Temu mi bardzo dziwno, ze Metius, Orontius Claujus, Kircherus, Tacquet, Schotus, Schales, Mersennius, wielcy Geometrowie nic o tak Instrumencie nie pisali. Inszychem nie widział. Ma się tak robić. Na desce FLHG, wKwadrat doskonały, półłokciowej albo trzy świerciowej, równo zhebłowanej, zrysuj blisko przy jednym boku równoodległą GH, i na niej postaw Kwadrat doskonały GFLH, przez którego srzodek M, przeciągnij linią KN, i miedzy N, H, drugą OZ, równoodległe samej HL. Potym z drugiej strony tej deski, którą stronę w figurze reprezentuje kwadracik fmn, przypraw wsamym srzodku rękojeść okrągłą mn, długą na cztery palce: tak
Temu mi bárdzo dźiwno, ze Metius, Orontius Clauius, Kircherus, Tacquet, Schothus, Schales, Mersennius, wielcy Geometrowie nic o ták Instrumenćie nie pisáli. Inszychem nie widźiał. Ma sie ták robić. Ná desce FLHG, wKwádrat doskonáły, połłokćiowey álbo trzy świerćiowey, rowno zheblowáney, zrysuy blisko przy iednym boku rownoodległą GH, y ná niey postaw Kwádrat doskonáły GFLH, przez ktorego srzodek M, przećiągniy liniią KN, y miedzy N, H, drugą OZ, rownoodległe sámey HL. Potym z drugiey strony tey deski, ktorą stronę w figurze reprezentuie kwádraćik fmn, przypraw wsámym srzodku rękoieść okrągłą mn, długą ná cztery pálce: ták
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 8
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Inszychem nie widział. Ma się tak robić. Na desce FLHG, wKwadrat doskonały, półłokciowej albo trzy świerciowej, równo zhebłowanej, zrysuj blisko przy jednym boku równoodległą GH, i na niej postaw Kwadrat doskonały GFLH, przez którego srzodek M, przeciągnij linią KN, i miedzy N, H, drugą OZ, równoodległe samej HL. Potym z drugiej strony tej deski, którą stronę w figurze reprezentuje kwadracik fmn, przypraw wsamym srzodku rękojeść okrągłą mn, długą na cztery palce: tak, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzania odległości pożyomnych ale i z boku pod wierzchem, dla wymierzania wysokości, mogła się wkładać wolno a dychtownie
. Inszychem nie widźiał. Ma sie ták robić. Ná desce FLHG, wKwádrat doskonáły, połłokćiowey álbo trzy świerćiowey, rowno zheblowáney, zrysuy blisko przy iednym boku rownoodległą GH, y ná niey postaw Kwádrat doskonáły GFLH, przez ktorego srzodek M, przećiągniy liniią KN, y miedzy N, H, drugą OZ, rownoodległe sámey HL. Potym z drugiey strony tey deski, ktorą stronę w figurze reprezentuie kwádraćik fmn, przypraw wsámym srzodku rękoieść okrągłą mn, długą ná cztery pálce: ták, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzánia odległośći pożiomnych ále y z boku pod wierzchem, dla wymierzánia wysokośći, mogłá się wkłádáć wolno á dychtownie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 8
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
figurze reprezentuje kwadracik fmn, przypraw wsamym srzodku rękojeść okrągłą mn, długą na cztery palce: tak, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzania odległości pożyomnych ale i z boku pod wierzchem, dla wymierzania wysokości, mogła się wkładać wolno a dychtownie. Jeszcze z tejże drugiej strony fmn, przypraw perpendykuł ft, równoodległy samej FG, na pierwszej stronie FLHG. Na koniec: we srzodek M, w klejonej rękojeści, wbij trochę ostrza szpilki mosiężnej Md, i drugą w rogu H, Kwadratu HGLFL; tak żeby się mogły wyjmować kiedy tego będzie potrzeba. A tak stanie Tablica Miernicza gotowa, bez kosztu, piłności, i zawodów wielkich
figurze reprezentuie kwádraćik fmn, przypraw wsámym srzodku rękoieść okrągłą mn, długą ná cztery pálce: ták, żeby nie tylko w wierzch laski, dla rozmierzánia odległośći pożiomnych ále y z boku pod wierzchem, dla wymierzánia wysokośći, mogłá się wkłádáć wolno á dychtownie. Ieszcze z teyże drugiey strony fmn, przypraw perpendykuł ft, rownoodległy sámey FG, ná pierwszey stronie FLHG. Ná koniec: we srzodek M, w kliioney rękoieśći, wbiy trochę ostrzá szpilki mośiężney Md, y drugą w rogu H, Kwádratu HGLFL; ták żeby się mogły wyymowáć kiedy tego będźie potrzebá. A ták stánie Tablicá Miernicza gotowa, bez kosztu, piłnośći, y zawodow wielkich
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 8
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przy Karcie 9. o Instrumentach prostych.
Gdyż może stawać abo na lada ławecce, albo stołeczku, abo pieńku, abo też na samym Pachołku mającym przyprawioną na końcu deszczułkę ćwierciowa, jaką jest T, w tej figurze. W której Tablica jest, EDS; perpendykuł Z: CBHL Kwadrat zrysowany na tablicy, i przedzielony równoodległymi dwiema FN, GL, (ty przydaj trzecią, aby CL i BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O
przy Kárćie 9. o Instrumentách prostych.
Gdyż może stawáć ábo ná ládá łáwecce, álbo stołeczku, ábo pieńku, ábo też ná sámym Páchołku máiącym przypráwioną ná końcu deszcułkę ćwierćiowa, iáką iest T, w tey figurze. W ktorey Tablicá iest, EDS; perpendykuł S: CBHL Kwádrat zrysowány ná tablicy, y przedżielony rownoodległymi dwiemá FN, GL, (ty przyday trzećią, áby CL y BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Na koniec: zrysuj sam na szerzyżnie tej linii BC, dwie skale miernicze, albo linie podziałów. Jedna pks, w figurze, niech będzie szeroka na cal, długa na calów 10. której podział na tysiąc części tak odprawisz. Długość tej skali pks w dziesięć cali, rozdzieliwszy na 100. części równych linijkami równoodległymi: rozdziel jej szerokość przy końcu X, na części równych 10. jakich od p, dość będzie wydzielić 9: i te podziały obydwóch końców przy X, i p, połącz dziesiącią linij długich sobie równoodległych, z których pierwsza z linią skrajną od lewej ręki, zawrzeć powinna trianguł długi, mający od X za ścianę
. Ná koniec: zrysuy sam ná szerzyżnie tey linii BC, dwie skále miernicze, álbo liniie podżiałow. Iedná px, w figurze, niech będźie szeroka ná cal, długa ná calow 10. ktorey podźiał ná tyśiąc częśći ták odpráwisz. Długość tey skáli px w dźieśięć cáli, rozdźieliwszy ná 100. częśći rownych liniykámi rownoodległymi: rozdżiel iey szerokość przy końcu X, ná częśći rownych 10. iákich od p, dość będźie wydźielić 9: y te podżiały obudwoch końcow przy X, y p, połącz dźieśiąćią liniy długich sobie rownoodległych, z ktorych pierwsza z liniią zkráyną od lewey ręki, záwrzec powinná tryánguł długi, máiący od X zá śćiánę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na tysiąc części tak odprawisz. Długość tej skali pks w dziesięć cali, rozdzieliwszy na 100. części równych linijkami równoodległymi: rozdziel jej szerokość przy końcu X, na części równych 10. jakich od p, dość będzie wydzielić 9: i te podziały obydwóch końców przy X, i p, połącz dziesiącią linij długich sobie równoodległych, z których pierwsza z linią skrajną od lewej ręki, zawrzeć powinna trianguł długi, mający od X za ścianę nakrotszą, jeden podział z dzieciąci. A tak wystawisz skalę służącą do granic. Jaką wyrażniej masz, w Figurze 2. Tablice 1. przeciwko Karcie 65. Fig: 2. Tabl: 4. przy
ná tyśiąc częśći ták odpráwisz. Długość tey skáli px w dźieśięć cáli, rozdźieliwszy ná 100. częśći rownych liniykámi rownoodległymi: rozdżiel iey szerokość przy końcu X, ná częśći rownych 10. iákich od p, dość będźie wydźielić 9: y te podżiały obudwoch końcow przy X, y p, połącz dźieśiąćią liniy długich sobie rownoodległych, z ktorych pierwsza z liniią zkráyną od lewey ręki, záwrzec powinná tryánguł długi, máiący od X zá śćiánę nakrotszą, ieden podźiał z dżiećiąći. A ták wystáwisz skálę służącą do gránic. Iáką wyráżniey masz, w Figurze 2. Tablice 1. przećiwko Kárćie 65. Fig: 2. Tabl: 4. przy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
siódme. Odmierz na skali jakiejkolwiek, (lubo równej długością ścianie DC, lubo nie równej, tyle części, ile łokci jest odmierzonych między MZ (50. naprzykład,) i przenieś je cyrklem na DH, od D, ku H, aby były Db. Po ośme. Przez b, przeciągnij bt, równoodległą danej DC: a gdzie przetnie linią SC, na t: od t, zaprowadź linią tq, równoodległą i równą samej bD. Po dziewiąte. Od q, do C, obejmij cyrklem odległość na Kwadracie DHBC, i postaw na Skali podziałów, abyś wiedżyał wiele ma części qC, jakieś brał na tq,
śiodme. Odmierz ná skáli iákieykolwiek, (lubo rowney długością śćiánie DC, lubo nie rowney, tyle częśći, ile łokći iest odmierzonych między MZ (50. náprzykład,) y przenieś ie cyrklem ná DH, od D, ku H, áby były Db. Po osme. Przez b, przećiągniy bt, rownoodległą dáney DC: á gdżie przetnie liniią SC, ná t: od t, záprowadź liniią tq, rownoodległą y rowną sámey bD. Po dźiewiąte. Od q, do C, obeymiy cyrklem odległość ná Kwádraćie DHBC, y postaw ná Skáli podźiałow, ábyś wiedżiał wiele ma częśći qC, iákieś brał ná tq,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, ile łokci jest odmierzonych między MZ (50. naprzykład,) i przenieś je cyrklem na DH, od D, ku H, aby były Db. Po ośme. Przez b, przeciągnij bt, równoodległą danej DC: a gdzie przetnie linią SC, na t: od t, zaprowadź linią tq, równoodległą i równą samej bD. Po dziewiąte. Od q, do C, obejmij cyrklem odległość na Kwadracie DHBC, i postaw na Skali podziałów, abyś wiedżyał wiele ma części qC, jakieś brał na tq, to jest na bD. Gdyż ta liczba poda do wiadomości odległość MN wmiarach linii MZ, według Nauki
, ile łokći iest odmierzonych między MZ (50. náprzykład,) y przenieś ie cyrklem ná DH, od D, ku H, áby były Db. Po osme. Przez b, przećiągniy bt, rownoodległą dáney DC: á gdżie przetnie liniią SC, ná t: od t, záprowadź liniią tq, rownoodległą y rowną sámey bD. Po dźiewiąte. Od q, do C, obeymiy cyrklem odległość ná Kwádraćie DHBC, y postaw ná Skáli podźiałow, ábyś wiedżiał wiele ma częśći qC, iákieś brał ná tq, to iest ná bD. Gdyż tá liczbá poda do wiádomosći odległość MN wmiárách linii MZ, według Náuki
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Nauka XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzać Tablicą Mierniczą, z wiadomej wysokości DR. WIadomą wysoość DR obejmij w cyrkiel na boku skali zrysowanej na linii celowej, i postaw na ścianie RS, Tablice Mierniczej, od R ku S.(niech będzie RV.) Potym przez V, zrysuj nieznaczną Ub wbrid, równoodległą samej RP. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A ustawiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez linią z celami przystawioną do G igiełki, upatrz odległość B; i oraz naznacz z pilnością na linii Ub, punkt b, na którym linia sCelami przecina Ub. Toż gdy Ub, przemierzysz na boku skali tejże, z
NAVKA XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzáć Tablicą Mierniczą, z wiádomey wysokośći DR. WIádomą wysoość DR obeymiy w cyrkiel ná boku skáli zrysowáney ná linii celowey, y postaw ná śćiánie RS, Tablice Mierniczey, od R ku S.(niech będźie RV.) Potym przez V, zrysuy nieznáczną Vb wbrid, rownoodległą sámey RP. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A vstáwiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez liniią z celámi przystáwioną do G igiełki, vpátrz odległość B; y oraz náznácz z pilnośćią ná linii Vb, punkt b, ná ktorym liniia zCelámi przećina Vb. Toż gdy Vb, przemierzysz ná boku skáli teyże, z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
B. Potym, przez ścianę HL, upatrz znak jaki E na krzyż, i ku niemu przemierz z pilnością po prostu łokci naprzykład 30. A na ścianę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skale tyleż części, które niech będą Lb, i przez b, zrysuj nieznaczną bd, równoodległą samej HG. Po trzecie. W końcu odmierzonych łokci 30, na L, postaw Tablicę tak, żebyś przez linią z Celami postawioną na ścianie LH, obaczył B: i obróciwszy linią z Celami przy igiełce L, przeciwko N, i D, upatrz obadwa terminy N, i D; a oraz naznacz na
B. Potym, przez śćiánę HL, vpátrz znák iáki E ná krzyż, y ku niemu przemierz z pilnośćią po prostu łokći náprzykład 30. A ná śćiánę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skále tyleż częśći, ktore niech będą Lb, y przez b, zrysuy nieznáczną bd, rownoodległą sámey HG. Po trzećie. W końcu odmierzonych łokći 30, ná L, postaw Tablicę ták, żebyś przez liniią z Celámi postáwioną ná śćiánie LH, obaczył B: y obroćiwszy liniią z Celámi przy igiełce L, przećiwko N, y D, vpátrz obádwá terminy N, y D; á oraz náznácz ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 30
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
