odmierzać; obiera naprzód jakąkolwiek część owej Odległości, albo inszą w bok na ziemi, i onę po prostu mierzy według Nauki poprzedzającej XII. miarą pięć łokciową, albo dziesięćłokciową. Potym na Instrumencie (Tablicy naprzykład Mierniczej) bierze dwie miary, sposobem jaki się na swym miejscu opisze w następujących Naukach. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Toż dopiero ztych trzech miar wiadomych, dochodzi niewiadomej miary, danej Odległości. A to z tego fundamentu. Ze dwa trianguły (DCE, DBG) jednakowych angułów (C, i B, krzyżowych; zaczym równych, według prawdy 12. w Zabawie 1. w Części 3) BGD, i CED
odmierzáć; obiera naprzod iákąkolwiek część owey Odległośći, álbo inszą w bok ná żięmi, y onę po prostu mierzy według Náuki poprzedzaiącey XII. miárą pięć łokćiową, álbo dźieśięćłokćiową. Potym ná Instrumenćie (Tablicy náprzykład Mierniczey) bierze dwie miáry, sposobem iáki się ná swym mieyscu opisze w nástępuiących Náukách. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Toż dopiero ztych trzech miar wiádomych, dochodźi niewiádomey miáry, dáney Odległośći. A to z tego fundámentu. Ze dwá tryánguły (DCE, DBG) iednákowych ángułow (C, y B, krzyżowych; záczym rownych, według prawdy 12. w Zábawie 1. w Częśći 3) BGD, y CED
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, aby się nic od położenia swego nie umykała, przez linią z Celai przystawioną do b, niech upatrzy termin niedostępny N. i podle linii z Celami, niech zrysuje na karcie linią bn, przecinającą pierwszą mn, na n, i zawierającą trianguł na karcie nmb równokątny triangułowi wielkiemu na ziemi NMB. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
12. Linią mn niech obejmie w Cyrkiel, i niech przestawi nabok Skale wydzielony w części 100 albo 50. Na którym boku wiele cząstek zabierze mn, na tyle łokci będzie długa Odległość MN na ziemi. DEMONSTRACJA. WTym wymierzaniu, jako i we wszytkich następujących, znajdują się dwa trianguły, jeden mały na
, áby się nic od położęnia swego nie vmykáłá, przez liniią z Celái przystáwioną do b, niech vpátrzy termin niedostępny N. y podle linii z Celámi, niech zrysuie ná kárćie liniią bn, przećináiącą pierwszą mn, ná n, y záwieráiącą tryánguł ná kárćie nmb rownokątny tryángułowi wielkiemu ná żiemi NMB. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
12. Liniią mn niech obeymie w Cyrkiel, y niech przestáwi nábok Skále wydźielony w częśći 100 álbo 50. Ná ktorym boku wiele cząstek zábierze mn, ná tyle łokći będżie długa Odległość MN ná żiemi. DEMONSTRACYA. WTym wymierzániu, iáko y we wszytkich nástępuiących, znáyduią się dwá tryanguły, ieden máły na
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
6.Jeżeliby bn, spadła z karty przed przecięciem linii mn, zdjąwszy kartę z tablice, podłoż drugą, i na niej dopełnij tak linii mn, jako i bn. Póki się spolnie nie przetną: a tak będziesz wiedział wiele mn, ma cząstek: i MN łokci. Drugi Sposób. Wymierzenia Odległości poziomej niedostępnej przez Tablice Mierniczą, dla tych co umieją Regułę Złotą, abo Trzech. NIech będzie Odległość MN, niedostępna, Fortece N, od Obozu M, którą potrzeba wynaleźć doskonale w łokciach: a godzi się od M, ustąpić wbok prawej abo lewej, linią krzyżową MZ. Wziąwszy Tablicę Mierniczą DHBC, opisaną w
6.Jeżeliby bn, spadłá z kárty przed przećięćiem linii mn, zdiąwszy kártę z tablice, podłoż drugą, y ná niey dopełniy tak linii mn, iáko y bn. Poki się spolnie nie przetną: á ták będźiesz wiedźiał wiele mn, ma cząstek: y MN łokći. Drugi Sposob. Wymierzenia Odległośći poźiomney niedostępney przez Tablice Mierniczą, dla tych co vmieią Regułę Złotą, ábo Trzech. NIech będźie Odległość MN, niedostępna, Fortece N, od Obozu M, ktorą potrzebá wynáleść doskonále w łokćiách: á godźi się od M, vstąpić wbok práwey ábo lewey, liniią krzyżową MZ. Wźiąwszy Tablicę Mierniczą DHBC, opisáną w
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 16
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
N, i qCt, na przemiany według Wlasności 7, Zabawy 6 także równe:) zaczym i ściany ich przeciwne tq, i ZM; qC, i MN: są proporcjonalne: to jest jako tq, 5. do qC, 10. tak ZM, 50. do MN, 100. o Rozmierzaniu Odległości poziomej. Figura na karcie 15. Zabawa VII. Rozdżyał II.
PRZESTROGA. ILekroć nie masz miejsca słusznego na ustęp od M, ku Z, Krzyżowym duktem: naprzykład: gdybyś nie mógł ustąpić dalej od M, tylko na łokci 10, a byłoby odległości MN, w rzeczy samej łokci 100; przypadł
N, y qCt, ná przemiány według Wlasnosći 7, Zabáwy 6 tákże rowne:) záczym y śćiány ich przećiwne tq, y ZM; qC, y MN: są proporcyonálne: to iest iáko tq, 5. do qC, 10. ták ZM, 50. do MN, 100. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney. Figurá ná kárćie 15. Zábáwá VII. Rozdżiał II.
PRZESTROGA. ILekroć nie mász mieyscá słusznego ná vstęp od M, ku Z, Krzyżowym duktem: náprzykład: gdybyś nie mogł vstąpić dáley od M, tylko ná łokći 10, á byłoby odległośći MN, w rzeczy sámey łokći 100; przypadł
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Obrawszyna linii TN, pociągnionej do M, punkt taki, z którego możesz ustąpić wbok na krzyż do Z, według Nauki poprzedzającej 14, zmierz odległość MN. Potym przemierzywszy po prostu odległość MT, wyjmi ją z odległości zmierzonej MN: A ostatek TN, będzie odległość TN: którejeś szukał. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Gdyby dana była Odległość MN, a niegodziło się ustąpić na bok krzyżową linią MZ, tylko z punktu T, obranego na MN, i bliższego terminu niedostępnego N. Wyprowadziwszy linią krzyżową TR samej Odległości MTN, z punktu obranego T; zmierzysz odległość TN, według Nauki 14 poprzedzającej. Toż przydawszy odległość MT
Obrawszyná linii TN, poćiągnioney do M, punkt táki, z ktorego możesz vstąpić wbok ná krzyż do Z, według Náuki poprzedzáiącey 14, zmierz odległość MN. Potym przemierzywszy po prostu odległość MT, wyimi ią z odległośći zmierzoney MN: A ostátek TN, będźie odległość TN: ktoreyeś szukał. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Gdyby dána byłá Odległość MN, á niegodźiło się vstąpić ná bok krzyżową liniią MZ, tylko z punktu T, obránego ná MN, y bliższego terminu niedostępnego N. Wyprowádziwszy liniią krzyżową TR sámey Odległośći MTN, z punktu obránego T; zmierzysz odległosć TN, według Náuki 14 poprzedzáiącey. Toż przydawszy odległość MT
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 19
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
mógł z punktu B, widzieć D. Potym. Przez punkta B, i C, odległe od siebie na łokci 15. przemierzonych na sznurze UCBL, przeciągnij i uwiąsz na osobnych kołkach, dwa insze sznurk BE, CG, na krzyż sznurowi UCBL, tak jako rozkazuje Nauka 6, Zabawy 2. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Abo więc zrysowawszy, na jakim stoliku, abo desce szerokiej, dwie linie krzyżowe, (jeżeli ich na Tablicy Mierniczej, abo Węgielnice gotowej nie masz do ręki,) anguł krzyżowy podstawiwszy pod B, a linią jednę krzyżową na stoliku, abo na desce szerokiej zrysowaną, pod sznurem UCBL, a po drugiej linii
mogł z punktu B, widźieć D. Potym. Przez punktá B, y C, odległe od śiebie ná łokći 15. przemierzonych ná sznurze VCBL, przećiągniy y vwiąsz ná osobnych kołkách, dwá insze sznurk BE, CG, ná krzyż sznurowi VCBL, ták iáko rozkázuie Náuká 6, Zábáwy 2. o Rozmierzániu Odległosći poźiomney.
Abo więc zrysowawszy, ná iákim stoliku, ábo desce szerokiey, dwie liniie krzyżowe, (ieżeli ich ná Tablicy Mierniczey, ábo Węgielnice gotowey nie masz do ręki,) ánguł krzyżowy podstáwiwszy pod B, á liniią iednę krzyżową ná stoliku, ábo ná desce szerokiey zrysowáną, pod sznurem VCBL, á po drugiey linii
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
częściami samej de: A będziesz wiedżyał Odległość DQ w łokciach. Ponieważ tyle łokci będzie wodległości DQ, ile części zabiera dq, takich jakie ma de. Dla proporcjonalnych ścian ed, i ED; dq, i DQ w triangułach równokątnych edq, i EDQ. według Nauki 13. tej Zabawy. o Rozmierzaniu Odległości poziomej. Figura następująca. Zabawa VII. Rozdżyał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB, jest dłuższa, a ustępna na bok linia DE, krótsza: EB linia wzrokowa minąwszy linią db, na stołku, nad nią przypadać musi. Zaczym pomocnik ma na inszym boku bc, stołka, punkt naznaczyć który przypadnie na
częśćiámi sámey de: A będżiesz wiedżiał Odległość DQ w łokćiach. Ponieważ tyle łokći będżie wodległośći DQ, ile częśći zábiera dq, tákich iákie ma de. Dla proporcyonálnych śćián ed, y ED; dq, y DQ w tryángułách rownokątnych edq, y EDQ. według Nauki 13. tey Zabáwy. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney. Figurá nástępuiąca. Zábáwá VII. Rozdżiał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB, iest dłuższa, á vstępna ná bok liniia DE, krotsza: EB liniia wzrokowa minąwszy liniią db, ná stołku, nád nią przypadáć muśi. Záczym pomocnik ma ná inszym boku bc, stołká, punkt náznáczyć ktory przypádnie ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 24
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
obrany jako nawyższy. Tedy postawiwszy Tablicę Mierniczą na nim do perpendykułu, zmierz wysokość od wody, igiełki wbitej w centrum M tablice. Potym, na linią KMN Tablice, od M, do p, przenieś tyle części z boku skali, ile ma łokci wysokość igiełki od wody: niech będzie MP. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Po trzecie: Przez p, wyciągnij na Tablicy Mierniczej nieznaczną linią pd, krzyżową samej KN. Po czwarte: Przez linią z Celami przyłożoną do igiełki średniej tablicę, upatrz koniec szerokości wody pod brzegiem przeciwnym D: a podle linii z Celami, zrysuj linią Md, przecinającą linią pd na d. Toż gdy na
obrány iáko nawyższy. Tedy postáwiwszy Tablicę Mierniczą ná nim do perpendykułu, zmierz wysokość od wody, igiełki wbitey w centrum M tablice. Potym, na liniią KMN Tablice, od M, do p, przenieś tyle częśći z boku skáli, ile ma łokći wysokość igiełki od wody: niech będżie MP. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Po trzećie: Przez p, wyćiągniy ná Tablicy Mierniczey nieznáczną liniią pd, krzyżową sámey KN. Po czwarte: Przez liniią z Celámi przyłożoną do igiełki srzedniey tablicę, vpátrz koniec szerokośći wody pod brzegiem przećiwnym D: á podle linii z Celámi, zrysuy liniią Md, przećináiącą liniią pd ná d. Toż gdy ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 25
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
) przemierzać Tablicą Mierniczą, z wiadomej wysokości DR. WIadomą wysoość DR obejmij w cyrkiel na boku skali zrysowanej na linii celowej, i postaw na ścianie RS, Tablice Mierniczej, od R ku S.(niech będzie RV.) Potym przez V, zrysuj nieznaczną Ub wbrid, równoodległą samej RP. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A ustawiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez linią z celami przystawioną do G igiełki, upatrz odległość B; i oraz naznacz z pilnością na linii Ub, punkt b, na którym linia sCelami przecina Ub. Toż gdy Ub, przemierzysz na boku skali tejże, z którejeś wymierzał RV, będziesz miał
) przemierzáć Tablicą Mierniczą, z wiádomey wysokośći DR. WIádomą wysoość DR obeymiy w cyrkiel ná boku skáli zrysowáney ná linii celowey, y postaw ná śćiánie RS, Tablice Mierniczey, od R ku S.(niech będźie RV.) Potym przez V, zrysuy nieznáczną Vb wbrid, rownoodległą sámey RP. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A vstáwiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez liniią z celámi przystáwioną do G igiełki, vpátrz odległość B; y oraz náznácz z pilnośćią ná linii Vb, punkt b, ná ktorym liniia zCelámi przećina Vb. Toż gdy Vb, przemierzysz ná boku skáli teyże, z ktoreyeś wymierzał RV, będźiesz miał
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
z pamięci nie wypadła, (naprzykład 418.) Toż: Wstąp na wyższą stacją T, z Tablicą Mierniczą, i z niej ustawionej do perpendykułu przez linią z Celami przyłożoną do igiełki w anguł wbitej, upatrz znowu termin niedostępny B, i naznacz z pilnością część odciętą FV, na Tablicy. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A przenioższy ją na skale, dowiedz się liczby cząstek odciętych FV (która niech będzie 627.) Nakoniec: Odejmij mniejszą liczbę części (418,) odciętych, od większej (627.) abyś miał wiadomą Różnice (209.) między częściami odciętymi naT, i C. A gdy uczynisz:
z pámięći nie wypádłá, (náprzykład 418.) Toż: Wstąp ná wyższą stácyą T, z Tablicą Mierniczą, y z niey vstáwioney do perpendykułu przez liniią z Celámi przyłożoną do igiełki w ánguł wbitey, vpátrz znowu termin niedostępny B, y náznácz z pilnośćią część odćiętą FV, ná Tablicy. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A przenioszszy ią ná skále, dowiedz się liczby cząstek odćiętych FV (ktora niech będźie 627.) Nakoniec: Odeymiy mnieyszą liczbę częśći (418,) odćiętych, od większey (627.) ábyś miał wiádomą Roźnice (209.) między częściámi odćiętymi náT, y C. A gdy vczynisz:
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 29
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
