czuwają, nie śpią. Jak zaczerwią, tedy in spatio dni 45. pszczołki młode wywodzą się. Matka (jakom sam dociekł) ma żądło,ale choć rozgniewana nie wypuszcza. Gdy wodę piją, żaby je w tedy łowią, a na powietrzu jaskułski, wielką w nich czynią szkodę. Ggyby kto rakami je podkurzył, albo olejem, wszystkieby wygineły według Pliniusza. Ale od oleju zmarłe, ktoby octem polał, wlot ożyją według Majolusa. W nowym świecie pszczoły są od naszych mniejsze, ale pożyteczniejsze, ani żądeł nie mają. W Murzyńskim Państwie tak są ośmielone i przyswojone, iż w izbach, pokojach, ule mając miód tam
czuwaią, nie spią. Iak zaczerwią, tedy in spatio dni 45. pszczołki młode wywodzą się. Matka (iakom sam dociekł) ma żądło,ale choć rozgniewana nie wypuszcza. Gdy wodę piią, żaby ie w tedy łowią, á na powietrzu iaskułski, wielką w nich czynią szkodę. Ggyby kto rakami ie podkurzył, albo oleiem, wszystkieby wygineły według Pliniusza. Ale od oleiu zmarłe, ktoby octem polał, wlot ożyią według Maiolusa. W nowym swiecie pszczoły są od naszych mnieysze, ale pożytecznieysze, ani żądeł nie maią. W Murzyńskim Państwie tak są osmielone y przyswoione, iż w izbach, pokoiach, ule maiąc miod tam
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 317
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Inne jest drzewo Vitex, alias wierzba Włoska, biało i purpurowo kwitnąca. Grecy tę wierzbę zowią Agnum Castum, że weneryczne oddala żądze. Stąd Ateńskie podściwe Matrony w Pokojach złożenia swego albo w łozkach te ziele konserwowały. Matronom pokarm przynosi, truciznę oddala, według Pliniusza. A zaś Avicenna twierdzi,iż matrony się nim podkurzywszy, pozbywają tentacyj
BRASSICA alias kapusta w ziół idzie Katalog; o której O Ziołach Historia naturalna.
żem mówił tu w Ekonomice, inter caules nie bawię się, to przydając, że główka między dwiema winny macicy krzakami lokowana, znaczy hieroglophicè, wesołość z smutkiem pomieszaną, według Pieriusza Autora.
CHAMAELEON ziele Dziewięciosił; które
Inne iest drzewo Vitex, alias wierzba Włoska, biało y purpurowo kwitnąca. Grecy tę wierzbę zowią Agnum Castum, że węneryczne oddala żądze. Ztąd Ateńskie podściwe Matrony w Pokoiach złożenia swego albo w łozkach te ziele konserwowały. Matronom pokarm przynosi, truciznę oddala, według Pliniusza. A zaś Avicenna twierdzi,iż matrony się nim podkurzywszy, pozbywaią tentacyi
BRASSICA alias kapusta w zioł idzie Katalog; o ktorey O Ziołach Historya naturalna.
żem mowił tu w Ekonomice, inter caules nie bawię się, to przydaiąc, że głowka między dwiema winny macicy krzakami lokowana, znaczy hieroglophicè, wesołość z smutkiem pomieszáną, według Pieriusza Autora.
CHAMAELEON ziele Dziewięciosił; ktore
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 336
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, a przytym staroświecka to potrawa na stołach, i żydowska. Mogą być za nich pieniądze, ale każdy pomiarkowawszy na nich ekspensę, nie zechce Indyjskich Cudzoziemców na swoim obejściu.
Gdy się kurczęta, gąsięta, indyczęta, kaczęta, z skorupek łupią, te skorupy chować potrzeba, i niemi wziąws i drób na przetak podkurzyć, i zawsze w słabości takich ratować. Zapartki też gotować, siekać, im jeść dawać. Zgoła koło drobiu praca jest chodzić, i wiele zboża wychodzi; jedna O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
kura na dzień najmniej strawi jedną kwaterkę zboża; potrzeba tedy dla jednej na rok kwaterek 356. bo tyle dni w
, á przytym staroświecka to potrawa na stołach, y żydowska. Mogą być za nich pieniądze, ale każdy pomiarkowawszy na nich expensę, nie zechce Indyiskich Cudzoziemcow na swoim obeyściu.
Gdy się kurcżęta, gąsięta, indyczęta, kaczęta, z skorupek łupią, te skorupy chować potrzeba, y niemi wziąws y drob na przetak podkurzyć, y zawsze w słabości takich ratować. Zapartki też gotować, siekać, im ieść dawać. Zgoła koło drobiu praca iest chodzić, y wiele zboża wychodzi; iedna O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
kura na dzień naymniey strawi iedną kwaterkę zboża; potrzeba tedy dla iedney na rok kwaterek 356. bo tyle dni w
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 402.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
. Barwy nie jednakowej jest każda siarka/ abowiem jedna jest żółta/ druga bledsza; znajdzie się nie która jakoby zielonawa/ a druga też barzo popielasta. Moc tę ma siarka każda że zagrzewa/ trawi/ i rozpędza: pomocna też jest kaszlącym dychawicznym/ i gdy siarki trochę weźmie/ abo wącha/ abo się nią podkurzy/ tedy mu poruszy flegmę z ust. Gdy kto ma świerzb po wszytkim ciele/ tedy siarkę z masłem abo z wieprzowym sadłem z mieszać/ a tym się smarować/ pewna rzecz że on świerzb zginie: jednakże napominam ludzi/ aby tego bez rady Doktora nie czynili: gdyż się często o wielkie niebezpieczeństwo ludzie przyprawują
. Bárwy nie iednákowey iest káżda śiárká/ ábowiem iedná iest żołta/ druga bledsza; znaydźie się nie ktora iákoby źielonáwa/ á druga też bárzo popielásta. Moc tę ma śiárká káżda że zágrzewa/ trawi/ y rospędza: pomocna tesz iest kaszlącym dycháwicżnym/ y gdy śiárki trochę weźmie/ ábo wącha/ ábo się nią podkurzy/ tedy mu poruszy phlágmę z vst. Gdy kto ma świerzb po wszytkim ćiele/ tedy śiárkę z másłem ábo z wieprzowym sádłem z mieszáć/ á tym się smarowáć/ pewna rzecż że on świerzb zginie: iednákże nápominam ludźi/ áby tego bez rády Doktorá nie cżynili: gdyż się często o wielkie niebespiecżeństwo ludźie przypráwuią
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 117.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
czy ku większej szkodzie? Księdzom nic nie vięto wam nie przyczyniono/ Dosyć że was mistrzami gratys zostawiono. To mnie cieszy że nas wżdy doszła promocja Każdy swemu dał kijem/ ba dostałem i ja. Właśnie jak na Rokoszu tak my na Synodzie/ Wygralismy: polaku bądź mędrszy po szkodzie.
JEden Magister siarką chciał podkurzyć wrony Mrokomie/ patrząc kędy na noc siadły ony. Miał żerdź barzo wysoką/ na niej ogień w garncu/ Na powrozku uwiązał/ kładąc po kawalcu. Siarki w on ogień/ żeby tym ptakom smród zadał/ Podniósł garniec on z żerdzią do drzewa przykładał. W tym powrozek ugorzał/ garniec go w łeb z
czy ku większey szkodźie? Kśiędzom nic nie vięto wam nie przyczyniono/ Dosyć że was mistrzámi gratys zostáwiono. To mnie ćieszy że nas wżdy doszłá promocya Káżdy swemu dał kijem/ bá dostałem y ia. Właśnie iák ná Rokoszu ták my ná Synodźie/ Wygrálismy: polaku bądź mędrszy po szkodźie.
IEden Mágister śiárką chćiał podkurzyć wrony Mrokomie/ pátrząc kędy ná noc śiádły ony. Miał żerdź bárzo wysoką/ ná niey ogień w gárncu/ Ná powrozku vwiązał/ kłádąc po káwálcu. Siárki w on ogień/ żeby tym ptakom smrod zádał/ Podniosł gárniec on z żerdźią do drzewá przykłádał. W tym powrozek vgorzał/ gárniec go w łeb z
Skrót tekstu: FraszSow
Strona: Bv
Tytuł:
Fraszki Sowiźrzała nowego
Autor:
Jan z Kijan
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
szpunt, zatworem zaprawisz barć, i zalepisz, i w oczko szczoteczkę wprawisz; i tak niechaj stoją ku wieczorówi. A wieczor pomalusieńku wyimiesz krąg z głowy, na którym jużnajdziesz on rój wszystek zawieszony: włożże go pomaluśku, żeby się nieporuszył, i z krągiem w wielki vl, i strząśni go z kręgu i podkurz, tedy pczoły wzgórę w wielkim ulu ustąpią zaraz; a ty na spodek jem on miód, dobywszy go z malego ulika, w onże wielki vl podłóz, i zatwor wpraw i zalep, oczko wolne zostawiwszy: tedy ony tejże nocy, siła onego miodu, i wszystkiej roboty w głowę wniosą, i już
szpunt, zatworem zápráwisz bárć, y zálepisz, y w oczko szczoteczkę wpráwisz; y ták niechay stoią ku wieczorówi. A wieczor pomáluśieńku wyimiesz krąg z głowy, ná ktorym iużnaydźiesz on róy wszystek záwieszony: włożże go pomáluśku, żeby się nieporuszył, y z krągiem w wielki vl, y ztrząśni go z kręgu y podkurz, tedy pczoły wzgorę w wielkim vlu vstąpią záraz; á ty ná spodek iem on miod, dobywszy go z málego vliká, w onże wielki vl podłoz, y zatwor wpráw y zálep, oczko wolne zostáwiwszy: tedy ony teyże nocy, śiłá onego miodu, y wszystkiey roboty w głowę wniosą, y iusz
Skrót tekstu: OstrorNauka
Strona: Biij
Tytuł:
Nauka koło pasiek
Autor:
Jan Ostroróg
Drukarnia:
Marcin Łęcki
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
Zwierzynieckich, ale w szuflady: i zawrzeć każdy roj w szufladzie a skoro roje przestaną iść, odwieczora, one roje co się w szuflady włożyły, zawieść do inszej pasieki, (a mianowicie Rumieńskiej abo Brzezeckiej) i wstawiwszy w vl próżny szufladę z onym rojem, otworzyć wierzchnią dziurę, i spodnią, spodnią ich podkurzyć, tedy ony wierzchnią zaraz w vl do głowy z szuflady ucieką, tam osiędą; a ty szufladę wyjąwszy, vl zatworzysz: i tak wypróżniwszy szuflady, nocą je odniesiesz do zwierzyńcowej pasieki znowu.
A po podnieraniu pszczół możesz zasię do żwierzyńca zawieść na zimowanie, i przyszłego roku rojenie, ułów co będziesz chciał: albo
Zwierzynieckich, ále w szuflády: y záwrzeć káżdy roy w szufládzie á skoro roie przestáną iść, odwieczorá, one roie co się w szuflády włożyły, záwieść do inszey pásieki, (á miánowićie Rumieńskiey ábo Brzezeckiey) y wstáwiwszy w vl prożny szufládę z onym roiem, otworzyć wierzchnią dziurę, y spodnią, spodnią ich podkurzyć, tedy ony wierzchnią záráz w vl do głowy z szuflády vcieką, tám ośiędą; á ty szufládę wyiąwszy, vl zátworzysz: y ták wyprożniwszy szuflády, nocą ie odnieśiesz do zwierzyńcowey paśieki znowu.
A po podnierániu pczół możesz záśię do żwierzyńcá záwieść ná zimowánie, y przyszłego roku roienie, vłow co będziesz chciáł: álbo
Skrót tekstu: OstrorNauka
Strona: Ciij
Tytuł:
Nauka koło pasiek
Autor:
Jan Ostroróg
Drukarnia:
Marcin Łęcki
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
schować, barzo jest użyteczna na wszelakie i zaraźliwe, albo przyrzutne febry powietrzne, dawszy jej wypić choremu ośm łotów na raz, nakryć go aby się po niej jak najlepiej spocił. I to jest doświadczona rzecz, że kiedy kto rozpali kamień żelazny a mokrz nań puści od zdrowego człowieka, żeby tą parą dobrze się podkurzył w ciepłym miejscu, rozrywa wszytkie powietrzne zarazy. Włoskie orzechy kto po rybach je, za driakiew mu stanie. Chronić się mają mleka, śmietan, syrów młodych ani nazbyt tłustych rzeczy. Owoce dojrzałe dobre są do jedzenia, Limonie i Kapary dobre, jednak słodkie rzeczy wszelakie w mor szkodzą, Bedlek także grzybów sttrzeć się
schować, bárzo iest użyteczna ná wszelakie y zaraźliwe, albo przyrzutne febry powietrzne, dáwszy iey wypić choremu ośm łotow na raz, nakryć go áby śię po niey iák naylepiey spoćił. Y to iest doswiadczona rzecz, że kiedy kto rozpáli kamień żelazny á mokrz nań puści od zdrowego człowieka, żeby tą parą dobrze śię podkurzył w ćiepłym mieyscu, rozrywá wszytkie powietrzne zarázy. Włoskie orzechy kto po rybach ie, zá dryakiew mu stanie. Chronić śię maią mleka, śmietan, syrow młodych áni nazbyt tłustych rzeczy. Owoce doyrzáłe dobre są do iedzenia, Limonie y Kapary dobre, iednák słodkie rzeczy wszelákie w mor szkodzą, Bedlek tákże grzybow sttrzeć śię
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: B2
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
mógł być w każdym kącie, od którego do szczętu ten niestarek wyzdychac musi. Komory aby myślącemu, i odpoczywajacemu w nocy, i wednie koło uszów Gospodarzowi niebrzakały, kwitniącą mieć gałąz świeżą konopną, po oknach, albo niedaleko łóżka, której wonność precz od mięszkania odpędzi. Drugi sposób. Wołowe, albo Krowie łajno podkurzyć ogniem, komory od dymu zdychać, albo ustępować muszą. Item. Gębkę Octem napuścic, i gdzie niedaleko loszka na ustroniu zawiesić, która kupą komorów, ile ich będzie do siebie pociągnie, i od tego, do szczętu wyginąć muszą. Na Mrówki. Ziela lebiotki suchej, i siarki wziąć według potrzeby, to wespół
mogł bydź w káżdym kąćie, od ktorego do szczętu tęn niestárek wyzdychác muśi. Komory áby myślącemu, y odpoczywáiacemu w nocy, y wednie koło vszow Gospodarzowi niebrzakáły, kwitniącą mieć gáłąz świeżą konopną, po oknách, álbo niedáleko łoszká, ktorey wonność precz od mięszkánia odpędźi. Drugi sposob. Wołowe, álbo Krowie łáyno podkurzyć ogniem, komory od dymu zdycháć, álbo vstępowáć muszą. Item. Gębkę Octem nápuśćic, y gdźie niedáleko loszká ná vstroniu záwieśić, ktora kupą komorow, ile ich będżie do śiebie poćiągnie, y od tego, do szczętu wyginąć muszą. Ná Mrowki. Ziela lebiotki suchey, y śiárki wźiąć według potrzeby, to wespoł
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 24
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
tym aby były przez zimę wletniej Izbie, a za pogodnym i ocieplonym czasem do Kura wypuszczać, zawsze świeżego zatym dozorem zażyć może owocu. PRAECVSTODICIA. Gdy się Kurczęta, Gąsięta, Indyczęta, i Kaczęta z skorup wywalą, też skorupy od nich chować trzeba, i niemi, nim jeść poczną wziąwszy ten drobiazg na przetak podkurzyć słusznie, i podczas słabości tak im zawsze czynić. Zaparstki jaja które się nie wylęgły uwarzyć twardo, i drobno posiekawszy dać młodej gadżynie dla posiłku zrazu zaraz, jako się jeno z jaja wywalą, po którym pokarmie zwykł się ten drobiazg chować. Gęsi na Stawy błotne gdzie się znajdują pijawki nie puszczać, a to dla
tym áby były przez źimę wletniey Izbie, á zá pogodnym y oćieplonym czásẽ do Kura wypuszczáć, záwsze swieże^o^ zátym dozorem záżyć moźe owocu. PRAECVSTODICIA. Gdy się Kurczętá, Gąśiętá, Indyczętá, y Kaczętá z skorup wywálą, też skorupy od nich chowáć trzebá, y niemi, nim ieść poczną wźiąwszy tęn drobiazg ná przeták podkurzyć słusznie, y podcżás słabośći ták im záwsze czynić. Zapárstki iáiá ktore się nie wylęgły vwárzyć twárdo, y drobno pośiekawszy dáć młodey gádżinie dla pośiłku zrázu záraz, iáko się ieno z iáiá wywalą, po ktorym pokármie zwykł się ten drobiazg chowáć. Gęśi ná Stáwy błotne gdźie się znáyduią piiawki nie puszczáć, á to dla
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 35
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
