w osobności. Pilnie tego przestrzegać, aby wiedzieć które dla którego bydła ma się udzielac, o którym udzielaniu przy bydłu Folwarcznym niżej opisano jest. Na pokosie długo aby nie gniło przestrzegać. Mannę trząść i kminek, gdzie się w której zrodzi łące, mieć na pamięci, i zbierać według czasu i zwyczaju. Łąki stare podorywać, aby z nich lepsze i nowe były trawniki. Zródliska zatkane zamulone abo rzeczki przekopami dla spadku wody dobywać dla bujniejszych łąk, i dla wymoknienia onych Wartę mieć gdy się na łąkach trawniki puszczają, znaki zatyczyć. Gościńce jeśliby jakie były zagubic, pasze bronić, chyba gdzie są przestronne pastwiska, udzieliwszy na ustroniu,
w osobności. Pilnie tego przestrzegác, áby wiedźiec ktore dla ktorego bydłá ma się vdźielác, o ktorym vdzielániu przy bydłu Folwárcznym niżey opisáno iest. Ná pokośie długo áby nie gniło przestrzegáć. Mánnę trząść y kminek, gdźie się w ktorey zrodźi łące, mieć ná pámięći, y zbieráć według czásu y zwyczáiu. Łąki stáre podorywáć, áby z nich lepsze y nowe były trawniki. Zrodliská zátkáne zámulone ábo rzeczki przekopámi dla spadku wody dobywáć dla buynieyszych łąk, y dla wymoknienia onych Wártę miec gdy się ná łąkách trawniki puszczáią, znáki zátyczyć. Gośćińce ieśliby iákie były zágubic, pasze bronić, chybá gdźie są przestronne pastwiská, vdżieliwszy ná vstroniu,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 10
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
zatyczyć. Gościńce jeśliby jakie były zagubic, pasze bronić, chyba gdzie są przestronne pastwiska, udzieliwszy na ustroniu, za słusznym datkiem wolnej pozwolić pasze, bo bez opowiedzi niegodży się cudzego zażywać dobra, tak podroźnemu jako też i sąmsiadowi. Siana aby nie mieszano. Dyspozycja Siana. Mannę i kminek aby trząśli. Łąki podorywać. Źródła dla łąk otwierać. Strzec łąk i wcześnie je zatyczyć. Przechody w łąkach zagubić. Dla paszy u dzielić łąki sztukę. X. o ZNIWIE. Zgromadzenie na zniwę ludzi.
ZNIWO, gdy według czasu i potrzeby nastaje, aby wszyscy z pilnością według powinności i osady wychodzili, mianowicie Kmiecie,
zátyczyć. Gośćińce ieśliby iákie były zágubic, pasze bronić, chybá gdźie są przestronne pastwiská, vdżieliwszy ná vstroniu, zá słusznym datkiem wolney pozwolić pasze, bo bez opowiedźi niegodżi się cudzego záżywáć dobrá, ták podroźnemu iáko też y sąmśiádowi. Siáná áby nie mieszano. Disposycya Siána. Mannę y kminek áby trząśli. Łąki podorywać. Zrodła dla łąk otwieráć. Strzedz łąk y wcześnie ie zátyczyć. Przechody w łąkách zágubić. Dla paszy v dżielić łąki sztukę. X. ô ZNIWIE. Zgromádzenie ná zniwę ludzi.
ZNIWO, gdy według czásu y potrzeby nástáie, áby wszyscy z pilnością według powinnośći y osády wychodzili, miánowićie Kmiećie,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 10
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
wyrażać nie tylko na papierze, ale też i na samych gruntach, jako to Mogiły, Kopce, Rowy, Brozdy, Miedze, Rzeki, Drzewa, Gościńce, Ścieszki, i inne jakie tylko mogą być według prawa nazwiskiem o- pisane, których pilnować, i często dla warunku pomienionych znaków aby się kto od sąmsiada nie podorywał rewidować i obiezdzać potrzeba, a jeśli wtym jakie od kogo zajdzie praeiudicium, według Prawa i zwyczaju wcześnie koło tego zachodzić. Za dawnych Gospodarzów był też ten dobry, i światobliwy zwyczaj: którzy, na czterech miejscach miewali zakopane świętości to jest na Wschód, na Zachód, na Południe, i na Pułnoc. Zapraszali (
wyráżáć nie tylko ná pápierze, ále też y ná samych gruntách, iáko to Mogiły, Kopce, Rowy, Brozdy, Miedze, Rzeki, Drzewá, Gośćince, Sćieszki, y inne iákie tylko mogą bydz według práwá názwiskiem o- pisane, ktorych pilnowáć, y często dla wárunku pomięnionych znákow áby się kto od sąmśiádá nie podorywał rewidowáć y obiezdzáć potrzebá, á ieśli wtym iákie od kogo zaydźie praeiudicium, według Práwá y zwyczáiu wcześnie koło tego záchodźić. Zá dawnych Gospodarzow był też ten dobry, y światobliwy zwyczay: ktorzy, ná czterech mieyscach miewáli zákopáne świątości to iest ná Wschod, ná Zachod, ná Południe, y ná Pułnoc. Zápraszáli (
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 61
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
to też trzeba upatrować, aby plewiarki nad tą robotą nie drzymały, aby rozespane, miasto chwastu, dobrych nie wyrywały i nie psowały Jarzyn. Opielone chwasty do gnoju może rzucać, na Jesienny nawóz, może też i suszyć, dla Obornego przez Zimę bydła, może i przy doiwie na karmią obrócić: gnój roztrząsac i podorywać w ostatni kwadrze. Len koło ś. Wita siać może, na ten czas na to Święto Słowikowie wdzięcznym swoim przestawają delektowac uszy ludzkie śpiewaniem. W tych dniach blisko następuje Solstittum. Stodoły wyprzątać, brogi i szopy wychędożyc, wymieść, aby porzonnie gotowe były: Spiżarnie wyprzątac, bojowiska polepiac, ubijać: nie trwałe Owce
to też trzebá vpátrowáć, áby plewiarki nád tą robotą nie drzymáły, áby rozespáne, miásto chwastu, dobrych nie wyrywáły y nie psowáły Iárzyn. Opielone chwasty do gnoiu może rzucáć, ná Ieśienny nawoz, może też y suszyć, dla Obornego prżez Zimę bydłá, może y przy doiwie ná karmią obroćić: gnoy roztrząsac y podorywáć w ostátni kwádrze. Len koło ś. Witá śiać może, ná ten czás ná to Swięto Słowikowie wdźięcznym swoim przestawáią delektowác vszy ludzkie śpiewániem. W tych dniách blisko nástępuie Solstittum. Stodoły wyprzątáć, brogi y szopy wychędożyc, wymieśc, áby porzonnie gotowe były: Spiżárnie wyprzątác, boiowiska polepiác, vbiiáć: nie trwáłe Owce
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 106
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
, rachować się powinni. Daniny od chłopów różne w ziarnie należące, osobliwie sspy z nowego wybrać, bo ku Wiośnie i ku nowemu z trudnościa od nich odebrać co może, także na siewy, jeśli Dwór którego suplementował chłopa, albo ratione podatków Rzeczypospolitej wygodzonych, aby in instanti z nowego uczynili Dworowi satysfakcią. Łaki stare podorywać, i z nich nowe restaurować łąki, dla lepszej, u bujniejszej trawy. Bez przedazy zboża z Nowego, kto się obejść może, zatrzymać się, bo w ten czas co żywo dla kopy, osobliwie chłopkowie spicniężać zwykli, tak i innych dochodów obrachowawszy żywność i potrzebę swoję, pomiernie używać: abyś miał
, ráchowáć się powinni. Dániny od chłopow rożne w żiárnie nálezące, osobliwie sspy z nowego wybráć, bo ku Wiośnie y ku nowemu z trudnośćia od nich odebráć co moźe, tákże ná śiewy, ieśli Dwor ktorego supplementował chłopá, álbo ratione podatkow Rzeczypospolitey wygodzonych, áby in instanti z nowego vczynili Dworowi satisfakcią. Łaki stáre podorywáć, y z nich nowe restaurowáć łąki, dla lepszey, v buynieyszey trawy. Bez przedazy zboza z Nowego, kto się obeyść może, zátrzymáć się, bo w ten czás co żywo dla kopy, osobliwie chłopkowie spicniężáć zwykli, ták y innych dochodow obráchowawszy żywność y potrzebę swoię, pomiernie vżywáć: ábyś miał
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 113
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
[...] Kszel koński, jak leczyć. 48. Kamięń koński jak wypędzić i leczyć. 50. Kopyta kiedy schną koniowi czym smarować. tamże. Kwity mają ekspensa podane weryfikować. 71. L. LIjszki ziemne także i zwierzchne jako, i czym wygubić. Fol: 9. także. 25. łąki kiedy siec i podorywać? 20. Lekarstwa niektóre na ludzkie choroby. 25. Lasów dozór jaki być ma, i których przestrzegać okoliczności? 59. M. Młockom od kradzieży jak zabiegać? Fol: 11. Miary dozór. 12. Myszy, lub szczurki jako gubić. 12. także. 25. Mrówki jak zatracić, sekret.
[...] Kszel koński, iák leczyć. 48. Kámięń koński iák wypędźić y leczyć. 50. Kopytá kiedy schną koniowi czym smárowáć. támże. Kwity máią expensá podáne werifikowáć. 71. L. LIiszki źiemne tákże y zwierzchne iáko, y czym wygubić. Fol: 9. tákże. 25. łąki kiedy śiec y podorywáć? 20. Lekárstwá niektore ná ludzkie choroby. 25. Lásow dozor iáki bydź ma, y ktorych przestrzegáć okolicznosći? 59. M. Młockom od kradźieży iák zábiegáć? Fol: 11. Miary dozor. 12. Myszy, lub szczurki iáko gubić. 12. także. 25. Mrowki iák zátráćić, sekret.
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 163
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
zbierać, i jak chować Fol. 112. Siew ozimy w który czas zaczynać. tamże. Pszenicę kiedy, i kędy siać najlepiej. tamże. Pszczoły podbierać, konopie moczyć, suszyć, i czego przestrzegać. tamże. Do owiec kiedy barany przypuszczać. 113. Daniny od chłopów z nowego, wybrać, łąki stare podorywać, sprzedażą zbóż zatrzymać się. tamże. Budynki naprawiać, Wieprze do karmnika sadzać, drzewa szczepić, okrzęsywać żołądź zbierać, ryby przesadzać. 114. Marchwianego nasienia przed zimą zasiew co sprawuje. tamże. Drzewa z fruktów obierać, jarzyny w doły chować. tamże. OCTOBER, Pażdziernik/ Ma dni XXXI. Noc ma
zbierać, y iák chować Fol. 112. Siew oźimy w ktory czás zaczynać. támże. Pszenicę kiedy, y kędy śiać naylepiey. támże. Pszczoły podbieráć, konopie moczyć, suszyć, y czego przestrzegać. támże. Do owiec kiedy barany przypuszczáć. 113. Daniny od chłopow z nowego, wybrać, łąki stare podorywać, zprzedáżą zboż zatrzymac się. támże. Budynki napráwiáć, Wieprze do karmnika sadzáć, drzewá szczepić, okrzęsywać żołądź zbierać, ryby przesadzáć. 114. Marchwianego naśienia przed źimą zaśiew co sprawuie. támże. Drzewa z fruktow obierać, iárzyny w doły chowáć. támże. OCTOBER, Páżdżiernik/ Ma dni XXXI. Noc ma
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 175
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
