgo ziela/ które Pięciornikiem/ Pięćperstem/ i Pięcilistem zowiemy/ są kilkanaście ozdobnych rodzajów/ które nie tak siłami i skutkami/ jako postacią i barwą/ w korzeniu/ jedne od drugich/ i w kwieciu/ są sobie różne. Tych/ acz się rodzajów piętnaście znajduje: Jednak trzy naprzedniejsze/ i napospolitsze tu się przypomnią. 1.
Pierwszy a napospolitszy
ktorzy go Millefolium, to iest/ Krwawnikiem miánowáli. Nie ták od podobieństwá liśćia y kwiátu swego łsniącego/ iáko od známienitych skutkow swych/ to názwisko Srebrnik/ ábo Złotnik/ słusznie otrzymáło. Pięćiornik/ ábo Pięćperst/ Rozdźiał 86.
Quinque folium, Pentaphyllum. Fünffingerkraut. Fünff blat.
TEgo źiela/ ktore Pięćiornikiem/ Pięćperstem/ y Pięćilistem zowiemy/ są kilkánaśćie ozdobnych rodzáiow/ ktore nie ták śiłámi y skutkámi/ iáko postáćią y bárwą/ w korzeniu/ iedne od drugich/ y w kwiećiu/ są sobie rozne. Tych/ ácz się rodzáiow piętnaśćie znájduie: Iednák trzy naprzednieysze/ y napospolitsze tu się przypomnią. 1.
Pierwszy á napospolitszy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 294
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Item weźmi wody ciepłej kwartę, wsyp do niej soli łyżkę, daj wypić przed paroksyzmem, służy to wiejskim grubym naturom, możesz przydać i pieprzu, lepiej będzie.
Item Wodka Centaureowa z ziela z wodą wypalona, pijąc ją jest dosyć skuteczna.
Item korzenia jako to Dzięglowy, Gentiany, Mistrzownikowy, Kurzego ziela, Pięćperstu, Kozłkowy, dobre są na tę febrę, lubo każdy z osobna lubo mięszając jedno z drugim.
Jest i innych sposobów niezliczonych na tę febrę, które jako mniej pożyteczne (przedniejsze zebrawszy) opuszczają się.
Item robią pospolicie plastry na tę febrę, które przykładają do pulsów przed paroksyzmem, to jest biorą Pająki i pajęczynę
.
Item weźmi wody ćiepłey kwártę, wsyp do niey soli łyszkę, day wypić przed pároxyzmem, służy to wieyskim grubym náturom, możesz przydáć y pieprzu, lepiey będźie.
Item Wodká Centáureowa z źiela z wodą wypaloná, piiąc ią iest dosyć skuteczna.
Item korzenia iáko to Dzięglowy, Gentiány, Mistrzownikowy, Kurzego źiela, Pięćperstu, Kozłkowy, dobre są ná tę febrę, lubo káżdy z osobná lubo mięszáiąc iedno z drugim.
Iest y innych sposobow niezliczonych ná tę febrę, ktore iáko mniey pożyteczne (przednieysze zebrawszy) opuszczáią się.
Item robią pospolićie plastry ná tę febrę, ktore przykłádáią do pulsow przed pároxyzmem, to iest biorą Páiąki y páięczynę
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 7
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
