iż są bardzo piękne, ale też podobno inszego są rodzaju od naszych. Wszystkie albowiem do siebie podobne są, muszą też trunki mocne pijać, bo rumieniec ich twarzy nazbyt żywy jest. Uważaliśmy i to, iż muszą podlegać jakiemuś dziwnemu defektowi, wystempują albowiem na twarze ich plamki czarne, jedne ogrągłe, a długie podługowate i innych czasem proporcyj i figur; co zaś najosobliwsza w tym defekcie, iż te plamki z miejsca na miejsce przenoszą się, tak dalece iż według naszych obserwacyj wielokrotnie powtórzonych, te które przed południem były nad okiem, wieczor widywaliśmy koło ust albo nosa.”
Prostota Indianów nie tak jest widzę gruba i dzika,
iż są bardzo piękne, ale też podobno inszego są rodzaiu od naszych. Wszystkie albowiem do siebie podobne są, muszą też trunki mocne piiać, bo rumieniec ich twarzy nazbyt żywy iest. Uważaliśmy y to, iż muszą podlegać iakiemuś dziwnemu defektowi, wystempuią albowiem na twarze ich plamki czarne, iedne ogrągłe, a długie podługowate y innych czasem proporcyi y figur; co zaś nayosobliwsza w tym defekcie, iż te plamki z mieysca na mieysce przenoszą się, tak dalece iż według naszych obserwacyi wielokrotnie powtorzonych, te ktore przed południem były nad okiem, wieczor widywaliśmy koło ust albo nosa.”
Prostota Jndyanow nie tak iest widzę gruba y dzika,
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 50
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
cmn, opisaną w Nauce 8 przyprawić do Tablice Mierniczej, aby się po niej, bez zdejmowania pomykać mogła. WĘgielnicy Mosiężnej nmc, przypraw ztyłu w punkcie e, rękojeść es, płaską, szeroką, i długą namiąszość Tablice, z srzobką z, przy końcu: i dla niej wytnij w Tablicy na wylot dziurę podługowatą ghio, wktórejby rękojeść es chodząc dychtownie, trzymała brzeg mc węgielnice, przy linii BM, zrysowanej na tablicy, i z srzobką z, ztyłu utwierdzać się mogła według potrzeby. Toż sprawi w Węgielnicy dziura wycięta; a rękojeść w Tablicę wprawioną. Nauka XXXI. Ułatwienie Wtórego sposobu opisanego, w Nauce 14.
cmn, opisáną w Náuce 8 przypráwić do Tablice Mierniczey, áby się po niey, bez zdeymowánia pomykáć mogłá. WĘgielnicy Mośiężney nmc, przypraw ztyłu w punktćie e, rękoieść es, płáską, szeroką, y długą námiąszość Tablice, z srzobką s, przy końcu: y dla niey wytniy w Tablicy ná wylot dźiurę podługowátą ghio, wktoreyby rękoieść es chodząc dychtownie, trzymáłá brzeg mc węgielnice, przy linii BM, zrysowáney na tablicy, y z srzobką s, ztyłu vtwierdzáć się mogłá według potrzeby. Toż spráwi w Węgielnicy dźiurá wyćięta; á rękoieść w Tablicę wpráwioną. NAVKA XXXI. Vłátwienie Wtorego sposobu opisánego, w Náuce 14.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przypisem liczby 10. 20. 30. Etc: od m, ku n, i c, i przy dłuższym ramieniu nm, tych słów: Równoodległę wysokości i Odległości, według wizerunku na figurze: wybawią poczynającego Geometrę z trudności, gdy w prawo ustąpić potrzeba. Na koniec potrzebuje ta Węgielnica nmc, wkrotszym ramieniu dżyury podługowatej pq, tak szerokiej, jako jest miąższa rękojeść wierzchnia E, na Tablicy FGHL, aby po niej wedle igiełki M, i linii BMD brzeg jej mc, mógł się pomykać od podziału piątego aż do 50. jeżeli nie dalej. Te trzy sztuczki miawszy, a cyrkiel; dzieci Mierniczymi być mogą, które po prostu
przypisem liczby 10. 20. 30. Etc: od m, ku n, y c, y przy dłuższym rámięniu nm, tych słow: Rownoodległę wysokośći y Odległośći, według wizerunku ná figurze: wybáwią poczynáiącego Geometrę z trudnośći, gdy w práwo vstąpić potrzebá. Ná koniec potrzebuie tá Węgielnicá nmc, wkrotszym rámięniu dżiury podługowátey pq, ták szerokiey, iáko iest miąższa rękoieść wierzchnia E, ná Tablicy FGHL, áby po niey wedle igiełki M, y linii BMD brzeg iey mc, mogł się pomykáć od podżiału piątego áż do 50. ieżeli nie dáley. Te trzy sztuczki miawszy, á cyrkiel; dźieći Mierniczymi bydź mogą, ktore po prostu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 53
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
abo wycinkom UHÓD, PNGS: ostatek będzie pole Owaty pękatszej. Wtenże sposób znajdziesz pole Jaja Strusiego w figurze 2. i 3, z klinów KsWRY, i MDKW, po dwa razy wziętych, i wjedną summę złożonych, wyrzuciwszy kwadrat MPLKs spolny, klinom KsWRY, i PDC. Nauka XXV. Owaty Podługowatej pole znaleźć.
POnieważ zrysowania owaty podługowatej, według Nauki 74 Zabawy 4, lunety cztery DB, BE, CW, CT, są Sekstansy cyrkułu równe, którego diameter jest CV: lunety także WD, TE są równe z półdiametrów, HW; MT, równych samej wiadomej UB. Znajdź według Nauki 18. tej
ábo wyćinkom VHOD, PNGS: ostátek będźie pole Owáty pękátszey. Wtenże sposob znaydżiesz pole Iáiá Struśiego w figurze 2. y 3, z klinow XWRY, y MDKW, po dwá rázy wżiętych, y wiednę summę złożonych, wyrzućiwszy kwádrat MPLX spolny, klinom XWRY, y PDTZ. NAVKA XXV. Owáty Podługowátey pole ználeść.
POnieważ zrysowánia owáty podługowátey, według Náuki 74 Zábáwy 4, lunety cztery DB, BE, CW, CT, są Sextánsy cyrkułu rowne, ktorego dyámeter iest CV: lunety tákże WD, TE są rowne z połdyámetrow, HW; MT, rownych sámey wiádomey VB. Znaydż według Náuki 18. tey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 89
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
pole Owaty pękatszej. Wtenże sposób znajdziesz pole Jaja Strusiego w figurze 2. i 3, z klinów KsWRY, i MDKW, po dwa razy wziętych, i wjedną summę złożonych, wyrzuciwszy kwadrat MPLKs spolny, klinom KsWRY, i PDC. Nauka XXV. Owaty Podługowatej pole znaleźć.
POnieważ zrysowania owaty podługowatej, według Nauki 74 Zabawy 4, lunety cztery DB, BE, CW, CT, są Sekstansy cyrkułu równe, którego diameter jest CV: lunety także WD, TE są równe z półdiametrów, HW; MT, równych samej wiadomej UB. Znajdź według Nauki 18. tej Zabawy, pole części cyrkułu zawarte lunetą TCW
pole Owáty pękátszey. Wtenże sposob znaydżiesz pole Iáiá Struśiego w figurze 2. y 3, z klinow XWRY, y MDKW, po dwá rázy wżiętych, y wiednę summę złożonych, wyrzućiwszy kwádrat MPLX spolny, klinom XWRY, y PDTZ. NAVKA XXV. Owáty Podługowátey pole ználeść.
POnieważ zrysowánia owáty podługowátey, według Náuki 74 Zábáwy 4, lunety cztery DB, BE, CW, CT, są Sextánsy cyrkułu rowne, ktorego dyámeter iest CV: lunety tákże WD, TE są rowne z połdyámetrow, HW; MT, rownych sámey wiádomey VB. Znaydż według Náuki 18. tey Zábáwy, pole częśći cyrkułu záwárte lunetą TCW
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 89
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
TCW, i cięciwą TW, i ono wzięte dwa razy nanotuj. Potym znajdź pole części DRWSD, według tejże Nauki 18. i ono weźmi, dwa razy , a przypisz do pierwszej liczby nanotowanej. Po trzecie: znajdź pole kwadratu DWTE, i przydaj do dwóch liczb wprzód nanotowanych; summa da pole Owaty podługowatej. Rzecz jasna zrysowania i z Nauki 18 tej Zabawy: tylko pamiętaj ) (1. że półdiametry HW, i MT, lunet dwóch większych DRW, EHT, są z rysowania równe półdiametrowi CV, trzy razy wziętemu, to jest samej UB.) (2. Ze UF, jest połowica półdiametru VC; a
TCW, y ćienćiwą TW, y ono wżięte dwá rázy nánotuy. Potym znaydż pole częśći DRWSD, według teyże Náuki 18. y ono weżmi, dwá rázy , á przypisz do pierwszey liczby nánotowáney. Po trzećie: znaydż pole kwádratu DWTE, y przyday do dwoch liczb wprzod nánotowánych; summá da pole Owáty podługowátey. Rzecz iásna zrysowánia y z Náuki 18 tey Zábáwy: tylko pámiętay ) (1. że połdyámetry HW, y MT, lunet dwoch większych DRW, EHT, są z rysowánia rowne połdyámetrowi CV, trzy rázy wżiętemu, to iest sámey VB.) (2. Ze VF, iest połowicá połdyámetru VC; á
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 90
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, PN. potym: na końcach diametrów zrysuj dwa znaczne kwadraty: jeden wieszy QNOP: drugi mniejszy pqbd, we wedle większego blisko: który każ wyciąć dłotem na trzecią część miąszości, zachowując większy kwadrat, dla proby, jeżeli wycięty mniejszy ma wszytkie boki równe. Wtymże krągu podle linii QN; ma być komórka podługowata wycięta na igiełkę magnesową, za szkłem. Nakoniec wcentrum Z, tego krągu, ma być wklijona rękojeść, otoczona pod krągiem tak gruba, jako dziura M, w krzyżu LGFH: długa na półćwierci. 4.Sztuka: jest szpunt Z, do kwadratu bdpq, wyciętego w krągu, który powinien doskonale napełniać
, PN. potym: ná końcách dyámetrow zrysuy dwá znaczne kwádraty: ieden wieszy QNOP: drugi mnieyszy pqbd, we wedle większego blisko: ktory każ wyćiąć dłotem ná trzećią część miąszośći, záchowuiąc większy kwadrat, dla proby, ieżeli wyćięty mnieyszy ma wszytkie boki rowne. Wtymże krągu podle linii QN; ma bydź komorká podługowáta wyćięta ná igiełkę mágnesową, zá skłem. Nákoniec wcentrum Z, tego krągu, ma bydź wkliiona rękoieść, otoczona pod krągiem ták grubá, iáko dźiurá M, w krzyżu LGFH: długa ná połćwierći. 4.Sztuká: iest szpunt S, do kwádratu bdpq, wyćiętego w krągu, ktory powinien doskonále nápełniać
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Krąg, którego czarność przy H, i L, pokazuje wysokość; a sztukę od NCCQ pokrywa linia abo tablica bdGF. Kwadrat wnim wycięty, pokazują litery duplikowane małe nn, aa, bb, tt. Ścian dwóch wewnętrznych zaczęrajonych głębokość pokazują litery nn, aa, i aa, bb. SM: znaczą komórkę podługowatą, na przechowanie pod szkłem igiełki magnesem natartej. Litera Z, znaczy septentrionem: to jest Północną stronę. Litera M, znaczy Meridiem: to jest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oka, przerznięty suptelno. W. Cel dalszy od oka. Obadwa Cele stojące na linii AA, BB, idącej przez centrum
Krąg, ktorego czarność przy H, y L, pokázuie wysokość; á sztukę od NCCQ pokrywa liniia ábo tablicá bdGF. Kwádrat wnim wyćięty, pokazuią litery duplikowáne małe nn, aa, bb, tt. Sćian dwoch wewnętrznych záczęraionych głębokość pokazuią litery nn, aa, y aa, bb. SM: znaczą komorkę podługowátą, ná przechowánie pod śkłem igiełki mágnesem nátártey. Literá S, znáczy septentrionem: to iest Połnocną stronę. Literá M, znáczy Meridiem: to iest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oká, przerznięty suptelno. W. Cel dálszy od oká. Obádwá Cele stoiące ná linii AA, BB, idącey przez centrum
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Meridiem: to jest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oka, przerznięty suptelno. W. Cel dalszy od oka. Obadwa Cele stojące na linii AA, BB, idącej przez centrum z krągu. bdGF: Linia szeroka w szpągach mufgno dychtownie chodząca po kręgu NQPO. V.w Linii szerokiej bdGF, dziura podługowata, bez której być może. bdpq: Skala na części 500 wydzielona. qpGF: Druga skala, której szerokość, lubo tak skąpa, jest wydzielona na 1000. części. CC DD, i AA BB: Diametry dwa krzyżowe na krągu, stykające się zliniami przez srzodek Ramy przeciągnionymi, punktach PP, HH,
Meridiem: to iest stronę Południową. T PP: Cel bliższy oká, przerznięty suptelno. W. Cel dálszy od oká. Obádwá Cele stoiące ná linii AA, BB, idącey przez centrum z krągu. bdGF: Liniia szeroka w szpągách mufgno dychtownie chodząca po kręgu NQPO. V.w Linii szerokiey bdGF, dźiurá podługowáta, bez ktorey bydż może. bdpq: Skálá ná częśći 500 wydźielona. qpGF: Druga skálá, ktorey szerokość, lubo ták skąpa, iest wydźielona ná 1000. częśći. CC DD, y AA BB: Dyámetry dwá krzyżowe ná krągu, stykáiące się zliniiámi przez srzodek Ramy przećiągnionymi, punktách PP, HH,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, tyle go przydać d łanu. Naprzykład: wŁanie wymierzonym DEKsZ, znajduje się Staw Z, którego długość jest łokci 630, a szerokość 210. Tedy odmierrzywszy wkwadracie cbed, długością bt, i szerokością cb, kwadracik cbtm, i on ziarnami zasypawszy, gdy ziarna przeniesiesz, do SKsWV, zastąpią kwadrat podługowaty SKsWV, który dopełni Łanu pożytkowego DEWV, krom Stawu Z. A drugi Łan już będzie trzeba poczynać za linią UW. 2. Takie praktyczne trzeba pomiarkowanie ziarnami placów różnych figur, nie pwoinno mieć nagany w Geometrze. Gdyż jako bez nagany mierzy cyrklem długości, tak chwalebnie, pewną miarą sposobno, może mierzać place figur
, tyle go przydać d łanu. Náprzykład: wŁanie wymierzonym DEXZ, znáyduie się Staw S, ktorego długość iest łokći 630, á szerokość 210. Tedy odmierrzywszy wkwádraćie cbed, długośćią bt, y szerokośćią cb, kwádraćik cbtm, y on źiárnami zásypawszy, gdy źiárná przenieśiesz, do ZXWV, zástąpią kwádrat podługowáty ZXWV, ktory dopełni Łanu pożytkowego DEWV, krom Stáwu S. A drugi Łan iuż będźie trzebá poczynáć zá liniią VW. 2. Takie praktyczne trzebá pomiárkowánie źiárnámi plácow rożnych figur, nie pwoinno mieć nágány w Geometrze. Gdyż iáko bez nágány mierzy cyrklem długośći, ták chwalebnie, pewną miárą sposobno, może mierzáć pláce figur
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 151
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
