et civilia, żeby sine caede fraterna zgodzić się raczyli, którzy prałaci w szyku ichm. panów Sapiehów znalazszy, gdy te punkta publice donieśli, indifferens responsum bez nadziei zgody a pogotowiu satysfakcyjej odebrali. A tymczasem ludzie ichm. panów Sapiehów pacholików od pospolitego ruszenia na czatę wysłanych tegoż dnia jednych żywcem pobrawszy, drugich pobiwszy, acriter exacerbarunt nobilitatem, tak dalece, że ks. pułkownik i drudzy oficjalistowie prawie przymuszeni od województw i powiatów die 18 praesentis po godzinie czwartej z północy ruszywszy się z miejsca i dobrą milę lasem uszedłszy zbliżyli się ku ichm. panom Sapiehom stanąwszy w polu długim i szerokim, gdy ex adverso, gdy się o godzinie
et civilia, żeby sine caede fraterna zgodzić się raczyli, którzy prałaci w szyku ichm. panów Sapiehów znalazszy, gdy te punkta publice donieśli, indifferens responsum bez nadziei zgody a pogotowiu satysfakcyjej odebrali. A tymczasem ludzie ichm. panów Sapiehów pacholików od pospolitego ruszenia na czatę wysłanych tegoż dnia jednych żywcem pobrawszy, drugich pobiwszy, acriter exacerbarunt nobilitatem, tak dalece, że ks. pułkownik i drudzy oficyjalistowie prawie przymuszeni od województw i powiatów die 18 praesentis po godzinie czwartej z północy ruszywszy się z miejsca i dobrą milę lasem uszedłszy zbliżyli się ku ichm. panom Sapiehom stanąwszy w polu długim i szerokim, gdy ex adverso, gdy się o godzinie
Skrót tekstu: RelSapRzecz
Strona: 191
Tytuł:
Relatio potrzeby cum domo Sapiehana...
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
relacje
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1700
Data wydania (nie wcześniej niż):
1700
Data wydania (nie później niż):
1700
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Rzeczpospolita w dobie upadku 1700-1740. Wybór źródeł
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef Gierowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
damo Kowalik, Chrystophoro Sosin alias Mikuszewicz, Casimiro Kwiatkowski alias Skalski, Blasio Kokoszka scabinis. (IJI. 39)
4372. (52) Między lakubem Dziurą a Reginą, małżonką jego, sąd niniejszy, ponieważ pomieniony Dziura dekretowi pierwszemu, którym mu nakazano, aby był małżonkę swoją, którą był od siebie, pobiwszy, wygnał, do spolnego mieszkania przyjął i z nią we wszelkiej uczciwości i poszanowaniu małżenskim mieszkał, spolnie się z sobą żywiąc, zadosyć nie uczynił,
nakazuje, aby tęz małżonkę swoją, jako mu przed tym nakazano, sprowadził i z nią mięszkał i dekret pierwszy we wszytkim aprobuje, a że temuż pierwszemu dekretowi dosyć
damo Kowalik, Christophoro Sosin alias Mikuszewicz, Casimiro Kwiatkowski alias Skalski, Blasio Kokoszka scabinis. (III. 39)
4372. (52) Między lakubęm Dziurą a Reginą, małżonką iego, sąd ninieyszy, poniewasz pomieniony Dziura dekretowi pierwszemu, ktorym mu nakazano, aby był małżonkę swoię, ktorą był od siebie, pobiwszy, wygnał, do spolnego mieszkania przyiął y z nią we wszelkiey uczciwości y poszanowaniu małżenskim mieszkał, spolnie się z sobą zywiąc, zadosyć nie uczynił,
nakazuie, aby tęz małżonkę swoię, iako mu przed tym nakazano, sprowadził y z nią mięszkał y dekret pierwszy we wszytkim approbuie, a że temusz pierwszemu dekretowi dosyć
Skrót tekstu: KsKrowUl_2
Strona: 643
Tytuł:
Księgi gromadzkie wsi Krowodrza, cz. 2
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Krowodrza
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
księgi sądowe
Tematyka:
sprawy sądowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1698 a 1699
Data wydania (nie wcześniej niż):
1698
Data wydania (nie później niż):
1699
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Księgi sądowe wiejskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bolesław Ulanowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1921
1.
OTTOMAN z Tatarem jeden Żołnierz i Rozbójnik dobry; Po górach Kapadocyj z kompanią takąż zasiadając, życiom i Fortunom Ludzkim inhinabat: Skąd zbogacony, i w ludzi przysposobiony, aperto Marte wiele Chrżeściańskich opanował Krain, w Bitynii w Mieście Pruzie założył Stolicę, umarł Roku 1326.
2. ORCHANES Ottomana Syn, pobiwszy Braci, panował, i granic sobie rozbojem przyczyniał. Miał za sobą Teodorę Chrześcijankę Córkę Jana Kantakuzena Greckiego Cesarza. Żyć przestał Anno Domini 1357.
3. AMURATES Syn Orchana. Pierwszy ten 60 tysięcy wojska Morzem wprowadził do Europy, Kalliopol, Adrianopol odebrał etc. O Serbii gdy żamyśla, od Despoty Łazarza zabity Anno Domini
1.
OTTOMAN z Tatárem ieden Zołnierz y Rozboynik dobry; Po gorach Kappadocyi z kompanią takąż zasiadaiąc, życiom y Fortunom Ludzkim inhinabat: Zkąd zbogacony, y w ludzi przysposobiony, aperto Marte wiele Chrżeściańskich opanował Krain, w Bitynii w Mieście Pruzie założył Stolicę, umarł Roku 1326.
2. ORCHANES Ottomana Syn, pobiwszy Braci, panował, y granic sobie rozboiem przyczyniał. Miáł za sobą Teodorę Chrześciankę Corkę Iana Kantakuzena Greckiego Cesarza. Zyć przestał Anno Domini 1357.
3. AMURATES Syn Orchana. Pierwszy ten 60 tysięcy woyska Morzem wprowadził do Europy, Kalliopol, Adrianopol odebrał etc. O Serbii gdy żamyśla, od Despoty Łazarza zabity Anno Domini
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 491
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
. Maurycego, Hasło jego było: Aut Mors, aut vita.
13. OTO II Ottona I. Syn w Rzymie ukoronowany, Harolda Króla Duńskiego pokonał, i przymusił do haraczu Uspokoił Henryka Książęcia Bawaryji, Kałabrią i Apulią Grekom odebrał, za posag po Teofanii Zonie swojej Greczynce, Greków i Saracenów, którzy ich pofiłkowali pobiwszy, ale drugą batalią od nich tak zniesiony, że ledwie sam językiem Greckim umianym salwował się Więc wkrótce zebrawszy liczną bitnego ludu kwotę, uderzył na Saracenów, na głowę poraziwszy, skąd nazwany Pallida Mors Saracenorum. Dano mu Epithetum: Sangvinarius (krwie rozlewca) że Zdrajców, Fakcjantów w Rzymie na traktament zaprosiwszy, pokatował,
. Maurycego, Hasło iego było: Aut Mors, aut vita.
13. OTHO II Ottona I. Syn w Rzymie ukoronowany, Harolda Krola Duńskiego pokonał, y przymusił do haraczu Uspokoił Henryka Xiążęcia Bawaryii, Kałabryą y Apulią Grekom odebrał, za posag po Teofanii Zonie swoiey Greczynce, Grekow y Saracenow, ktorzy ich pofiłkowali pobiwszy, ale drugą batalią od nich tak zniesiony, że ledwie sam ięzykiem Greckim umianym salwował się Więc wkrotce zebrawszy liczną bitnego ludu kwotę, uderzył na Saracenow, na głowę poraziwszy, zkąd nazwany Pallida Mors Saracenorum. Dano mu Epithetum: Sangvinarius (krwie rozlewca) że Zdraycow, Fakcyantow w Rzymie na traktament zaprosiwszy, pokatował,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 513
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
się Kamień jakiś znajdował na kształt klina, alias figury kliniasto-podługowatej z końcem utłuczonym, który węża wyrażał na sobie, jakby umyślnie był wymalowany zdołu bladawy, ale cale nie przezroczysty. Darował go był znalazca Albertusowi Wielkiemu, twierdząc, że na 500 wężów koło niego widział wijących się w Swewii vulgo Szwabii, których pobiwszy, ten kamień wziął, o którym o Kamieniach osobliwych
trzyma Kardan, że do niego Węże naturalną mają sympatią, i ich ciągnie do siebie.
Inne Kamienie mniej osobliwości mające bez alfabetu kruciusienko kładę, jako to Chrysoprasus tojest złoty por, że jest złotego i porowego alias zielonego Koloru, Oczom pomaga, wesołość przynosi, czyni
się Kamień iakiś znaydował na kształt kliná, alias figury kliniasto-podługowatey z końcem utłuczonym, ktory węża wyrażał na sobie, iakby umyślnie był wymalowany zdołu bladawy, ale cale nie przezroczysty. Dárował go był znalazca Albertusowi Wielkiemu, twierdząc, że na 500 wężow koło niego widział wiiących się w Swewii vulgo Szwabii, ktorych pobiwszy, ten kamień wziął, o ktorym o Kamieniach osobliwych
trzyma Kardan, że do niego Węże náturalną maią sympatyą, y ich ciągnie do siebie.
Inne Kamienie mniey osobliwości maiące bez alfabetu kruciusienko kładę, iako to Chrysoprasus toiest złoty por, że iest złotego y porowego alias zielonego Koloru, Oczom pomaga, wesołość przynosi, czyni
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 661
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Core, Datan, Abyron, Schismatycy najpierwsi, ziemi pożarciem ukarani. Numer: 16 Farao Król Egyski morzem zalany z wojskiem. Exodi 14. Item Jezabel 4. Regum 9. Antiochus 2 Machab: 9. Piłat sam siebie zabił, teste Eusebio lib: 2 cap: 7. Heród Ascalonites żonę, dzieci pobiwszy, od robactwa, jako pisze Józef Żydowin konsumptus. Nero Cesarz Matkobójca, tyranów Magister, Sceleratów Princeps, bojąc się od Senatu ubicia, sam się przebił, przy pomocy Eunucha Spera; Na co odpowiedziano: Nero nie moriatur, morytur. Dioklecian Cesarz sam sobie dał truciznę; Domician, przez spiknionych na się Przyjaciół,
Core, Datan, Abyron, Schismátycy naypierwsi, ziemi pożarciem ukarani. Numer: 16 Fárao Krol Egyski morzem zalany z woyskiem. Exodi 14. Item Iezabel 4. Regum 9. Antiochus 2 Machab: 9. Piłat sam siebie zabił, teste Eusebio lib: 2 cap: 7. Herod Ascalonites żonę, dzieci pobiwszy, od robactwá, iako pisze Iozef Zydowin consumptus. Nero Cesárz Matkoboyca, tyranow Magister, Sceleratow Princeps, boiąc się od Senatu ubicia, sám się przebił, przy pomocy Eunucha Spera; Ná co odpowiedziano: Nero ne moriatur, moritur. Dioklecian Cesarz sám sobie dał truciznę; Domician, przez spiknionych na się Przyiacioł,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1134
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
u Turków rekuperował, nie czekając sejmu i pozwolenia Rzpltej poszedł do Inflant szwedzkich, chcąc się z Moskwą złączyć, która w Inflantach fortecę szwedzką Narwę obiegła. Ale król szwedzki, sławny wojownik, najprzód Duńczykom oparłszy się, potem dniem i nocą przez bagna i lasy spieszył do Narwy, którą od oblężenia uwolniwszy i Moskwę pobiwszy, szedł w Inflanty polskie.
Przeciwko królowi Augustowi przywiązali się do króla szwedzkiego Sapiehowie z swoimi ludźmi i przyjaciółami, między którymi był Poniatowski, teraźniejszy kasztelan krakowski, oficer regimentu cesarskiego zabitego koniuszego Sapiehy, a tak potem wojska moskiewskie, szwedzkie, polskie i saskie teatrum wojny na Polsce założyły.
Nie jest moja materia tę wojnę
u Turków rekuperował, nie czekając sejmu i pozwolenia Rzpltej poszedł do Inflant szwedzkich, chcąc się z Moskwą złączyć, która w Inflantach fortecę szwedzką Narwę obiegła. Ale król szwedzki, sławny wojownik, najprzód Duńczykom oparłszy się, potem dniem i nocą przez bagna i lasy spieszył do Narwy, którą od oblężenia uwolniwszy i Moskwę pobiwszy, szedł w Inflanty polskie.
Przeciwko królowi Augustowi przywiązali się do króla szwedzkiego Sapiehowie z swoimi ludźmi i przyjaciołami, między którymi był Poniatowski, teraźniejszy kasztelan krakowski, oficer regimentu cesarskiego zabitego koniuszego Sapiehy, a tak potem wojska moskiewskie, szwedzkie, polskie i saskie teatrum wojny na Polszczę założyły.
Nie jest moja materia tę wojnę
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 65
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
się wyżej wyraziło.
Przebaczył potem król August Wtóry Sapiehom i Rzplta przywróciła ich do dóbr i honorów. Ale gdy król wdał się w wojnę szwedzką, to jest bez pozwolenia Rzpltej chciał Inflanty polskie Szwedom odebrać, wtenczas kiedy Moskwa, to jest Piotr Aleksiejewicz car, Inflanty także Szwedom odbierał, a Karol Dwunasty król szwedzki, pobiwszy pod Narwą inflancką Moskwę, do Polski za nimi i przeciw Sasom wszedł, tedy znowu Polska wojną się zakłóciła i Sapiehowie, mając ranę nieuleczalną, od króla Augusta Wtórego pod Olkinikami zadaną, przywiązali się do Szwedów.
Mało co przedtem ociec mój powrócił z cudzych krajów z Józefem Sapiehą, koniuszycem lit., potem podskarbim nadwornym
się wyżej wyraziło.
Przebaczył potem król August Wtóry Sapiehom i Rzplta przywróciła ich do dóbr i honorów. Ale gdy król wdał się w wojnę szwedzką, to jest bez pozwolenia Rzpltej chciał Inflanty polskie Szwedom odebrać, wtenczas kiedy Moskwa, to jest Piotr Aleksiejewicz car, Inflanty także Szwedom odbierał, a Karol Dwunasty król szwedzki, pobiwszy pod Narwą inflantską Moskwę, do Polski za nimi i przeciw Sasom wszedł, tedy znowu Polska wojną się zakłóciła i Sapiehowie, mając ranę nieuleczalną, od króla Augusta Wtórego pod Olkinikami zadaną, przywiązali się do Szwedów.
Mało co przedtem ociec mój powrócił z cudzych krajów z Józefem Sapiehą, koniuszycem lit., potem podskarbim nadwornym
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 389
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
dwa kroć stotysięcy ich trupem legło wbatalii, ośmdziesiąt tysięcy w niewolę zabranych; koścmi pobitych Cymbrów Francuzi winne ogrody swoje ogrodzali. Marius tam wystawił Tropheum, z którego są znaki tam po dziś dzień. Białogłowy zabrane wpraszały się do posług Panien Rzymskich Vestales, ale nie przyjęte; więc z żalu i złości wprzód dzieci swe pobiwszy, same siebie pozabijały. Julius Cesarz 50 laty przed Pańskim Narodzeniem po zwyciężonej Gallii i uczynionej Prowincją Rzymską, widząc że Heduos, dzisiejszych alias Burgundów Niemcy napastowali, ich i Ariowista ich Wodza, tak zwycięzkim położył mieczem, że na 30 tysięcy kroków placu albo pola Niemcami pobitemi usłał blisko Miasta Bazilei. Most zaś zbudowawszy na
dwa kroć stotysięcy ich trupem legło wbatalii, osmdziesiąt tysięcy w niewolę zabranych; koścmi pobitych Cymbrow Francuzi winne ogrody swoie ogrodzali. Marius tam wystawił Tropheum, z ktorego są znaki tam po dziś dzień. Białogłowy zabrane wpraszały się do posług Panien Rzymskich Vestales, ale nie przyięte; więc z żalu y złości wprzod dzieci swe pobiwszy, same siebie pozabiiały. Iulius Cesarz 50 laty przed Pańskim Narodzeniem po zwyciężoney Gallii y uczynioney Prowincyą Rzymską, widząc że Heduos, dzisieyszych alias Burgundow Niemcy napastowali, ich y Ariowista ich Wodza, tak zwycięzkim położył mieczem, że na 30 tysięcy krokow placu albo pola Niemcami pobitemi usłał blisko Miasta Bazilei. Most zaś zbudowawszy na
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 254
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
pod którym mnóstwo Kozaków i Moskwy nie raz szturmowało. — Kupców naszych Polskich osobliwie Ormian wszystkę chudobę na Wołoszczyźnie będącą; jako to: woły, krowy, stada koni, klacze, barany, pasieki i tym podobne dobytki zabrali, rachowano szkody na 50,000 Czerwonych złotych.
Dnia 19go sierpnia, Moskal Chocim odebrał, nieco Turków pobiwszy i rozgromiwszy. Kołczak Basza Chocimski dobrowolnie zamek Chocimski poddał i sam do Kijowa zaprowadzony, a Seraskier Basza Benderski z Turkami i z armatami do Benderu nazad rejterował się, potym Wołoska ziemia funditus pustoszona od Moskwy i Kozaków, monastery powywracane osobliwie w Jassach, że Hospodar Wołoski Gregorasz nazwany, z swoimi ludźmi w Tureckiem wojsku zostawał
pod którym mnóstwo Kozaków i Moskwy nie raz szturmowało. — Kupców naszych Polskich osobliwie Ormian wszystkę chudobę na Wołoszczyznie będącą; jako to: woły, krowy, stada koni, klacze, barany, pasieki i tym podobne dobytki zabrali, rachowano szkody na 50,000 Czerwonych złotych.
Dnia 19go sierpnia, Moskal Chocim odebrał, nieco Turków pobiwszy i rozgromiwszy. Kołczak Basza Chocimski dobrowolnie zamek Chocimski poddał i sam do Kijowa zaprowadzony, a Seraskier Basza Benderski z Turkami i z armatami do Benderu nazad rejterował się, potym Wołoska ziemia funditus pustoszona od Moskwy i Kozaków, monastery powywracane osobliwie w Jassach, że Hospodar Wołoski Gregorasz nazwany, z swoimi ludźmi w Tureckiem wojsku zostawał
Skrót tekstu: KronZakBarącz
Strona: 199
Tytuł:
Kronika zakonnic ormiańskich reguły ś. Benedykta we Lwowie
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1703 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1703
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pamiętnik dziejów polskich: z aktów urzędowych lwowskich i z rękopisów
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Wojciech Maniecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1855
