biedy, choćby się sprzykrzyły, Jeszcze ci, co są na tak gorzkim chlebie, Nie będą w niebie.
Bo to rzecz pewna, niech kto co chce mówi, Kto wiadom a da miejsce rozumowi, Niech przyzna, jeśli żołnierz który żywy Był sprawiedliwy.
Gdy na włość przyjdzie, tam dobry mierniczy Tak sprawiedliwie łany pograniczy, Pustych od całych nic nie odejmuje, Wraz to spisuje
I tak porządne sprawi inwentarze, Że się dziwują sami gospodarze Nie wiedząc tego, co rewizor nowy, Ani połowy.
Biedny karwasz rznąc to co żołnierzowi Ze środka połcia, a gospodarzowi Kawałki tylko jeden od ogona, Drugi z zęboma.
Toć sprawiedliwość. Nuż
biedy, choćby się sprzykrzyły, Jeszcze ci, co są na tak gorzkim chlebie, Nie będą w niebie.
Bo to rzecz pewna, niech kto co chce mowi, Kto wiadom a da miejsce rozumowi, Niech przyzna, jeśli żołnierz ktory żywy Był sprawiedliwy.
Gdy na włość przyjdzie, tam dobry mierniczy Tak sprawiedliwie łany pograniczy, Pustych od całych nic nie odejmuje, Wraz to spisuje
I tak porządne sprawi inwentarze, Że się dziwują sami gospodarze Nie wiedząc tego, co rewizor nowy, Ani połowy.
Biedny karwasz rznąc to co żołnierzowi Ze środka połcia, a gospodarzowi Kawałki tylko jeden od ogona, Drugi z zęboma.
Toć sprawiedliwość. Nuż
Skrót tekstu: MorszZWierszeWir_I
Strona: 345
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Zbigniew Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
. Jest Tartaria mniejsza, która leży między Nieprem, Donem rzekami, czarnym morzem i knowszczyzną moskiewską. Dzieli się na Tartarią Krymską, i Prekopską, od przekopanego rowu rzeczoną, który czyni Insułę Krymeą, która była przedtym Pen insułą. 2. Jest Wołoska Ziemia, Stołeczne miasto ma Jassy Hospodara Wołoskiego hołdownika Tureckiego. Na pograniczu zaś Polskim tuż Kamienica nad Niestrem rzeką, jest Chocim Zamek Turecki. 3. Jest Bezsarabia, w której są fortece Bender, i Oczaków. 4. Moldavia, która się od Wołoszczyzny ciągnie aż do Dunaju. 5. Bułgaria między Dunajem, morze czarnym, Romanią i Serwią położona. Po nad Dunajem ma forteczki,
. Iest Tartaria mnieysza, ktora leży między Nieprem, Donem rzekami, czarnym morzem y knowszczyzną moskiewską. Dzieli się ná Tartaryą Krymską, y Prekopską, od przekopanego rowu rzeczoną, ktory czyni Insułę Krymeą, ktora byłá przedtym Pen insułą. 2. Iest Wołoska Ziemia, Stołeczne miasto ma Jassy Hospodara Wołoskiego hołdownika Tureckiego. Ná pograniczu zaś Polskim tuż Kámienica nád Niestrem rzeką, iest Chocim Zamek Turecki. 3. Iest Bessarabia, w ktorey są fortece Bender, y Oczakow. 4. Moldavia, ktorá się od Wołoszczyzny ciągnie áż do Dunaiu. 5. Bulgariá między Dunaiem, morze czarnym, Romanią y Serwią położona. Po nád Dunaiem má forteczki,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: G3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
z Kozakami Zaporoskiemi, Duńskiemi, Tatarami Kałmukami, nie na dwakroć sto tysięcy wojska przez tyle lat wyżywiła. Choć więcej jak przez 10 lat na tenczas powietrze do seminacyj przeszkodą było. A przytym i cudzym jeszcze krajom chleba użyczała Polska. Zygmunt I. gdy zakazał wywozić zboża czyli za granice, czyli na pogranicza, aby same cudze kraje po nie zajeżdżały, we 4. latach w Śląsku w Niemczech i innych krajach, nadzwyczajny głód nauczył, jako bez Polskiego chleba żyć Europie prawie całej niepodobna: świadczy Wapovius w Historyj Polskiej. Co i teraz gdyby do skutku przyszło: do tego tak częste domowe zamięszania nie niszczyły Ojczyzny: zeznać
z Kozakami Zaporoskiemi, Duńskiemi, Tatarami Káłmukami, nie ná dwakroć sto tysięcy woyská przez tyle lat wyżywiła. Choć więcey iák przez 10 lát ná tenczás powietrze do seminacyi przeszkodą było. A przytym y cudzym ięszcze kraiom chlebá użyczałá Polská. Zygmunt I. gdy zakázał wywozić zboża czyli zá granice, czyli ná pogranicza, áby same cudze kraie po nie zaieżdżały, we 4. látách w Sląsku w Niemcech y innych kraiach, nadzwyczayny głod nauczył, iáko bez Polskiego chlebá żyć Europie prawie cáłey niepodobná: świádczy Wapovius w Historyi Polskiey. Co y teraz gdyby do skutku przyszło: do tego ták częste domowe zamięszania nie niszczyły Oyczyzny: zeznać
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: H
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Sejfried: Więc to nie ziemią ten defekt wina w Polsce idzie, ale zaniedbaniem. Gdyż Niemce nie są w lepszym położeniu, a przecie wszędzie swoje wina mają.
LXXXVIII. Oprócz chleba niezchodzi Polsce na innych jej potrzebach. Obfituje w inwentarze, woły, tak że oprócz domowej komsumpcyj Podola osobliwie ukrainy na Śląsk i inne pogranicza wychodzą. W samym Brygu mieście Śląskim na 12000. wołów Polskich corocznie rachował Henelius. W całym zaś Śląsku na 80000. wołów do roku naliczył z Polski Beckenmejrn, in curioso antiquario. Ukrainę w swojej Chronografii, ziemią mlekiem i miodem płynącą nazwał Gudycanus. Obfituje w konie, iż ledwie który Szlachcic jest majętniejszy, aby
Seyfried: Więc to nie ziemią ten defekt winá w Polszcze idzie, ále zaniedbaniem. Gdyż Niemce nie są w lepszym położeniu, á przecie wszędzie swoie wina maią.
LXXXVIII. Oprocz chleba niezchodzi Polszcze na innych iey potrzebách. Obfituie w inwentárze, woły, ták że oprocz domowey komsumpcyi Podola osobliwie ukrainy ná Sląsk y inne pogranicza wychodzą. W sámym Brygu mieście Sląskim ná 12000. wołow Polskich corocznie rachował Henelius. W całym zaś Sląsku ná 80000. wołow do roku naliczył z Polski Beckenmeyrn, in curioso antiquario. Ukrainę w swoiey Chronografii, ziemią mlekiem y miodem płynącą nazwał Gudicanus. Obfituie w konie, iż ledwie ktory Szláchcic iest maiętnieyszy, áby
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: H
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Sejmikuje w Proszewicach. Deputatów na Trybunał 2. obiera. Posłów 6. na Sejm. Do tegoż Województwa 3. Ziemie należą. Sądecka, Zatorska, i Oświecimska. Te dwie pośledniejsze w Zatorzu Sejmikują i jednego Deputata na Trybunał, jednego Posła na Sejm obierają.
W województwie Krakowskim o auryfodynach, osobliwie na pograniczu Wegierskim przy wsi Łanczko świadczy Długosz Pretorius. Około Nowotargu Sącza, Starowolski. Z Olkuskich Fodyń na rok dawano srebra 6. tysięcy grzywien. Ołowiu na 50. tysięcy kamieni: jako wywodzi z regestrów Opaliński. Pod Sławcami, Chranowem, Siewierzem, i Nowogórą o srebrnym metalu świadczy Kromer Starowolski. Pod Tatrami Miechowita Henelius.
. Seymikuie w Proszewicach. Deputatow ná Trybunał 2. obiera. Posłow 6. ná Seym. Do tegoż Woiewodztwá 3. Ziemie náleżą. Sądecka, Zatorská, y Oświecimska. Te dwie poslednieysze w Zatorzu Seymikuią y iednego Deputata ná Trybunał, iednego Posła ná Seym obieraią.
W woiewodztwie Krakowskim o áuryfodynach, osobliwie ná pograniczu Wegierskim przy wsi Łanczko świadczy Długosz Pretorius. Około Nowotargu Sącza, Starowolski. Z Olkuskich Fodyń ná rok dawano srebra 6. tysięcy grzywien. Ołowiu ná 50. tysięcy kamieni: iáko wywodzi z regestrow Opaliński. Pod Sławcami, Chranowem, Siewierzem, y Nowogorą o srebrnym metalu świádczy Kromer Starowolski. Pod Tátrámi Miechowita Henelius.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: H2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Autynów, to jest kopiejek 15.
Grywiennik ma w sobie 10. Kopiejek, niby nasz Polski złoty.
Pół Grywiennik ma w sobie kopiejek 5.
Autyn ma w sobie 3. kopiejki
Kopiejki idą po trzy grosze.
Dieniuszka ma w sobie pół kopiejki.
Poluzka, jest czwarta część kopiejki.
Szóstak bity Polski na pograniczu Moskiewskim idzie za 5. kopiejek. O monecie Węgierskiej.
XXXV. W Węgrzech idą Pieniądze, Groszliki, Krajcary. Trojaki. Grosze. Piątaki. Mariasze. Talery. Połtalerki. Cwiartki. Furynty albo złote Wegierskie. Której monety cena jest taka. Pieniązek albo Pieniąż: jest moneta najdrobniejsza srebrnomiedziana, niby grosz Polski,
. Autynow, to iest kopieiek 15.
Grywiennik ma w sobie 10. Kopieiek, niby nasz Polski złoty.
Poł Grywiennik ma w sobie kopieiek 5.
Autyn ma w sobie 3. kopieyki
Kopieyki idą po trzy grosze.
Dieniuszka ma w sobie poł kopieyki.
Poluzka, iest czwarta część kopieyki.
Szostak bity Polski ná pograniczu Moskiewskim idzie zá 5. kopieiek. O monecie Węgierskiey.
XXXV. W Węgrzech idą Pieniądze, Groszliki, Kraycary. Troiaki. Grosze. Piątaki. Maryasze. Talery. Połtalerki. Cwiartki. Furynty álbo złote Wegierskie. Ktorey monety cena iest taka. Pieniązek álbo Pieniąż: iest moneta naydrobnieysza srebrnomiedziana, niby grosz Polski,
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Aa2
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
szkarady Napój, tak brzydka trucizna i jady, Co żadnej śliny nie puszcza za zęby, Niech chrześcijańskiej nie plugawią gęby. A potem, kiedyś do ojczyzny wdzięcznej Powrócił, przecięś do wina statecznej Nie złożył chęci i przez twe Podgórze Pytałeś Węgrów o tercalskiej górze I gdzie tokaj skie leżą winogrady, Polskiemu bardzo pograniczu rady, Co zacz potocka i wiele wydaje Prasa, co tłoczą Rakoczego kraje, Co emrów zlewa endeburska góra, Co jest Święty Jur i domowa lura, Nawet w Kutnarze, wiesz, wiele naręczy Wybiją na rok bednarze obręczy; I własnej nie chcąc zawstydzić ojczyzny, Piłeś te wina, które daje żyzny Grunt brodzki
szkarady Napój, tak brzydka trucizna i jady, Co żadnej śliny nie puszcza za zęby, Niech chrześcijańskiej nie plugawią gęby. A potem, kiedyś do ojczyzny wdzięcznej Powrócił, przecięś do wina statecznej Nie złożył chęci i przez twe Podgórze Pytałeś Węgrów o tercalskiej górze I gdzie tokaj skie leżą winogrady, Polskiemu bardzo pograniczu rady, Co zacz potocka i wiele wydaje Prasa, co tłoczą Rakoczego kraje, Co emrów zlewa endeburska góra, Co jest Święty Jur i domowa lura, Nawet w Kutnarze, wiesz, wiele naręczy Wybiją na rok bednarze obręczy; I własnej nie chcąc zawstydzić ojczyzny, Piłeś te wina, które daje żyzny Grunt brodzki
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 54
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
góry znaczniejsze w Hiszpanii? O. Są te: ¤. Pirenejskie które dzielą Hiszpanią od Francyj. ¤. Santinllany które wzdłuż na Północ w tym Kraju rozciągają się. ¤. Sierra czyli góra Morena na granicach Andaluzyj. ¤. Sierra czyli góra Urbion która prawie po srzodkujest Hiszpanii. ¤. Góra Nawada na pograniczu Grenady leżąca. P. Które są Kapy i Beje znaczniejsze w Hiszpanii? O. Są te: a. Kap Pinas. b. Kap Ortegal. c. Kap Finisterre. d. Kap Trafalgar. e. Kap Gates. f. Kap Palo. g. Kap Martin. h. Kap Kreuse. Beje
gory znacznieysze w Hiszpanii? O. Są te: ¤. Pireneyskie ktore dzielą Hiszpanią od Francyi. ¤. Santinllany ktore wzdłuż na Połnoc w tym Kraiu rozciągaią się. ¤. Sierra czyli gora Morena na granicach Andaluzyi. ¤. Sierra czyli gora Urbion ktora prawie po srzodkuiest Hiszpanii. ¤. Gora Nawada na pograniczu Grenady leżąca. P. Ktore są Kapy y Beye znacznieysze w Hiszpanii? O. Są te: a. Kap Pinas. b. Kap Ortegal. c. Kap Finisterre. d. Kap Trafalgar. e. Kap Gates. f. Kap Palo. g. Kap Martin. h. Kap Kreuse. Beye
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 34
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, tak swoją długością, jako też natężeniem mrozów. Obfitość wszystkiego bardzo wielka, na niczym albowiem Polsce do wygody potrzebnym nie zbywa, zboża i bydła tak wiele, iż go inne od nas zakupują Narody. Kruszce rozmaite, jako to srebro, miedź ma w wielu miejscach; mianowicie w górach Olkuskich w Województwie Krakowskim na pograniczu Śląska. Znajdują się marmury, Rudy żelazne na wielu miejscach.
Rząd Królestwa jest złożony z Monarchicznego i Arystokratycznego: ponieważ Król razem z Stanami Senatorskim i Rycerskim w zachodzących Państwa interesach, znosić się musi; Stan zaś miejski i pospolity nic do rządów nie wchodzi. Przedtym najwyższa i zupełna władza była przy Książętach, a potym
, tak swoią długością, iako też natężeniem mrozow. Obfitość wszystkiego bardzo wielka, na niczym albowiem Polszcze do wygody potrzebnym nie zbywa, zboża y bydła tak wiele, iż go inne od nas zakupuią Narody. Kruszce rozmaite, iako to srebro, miedź ma w wielu mieyscach; mianowicie w gorach Olkuskich w Woiewodztwie Krakowskim na pograniczu Sląska. Znayduią się marmury, Rudy żelazne na wielu mieyscach.
Rząd Krolestwa iest złożony z Monarchicznego y Arystokratycznego: ponieważ Krol razem z Stanami Senatorskim y Rycerskim w zachodzących Państwa interesach, znosić się musi; Stan zaś mieyski y pospolity nic do rządow nie wchodzi. Przedtym naywyższa y zupełna władza była przy Xiążętach, a potym
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 113
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, co rok Komisyj Wojskowej donosił o stanie i sytuacyj tej Fortecy, i jak dochody z dóbr na jej utrzymanie wyznaczonych, obracaja się, sprawował się. Sądecz Stary i Nowy, w Nowym Sądy Grodzkie odprawują się: Stary przyozdobiony Klasztorem i Kościołem bogatym Panien Franciszkanek , w którym Grób Z. Kunegundy znajduje się. Na pograniczu przy Węgrach jest Spisz Kraj tak nazwany, 13. miast z wioskami i przległościami, znaczniejszych zawierający, jako to: Lubowla, Podoliniec, Gniazdy. Drużbaki, Biała etc. z których składa się Starostwo pod znacz. 18. ¤ Spizkie; To niegdyś Zygmunt Król Węgierski, a potym Cesarz, zastawił w Roku 1412
, co rok Kommissyi Woyskowey donosił o stanie y sytuacyi tey Fortecy, y iak dochody z dobr na iey utrzymanie wyznaczonych, obracaia się, sprawował się. Sądecz Stary y Nowy, w Nowym Sądy Grodzkie odprawuią się: Stary przyozdobiony Klasztorem y Kościołem bogatym Panien Franciszkanek , w ktorym Grob S. Kunegundy znayduie się. Na pograniczu przy Węgrach iest Spisz Kray tak nazwany, 13. miast z wioskami y przległościami, znacznieyszych zawieraiący, iako to: Lubowla, Podoliniec, Gniazdy. Drużbaki, Biała etc. z ktorych składa się Starostwo pod znacz. 18. ¤ Spizkie; To niegdyś Zygmunt Krol Węgierski, a potym Cesarz, zastawił w Roku 1412
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 164
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
