ćwiklane liście warzone/ abo łoboda/ abo ślaz/ abo barszcz/ abo szczaw/ abo podróżnik młody/ z chmielem/ z pokrzywkami młodymi/ i z pąkowiem bzowym/ z tych wszytkich może i razem/ może też i ze dwu/ i jako chce kapustkę uczynić/ osobliwie abo pokrzywki/ abo bez/ z drugimi purguje. Zielona kapusta/ która jako i insze wszytkie liścia mają być przyprawowane z młodym masłem/ i z rożynkami drobnymi i z cukrem/ które wszytkie otwierają żywot/ ale lepiej odwilżają/ gdy przed tymi polewka się jaka wypije/ a jeszcze lepiej/ gdy się piwem dobrym popije; choć i winem dla słabego żołądka może.
ćwikláne liśćie wárzone/ ábo łobodá/ ábo ślaz/ ábo barszcz/ ábo szczaw/ abo podrożnik młody/ z chmielem/ z pokrzywkami młodymi/ y z pąkowiem bzowym/ z tych wszytkich może y rázem/ może też y ze dwu/ y iáko chce kápustkę vczynić/ osobliwie ábo pokrzywki/ ábo bes/ z drugimi purguie. Zielona kápustá/ ktorá iáko y insze wszytkie liśćia máią być przypráwowáne z młodym másłem/ y z rożynkámi drobnymi y z cukrem/ ktore wszytkie otwieráią żywot/ ále lepiey odwilżáią/ gdy przed tymi polewká się iáka wypiie/ á ieszcze lepiey/ gdy się piwem dobrym popiie; choć y winem dla słábego żołądka może.
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
klistery wolne z trochą olejków/ abo weź pigwy wewnątrz tylko co twardsze wyrzuciwszy/ wszytko i z skorą zwierzchną wespół zwarz/ aż dobrze zmiekczeją/ które przez sito z juchą przebij/ i znowu z cukrem warz/ a każdemu funtowi w dowarzeniu przydaj prochu z Rebarbarum łotów dwa/ abo trzy: pozad też idąca pigwa lepiej purguje. Weź pigwę wielką rozkroiwszy ją/ wyrzuć ziarka z tych twardością/ gdzie napełni prochem Rebarbarum dragmą jedną i pół: abo agaryku/ abo senesu/ abo co innego purgującego/ coby choroba wyciągała/ w tym pigwę spoiwszy/ papierem obwinąwszy/ związawszy/ upiec ją w piecu chlebnym/ abo w popiele/ gdy się
klistery wolne z trochą oleykow/ ábo weź pigwy wewnątrz tylko co twárdsze wyrzućiwszy/ wszytko y z skorą zwierzchną wespoł zwarz/ áż dobrze zmiekczeią/ ktore przez śito z iuchą przebiy/ y znowu z cukrem warz/ á káżdemu funtowi w dowárzeniu przyday prochu z Rhebárbárum łotow dwá/ ábo trzy: pozad też idąca pigwá lepiey purguie. Weź pigwę wielką roskroiwszy ią/ wyrzuć źiarká z tych twárdośćią/ gdźie napełni prochem Rhebárbarum drágmą iedną y puł: ábo ágáriku/ ábo senesu/ ábo co innego purguiącego/ coby chorobá wyćiągáłá/ w tym pigwę spoiwszy/ pápierem obwinąwszy/ związawszy/ vpiec ią w piecu chlebnym/ ábo w popiele/ gdy się
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Hv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
moc jej choćby miała jaką, do nasby się rozciągnąć mogła? Czujemyż jej ciepło, lub zimno, suchość lub wilgotność, albo inne własności i przymioty? Cóż tedy? izali nieszydzilibyśmy z owego człowieka, któryby upornie utrzymywał, iż rabarbarum, które rośnie w Tartaryj wielkiej, lubo nieprzewiezione do Europy, purguje chorych w Paryżu, że kawa, którą Sułtan Turecki pije, pomaga do strawności i uwolnienia głowy odhumorów obywatelom Warszawskim. Ta rzecz jednak podobniejsza do prawdy, bo i rabarbarum, i kawa mają moc czynienia tych skutków, i odległość ich milionami mil mniejsza, od odległości komety od ziemi.
Lecz dajmy, żeby też
moc iey choćby miała iaką, do nasby się rozciągnąć mogła? Czuiemyż iey ciepło, lub zimno, suchość lub wilgotność, albo inne własności y przymioty? Coż tedy? izali nieszydzilibyśmy z owego człowieka, ktoryby upornie utrzymywał, iż rabarbarum, ktore rośnie w Tartaryi wielkiej, lubo nieprzewiezione do Europy, purguie chorych w Paryżu, że kawa, ktorą Sułtan Turecki piie, pomaga do strawności y uwolnienia głowy odhumorow obywatelom Warszawskim. Ta rzecz iednak podobnieysza do prawdy, bo y rabarbarum, y kawa maią moc czynienia tych skutkow, y odległość ich millionami mil mnieysza, od odległości komety od ziemi.
Lecz daymy, żeby też
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 252
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Weś polewki grochowej, zapraw jajem masłem, i mąką, przecedziwszy pij na czczo, śliwki warzone, osobliwie Damasceny jedząc odwilżają żywot, także rosół z cukrem z rana zażyty; toż czyni i piwo ciepłe z kminem, z imbierem, z Masłem; wodka też wypalona z skorek bzowych wnętrznych zielonych pijąc na czczo wolno purguje; także kofekt z brzoskwiniowego kwiecia jest bardzo dobry, także Cremor. Tartari z rosołem z rana zażyte; także Ródzenki purgujące. Item. Krycia na proch tarta, w rosole albo w piwie zażyta; także kąpiel na to dobra. Item. Sekret osobliwy. Weś skorki Berberynowej zielonej, (która jest między drzewem
Weś polewki grochowey, zápraw iáiem másłem, y mąką, przecedźiwszy piy na czczo, śliwki wárzone, osobliwie Dámásceny iedząc odwilżáią żywot, tákże rosoł z cukrem z ráná záżyty; toż czyni y piwo ćiepłe z kminem, z imbierem, z Másłem; wodká też wypalona z skorek bzowych wnętrznych źielonych piiąc ná czczo wolno purguie; tákże kofekt z brzoskwiniowego kwiećia iest bárdzo dobry, tákże Cremor. Tartari z rosołem z ráná záżyte; tákże Rodzenki purguiące. Item. Kryciá ná proch tártá, w rosole álbo w piwie záżytá; tákże kąpiel ná to dobra. Item. Sekret osobliwy. Weś skorki Berberynowey zieloney, (ktora iest między drzewem
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 218
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
humoru z ciała, najlepszy jest sok z korzenia Kosaccowego, dając go na raz uncy trzy z wine, przydawszy Manny Kalabryny: który tak przez stolec jak przez urynę wyprowadza wodnistość. Item. Rzecz doświadczona. Weś skorek zwierzchnich skrobanych na dół z korzenia Romanowego ziela, namocz w gorzałce, przecedziwszy pij po kieliszku, purguje dobrze, i wilgotność z ciała wyprowadza. Ubodzy ludzie zażywają na ściąganie puchliny proszuku z ziarnek Hebdowych, albo Bzowych, nie bez skutku. O Puchlinie. Item Proszek pewny
R. Herb. Bratolae, Soldanell. aa. dr. s. cinam. Macis aa. scr. s. Salis Fabar gr S.
humoru z ćiáłá, naylepszy iest sok z korzenia Kosaccowego, dáiąc go ná raz uncy trzy z wine, przydawszy Mánny Kalábryny: ktory ták przez stolec iák przez urynę wyprowadza wodnistośc. Item. Rzecz doświadczona. Weś skorek zwierzchnich skrobánych ná doł z korzenia Romanowego ziela, námocz w gorzałce, przecedźiwszy piy po kieliszku, purguie dobrze, y wilgotność z ćiáłá wyprowadza. Ubodzy ludzie zażywáią ná ściągánie puchliny proszuku z ziarnek Hebdowych, álbo Bzowych, nie bez skutku. O Puchlinie. Item Proszek pewny
R. Herb. Bratolae, Soldanell. aa. dr. s. cinam. Macis aa. scr. s. Salis Fabar gr S.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 299
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
1. (trzeba mu łep uciąć, nogi, i wnętrzności wyrzucić) Bufo, nazywa się żaba ziemna. Item. Purgans osobliwy na puchlinę, jest: electuarium Hidragogum Sylvij; Insi też wydrażają korzeń Przestępowy: (nie ruszqiąc go z ziemie, jako się weń wody napełni, tę wodę wybierają, piją, purguje dobrze puchlinę; ale że jest obrzydła, chyba grubym naturom służyć może In Afcite, jako się już naminiło, że purganse bardziej szkodzą, lepiej zaś służą Diuretica,y Diaphoretica, na co podają się sposoby. R. Ciner. genistae, lib. 1. Vini albi libr. 4 Sumit Absint pug. 2
1. (trzebá mu łep ućiąć, nogi, y wnętrzności wyrzućić) Bufo, názywa się żábá źiemna. Item. Purgáns osobliwy ná puchlinę, iest: electuarium Hidragogum Sylvij; Inśi też wydráżaią korzeń Przestępowy: (nie ruszqiąc go z ziemie, iako się weń wody nápełni, tę wodę wybieráią, piią, purguie dobrze puchlinę; ále że iest obrzydła, chybá grubym naturom służyć może In Afcite, iáko się iuż naminiło, że purgánse bárdźiey szkodzą, lepiey záś służą Diuretica,y Diaphoretica, ná co podáią się sposoby. R. Ciner. genistae, lib. 1. Vini albi libr. 4 Sumit Absint pug. 2
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 302
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Dręczy mię i weksuje/ znać możesz to po mnie/ O dodaj swej pomocy/ i radź proszę o mnie. Punkt I. Nadobnej Paskwaliny. Punkt I.
Na co Stela. Pierwej te w sobie zgaś płomienie/ A w inszą myśl/ i pierwsze ubierz się baczenie/ Jako chory Pacjent/ nie wprzód się purguje/ Aż lekkiemi Syropy ciało prezerwuje. Kto wie: iżeć poradzę. Wszytkom ja to tobie/ W on czas opowiedała/ kiedyś owo sobie Siedząc w oknie fawory ludzkie kaprowała/ I równą się Wenerze być upatrowała/ Zeć to miało zawadzić. Bo wiesz mi te fochy Jej sam własne. W czym teraz postępek
Dręczy mię y wexuie/ znáć możesz to po mnie/ O doday swey pomocy/ y radź proszę o mnie. Punkt I. Nadobney Pásqualiny. Punkt I.
Na co Stellá. Pierwey te w sobie zgaś płomienie/ A w inszą myśl/ y pierwsze vbierz się baczenie/ Iáko chory Pácyent/ nie wprzod się purguie/ Aż lekkiemi Syropy ciáło prezerwuie. Kto wie: iżeć porádzę. Wszytkom ia to tobie/ W on czás opowiedáłá/ kiedyś owo sobie Siedząc w oknie fawory ludzkie káprowáłá/ Y rowną się Wenerze bydź vpátrowáłá/ Zeć to miáło záwádzić. Bo wiesz mi te fochy Iey sąm własne. W czym teraz postępek
Skrót tekstu: TwarSPas
Strona: 33
Tytuł:
Nadobna Paskwalina
Autor:
Samuel Twardowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1701
Data wydania (nie wcześniej niż):
1701
Data wydania (nie później niż):
1701
/ abo z miodem/ z winem/ i z Rumienkowym Olejem. Wolom
Wole na szyj/ nim mażąc/ rozpadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nosie smrodliwym/ które Grekowie Polipum i Ozenam zowią/ jest ratunkiem/ abowiem smród ich nietylko odtrąca/ ale i goi namazując/ albo nosem sarkając. Dios. Żywot purguje
Żywot purguje i chędoży/ w trunku go używając trzecią część kwaterki na raz.
Lajna komuby usty szły/ dla zbytniego zapieczenia/ albo zawinienia kiszek/ zaczym morzysko ciężkie idzie / jest wielkim lekarstwem/ trunkiem/ Klisterą/ i mazanim zwierzchu używany. Womitom ciężkim
Womity którym z ścieżkością przychodzą/ tylko palec abo dwa
/ ábo z miodem/ z winem/ y z Rumienkowym Oleiem. Wolom
Wole ná szyi/ nim máżąc/ rospadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nośie smrodliwym/ ktore Grekowie Polypum y Ozenam zowią/ iest rátunkiem/ ábowiem smrod ich nietylko odtrąca/ ále y goi námázuiąc/ álbo nosem sarkáiąc. Dios. Zywot purguie
Zywot purguie y chędoży/ w trunku go vżywáiąc trzećią część kwáterki ná raz.
Láyná komuby vsty szły/ dla zbytniego zápieczenia/ álbo záwinienia kiszek/ záczym morzysko ćiężkie idźie / iest wielkim lekárstwem/ trunkiem/ Klisterą/ y mázánim zwierzchu vżywány. Womitom ćiężkim
Womity ktorym z śćieśzkośćią przychodzą/ tylko pálec ábo dwá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z miodem/ z winem/ i z Rumienkowym Olejem. Wolom
Wole na szyj/ nim mażąc/ rozpadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nosie smrodliwym/ które Grekowie Polipum i Ozenam zowią/ jest ratunkiem/ abowiem smród ich nietylko odtrąca/ ale i goi namazując/ albo nosem sarkając. Dios. Żywot purguje
Żywot purguje i chędoży/ w trunku go używając trzecią część kwaterki na raz.
Lajna komuby usty szły/ dla zbytniego zapieczenia/ albo zawinienia kiszek/ zaczym morzysko ciężkie idzie / jest wielkim lekarstwem/ trunkiem/ Klisterą/ i mazanim zwierzchu używany. Womitom ciężkim
Womity którym z ścieżkością przychodzą/ tylko palec abo dwa w nim
z miodem/ z winem/ y z Rumienkowym Oleiem. Wolom
Wole ná szyi/ nim máżąc/ rospadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nośie smrodliwym/ ktore Grekowie Polypum y Ozenam zowią/ iest rátunkiem/ ábowiem smrod ich nietylko odtrąca/ ále y goi námázuiąc/ álbo nosem sarkáiąc. Dios. Zywot purguie
Zywot purguie y chędoży/ w trunku go vżywáiąc trzećią część kwáterki ná raz.
Láyná komuby vsty szły/ dla zbytniego zápieczenia/ álbo záwinienia kiszek/ záczym morzysko ćiężkie idźie / iest wielkim lekárstwem/ trunkiem/ Klisterą/ y mázánim zwierzchu vżywány. Womitom ćiężkim
Womity ktorym z śćieśzkośćią przychodzą/ tylko pálec ábo dwá w nim
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dobrze nakrywszy ciastem zalepić/ a przez dwa/ albo trzy Księżyce moczyć. Potym przez chędogą chustę przencedzić/ a poranu na czczo i na noc po kwaterce równej ciepło każdego dnia pić. Jeszcze to potężniej uczyni/ gdzie półtora kroć więcej Tatarskiego ziela do niego przyda. (Aben, Mesue, Fuchs.) Purguje dołem i górę.
Purguje/ i stolcem wywodzi wilgotności/ tak prochem miałkim/ w miedzie ciepło/ jako warzonego juchę pijąc. Żółtaczce.
Żółtą niemoc spądza/ w pitym miedzie warzony/ albo radniej moczony/ o przywarzony/ trunkiem używany. (Aben, Mesue.) Febrze zastarzałej.
Febry zastarzałe leczy/ tym
dobrze nákrywszy ćiástem zálepić/ á przez dwá/ álbo trzy Xiężyce moczyć. Potym przez chędogą chustę przẽcedźić/ á poránu na czczo y ná noc po kwaterce rowney ćiepło káżdego dniá pić. Iescze to potężniey vczyni/ gdźie połtorá kroć więcey Tátárskiego źiela do niego przyda. (Aben, Mesue, Fuchs.) Purguie dołem y gorę.
Purguie/ y stolcem wywodźi wilgotnośći/ ták prochem miáłkim/ w miedźie ćiepło/ iáko wárzonego iuchę piiąc. Zołtacce.
Zołtą niemoc spądza/ w pitym miedźie wárzony/ álbo rádniey moczony/ o przywárzony/ trunkiem vżywány. (Aben, Mesue.) Febrze zástárzáłey.
Febry zástárzałe leczy/ tym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 45
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
