XVIII. Druga kwestia czyli te insuły które się we czterech częściach ziemi znajdują, początek swój mają od stworzenia świata? Odpowiadam iż jako góry, tak i Insuły niektóre potopem uniwersalnym oderwane od ziemi, niektóre trzęsieniem ziemi, albo morza nawałnością za czasem odsypane, w pół morza się pokazały. Atoli wiele takich insuł osobliwie pryncypalnych jest, które pierwszego zaraz dnia pokazały się w pośród morza. Gdy Bóg rzekł Gen: 1. Niech się zgromadzą wody na jedno miejsce, i oschnie ziemia, której dyspozycyj Boskiej wieloraka być może racja. Pierwsza: aby pryncypalne cztery części ziemi od nawałności i fluktów morskich, jak wałem jakim się zasłaniały. I tak
XVIII. Druga kwestyá czyli te insuły ktore się we czterech częściach ziemi znayduią, początek swoy maią od stworzeniá świátá? Odpowiádam iż iáko gory, tak y Insuły niektore potopem uniwersalnym oderwane od ziemi, niektore trzęsieniem ziemi, álbo morzá nawáłnością za czásem odsypane, w puł morza się pokazáły. Atoli wiele takich insuł osobliwie pryncypalnych iest, ktore pierwszego zaraz dnia pokazały się w pośrod morza. Gdy Bog rzekł Gen: 1. Niech się zgromadzą wody ná iedno mieysce, y oschnie ziemia, ktorey dyspozycyi Boskiey wieloraka być może racya. Pierwsza: áby pryncypalne cztery części ziemi od náwałności y fluktow morskich, iák wáłem iákim się zasłániáły. Y ták
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
morza nawałnością za czasem odsypane, w pół morza się pokazały. Atoli wiele takich insuł osobliwie pryncypalnych jest, które pierwszego zaraz dnia pokazały się w pośród morza. Gdy Bóg rzekł Gen: 1. Niech się zgromadzą wody na jedno miejsce, i oschnie ziemia, której dyspozycyj Boskiej wieloraka być może racja. Pierwsza: aby pryncypalne cztery części ziemi od nawałności i fluktów morskich, jak wałem jakim się zasłaniały. I tak cała Azja Orientalna, od wschodniego Oceanu, Europa, od północego, Afryka od południowego morza, niezliczonemi obtoczona Insułami, jak za murem stoi. Druga: aby od jednej do drugiej części ziemi Zeglujący mieli w pośród morza po drodze
morzá nawáłnością za czásem odsypane, w puł morza się pokazáły. Atoli wiele takich insuł osobliwie pryncypalnych iest, ktore pierwszego zaraz dnia pokazały się w pośrod morza. Gdy Bog rzekł Gen: 1. Niech się zgromadzą wody ná iedno mieysce, y oschnie ziemia, ktorey dyspozycyi Boskiey wieloraka być może racya. Pierwsza: áby pryncypalne cztery części ziemi od náwałności y fluktow morskich, iák wáłem iákim się zasłániáły. Y ták cáła Azyá Oryentálná, od wschodniego Oceánu, Europá, od pułnocnego, Afryka od południowego morza, niezliczonemi obtoczona Insułámi, iák zá murem stoi. Drugá: áby od iedney do drugiey części ziemi Zegluiący mieli w pośrod morża po drodze
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
dystancją od siebie: jakie względem Nieba, i luminarzów Niebieskich położenie: przez różne cyrkuły, linie, i punkta wydzielają całą sferę ziemi, tak jako i Astronomowie całą sferę Nieba gwiazdowego. I owszem któremi cyrkułami Niebo, temiż jak sekcjami jakimi, aż do centrum świata prowadzonemi i ziemię znaczą i dzielą na części. Pryncypalne sekcy i cyrkuły dzielące ziemię są te. Oś ziemna z dwiema punktami polarnemi. Cyrkuł ekwinokcjalny. Dwa cyrkuły tropiczne solstycjonalne. Dwa cyrkuły polarne południowy i północy. Cyrkuły merydyonalne. Cyrkuły parallelowe. Cyrkuł choryzontalny.
XXI. Oś ziemna, jest to diameter, to jest linia imaginacją prowadzona przez centrum ziemi, a pociągniona aż
dystancyą od siebie: iákie względem Niebá, y luminarzow Niebieskich położenie: przez rożne cyrkuły, linie, y punktá wydzielaią cáłą sferę ziemi, ták iáko y Astronomowie całą sferę Nieba gwiazdowego. Y owszem ktoremi cyrkułámi Niebo, temiż iák sekcyami iakiemi, aż do centrum świátá prowadzonemi y ziemię znaczą y dzielą ná części. Pryncypalne sekcy y cyrkuły dzielące ziemię są te. Oś ziemná z dwiema punktami polárnemi. Cyrkuł ekwinokcyalny. Dwa cyrkuły tropiczne solstycyonalne. Dwa cyrkuły polárne południowy y pułnocny. Cyrkuły merydyonálne. Cyrkuły párallelowe. Cyrkuł choryzontalny.
XXI. Oś ziemna, iest to dyameter, to iest linia imaginacyą prowadzoná przez centrum ziemi, a pociągniona áż
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: C
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Nigrys. W Nigrytów państwie jezioro Guarde, Borno. Góry okazalsze są Atlasowe w Barbaryj. W Abisynie Amara, góry Księżycowe, od których rzeka Nil swoje bierze początki. Inne Państwa, jako Saara, Nigrytańskie, Nubia, Libia, po większej części, Góry, skały, puste i nieużyte są miejsca.
Rzeki pryncypalne są Nil, który z jeziora Bed, Królestwa Malemba wypływa, ciągnie się przez Abisyńskie państwa, Nubią, Egipt, i wpada w morze Medyterrańskie. Nigrys albo czarna rzeka która wypływa z jeziora Zaire: mimo Biafary Królestwo, przez Nigrytów płynie państwo: wpada w Ocean zachodni.
XXXV. Afrykańskie kraje począwszy od morza Medyterrańskiego
Nigrys. W Nigrytow państwie iezioro Guarde, Borno. Gory okazalsze są Atlasowe w Barbaryi. W Abissynie Amara, gory Xiężycowe, od ktorych rzeka Nil swoie bierze początki. Inne Państwa, iako Saara, Nigrytańskie, Nubia, Lybia, po większey części, Gory, skały, puste y nieużyte są mieysca.
Rzeki pryncypalne są Nil, ktory z ieziora Bed, Krolestwa Malembá wypływá, ciągnie się przez Abissyńskie państwa, Nubią, Egipt, y wpadá w morze Medyterrańskie. Nigrys álbo czarna rzeka ktorá wypływá z ieziora Zaire: mimo Biáfary Krolestwo, przez Nigrytow płynie państwo: wpadá w Ocean záchodni.
XXXV. Afrykańskie kraie począwszy od morza Medyterrańskiego
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Dv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Wielkością swoją równa się dwiema częściom ziemi, Afryce i Europie. Zaszczyca się według pospolitego zdania stworzeniem pierwszych Rodziców; fundacją Raju; wszystkich prawie nauk i języków inwencją; największą potencją Monarchów. Całej prawie starego testamentu historyj miejscem. A nadewszystko ziemią Świętą, życiem i śmiercią Chrystusową, poświęconą. Dzieli się na pięć pryncypalnych części. Tartarią, Chiny, Indyą, Perskie, Tureckie państwo i Insuły do Azyj należące.
XXXVII. Przez Tartarią pospolicie rozumieją Geografowie te wszystkie kraje, które od pułnocy graniczy morze lodowate. Od wschodu Ocean, i Chiny. Od południa Państwo Mogola i Persja. Od zachodu morże Czarne, morże Kaspijskie:
. Wielkością swoią rowna się dwiema częściom ziemi, Afryce y Europie. Zaszczyca się według pospolitego zdania stworzeniem pierwszych Rodzicow; fundacyą Raiu; wszystkich prawie nauk y ięzykow inwencyą; naywiększą potencyą Monarchow. Cáłey prawie starego testamentu historyi mieyscem. A nádewszystko ziemią Swiętą, życiem y śmiercią Chrystusową, poświęconą. Dzieli się ná pięć pryncypalnych części. Tartáryą, Chiny, Indyą, Perskie, Tureckie państwo y Insuły do Azyi należące.
XXXVII. Przez Tartaryą pospolicie rozumieią Geografowie te wszystkie kraie, ktore od pułnocy graniczy morze lodowate. Od wschodu Ocean, y Chiny. Od południa Páństwo Mogolá y Persyá. Od zachodu morże Czarne, morże Kaspiyskie:
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. tysięcy wojska w kroczył był do wielkiej Bucharyj na Tatarów Usbeckich: których 80. tysięcy najprzód nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara atakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. I już całą Bucharią na 150. mil długą, szeroką na 140. podbili sobie Persowie. Część pryncypalna Tartaryj wielkiej zostaje pod wielowładnym Cesarzem, który oraz i Chinom panuje. Reszta Tartaryj jest sobie wolna, i najemnicza, temu lub owemu chołduje państwu, według sposobności czasu i interesu.
XXXVIII. China od Tartaryj opasana murem od wschodu ku zachodowi przez góry, doliny, rzeki prowadzonym na mil blisko 500. Na 60.
. tysięcy woyska w kroczył był do wielkiey Bucharyi ná Tatárow Usbeckich: ktorych 80. tysięcy nayprzod nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara attakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. Y iuż całą Bucharyą na 150. mil długą, szeroką ná 140. podbili sobie Persowie. Część pryncypalna Tartaryi wielkiey zostaie pod wielowłádnym Cesarzem, ktory oraz y Chinom panuie. Resztá Tartaryi iest sobie wolna, y naiemnicza, temu lub owemu chołduie państwu, według sposobności czasu y interessu.
XXXVIII. Chiná od Tartaryi opásana murem od wschodu ku záchodowi przez gory, doliny, rzeki prowadzonym ná mil blisko 500. Ná 60.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, drugi w Nanchinie rezyduje. India od Indu rzeki rzeczona między Persją, Chiną i Tartarią położona. Zamyka w sobie wiele Królestw: a największe państwo Mogola. Na dwie części dzieli ją rzeka Ganges, która z gór Tartaryj wypada. Jej szerkość najmniejsza dwie mile Niemieckie, największa mil pięć. Cała India zamyka w sobie pryncypalne te części: Kambają, Oryksę, Bisnagar i Malabar. Które państwa od Indu rzeki ciągną się klinem w Ocean, między dwiema morzami Gangesowym i Perskim. Wiele Miast w tym kraju jest Chrześcijańskich pod władzą Europejskich Monarchów. Goa grobem Z. Ksawerego sławne miasto, Dio zamek, Damano, Caulo, jest w ręku Luzytańskich
, drugi w Nanchinie rezyduie. Jndya od Indu rzeki rzeczoná między Persyą, Chiną y Tártaryą położona. Zamyká w sobie wiele Krolestw: á naywiększe państwo Mogolá. Ná dwie części dzieli ią rzeka Ganges, ktora z gor Tártáryi wypáda. Jey szerkość naymnieysza dwie mile Niemieckie, naywiększa mil pięć. Cała Indya zamyka w sobie pryncypalne te części: Kambaią, Oryxę, Bisnágar y Malabar. Ktore państwa od Jndu rzeki ciągną się klinem w Ocean, między dwiema morzami Gangesowym y Perskim. Wiele Miast w tym kraiu iest Chrześciańskich pod władzą Europeyskich Monarchow. Goa grobem S. Xawerego sławne miasto, Dio zamek, Damano, Caulo, iest w ręku Luzytańskich
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
miasto Ecbatana. Czwartą Asyrią teraz Churdystan nazwaną. Piatą Sufianę, teraz Chusistan mianowaną, gdzie pamiętne było miasto Ninive. Szóstą Hirkanią tusz morza Kaspijskiego, Masanderan rzeczoną: od której toż morze Chirkańskie się nazywa. Siódmą Persis, teraz Farsistan tuż morza Perskiego. Ośmą Parcją teraz Irac-Agemi między Hirkanią i Persis leżącą: której pryncypalne miasto Ispahan. Innych siedm Prowincyj Persja liczy przyległych Mogolowi. Bactrianę albo Chorosan. Paropamizę albo Sablestan. Arachozią albo Candahar. Drangianę albo Segestan, Hajacan Circan, Macran. Nadto trzy przyległych morzu Perskiemu Tuberan, Kerman, i Ormus. Najsławniejsze tedy Monarchie Asyryiczyków, Haldajczyków, Medów, Babilończyków, teraz są państwem Persów.
miasto Ecbatana. Czwartą Assyryą teraz Churdystan nazwaną. Piátą Sufianę, teraz Chusistan mianowaną, gdzie pamiętne było miasto Ninive. Szostą Hirkanią tusz morza Kaspiyskiego, Masanderan rzeczoną: od ktorey toż morze Chirkańskie się nazywa. Siodmą Persis, teraz Farsistan tuż morza Perskiego. Osmą Parthią teraz Jrac-Agemi między Hirkanią y Persis leżącą: ktorey pryncypalne miasto Ispahan. Innych siedm Prowincyi Persya liczy przyległych Mogolowi. Bactrianę álbo Chorosan. Paropamizę álbo Sablestan. Arachozią álbo Candahar. Drangianę albo Segestan, Haiacan Circán, Macran. Nadto trzy przyległych morzu Perskiemu Tuberan, Kerman, y Ormus. Náysławnieysze tedy Monarchie Assyryiczykow, Haldayczykow, Medow, Babilończykow, teraz są państwem Persow.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Galena ojczyzna, od pargaminu rzeczona, iż w nim pierwsza jego inwencja.
Trzecią Mizją, w której były miasta Cyzyk, Lampsak, Dardań, Trajanopol. Góry Olimp, i Ida.
Czwartą Lidyą, w której były miasta Filadelfia, Sardys, Tyatira. Rzeki Hermus, Paktol.
Piątą Karią, w której pryncypalne były miasta: Laodycea, Antiochia, Magnesia od Magnesu kamienia rzeczona, Stratonika, Milet.
Szóstą Jonią, w której były miasta Patara Ojczyzna Z. Mikołaja, i Mira stolica jegoż Biskupstwa. Sławna góra Chimera, na której wierzchołku lwy, w połowie przy dolinach dzikie kozy, a na samym dole w jaskiniach smoki
, Gálena oyczyzná, od párgaminu rzeczona, iż w nim pierwsza iego inwencya.
Trzecią Mizyą, w ktorey były miasta Cyzyk, Lampsak, Dardań, Traianopol. Gory Olimp, y Ida.
Czwartą Lidyą, w ktorey były miástá Filádelfiá, Sardis, Tyatira. Rzeki Hermus, Paktol.
Piątą Karyą, w ktorey pryncypalne były miástá: Laodycea, Antyochia, Magnesia od Magnesu kamienia rzeczoná, Stratoniká, Milet.
Szostą Jonią, w ktorey były miástá Pátárá Oyczyzna S. Mikołaiá, y Mira stolicá iegoż Biskupstwa. Sławna gorá Chimera, ná ktorey wierzchołku lwy, w połowie przy dolinach dzikie kozy, á ná samym dole w iaskiniach smoki
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, na dwie części rozdzieloną, jednę Paflagonią, drugą Isaurią. W których sławne miasta Ancyra, i Synope.
XLIII. Georgia, jest położona między morzem Czarnym i Kaspijskim, Armenią i górą Caucasus. Zamyka w sobie trzy Prowincje: Albanią Iberią, i Colchis. Obywatele w nich Grecy Schizmatycy, chołdują Turkom. Miasta pryncypalne Fasin, Dioscuria, a teraz Sebastonopolis rzeczone. Po wielkiej części górami i skałami zagęszczona.
XLIV. Armenia, przyległaNatolii i Georgii. Z niej wypadają rzeki Eufrates i Tygrys. W niej góra Gordycus, na której osiadła Arka Noego. Miasta pryncypalniejsze Satala, Nicopolis, Melitene Artaksata, Artemita etc.
XLV. Syria teraz
, ná dwie części rozdzieloną, iednę Paflagonią, drugą Isauryą. W ktorych sławne miastá Ancyra, y Synope.
XLIII. Georgia, iest położona między morzem Czarnym y Kaspiyskim, Armenią y gorą Caucasus. Zamyka w sobie trzy Prowincye: Albanią Iberyą, y Colchis. Obywatele w nich Grecy Schizmátycy, chołduią Turkom. Miasta pryncypalne Fasin, Dioscuria, á teraz Sebastonopolis rzeczone. Po wielkiey części gorami y skałami zagęszczona.
XLIV. Armenia, przyległaNatolii y Georgii. Z niey wypadaią rzeki Eufrates y Tygris. W niey gora Gordicus, ná ktorey osiadła Arká Noego. Miástá pryncypalnieysze Satala, Nicopolis, Melitene Artaxata, Artemita etc.
XLV. Syria teraz
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
