rozum każdej Damy ślepi; Która na wdziecznej twarzy/ sprosne Muchy lepi. On to strój/ którym Bogu głupstwo zadawają; Gdy Muchami swych twarzy/ Damy poprawiają. Bóg im dał białe lice/ ony je pstrząc smolą: Przez co piekłu/ niż Niebu podobne być wolą. Nim są zdrowsze na ciele/ a twarzy plastrują/ Tym pewniejszą chorobę na duszach znakują. O Boże który wszytko z Nieba wysokiego. Widzisz/ a nieposkramiasz zbytku/ tak wielkiego! Nie mścisz się/ iż Obraz twój/ Moda tak zelżyła; Ze go na sprosną stajnią/ Gadom obróciła. Słuchajcie/ które rady Muchy przylepiacie/ Co za wykład Szatana Belzebuba macie
rozum káżdey Dámy ślepi; Ktorá ná wdźieczney twarzy/ sprosne Muchy lepi. On to stroy/ ktorym Bogu głupstwo zádawáią; Gdy Muchámi swych twarzy/ Dámy popráwiáią. Bog im dał białe lice/ ony ie pstrząc smolą: Przez co piekłu/ niż Niebu podobne bydź wolą. Nim są zdrowsze ná ćiele/ á twarzy plastruią/ Tym pewnieyszą chorobę ná duszách znákuią. O Boże ktory wszytko z Niebá wysokiego. Widźisz/ á nieposkrámiasz zbytku/ ták wielkiego! Nie mśćisz się/ iż Obráz twoy/ Modá ták zelżyłá; Ze go ná sprosną stáynią/ Gádom obroćiłá. Słucháyćie/ ktore rády Muchy przylepiáćie/ Co zá wykłád Szátáná Belzebubá máćie
Skrót tekstu: ŁączZwier
Strona: Bv
Tytuł:
Nowe zwierciadło
Autor:
Jakub Łącznowolski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1678
Data wydania (nie wcześniej niż):
1678
Data wydania (nie później niż):
1678
w żołądku, i dla tego zwali go straw corrupte szczaw niby straw. Co robić, aby mięso porąbane zrosło się lub rana, kość złomana?
Warz korzenia konsolidy alias żywokostu, ale ten co zwierzchu czarny, wewnątrz biały i klejowaty, tedy się mięso zrosnie, mówi Dioscorides. kości zaś złamane, klejem jego plastrować, zrastają się według Hirurgów. Aby raki były czerwone?
Gotowane, czerwone będą bez sekretu; ale żywe, aby takie były, polej je gorzałką hanyszkową. Jak zwierzynę w lecie konserwować?
Jeśli wgorąca letnie, chcesz, mieć Ptastwo niecuchniące, wgroch je włóż goły czysty. Jeśli zaś Jelenia, sarnę,
w żołądku, y dla tego zwali go straw corrupte szcżaw niby straw. Co robić, aby mięso porąbane zrosło się lub rana, kość złomana?
Warz korzenia konsolidy alias żywokostu, ale ten co zwierzchu czárny, wewnątrz biały y kleiowaty, tedy się mięso zrosnie, mowi Dioscorides. kości zas złamane, kleiem iego plástrować, zrastaią się według Hirurgow. Aby raki były czerwone?
Gòtowane, czerwone będą bez sekretu; ale żywe, aby takie były, poley ie gorzałką hanyszkową. Iak zwierzynę w lecie konserwować?
Ieśli wgorącá letnie, chcesz, mieć Ptastwo niecuchniące, wgroch ie włoż goły czysty. Ieśli zas Ielenia, sárnę,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 510
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
: Księgi Pierwsze. Wątrobie zatkanej.
Wątrobę zatkaną z winem używany.
Ślezionę zamuloną z midowym octem pijąc/ otwiera i leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom albo żyłom suchym naparzanie warzeniu Korzenia Fiołkowego/ albo Kosacowego/ jest osobliwym ratunkiem/ a potym olejkiem z korzenia jego i z kwiatu nacierając. Nawet Korzeń jego utłukszy plastrować dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem a z miodem pijąc/ abo w occie a w miodzie warzony/ i trunkiem używany. Mesua Zimnicom
Zimnicę odpędza/ z octem a z miodem naczczo używając. Płynieniu nasienia
Płynienie nasienia Męskiego zawściąga/ proch korzenia tego z ocztem pijąc naczczo poranu i na noc/ albo
: Kśięgi Pierwsze. Wątrobie zátkáney.
Wątrobę zátkáną z winem vżywány.
Sleźionę zámuloną z midowym octem pijąc/ otwiera y leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom álbo żyłom suchym náparzánie wárzeniu Korzenia Fiołkowego/ álbo Kosacowego/ iest osobliwym rátunkiem/ á potym oleykiem z korzenia iego y z kwiátu náćieráiąc. Náwet Korzeń iego vtłukszy plastrowáć dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem á z miodem pijąc/ ábo w ocćie á w miodźie wárzony/ y trunkiem vżywány. Mesua Zimnicom
Zimnicę odpądza/ z octem á z miodem náczczo vżywáiąc. Płynieniu naśienia
Płynienie naśienia Męskie^o^ záwśćiąga/ proch korzenia tego z ocztem piiąc náczczo poránu y ná noc/ álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 7
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
go używając. Mes. Macicy
Bolenie Macice uśmierza/ także go z winem pijąc. Toż też kapanie z niego czyni/ po Pępek w nim siedząc na korzeniu jego. Hai.
Macice zatwardziałości odmiękcza. Żyły jej odwilża i otwiera/ kąpanie także sobie z niego po pępek czynąc. Toż też otwór łona nim plastrując czyni. Zatwardziałości
Zatwardziałości wszelakie odmiękcza Plinius. Ściatyce
Ściatice/ to jest/ boleniu i łupaniu w biodrach/ jest ratunkiem/ korzenie Kosacowe warząc/ z tej polewki Klistery dając. Albo też sam Korzeń z żywicą plastrowany. Plim. Mesin Fiftule.
Fiftuły to jest: dziury w ciele głębokie/ a zwierzchu wąskie.
go vżywáiąc. Mes. Mácicy
Bolenie Máćice vśmierza/ tákże go z winem piiąc. Toż też kapánie z niego czyni/ po Pępek w nim śiedząc ná korzeniu iego. Hai.
Macice zátwárdźiáłośći odmiękcza. Zyły iey odwilża y otwiera/ kąpánie tákże sobie z niego po pępek czynąc. Toż też otwor łoná nim plastruiąc czyni. Zátwárdźiáłośći
Zátwardźiáłośći wszelakie odmiękcza Plinius. Sciátjce
Sciátice/ to iest/ boleniu y łupániu w biodrách/ iest rátunkiem/ korzenie Kosacowe wárząc/ z tey polewki Klistery dáiąc. Albo też sam Korzeń z zywicą plastrowány. Plim. Mesin Fiftule.
Fiftuły to iest: dźiury w ćiele głębokie/ á zwierzchu wąskie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 7
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Taber. Sen przywodzi.
Spanie przywodzi/ skronie nim namazując. Kolice
Kolice i darciu w trzewach/ z zimnych przyczyn/ jest ratunkiem/ tak przez usta/ jako przez klisters dany. Taber. Kiszki chędoży
Kiszki chędoży/ z pitym miodem używany.
Odziębionym członkom użyteczny/ pomazującie nim/ albo w oliwie korzeń smażąc i plastrując. Plin. Także Od psa obrażonem
Od psa obrażonym/ tenże plastr służy. Plin. Smrodu z nosa.
Smród z nosa pochodzący oddala/ mażąc nozdrza/ albo sarkając nosem. Szkodzi. Brzemiennym szkodliwy.
Brzemiennym panim szkodliwy/ abowiem płód z żywota wyciąga/ jakokolwiek bądź mazanim/ bądź przez usta używaniem.
SA
Taber. Sen przywodźi.
Spánie przywodźi/ skronie nim námázuiąc. Kolice
Kolice y dárciu w trzewách/ z źimnych przyczyn/ iest rátunkiem/ ták przez vstá/ iáko przez klisters dány. Taber. Kiszki chędoży
Kiszki chędoży/ z pitym miodem vżywány.
Odźiębionym członkom vżyteczny/ pomázuiącie nim/ álbo w oliwie korzeń smáżąc y plastruiąc. Plin. Tákże Od psá obráżonem
Od psa obráżonym/ tenże plastr służy. Plin. Smrodu z nosá.
Smrod z nosá pochodzący oddala/ máżąc nozdrzá/ álbo sarkáiąc nosem. Szkodźi. Brzemiennym szkodliwy.
Brzemiennym pánim szkodliwy/ ábowiem płod z żywotá wyćiąga/ iákokolwiek bądź mázánim/ bądź przez vstá vżywániem.
SA
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Postrzałom.
Postrzały tak z rusznice jako i z łuków.
Trzaski/ Szkła/ Darnie/ i inne rzeczy w ciele tkwiące/ bez wszelakiego bólu wyciąga/ jako i mieczyk/ przydawszy do tego miedzianego wytrzysku/ abo piany miedzianej/ trzecią część/ a piątą prochu z korzonków Centurii/ to Centurii/ to miodem zaczyniwszy plastrować. Dios. Ociekłości.
Któregokolwiek członku ociekłość/ z ognistym przymiotem/ rozpędza korzeń tego ziela z octem plastowany. Dios. Ślezienie.
Ślezione nabrzmiałą i twardą zmiękcza i trawi/ z octem nasienie tego ziela pół quinty pijąc/ i zwierzchnie namazując albo plastrując. Dios. Gal. Krostom
Krosty i świerzb z ciała spądza/
. Postrzałom.
Postrzały ták z rusznice iáko y z łukow.
Trzaski/ Skłá/ Darnie/ y ine rzeczy w ćiele tkwiące/ bez wszelákiego bolu wyćiąga/ iáko y mieczyk/ przydawszy do tego miedźianego wytrzysku/ ábo piány miedźiáney/ trzećią część/ á piątą prochu z korzonkow Centuriey/ to Centuriey/ to miodem záczyniwszy plastrowáć. Dios. Oćiekłośći.
Ktoregokolwiek członku oćiekłość/ z ognistym przymiotem/ rospądza korzen tego źiela z octem plastowány. Dios. Sleźienie.
Sleźione nábrzmiáłą y twárdą zmiękcza y trawi/ z octem naśienie tego źiela puł quinty piiąc/ y zwierzchnie námázuiąc álbo plastruiąc. Dios. Gal. Krostom
Krosty y świerzb z ćiáłá spądza/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a piątą prochu z korzonków Centurii/ to Centurii/ to miodem zaczyniwszy plastrować. Dios. Ociekłości.
Któregokolwiek członku ociekłość/ z ognistym przymiotem/ rozpędza korzeń tego ziela z octem plastowany. Dios. Ślezienie.
Ślezione nabrzmiałą i twardą zmiękcza i trawi/ z octem nasienie tego ziela pół quinty pijąc/ i zwierzchnie namazując albo plastrując. Dios. Gal. Krostom
Krosty i świerzb z ciała spądza/ i ciało zwierzchu chędoży/ sokiem tego ziela a miodem nacierając. Dymienicom
Dymienice twarde/ w dymionach/ i pod pachami rozgani. Plin: lib: 28. capite .20. Pluskwy traci.
Pluskwy traci i morzy/ sokiem z tego ziela
á piątą prochu z korzonkow Centuriey/ to Centuriey/ to miodem záczyniwszy plastrowáć. Dios. Oćiekłośći.
Ktoregokolwiek członku oćiekłość/ z ognistym przymiotem/ rospądza korzen tego źiela z octem plastowány. Dios. Sleźienie.
Sleźione nábrzmiáłą y twárdą zmiękcza y trawi/ z octem naśienie tego źiela puł quinty piiąc/ y zwierzchnie námázuiąc álbo plastruiąc. Dios. Gal. Krostom
Krosty y świerzb z ćiáłá spądza/ y ćiáło zwierzchu chędoży/ sokiem tego źiela á miodem náćieráiąc. Dymienicom
Dymienice twárde/ w dymionách/ y pod pachámi rozgáni. Plin: lib: 28. capite .20. Pluskwy tráći.
Pluskwy tráći y morzy/ sokiem z tego źiela
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ równie jako Kosaciec/ korzeń mocząc w winie/ albo warząc i pijąc. Durant. Suchotom.
Suchotnym użyteczne ziele/ pijąc go z kozim mlekiem/ bądź prochem/ bądź warzony korzeń. Wrzodom świnim.
Wrzody świnie albo zołza za uszyma i po szyj rozciągnione/ tymże sokie namazować dobrze/ albo wszystkim tym zielem plastrując. Liszaje na ciele spądza sokiem ze wszytkiego ziela wyżętym namazując. liszajom Podag:
Podagrykom jest niemałym ratunkiem. Księgi Pierwsze. O Zielu Tatarskiem/ Rozdział 3.
Acorum et Acorus verus. Piper apumKalmus ackerwurtz.
ZIele Tatarskie jest to/ które Łacinnicy właśnie Acorum zowią/ Liścia Kosacowemu podobnego/ jeno węższe i dłuższe
/ rownie iáko Kosaćiec/ korzen mocząc w winie/ álbo wárząc y piiąc. Durant. Suchotom.
Suchotnym vżyteczne źiele/ piiąc go z koźim mlekiem/ bądź prochem/ bądź wárzony korzen. Wrzodom świnim.
Wrzody świnie álbo zołzá zá vszymá y po szyi rośćiągnione/ tymże sokie námázowáć dobrze/ álbo wszystkim tym zielem plastruiąc. Liszáie ná ciele spądza sokiem ze wszytkiego źiela wyżętym námázuiąc. liszáiom Podág:
Podágrykom iest niemáłym rátunkiem. Kśięgi Pierwsze. O Zielu Tátárskiem/ Rozdźiał 3.
Acorum et Acorus verus. Piper apumKalmus ackerwurtz.
ZIele Tátárskie iest to/ ktore Láćinnicy właśnie Acorum zowią/ Liśćia Kosacowemu podobnego/ ieno węższe y dłuższe
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
leczy/ naparzając go tąż wodą/ abowiem suche żyły posila/ utwierdza i umacnia. Kurczom.
Kurcze/ i członków pokrzywienie rozpraszcza i leczy/ też wodę pijąc/ i ułomności naparzając. Przepukłym.
Przepukliny leczy/ Tatarskie ziele warzone/ Trunkiem używane. Ktemu/ kąpanie i naparzanie z niego czyniąc/ i sam Korzeń plastrując. Uszczknionym
Uszczknionym od węża/ i od innych bestii jadowitych/ Sok z Tatarskiego ziela korzenia/ z winem starym mocnym pić dobrze. Miesięcznej.
Miesięczną chorobę białogłowską wzbudza/ kapanie po pas z niego czyniąc: abowiem żyły otwiera.
Z samego korzenia także czopek ustrugany/ a w otwór łona wprawiony/ toż czyni. Także
leczy/ náparzáiąc go tąż wodą/ ábowiem suche żyły pośila/ vtwierdza y vmacnia. Kurczom.
Kurcze/ y członkow pokrzywienie rosprascza y leczy/ też wodę piiąc/ y vłomnośći náparzáiąc. Przepukłym.
Przepukliny leczy/ Tátárskie źiele wárzone/ Trunkiem vżywáne. Ktemu/ kąpánie y náparzánie z niego czyniąc/ y sam Korzen plastruiąc. Vsczknionjm
Vsczknionym od wężá/ y od inych bestiy iádowitych/ Sok z Tátárskiego źiela korzenia/ z winem stárym mocnym pić dobrze. Mieśięczney.
Miesięczną chorobę białogłowską wzbudza/ kapánie po pás z niego czyniąc: ábowiem żyły otwiera.
Z sámego korzenia tákże czopek vstrugány/ á w otwor łoná wpráwiony/ toż czyni. Tákże
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 20
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
na czczo. Gal. Plinius. Ślezionie.
Śleziony zatwardziałość odmiękcza i leczy/ także i Wątroby/ używając go/ bądź w cukrze czynionym/ abo i w miedzie smażonym/ bądź trunkiem używany/ warząc go w miodowym occie/ a na czczo i na noc pijać. Zwierzchu też nim naparzając bok lewy/ albo plastrując/ dobrze czyni. Gal. Ustom zapach.
Smród z ust pochodzący/ i czuchnienie przykre odpędza/ a zapach wdzięczny daje/ sam korzeń gryziony i żuchany. Kaszlu
Kaszel z Flisów zimnych zastanawia warząc go w wodzie/ a parę ciepła przez lijek usty w się puszczając: Polewkę też jego rano i na noc ciepło pijąc
ná czczo. Gal. Plinius. Sleźionie.
Sleźiony zátwárdźiáłość odmiękcza y leczy/ także y Wątroby/ vżywáiąc go/ bądź w cukrze czynionym/ ábo y w miedźie smáżonym/ bądź trunkiem vżywány/ wárząc go w miodowym ocćie/ á ná czczo y ná noc piiáć. Zwierzchu też nim náparzáiąc bok lewy/ álbo plastruiąc/ dobrze czyni. Gal. Vstom zapách.
Smrod z vst pochodzący/ y czuchnienie przykre odpądza/ á zapách wdźięczny dáie/ sam korzeń gryźiony y żuchany. Kászlu
Kászel z Flisow źimnych zástánawia wárząc go w wodźie/ á párę ćiepłá przez liiek vsty w się pusczáiąc: Polewkę też iego ráno y ná noc ćiepło piiąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 20
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
