w kociełek wody zimnej. Wstaw na ogień lekki/ ze się i woda i szkło razem zagrzeje. Niech tak wre że trzy pacierze/ mieszaj drewienkiem. Powoli zaś niech ostydnie oraz z wodą/ i mieć będziesz Vernis biały. Tego trochę wziąwszy/ przydaj gryszpanu dystylowanego miałko po malarsku utartego. Oboje to w skle grubym przywarz trochę jako też cukiernicy. Mieszaj niech się ustoi. Probuj na szkle. Weś pędzel (jak wyżej o złocistej powiedziano) powlecz po wierzchu banię już posrebrzoną wewnątrz. Wedle dłuższego albo krótszego wezwrzenia farby/ mnij albo barzo jasno zielono będzie. Jeżeli miasto gryszpanu weźmiesz laki/ mieć będziesz czerwone/ ale ta za czasem
w koćiełek wody źimney. Wstáw na ogień lekki/ ze się i wodá i śkło rázem zágrzeie. Niech ták wre że trzy páćierze/ mieszay drewienkiem. Powoli zaś niech ostydnie oráz z wodą/ i mieć będźiesz Vernis biały. Tego trochę wźiąwszy/ przyday gryszpánu distylowánego miáłko po malársku utártego. Oboie to w skle grubym przywarz trochę iáko też cukiernicy. Mieszáy niech się ustoi. Probuy ná śkle. Weś pędzel (iák wyżey o złoćistey powiedziáno) powlecz po wierzchu bánię iuż posrebrzoną wewnątrz. Wedle dłuższego álbo krotszego wezwrzenia fárby/ mniy álbo barzo iasno zielono będźie. Ieżeli miásto gryszpánu weźmiesz láki/ mieć będźiesz czerwone/ ále tá zá czasem
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 227
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
.
TAkowyż Cąber uciąwszy/ namocz w oćecie piwnym i soli/ przez godzin sześć/ a według zwyczaju/ uwarzywszy go w occie z wodą i solą. weźmij MIodowniku tartego/ albo też przez sito przebitego/ wlij Wina/ Octu/ słodkości/ Rożenków wielkich Migdałów prażonych/ Pieprzu/ Szafranu/ Cynamonu/ LImonij/ przywarz/ a daj na Stół. III. Cąber szaro gotowany, albo jaka insza potrawa,
CAber według zwyczaju uciąwszy/ namocz w occie dobrym przez godzin sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże occie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ a znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ a zapraw:
.
TAkowyż Cąber vćiąwszy/ námocz w oćećie piwnym y soli/ przez godźin sześć/ á według zwyczáiu/ uwárzywszy go w octćie z wodą y solą. weźmiy MIodowniku tártego/ álbo też prżez śito przebitego/ wliy Winá/ Octu/ słodkośći/ Rożenkow wielkich Migdałow práżonych/ Pieprzu/ Száfránu/ Cynámonu/ LImoniy/ przywarz/ á day ná Stoł. III. Cąber száro gotowány, álbo iáka insza potráwá,
CAber według zwyczáiu vćiąwszy/ námocz w oććie dobrym przez godźin sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże ocćie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ á znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ á zápraw:
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 14
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże occie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ a znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ a zapraw: Sapor taki. Weźmij Gąszczu gęstego, wlij Octu/ słodkości/ Rożenków których chcesz/ Limonij/ Oliwek/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynamonu/ soli: przywarz a daj na misę/ możesz też i obsaczkędać na to jeżeli chcesz. Tak gotuj Kapłona albo Cielęcinę/ Jelenia albo Sarnę/ Zająca albo Skopowinę/ Gęś albo Kaczkę/ i co chcesz według woli swojej. O laniu Wina do Potraw.
LUbo Wino żadnej potrawy nie zepsuje/ i są nie które takowe/ które w
sześć, wsypawszy w ten ocet soli/ wstaw w tymże ocćie/ przydawszy wody/ odwarz/ obierz/ á znowu wstaw/ niech dowre dobrze/ á zápraw: Sápor táki. Weźmiy Gąszczu gęstego, wliy Octu/ słodkośći/ Rożenkow ktorych chcesz/ Limoniy/ Oliwek/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynámonu/ soli: przywarz á day ná misę/ możesz też y obsáczkędáć ná to ieżeli chcesz. Ták gotuy Kápłoná albo Cielęćinę/ Ieleniá álbo Sárnę/ Záiącá álbo Skopowinę/ Gęś albo Káczkę/ y co chcesz według woli swoiey. O laniu Winá do Potraw.
LVbo Wino żadney potráwy nie zepsuie/ y są nie ktore tákowe/ ktore w
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 14
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ albo Kurpoatwę/ Ptaszki albo Gołembie/ Kapłona albo Cielęcinę/ albo co chcesz/ wymocz/ spuść w garniec /zasol/ odwarż/ odbierz/ nacedz znowu tym rosołem/ i pietruszki włóż/ a gdy dowiera/ wlej Gąszczu/ Octu/ słodkości/ Szafranu/ Pieprzu/ Cynamonu/ Rozenków obojga/ Limonij/ przywarz a daj na mise. O kładzieniu Rożenków do Potraw.
ROżenki/ tak wielkie jako i Drobne/ kładzione być mają/ do tych tylko Potraw/ które słodzone być mają/ a kto inaczej czyni/ ten błądzi przeciw terminom Kuchmistrzowskim. Sposób robienia Gąszczu
POspolita umiejętność jest robienia Gąszczu/ jednak żebym w pisaniu sposobów gotowania
/ álbo Kurpoatwę/ Ptászki álbo Gołembie/ Kápłoná albo Cielęćinę/ albo co chcesz/ wymocz/ spuść w garniec /zasol/ odwarż/ odbierz/ nácedz znowu tym rosołem/ y pietruszki włoż/ á gdy dowiera/ wley Gąszczu/ Octu/ słodkośći/ Száfranu/ Pieprzu/ Cynámonu/ Rozenkow oboygá/ Limoniy/ przywarz á day ná mise. O kłádźieniu Rożenkow do Potraw.
ROżenki/ ták wielkie iáko y Drobne/ kłádźione bydź maią/ do tych tylko Potráw/ ktore słodzone bydź máią/ á kto ináczey czyni/ ten błądźi przećiw terminom Kuchmistrzowskim. Sposob robieniá Gąszczu
POspolita vmieiętność iest robienia Gąszczu/ iednák żebym w pisániu sposobow gotowánia
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 15
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Ocet a mieszaj/ te zaś materią mięśną porąbawszy/ albo rozebrawszy dowarz/ i odbierz/ wlej tę krew z octem/ którą juszycą zowiesz/ a warz/ usmaż Cibulę w maśle/ a przebij przez sito/ chleba żytnego trochę/ przydaj Octu/ słodkości/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynamonu/ Goździków/ Soku Wiśniowego/ przywarz/ Soli nieprzepominając/ daj lubo gorąco/ lubo na zimno. Sta Potraw Mięśnych. VII. Potrawa czarno gotowana z Powidłami.
JElenia/ lubo Daniela/ Wieprza dzikiego/ Sarnę/ dziką Kożę/ i cokolwiek domowego chcesz gotować czarno/ tak gotuj: Weźmiej Jelenia albo Łosia/ porąb w sztuki jakie chcesz? od
Ocet á mieszay/ te záś máteryą mięśną porąbawszy/ álbo rozebrawszy dowarz/ y odbierz/ wley tę krew z octem/ ktorą iuszycą zowiesz/ á warz/ usmaż Cibulę w máśle/ á przebiy przez śito/ chlebá żytnego trochę/ przyday Octu/ słodkośći/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynámonu/ Gozdźikow/ Soku Wiśniowego/ przywarz/ Soli nieprzepomináiąc/ day lubo goraco/ lubo ná źimno. Stá Potraw Mięśnych. VII. Potráwá czarno gotowána z Powidłámi.
IEleniá/ lubo Dániela/ Wieprzá dźikiego/ Sárnę/ dźiką Kożę/ y cokolwiek domowego chcesz gotowáć czarno/ ták gotuy: Weźmiey Ielenia álbo Łośiá/ porąb w sztuki iakie chcesz? od
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
dziką Kożę/ i cokolwiek domowego chcesz gotować czarno/ tak gotuj: Weźmiej Jelenia albo Łosia/ porąb w sztuki jakie chcesz? odwarz/ wstaw nacedziwszy Rosołem i Octem/ warz/ a gdy dowiera/ miej powidła przebite/ rozpuszczone Octem/ przydaj Soku wiśniowego/ słodkości/ Pieprzu/ Imbieru/ Goździków/ Cynamonu; przywarz/ a daj na Stół: a jeżeli chcesz potrząśnij Migdałami wzdłuż krajanemi/ w przód oparzonemi/ i białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber tak gotuj rumiano.
WEdług zwyczaju utniej Cąber Zubrowy/ namocz w occie i soli przez godzin dziesięć/ wstaw w inszym Occie/ i zasol dobrze/ warz/ a gdy dowre
dźiką Kożę/ y cokolwiek domowego chcesz gotowáć czarno/ ták gotuy: Weźmiey Ielenia álbo Łośiá/ porąb w sztuki iakie chcesz? odwarz/ wstaw nacedźiwszy Rosołem y Octem/ warz/ á gdy dowiera/ miey powidłá przebite/ rospuszczone Octem/ przyday Soku wiśniowego/ słodkośći/ Pieprzu/ Imbieru/ Gozdźikow/ Cynámonu; przywarz/ á day ná Stoł: á ieżeli chcesz potrząśniy Migdałámi wzdłusz kráiánemi/ w przod opárzonemi/ y białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber ták gotuy rumiáno.
WEdług zwyczáiu vtniey Cąber Zubrowy/ námocz w oććie y soli przez godźin dźieśięć/ wstaw w inszym Oććie/ y zásol dobrze/ warz/ á gdy dowre
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
tym Occie w którymeś ociągał; Weźmij cebule niemało/ nakraj w Talerki/ i Pietruszki w kostkę i wzdłuż nie mało/ smaż w maśle aż będzie rumiano/ wyjmij tę sztukęw naczynie insze piękne/ wlij tę Cebule/ Limonij w talarki/ Oliwek nawyłupuj/ Octu/ Wina/ słodkości/ Pieprzu/ Rożenków obojga/ przywarz/ a daj na misę z obsaczką jaką chcesz. Losi Cąber/ albo w sztuki rabany ma być tak gotowany jako Jeleni żółto albo szaro/ z Miodownikiem/ albo czarno albo rumiano/ i wszytkie insze zwierzyny/ cokolwiek może być różnego rodzaju/ Zwierzyn/ tak mają być gotowane/ także i Bawoły/ i Domowe rzeczy
tym Oććie w ktorymeś oćiągał; Weźmiy cebule niemáło/ nákráy w Tálerki/ y Pietruszki w kostkę y wzdłuż nie máło/ smaż w máśle áż będźie rumiáno/ wyimiy tę sztukęw naczynie insze piękne/ wliy tę Cebule/ Limoniy w talarki/ Oliwek náwyłupuy/ Octu/ Winá/ słodkośći/ Pieprzu/ Rożenkow oboygá/ przywarz/ á day ná misę z obsáczką iáką chcesz. Lośi Cąber/ álbo w sztuki rabány ma bydź ták gotowány iáko Ieleni żołto álbo száro/ z Miodownikiem/ álbo czarno álbo rumiano/ y wszytkie insze zwierzyny/ cokolwiek może być rożnego rodzáiu/ Zwierzyn/ ták máią bydź gotowane/ tákże y Báwoły/ y Domowe rżeczy
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
rzadką/ jako na noszki cielęce robią/ w którą możesz przydać Szafranu jeżeli chcesz/ a maczaj sztuczki mięśnie w tej materyjej/ a spuszczaj na masło gorące/ smaz/ az sięprzyromieni/ ułóż w naczyniu/ wlej rosołu/ Octu/ Soli słodkości/ Rozenków których chcesz Masła/ Pieprzu/ Cynamonu/ Szafranu/ Limonij/ Przywarz/ a daj ciepło. X. Kapłon z kiełbasami Sarniemi, albo Kapłoniemi o których masz naswoim miejscu.
WEźmij Kapłona dobrego/ lubo całkiem lubo rozebranego: ułóż w garnku/ odebrawszy i ociągnąwszy/ włóż na wierzch Kiełbasy/ Masła/ Pietruszki/ Pieprzu trochę/ i kwiatu/ i Szafranu; a gdy dowre/
rzadką/ iako na noszki ćielęce robią/ w ktorą możesz przydáć Szafránu ieżeli chcesz/ á maczay sztuczki mięśnie w tey máteryiey/ á spuszczay na masło gorące/ smaz/ az sięprzyromieni/ ułoż w naczyniu/ wley rosołu/ Octu/ Soli słodkośći/ Rozenkow ktorych chcesz Masła/ Pieprzu/ Cynamonu/ Szafranu/ Limoniy/ Przywarz/ á day ciepło. X. Kápłon z kiełbásámi Sárniemi, álbo Kápłoniemi o ktorych masz náswoim mieyscu.
WEźmiy Kapłoná dobrego/ lubo całkiem lubo rozebránego: vłoż w garnku/ odebrawszy y oćiągnąwszy/ włoż na wierzch Kiełbasy/ Masłá/ Pietruszki/ Pieprzu trochę/ y kwiátu/ y Szafranu; a gdy dowre/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 18
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
opłocz pięknie /wstaw w garncu/ warz zasoliwszy/ a jako uwreją grzyby usiekaj/ albo skraj w szatki. Weźmij Kapłona albo Gęś/ ochędożoną odpiecz/ rozbierz. włóż w naczynie jakie chcesz/ wkraj pietruszki/ cebule/ wlej grzybową polewkę/ warz a gdy zewre/ włóż masła dobrego/ kwiatu albo gałki/ pieprzu przywarz a daj ciepło na stół. XVI. Potrawa z Słoniną,
WEźmij Kapłona/ albo ptaka inszego niepłocz/ ochędoż/ rozbierz w członki/ potłucz/ Słoniny nakraj drobno w kosteczkę/ i cebule z pietruszką drobno nakraj/ smaż toż społem/ potym przylej rosołu/ warz/ a gdy się podsadzi wyciśniej soku z Cytryny
opłocz pięknie /wstaw w garncu/ warz zásoliwszy/ á iako vwreią grzyby vśiekay/ álbo skray w szatki. Weźmiy Kápłoná albo Gęś/ ochędożoną odpiecz/ rozbierz. włoż w naczynie iakie chcesz/ wkray pietruszki/ cebule/ wley grzybową polewkę/ warz á gdy zewre/ włoż másła dobrego/ kwiatu albo gałki/ pieprzu przywarz á day ćiepło na stoł. XVI. Potráwá z Słoniną,
WEźmiy Kápłoná/ álbo ptaká inszego niepłocz/ ochędoż/ rozbierz w członki/ potłucz/ Słoniny nakray drobno w kosteczkę/ y cebule z pietruszką drobno nákray/ smaż toż społem/ potym przyley rosołu/ warz/ á gdy sie podsadźi wyćiśniey soku z Cytryny
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 19
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
naczynie gliniane/ masła włóż dobrego i trochę rosołu a nakrywszy warz/ a gdy zewre/ daj pieprzu i Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy daj ciepło na Stół. XVII. Sztufada zabielana.
ZAbielana Sztufadę także robić będziesz/ a hna przywarzaniu weźmij Octu winnego/ Jajecznych żółtków kilka rozbij a wmieszaj w Sztufadę/ przywarz a daj gorąco na Stół. XIX. Frykasza zabielana.
WEźmij Kapłona albo kurczę/ albo co czcesz/ ochędoż pięknie/ rozbierz w członki/ niepłocz/ a potłocz; weźmij masła płokanego/ włóż w rynkę/ Cebule i Pietruszki/ drobno ukraj/ a ociągnij to wszytko w Maśle/ wlej trochę Rosołu/ warz
naczynie gliniáne/ masła włoż dobrego y trochę rosołu a nakrywszy warz/ á gdy zewre/ day pieprzu y Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy day ćiepło na Stoł. XVII. Sztuffádá zábielána.
ZAbielána Sztuffadę tákże robić będźiesz/ á hná przywárzániu weźmiy Octu winnego/ Iaiecznych zołtkow kilká rozbiy á wmieszay w Sztuffadę/ przywarz a day gorąco na Stoł. XIX. Frykászá zábielána.
WEźmiy Kápłona albo kurczę/ albo co czcesz/ ochędoż pieknie/ rozbierz w członki/ niepłocz/ a potłocz; weźmiy másłá płokánego/ włoż w rynkę/ Cebule y Pietruszki/ drobno ukray/ á oćiągniy to wszytko w Maśle/ wley trochę Rosołu/ warz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 20
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
