. Jest też tam w tym kościele sklepik, w którym ziemia się taka znajduje, od której myszy i szczury zdychają, kiedy ją gdzie położą.
Dnia 4 Novembris. W tym kościele mszy św. księstwo IM słuchali, gdzie ludzi konkurs był i magistrat cały. Stamtąd jechali do pompy, która na całe miasto wodę pompuje. Ciągnie tedy artificiosissimo modo wodę potężnemi rurami spiżowemi, grubszemi niż działa, na górę, na sto trzydzieście i osim kroków (którem sam liczył, gdym tam szedł), w jedną wannę potężną. Z tej tedy wanny potężnym impetem w jedną srodze grubą spiżową rurę wpada. Skąd potym dispergitur na wszytkie miasto do
. Jest też tam w tym kościele sklepik, w którym ziemia się taka znajduje, od której myszy i szczury zdychają, kiedy ją gdzie położą.
Dnia 4 Novembris. W tym kościele mszy św. księstwo IM słuchali, gdzie ludzi konkurs był i magistrat cały. Stamtąd jechali do pompy, która na całe miasto wodę pompuje. Ciągnie tedy artificiosissimo modo wodę potężnemi rurami spiżowemi, grubszemi niż działa, na górę, na sto trzydzieście i osim kroków (którem sam liczył, gdym tam szedł), w jedną wannę potężną. Z tej tedy wanny potężnym impetem w jedną srodze grubą spiżową rurę wpada. Skąd potym dispergitur na wszytkie miasto do
Skrót tekstu: BillTDiar
Strona: 131
Tytuł:
Diariusz peregrynacji po Europie
Autor:
Teodor Billewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy podróży, pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1677 a 1678
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1678
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Marek Kunicki-Goldfinger
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Biblioteka Narodowa
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
2004
świadczy, że w Chinach bardzo dawno prochu i strzelby był usus, wymyślone potym ognie artificjalne z prochu strzelbnego to Offensivi, to Defensivi, jako to Bomby, Miny, to ignes festivi, alias Race i Fajrwerki.
Ad instar tej strzelby prochowej Ludzka ciekawość znalazła Pneumaticum Sclopetum, to jest, wietrzną strzelbę, którą trzeba pompować, alias wiatrem nabijać. Widziałem ją sam i nabijałem, ale nie wiem kto, i kiedy, gdzie z inwentował.
Kompas wodny, albo Morski, Pixidem Nauticam po Łacinie zwany wynalazł Flavius á Gloria Melfensis: w Kampanii Roku 1303. którym się Marynarze na Morzudyrygują w dzień i w nocy na największych Morzach
świadczy, że w Chinách bardzo dawno prochu y strzelby był usus, wymyślone potym ognie artificialne z prochu strzelbnego to Offensivi, to Defensivi, iáko to Bomby, Miny, to ignes festivi, alias Ráce y Fayrwerki.
Ad instar tey strzelby prochowey Ludzká ciekawość znalazła Pneumaticum Sclopetum, to iest, wietrzną strzelbę, ktorą trzeba pompowáć, alias wiatrem nabiiáć. Widziałem ią sam y nabiiałem, ále nie wiem kto, y kiedy, gdzie z inwentował.
Kompas wodny, álbo Morski, Pixidem Nauticam po Łacinie zwany wynalazł Flavius á Gloria Melfensis: w Kampanii Roku 1303. ktorym się Marynárze ná Morzudiryguią w dzień y w nocy ná naywiększych Morzách
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 983
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, która czasem pryśnie, ognia nie zalała, naznacza się łoju na szychtę kęsa półtora.
Temu zaś, co wodę przystawia nad szybikiem, dosyć łoju na szychtę kęs 1.
Do zlewania wód i pompowania onych w różnych miejscach na dwóch rotnych na szychtę naznacza się łoju kęs 1.
Jeżeliby zaś tylko jeden zlewał albo pompował w odległym miejscu, tedy mu similiter na szychtę kęs 1 wydawać będzie należało.
Do spuszczania próżnych beczek na dół, które od szybika do szybika przenosić i miejscami na kilka szybików puszczać muszą, więc w miejscach bliższych mniej, a w dalszych więcej łoju wydawać im należy, jako to: do spuszczania beczek 160 szybem „
, która czasem pryśnie, ognia nie zalała, naznacza się łoju na szychtę kęsa półtora.
Temu zaś, co wodę przystawia nad szybikiem, dosyć łoju na szychtę kęs 1.
Do zlewania wód i pompowania onych w różnych miejscach na dwóch rotnych na szychtę naznacza się łoju kęs 1.
Jeżeliby zaś tylko jeden zlewał albo pompował w odległym miejscu, tedy mu similiter na szychtę kęs 1 wydawać będzie należało.
Do spuszczania próżnych beczek na dół, które od szybika do szybika przenosić i miejscami na kilka szybików puszczać muszą, więc w miejscach bliższych mniej, a w dalszych więcej łoju wydawać im należy, jako to: do spuszczania beczek 160 szybem „
Skrót tekstu: InsGór_3
Strona: 132
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 3
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1706 a 1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1706
Data wydania (nie później niż):
1743
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
na wierzch wody wypływać będą.
120. Skorupa od jaja, ma w sobie subtelne dziurki, któremi wiele z niego substancyj wychodzi, a na jej miejsce powietrze wstępuje. Te zaś póty z niego wyniść nie może, póki z powietrzną atmosferą zostaje w równi. Lecz jak tylko tę równią i ciężar powierzchownego powietrza zniesiesz, pompując go, czyli ciągnąc z walca szklanego CD; tak zaraz wewnątrz jaja będące powietrze, na wierzch skorupy dobywa się, i te, któremi w nie pierwej weszło, dziurki oczywiście pokazuje. Niektóre zaś z tych dziurek, tak są subtelne, że przez nie, szczupłe powietrza cząstki przeciskając się, póty na wierzchu jaja
na wierzch wody wypływać będą.
120. Skorupa od iaia, ma w sobie subtelne dziurki, któremi wiele z niego substancyi wychodzi, a na iey mieysce powietrze wstępuie. Te zaś póty z niego wyniść nie może, poki z powietrzną atmosferą zostaie w rowni. Lecz iak tylko tę rownią y ciężar powierzchownego powietrza zniesiesz, pompuiąc go, czyli ciągnąc z walca szklanego CD; tak zaraz wewnątrz iaia będące powietrze, na wierzch skorupy dobywa się, y te, któremi w nie pierwey weszło, dziurki oczywiście pokazuie. Niektóre zaś z tych dziurek, tak są subtelne, że przez nie, szczupłe powietrza cząstki przeciskaiąc się, póty na wierzchu iaia
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 133
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
. Doświadczenie XX.
205. Szklaną banię, powietrze z niej na Wiatrociągu wprzód wyciągnąwszy, na doskonałych ważkach przeważ; i potym w nią, odkręciwszy kurek, wpuść powietrze: doznasz, że bania z powietrzem cóżkolwiek więcej waży, niż gdy w niej powietrza nie było.
Miedziana także bania, gdy w nią powietrza na pompujesz czyli napchasz, więcej zaważy, niż gdy w niej nic lub bardzo mało powietrza będzie.
206. Jeżeli tedy bania pełna powietrza więcej waży, a niżeli gdy go w sobie niema; toż już, że powietrze jest ciężkie, bynajmniej powątpiewać nie możemy.
207. Więc na potwierdzenie powietrza Elastyczności niektóre jeszcze doświadczenia przywiodę
. Doświadczenie XX.
205. Szklaną banię, powietrze z niey na Wiatrociągu wprzod wyciągnąwszy, na doskonałych ważkach przeważ; y potym w nią, odkręciwszy kurek, wpuść powietrze: doznasz, że bania z powietrzem cożkolwiek więcey waży, niż gdy w niey powietrza nie było.
Miedziana także bania, gdy w nią powietrza na pompuiesz czyli napchasz, więcey zaważy, niż gdy w niey nic lub bardzo mało powietrza będzie.
206. Jeżeli tedy bania pełna powietrza więcey waży, á niżeli gdy go w sobie niema; toż iuż, że powietrze iest ciężkie, bynaymniey powątpiewać nie możemy.
207. Więc na potwierdzenie powietrza Elastyczności niektóre ieszcze doświadczenia przywiodę
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 186
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
