Nie pod pełnią też Miesiąca, bo octu z niego narobisz. Młode wino albo moszcz staczaj z męt i drożdży w Jesieni, koło Wszytkich Świętych, gdy się przestanie burzyć, i drożdże na dół opadną na lato będzie klarowne. Na lagrze długo stojące, gdy lato nastąpi nabędzie gustu niedobrego, chyba go przy letkim ogniu przywarzysz, i w czystej beczce schowasz. Wino słodkie z ostrego uczynisz, mąki jęczmiennej miałkiej kuflik z winem zmieszawszy w wino wpuściwszy na jedną godzinę. Jeśli w winie chcesz mieć smak osobliwy, zawiąż ziela albo korzenia jakiego w chustce, przywiąż kamyk wpuść w beczkę, co dnia kosztuj, a gdy twemu gustowi wino się będzie
Nie pod pełnią też Miesiąca, bo octu z niego narobisz. Młode wino albo moszcz stacżay z męt y drożdzy w Iesieni, koło Wszytkich Swiętych, gdy się przestanie burzyć, y drożdze na doł opadną na lato będzie klarowne. Na lagrze długo stoiące, gdy lato nastąpi nabędzie gustu niedobrego, chyba go przy letkim ogniu przywarzysz, y w czystey beczce schowasz. Wino słodkie z ostrego uczynisz, mąki ięczmienney miałkiey kuflik z winem zmieszawszy w wino wpuściwszy na iedną godzinę. Ieśli w winie chcesz mieć smak osobliwy, zawiąż ziela albo korzenia iakiego w chustce, przywiąż kamyk wpuść w beczkę, co dnia kosztuy, á gdy twemu gustowi wino się będzie
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 492
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
w kociełek wody zimnej. Wstaw na ogień lekki/ ze się i woda i szkło razem zagrzeje. Niech tak wre że trzy pacierze/ mieszaj drewienkiem. Powoli zaś niech ostydnie oraz z wodą/ i mieć będziesz Vernis biały. Tego trochę wziąwszy/ przydaj gryszpanu dystylowanego miałko po malarsku utartego. Oboje to w skle grubym przywarz trochę jako też cukiernicy. Mieszaj niech się ustoi. Probuj na szkle. Weś pędzel (jak wyżej o złocistej powiedziano) powlecz po wierzchu banię już posrebrzoną wewnątrz. Wedle dłuższego albo krótszego wezwrzenia farby/ mnij albo barzo jasno zielono będzie. Jeżeli miasto gryszpanu weźmiesz laki/ mieć będziesz czerwone/ ale ta za czasem
w koćiełek wody źimney. Wstáw na ogień lekki/ ze się i wodá i śkło rázem zágrzeie. Niech ták wre że trzy páćierze/ mieszay drewienkiem. Powoli zaś niech ostydnie oráz z wodą/ i mieć będźiesz Vernis biały. Tego trochę wźiąwszy/ przyday gryszpánu distylowánego miáłko po malársku utártego. Oboie to w skle grubym przywarz trochę iáko też cukiernicy. Mieszáy niech się ustoi. Probuy ná śkle. Weś pędzel (iák wyżey o złoćistey powiedziáno) powlecz po wierzchu bánię iuż posrebrzoną wewnątrz. Wedle dłuższego álbo krotszego wezwrzenia fárby/ mniy álbo barzo iasno zielono będźie. Ieżeli miásto gryszpánu weźmiesz láki/ mieć będźiesz czerwone/ ále tá zá czasem
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 227
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
rzecz albo robota/ w naczyniu mosiężnym zatopić w tym mogła. Natrzyj rzecz (wprzód ochędożoną z tłustości) chusteczką materyj nabrawszy/ włóż w wensztejna albo w lagier winny/ warz w nim/ wykracuj/ tak czyń raz drugi/ i trzeci. Tym sposobem mówią drudzy/ że i złoto na miedzi/ i na mosiądzu przywarzyć się może/ malarskiego prawią złota co w książkach bywa wziąwszy/ in aqua Regia, (to jest/ w szejdwaserze salamoniaku rozpuściwszy) solwować/ potym szafranu w gorzałce namoczywszy/ do tego w garku glazurowanym przydać/ warzyć w tym robotę/ wykracować/ znowu warzyć i wykracować. Trzeci sposób Glujowaniem. Weś fejnu szejdowanego
rzecz albo robotá/ w náczyniu mośiężnym zatopić w tym mogłá. Natrzyi rzecz (wprzod ochędożoną z tłustośći) chusteczką máteryi nabráwszy/ włoż w wenszteyna albo w lágier winny/ wárz w nim/ wykrácuy/ ták czyń ráz drugi/ i trzeći. Tym sposobem mowią drudzy/ że i złoto ná miedzi/ i ná mosiądzu przywárzyć się może/ málárskiego práwią złotá co w kśiąszkách bywá wźiąwszy/ in aqua Regia, (to iest/ w szeydwáserze salámoniáku rospuśćiwszy) solwować/ potym száfránu w gorzáłce námoczywszy/ do tego w gárku glazurowánym przydáć/ wárzyć w tym robotę/ wykrácowáć/ znowu wárzyć i wykrácowáć. Trzeći sposob Gluiowániem. Weś feynu szeydowánego
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 282
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
/ pół funta/ listków sensowych/ Korzenia suchego ślazu wielkiego/ każdego po ćwierci funta/ Anyżu słodkiego łotów dwa/ przetłuc wszytko/ i warzyć pod patiną w dostatku wody/ aż tego kwarta ostanie/ a gdy nieco przestydnie/ wycisnąć przez pytel jak namocniej/ namoczyć w to śliwek słodkich suchych bez kostek funt/ trochę przywarzyć i na słońcu abo w cieple je postawić: abo miasto śliw przydajj rożynek wielkich bez kostek/ abo dla melancholii rożynek drobnych dobrze opłokanych: Jednakże do każdego z tych gdy przywarzać masz/ przydasz cukru kanaru ćwierć funta. P. Z. Z. B. Czyachowskiego, O Przypadkach Brzemiennych. P. z Z
/ puł funtá/ listkow sensowych/ Korzenia suchego ślazu wielkiego/ káżdego po czwierći funtá/ Anyżu słodkiego łotow dwá/ przetłuc wszytko/ y warzyć pod pátiną w dostátku wody/ áż tego kwartá ostánie/ á gdy nieco przestydnie/ wyćisnąć przez pytel iák namocniey/ námoczyć w to śliwek słodkich suchych bez kostek funt/ trochę przywárzyć y ná słońcu abo w ćieple ie postáwić: ábo miásto śliw przydayy rożynek wielkich bez kostek/ ábo dla meláncholiey rożynek drobnych dobrze opłokánych: Iednakże do káżdego z tych gdy przywarzáć masz/ przydasz cukru kánáru czwierć funta. P. Z. Z. B. Cziachowskiego, O Przypadkách Brzemiennych. P. z Z
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
niemosz/ obwin w płótno/ a wstaw w kotle/ żasol dobrze/ a gdy odewre odbierz pięknie/ i włóż pietruszki/ a gdy uwre/ daj na Misę potrząsnąwszy rozmaitemi kwiatkami: możesz to i na zimno podać. Możesz też i Chrzan zrobić uwierciawszy z Migdałami/ albo gęstą śmietaną/ i octem winnym/ a przywarzywszy polij/ a daj na Stół. Tenże Cąber możesz już uwarzony przypiec w piecu upalonym potrżąsnąwszy chlebem białym tartem/ zmieszanym z Pieprzem i Gozdzikami. Rozdział Pierwszy, II. Cąber z Miodownikiem.
TAkowyż Cąber uciąwszy/ namocz w oćecie piwnym i soli/ przez godzin sześć/ a według zwyczaju/ uwarzywszy go w
niemosz/ obwin w płotno/ á wstaw w kotle/ żásol dobrze/ á gdy odewre odbierz pięknie/ y włoż pietruszki/ á gdy vwre/ day ná Misę potrząsnąwszy rozmáitemi kwiatkámi: mozesz to y ná zimno podać. Możesz też y Chrzan zrobić vwierćiawszy z Migdałami/ álbo gęstą śmietáną/ y octem winnym/ á przywárzywszy poliy/ á day ná Stoł. Tenże Cąber możesz iuż vwárzony przypiec w piecu vpalonym potrżąsnąwszy chlebem białym tartem/ zmieszánym z Pieprzem y Gozdźikami. Rozdźiał Pierwszy, II. Cąber z Miodownikiem.
TAkowyż Cąber vćiąwszy/ námocz w oćećie piwnym y soli/ przez godźin sześć/ á według zwyczáiu/ uwárzywszy go w
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 14
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
.
TAkowyż Cąber uciąwszy/ namocz w oćecie piwnym i soli/ przez godzin sześć/ a według zwyczaju/ uwarzywszy go w occie z wodą i solą. weźmij MIodowniku tartego/ albo też przez sito przebitego/ wlij Wina/ Octu/ słodkości/ Rożenków wielkich Migdałów prażonych/ Pieprzu/ Szafranu/ Cynamonu/ LImonij/ przywarz/ a daj na Stół. III. Cąber szaro gotowany, albo jaka insza potrawa,
CAber według zwyczaju uciąwszy/ namocz w occie dobrym przez godzin sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże occie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ a znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ a zapraw:
.
TAkowyż Cąber vćiąwszy/ námocz w oćećie piwnym y soli/ przez godźin sześć/ á według zwyczáiu/ uwárzywszy go w octćie z wodą y solą. weźmiy MIodowniku tártego/ álbo też prżez śito przebitego/ wliy Winá/ Octu/ słodkośći/ Rożenkow wielkich Migdałow práżonych/ Pieprzu/ Száfránu/ Cynámonu/ LImoniy/ przywarz/ á day ná Stoł. III. Cąber száro gotowány, álbo iáka insza potráwá,
CAber według zwyczáiu vćiąwszy/ námocz w oććie dobrym przez godźin sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże ocćie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ á znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ á zápraw:
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 14
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże occie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ a znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ a zapraw: Sapor taki. Weźmij Gąszczu gęstego, wlij Octu/ słodkości/ Rożenków których chcesz/ Limonij/ Oliwek/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynamonu/ soli: przywarz a daj na misę/ możesz też i obsaczkędać na to jeżeli chcesz. Tak gotuj Kapłona albo Cielęcinę/ Jelenia albo Sarnę/ Zająca albo Skopowinę/ Gęś albo Kaczkę/ i co chcesz według woli swojej. O laniu Wina do Potraw.
LUbo Wino żadnej potrawy nie zepsuje/ i są nie które takowe/ które w
sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże ocćie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ á znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ á zápraw: Sápor táki. Weźmiy Gąszczu gęstego, wliy Octu/ słodkośći/ Rożenkow ktorych chcesz/ Limoniy/ Oliwek/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynámonu/ soli: przywarz á day ná misę/ możesz też y obsáczkędáć ná to ieżeli chcesz. Ták gotuy Kápłoná albo Cielęćinę/ Ieleniá álbo Sárnę/ Záiącá álbo Skopowinę/ Gęś albo Káczkę/ y co chcesz według woli swoiey. O laniu Winá do Potraw.
LVbo Wino żadney potráwy nie zepsuie/ y są nie ktore tákowe/ ktore w
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 14
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ albo Kurpoatwę/ Ptaszki albo Gołembie/ Kapłona albo Cielęcinę/ albo co chcesz/ wymocz/ spuść w garniec /zasol/ odwarż/ odbierz/ nacedz znowu tym rosołem/ i pietruszki włóż/ a gdy dowiera/ wlej Gąszczu/ Octu/ słodkości/ Szafranu/ Pieprzu/ Cynamonu/ Rozenków obojga/ Limonij/ przywarz a daj na mise. O kładzieniu Rożenków do Potraw.
ROżenki/ tak wielkie jako i Drobne/ kładzione być mają/ do tych tylko Potraw/ które słodzone być mają/ a kto inaczej czyni/ ten błądzi przeciw terminom Kuchmistrzowskim. Sposób robienia Gąszczu
POspolita umiejętność jest robienia Gąszczu/ jednak żebym w pisaniu sposobów gotowania
/ álbo Kurpoatwę/ Ptászki álbo Gołembie/ Kápłoná albo Cielęćinę/ albo co chcesz/ wymocz/ spuść w garniec /zasol/ odwarż/ odbierz/ nácedz znowu tym rosołem/ y pietruszki włoż/ á gdy dowiera/ wley Gąszczu/ Octu/ słodkośći/ Száfranu/ Pieprzu/ Cynámonu/ Rozenkow oboygá/ Limoniy/ przywarz á day ná mise. O kłádźieniu Rożenkow do Potraw.
ROżenki/ ták wielkie iáko y Drobne/ kłádźione bydź maią/ do tych tylko Potráw/ ktore słodzone bydź máią/ á kto ináczey czyni/ ten błądźi przećiw terminom Kuchmistrzowskim. Sposob robieniá Gąszczu
POspolita vmieiętność iest robienia Gąszczu/ iednák żebym w pisániu sposobow gotowánia
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 15
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Ocet a mieszaj/ te zaś materią mięśną porąbawszy/ albo rozebrawszy dowarz/ i odbierz/ wlej tę krew z octem/ którą juszycą zowiesz/ a warz/ usmaż Cibulę w maśle/ a przebij przez sito/ chleba żytnego trochę/ przydaj Octu/ słodkości/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynamonu/ Goździków/ Soku Wiśniowego/ przywarz/ Soli nieprzepominając/ daj lubo gorąco/ lubo na zimno. Sta Potraw Mięśnych. VII. Potrawa czarno gotowana z Powidłami.
JElenia/ lubo Daniela/ Wieprza dzikiego/ Sarnę/ dziką Kożę/ i cokolwiek domowego chcesz gotować czarno/ tak gotuj: Weźmiej Jelenia albo Łosia/ porąb w sztuki jakie chcesz? od
Ocet á mieszay/ te záś máteryą mięśną porąbawszy/ álbo rozebrawszy dowarz/ y odbierz/ wley tę krew z octem/ ktorą iuszycą zowiesz/ á warz/ usmaż Cibulę w máśle/ á przebiy przez śito/ chlebá żytnego trochę/ przyday Octu/ słodkośći/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynámonu/ Gozdźikow/ Soku Wiśniowego/ przywarz/ Soli nieprzepomináiąc/ day lubo goraco/ lubo ná źimno. Stá Potraw Mięśnych. VII. Potráwá czarno gotowána z Powidłámi.
IEleniá/ lubo Dániela/ Wieprzá dźikiego/ Sárnę/ dźiką Kożę/ y cokolwiek domowego chcesz gotowáć czarno/ ták gotuy: Weźmiey Ielenia álbo Łośiá/ porąb w sztuki iakie chcesz? od
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
dziką Kożę/ i cokolwiek domowego chcesz gotować czarno/ tak gotuj: Weźmiej Jelenia albo Łosia/ porąb w sztuki jakie chcesz? odwarz/ wstaw nacedziwszy Rosołem i Octem/ warz/ a gdy dowiera/ miej powidła przebite/ rozpuszczone Octem/ przydaj Soku wiśniowego/ słodkości/ Pieprzu/ Imbieru/ Goździków/ Cynamonu; przywarz/ a daj na Stół: a jeżeli chcesz potrząśnij Migdałami wzdłuż krajanemi/ w przód oparzonemi/ i białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber tak gotuj rumiano.
WEdług zwyczaju utniej Cąber Zubrowy/ namocz w occie i soli przez godzin dziesięć/ wstaw w inszym Occie/ i zasol dobrze/ warz/ a gdy dowre
dźiką Kożę/ y cokolwiek domowego chcesz gotowáć czarno/ ták gotuy: Weźmiey Ielenia álbo Łośiá/ porąb w sztuki iakie chcesz? odwarz/ wstaw nacedźiwszy Rosołem y Octem/ warz/ á gdy dowiera/ miey powidłá przebite/ rospuszczone Octem/ przyday Soku wiśniowego/ słodkośći/ Pieprzu/ Imbieru/ Gozdźikow/ Cynámonu; przywarz/ á day ná Stoł: á ieżeli chcesz potrząśniy Migdałámi wzdłusz kráiánemi/ w przod opárzonemi/ y białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber ták gotuy rumiáno.
WEdług zwyczáiu vtniey Cąber Zubrowy/ námocz w oććie y soli przez godźin dźieśięć/ wstaw w inszym Oććie/ y zásol dobrze/ warz/ á gdy dowre
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
