będą pod Finale. gdzie okręty na to czekają. Za tym część Oficjerów tam poszła/ ztym przedsięwzięciem żeby wszytkie okazje do zwłoki wczęśnie sprzątnęli/ aby jak prędko tam chorągwie staną/ zaraz wsiądać mogli. Z Hamburgu 4. Marty, 1661.
Królowa Krystyna wróciła się z Kolmaru do Nordkopingu/ gdzie każe w zamku ponaprawiać i obijać pewne pokoje: Odprawiła prżed wyjazdem z Komaru kilka sług Katolików; a do tych co tu na nią czekają kazała pisać/ aby jedni do niej przyjechali/ a drudzy do Włoch się przenieśli.
Dziś trzeci dzień jechał tu przez Miasto Generał Wirc ku Bremie do Generała Konigsmarka/ który blokadę gotuje około tegoż
będą pod Finale. gdźie okręty ná to cżekáią. Zá tym cżęść Officyerow tám poszłá/ ztym ṕrzedsięwzięćiem zeby wszytkie okazye do zwłoki wcżęśnie zprzątnęli/ aby iak prędko tám chorągwie stáną/ zaraz wśiądać mogli. Z Hamburku 4. Marty, 1661.
KRolowa Krystyná wroćiłá się z Kolmáru do Nordkoṕingu/ gdzie każe w zamku ponápráwiáć y obiiáć ṕewne ṕokoie: Odṕráwiłá ṕrżed wyiázdem z Komáru kilká sług Kátholikow; á do tych co tu ná nię cżekáią kazáłá pisáć/ aby iedni do niey ṕrzyiechali/ á drudzy do Włoch się ṕrzenieśli.
Dźiś trzeći dźien iechał tu ṕrzez Miasto Generał Wirtz ku Bremie do Generałá Konigsmárká/ ktory blokádę gotuie około tegoż
Skrót tekstu: MerkPol
Strona: 153.
Tytuł:
Merkuriusz polski ordynaryjny
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1661
Data wydania (nie wcześniej niż):
1661
Data wydania (nie później niż):
1661
Kto ma na z sypaniu ziarno a pieniędzy potrzebień, ludżyom podczas targów w Miasteczku obwołać. EkonomIKI ZIEMIAŃSKIEJ, Sprzątanie z pola. Odkładanie zboża na nasienie. Jęczmień aby z ości kłosowano. Na garściach w po lunie trzymać zboża. Przedazy zboża ogłoszenie. VII. o STODOŁACH. Opatrzenie i ochronienie Stodół.
STODOłY ponaprawiać, strychów dojrzeć, jeśli gdzie nie przecieka, bojowiska po zwiezieniu zboża porównać, brogi, szopy opatrzyć, brozyny aby nie gniły niech na ziemi nie leżą, gdy są próżne. W Zimie Stodoły dla drugiego zboża wyprzątać, wymłocić, świezą ponaściłać słomą, ile kto nie ma na dwuletnią Krescencją, Stodół albo Kawy.
Kto ma ná z sypániu ziárno á pieniędzy potrzebień, ludżiom podczás tárgow w Miasteczku obwołać. OEKONOMIKI ZIEMIANSKIEY, Sprzątánie z polá. Odkładánie zbozá ná naśięnie. Ięczmień áby z ośći kłosowano. Ná garśćiách w po lunie trzymáć zbożá. Przedazy zboża ogłoszenie. VII. ô STODOŁACH. Opatrzenie y ochronienie Stodoł.
STODOłY ponápráwiáć, strychow doyrzeć, ieśli gdźie nie przećieka, boiowiská po zwiezieniu zbożá porownáć, brogi, szopy opátrzyć, brozyny áby nie gniły niech ná źięmi nie leżą, gdy są prozne. W Zimie Stodoły dla drugiego zboża wyprzątáć, wymłoćić, świezą ponáśćiłáć słomą, ile kto nie ma ná dwuletnią Crescentią, Stodoł álbo Káwy.
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 8
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
koło Panny MARIEJ Narodzenia zbierać, i w przykryciu chować, aby Chmiel nie wietrzał. Z Wiosnej na których się Chmiel znajduje miejscach, z chwastu wygrabić, i w ziemi go poruszyć, dla prędszego krzewienia. o PŁOTACH. PŁOTY, ostrożenie, dylowanie, ogrodzenia wszelkie, mają być równe i porząnne, gdzie potrzeba zawczasu ponaprawiać: a żeby ich nie rozbierano, ani palono przestrzegać; Dworskiej czeladzi, Poddanym, i ichże Czeladzi przykazać, dla ochrony lasu, i dla zmudy (co raz grodząc) w robociznie. Ścieszek, u przechodów przez te zagrodzenia bronić trzeba, bo tym przechodem ruinują płoty i rozbierają. Dysposicja chmielu. Aby się
koło Panny MARYEY Narodzenia zbieráć, y w przykryćiu chowáć, áby Chmiel nie wietrzał. Z Wiosney ná ktorych się Chmiel znáyduie mieyscách, z chwastu wygrábić, y w źiemi go poruszyć, dla prętszego krzewięnia. ô PŁOTACH. PŁOTY, ostrożenie, dylowánie, ogrodzenia wszelkie, máią bydź rowne y porząnne, gdźie potrzebá záwczásu ponápráwiáć: á żeby ich nie rozbierano, áni palono przestrzegáć; Dworskiey czeládźi, Poddánym, y ichże Czeládźi przykazáć, dla ochrony lásu, y dla zmudy (co raz grodząc) w roboćiznie. Sćieszek, v przechodow przez te zágrodzenia bronić trzebá, bo tym przechodem ruinuią płoty y rozbieráią. Disposicya chmielu. Aby się
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 18
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Siekiery, Sierpy, Płachty trawne, Wory, Naczynie do Nabiałów, także różne do Sadów, i Ogrodów naczynia spisać, i aby w nich szkody nie było rewidować, a pod liczbą Czeladzi te oddawać, i odbierać; a gdy się co zepsuje, nie zaraz nowe sprawować, ale dać aby się gorzej nie popsowały ponaprawiać, według Modelusza Inwentarza niżej specifikowanego. o PASIECE albo PSZCZELNIKV. TEn dar Boży nie wchodzi także w Inwentarz, ani w pewną Intratę, jako i pomieniony Gołębieniec. Starzy tego przestrzegali Gospodarze, aby o liczbie osadzonych ulów zaden nie wiedział, dla tego w ogrodzeniu i zamknieniu, między wielą próżnych pniów chowano, i
Siekiery, Sierpy, Płáchty trawne, Wory, Naczynie do Nabiáłow, tákźe rożne do Sádow, y Ogrodow naczynia spisać, y áby w nich szkody nie było rewidowáć, á pod liczbą Czeládźi te oddawáć, y odbieráć; á gdy się co zepsuie, nie záraz nowe spráwowáć, ále dáć áby się gorzey nie popsowáły ponápráwiáć, według Modeluszá Inuentarzá niżey specifikowánego. ô PASIECE álbo PSZCZELNIKV. TEn dar Boży nie wchodźi tákże w Inwentarz, áni w pewną Intratę, iáko y pomieniony Gołębieniec. Stárzy tego przestrzegáli Gospodarze, áby o liczbie osádzonych vlow zaden nie wiedźiał, dla tego w ogrodzeniu y zamknieniu, między wielą prożnych pniow chowáno, y
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 38
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Na jaką się Roku żyzność zanosi, z początku, z śrzodka, i z końca tego Miesiąca, zwykli Judzie prognostykować, jakie przy stateczności lub odmianie Zima pokaże progresy: jakiego także Lata i urodzajów spodziewać się mają Gospodarze. Stodoły na nowe da P. Bóg zboża wyprzątać, na nasienie wymłacać: strychy, wszelkie poszycia ponaprawiać: toż się ma rozumieć o brogach, i szopach. Słomami, plewami, aby miarą szafowano, aby do nowego dla bydła stawało karmi: dodawać według samej potrzeby, sieczkę przytym kazać rzezać kolejną, albo Dworskiemu parobkowi. Budynki wszelkie, osobliwie dachy, dla szkody ponaprawiać, drzewo podczas sannej i inne potrzeby zwozić
Ná iáką się Roku żyzność zánośi, z początku, z śrzodká, y z końcá tego Mieśiąca, zwykli Iudźie prognostykowáć, iákie przy státecznośći lub odmiánie Zimá pokaże progresy: iákiego tákże Látá y vrodzáiow spodźiewáć się máią Gospodarze. Stodoły ná nowe da P. Bog zbożá wyprzątáć, ná náśienie wymłacáć: strychy, wszelkie poszyćia ponápráwiáć: toż się ma rozumieć o brogách, y szopách. Słomámi, plewámi, áby miárą száfowano, áby do nowego dla bydłá stawáło karmi: dodawáć według sámey potrzeby, śieczkę przytym kazáć rzezáć koleyną, álbo Dworskiemu párobkowi. Budynki wszelkie, osobliwie dachy, dla szkody ponápráwiáć, drzewo podczás sanney y inne potrzeby zwoźić
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 95
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
na nasienie wymłacać: strychy, wszelkie poszycia ponaprawiać: toż się ma rozumieć o brogach, i szopach. Słomami, plewami, aby miarą szafowano, aby do nowego dla bydła stawało karmi: dodawać według samej potrzeby, sieczkę przytym kazać rzezać kolejną, albo Dworskiemu parobkowi. Budynki wszelkie, osobliwie dachy, dla szkody ponaprawiać, drzewo podczas sannej i inne potrzeby zwozić, z rynien śnieg, aby nie przeciekało na budynki, zrzucać, także i z dachów aby ten ciężar nie przytłaczał, i jakiej nie uczynił szkody w budynku, z zatyłków także śniegi, i lody, aby wyrąbano, i wywozono, aby do piwnice i na fundamenta nie
ná náśienie wymłacáć: strychy, wszelkie poszyćia ponápráwiáć: toż się ma rozumieć o brogách, y szopách. Słomámi, plewámi, áby miárą száfowano, áby do nowego dla bydłá stawáło karmi: dodawáć według sámey potrzeby, śieczkę przytym kazáć rzezáć koleyną, álbo Dworskiemu párobkowi. Budynki wszelkie, osobliwie dachy, dla szkody ponápráwiáć, drzewo podczás sanney y inne potrzeby zwoźić, z rynien śnieg, áby nie przećiekáło ná budynki, zrzucáć, tákże y z dáchow áby ten ćięźar nie przytłaczał, y iákiey nie vczynił szkody w budynku, z zatyłkow tákże śniegi, y lody, áby wyrąbano, y wywozono, áby do piwnice y ná fundámentá nie
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 95
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Suszony owoc, i wszelkie Jarzyny tego Miesiąca, i przyszłego spienięzać, nim młodociane za przyszłą Wiosną nie zazielenieją chwasty. Nawóz który od ś. Marcina był na kupie, na inne go przerzucić miejsce, aby spodni był na wierzchu, dla lepszego ugnojenia. Pługi, brony, radła, wozy i inne sprzęty Gospodarskie wcześnie ponaprawiać, i na przyszłą da P. Bóg Wiosnę, mieć to wszytko pogotowiu, a nie w ten czas dopiero kiedy tego trzeba zażyć. W tym Miesiącu Ślimaki są najzdrowsze, których zbierać jak najwięcej, te osobliwie pod Leszczyną się znajdują: z Sadowy Ogrodów jak najlepiej je powybierać, gdyż one zwykły suszyć drzewa. Z
Suszony owoc, y wszelkie Iárzyny tego Mieśiącá, y przyszłego zpienięzáć, nim młodoćiáne zá przyszłą Wiosną nie záźielenieią chwasty. Nawoz ktory od ś. Marćiná był ná kupie, ná inne go przerzućić mieysce, áby spodni był ná wierzchu, dla lepszego vgnoienia. Pługi, brony, rádłá, wozy y inne sprzęty Gospodárskie wcześnie ponápráwiáć, y ná przyszłą da P. Bog Wiosnę, mieć to wszytko pogotowiu, á nie w ten czás dopiero kiedy tego trzebá záżyć. W tym Mieśiącu Slimaki są nayzdrowsze, ktorych zbieráć iák naywięcey, te osobliwie pod Leszczyną się znáyduią: z Sádowy Ogrodow iák naylepiey ie powybieráć, gdyż one zwykły suszyć drzewá. Z
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 96
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
niwczym nie omieszkując. EkonomIKI ZIEMIAŃSKIEJ PRAKTYKA MIESIĘCZNA. FEBRVARYVS, Luty. Dni ma XXVIII. Znak na Niebie RYBY.
GOspodarski dozór i zabawy podobnie jak i w Styczniu odprawować, które Gospodarze mieć mają około Ról, Pol, Łąk, Ogrodów, przekopy czyniąc dla przejazdów. Płoty, wszelkie ogrodzenia, dla szkody ponaprawiać. Na nasienia Ogródne, Marchew, Cebule, i inne jarzyny, według sposobnego czasu, (jeśli się ranny pokaże Rok) sadzić. Niepotrzebne gałężye przy drzewach które wilkami zowią, i które drzewo suszą i do fruktu przeszkadzają okrzesywać. Liszki albo gąsienice z drzewa obierać, z pod drzewa one wygrabić, i do szczętu
niwczym nie omieszkuiąc. OEKONOMIKI ZIEMIANSKIEY PRAKTYKA MIESIĘCZNA. FEBRVARIVS, Luty. Dni ma XXVIII. Znák ná Niebie RYBY.
GOspodárski dozor y zabáwy podobnie iák y w Styczniu odpráwowáć, ktore Gospodarze mieć máią około Rol, Pol, Łąk, Ogrodow, przekopy czyniąc dla przeiázdow. Płoty, wszelkie ogrodzenia, dla szkody ponápráwiáć. Ná naśienia Ogrodne, Márchew, Cebule, y inne iárzyny, według sposobnego czásu, (ieśli się ránny pokaże Rok) sadźić. Niepotrzebne gáłężie przy drzewách ktore wilkámi zowią, y ktore drzewo suszą y do fruktu przeszkadzáią okrzesywáć. Liszki álbo gąśięnice z drzewá obieráć, z pod drzewá one wygrábić, y do sczętu
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 97
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
także tym zimie bydło karmić może: jednak na dobrej uprawnej siać potrzeba Roli. Ogrody aby na Wiosnę gnojem sprawiono, i podorano dojźrzeć. Przędżywa wszelkie poprać, dla bielszej nici do robienia płótna. Na winnice gnój zwieść, do tego laski do podpierania wina, niech będą gotowe i ustrugane. Wszelkie przehody, i Mosty ponaprawiać, tak dla przechodzącego bydła, jako i dla przejezdzających ludzi. Chlewnego bydła młodocianego, które się w tym odchowa Miesiącu, nie bić, ale go do przyszłej zostawić Wiosny, i Lata, bo takie do przechowania jest sposobniejsze. W Styczniu i w Lutym wszelakie mąki mleć, i krupy tłuc, by i na cały
tákże tym źimie bydło karmić może: iednák ná dobrey vpráwney śiać potrzebá Roli. Ogrody áby ná Wiosnę gnoiem spráwiono, y podorano doyźrzeć. Przędżiwá wszelkie popráć, dla bielszey nići do robienia płotná. Ná winnice gnoy zwieść, do tego laski do podpieránia winá, niech będa gotowe y vstrugáne. Wszelkie przehody, y Mosty ponápráwiáć, ták dla przechodzącego bydłá, iáko y dla przeiezdzáiących ludźi. Chlewnego bydłá młodoćiánego, ktore się w tym odchowa Mieśiącu, nie bić, ále go do przyszłey zostáwić Wiosny, y Látá, bo tákie do przechowánia iest sposobnieysze. W Styczniu y w Lutym wszelákie mąki mleć, y krupy tłuc, by y ná cáły
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 98
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
dojeniu przypilnować, których trzy razy na dzien według zwyczaju doić: baranki młode odsadzać: toż się ma rozumieć i o innym Obornym bydle, którym pokrzyw dla bujnego mleka dodawać Ściany lepić gliną, piece w piekarniach podlepiać, naprawować, także bojowiska w Stodołach w tym Miesiącu, bo się padać nie będzie. Strzechy na budynkach ponaprawiać, a stare z nich snopki na nawóz odrzucać: na chmiel zatyczyć stroisze. Zboża na Spichlerzu zsypane przeszuflować, co tydzień, ile na ten czas, kiedy kwitnie na polu zboże. Inkwizicje z Urzędnikami z pastuchami, i z dziewkami, co koło Obor, i Owczarni chodzą, jako się które od God cieliły,
doieniu przypilnowáć, ktorych trzy rázy ná dżien według zwyczáiu doić: báránki młode odsadzáć: toż się ma rozumieć y o innym Obornym bydle, ktorym pokrzyw dla buynego mleká dodawáć Sćiány lepić gliną, piece w piekárniách podlepiáć, nápráwowáć, tákże boiowiská w Stodołách w tym Mieśiącu, bo się pádáć nie będźie. Strzechy ná budynkách ponápráwiáć, á stáre z nich snopki ná nawoz odrzucáć: ná chmiel zátyczyć stroisze. Zboza ná Spichlerzu zsypáne przeszuflowáć, co tydżień, ile ná ten czás, kiedy kwitnie ná polu zboże. Inquisicye z Vrzędnikámi z pástuchámi, y z dźiewkámi, co koło Obor, y Owczárni chodzą, iáko się ktore od God ćieliły,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 104
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
