mil włoskich alias mila polska, po ulicach między kwaterami karetami jeżdżą, kwatery ściany laurowe wszystkie, drzew rozmaitych bardzo wiele wyśmienitych, statuy w ogrodzie wielkie, perspektywy i fontanny śliczne; między statuami, jest statua wpadającego Kurcjusza na koniu w przepaść, nigdy żywa osoba i koń nie mógł lepiej reprezentować się jak ta figura, reprezentuje oną historią Kurcjusza. W tymże ogrodzie jest zwierzyniec, pełen zwierza, a zwierzyniec wszystek ulicami i cieniami wyrobiony, tak, że od ziemi wpół drzewa gołe, wpół do góry gałęziste i rozwijające się; zda się, że w ulicach zwierzyniec. Tamże jest szkatuła zwierciadłowa na kołowrócie, tak adoptowana, że za każdem
mil włoskich alias mila polska, po ulicach między kwaterami karetami jeżdżą, kwatery ściany laurowe wszystkie, drzew rozmaitych bardzo wiele wyśmienitych, statuy w ogrodzie wielkie, perspektywy i fontanny śliczne; między statuami, jest statua wpadającego Kurcyusza na koniu w przepaść, nigdy żywa osoba i koń nie mógł lepiéj reprezentować się jak ta figura, reprezentuje oną historyą Kurcyusza. W tymże ogrodzie jest zwierzyniec, pełen zwierza, a zwierzyniec wszystek ulicami i cieniami wyrobiony, tak, że od ziemi wpół drzewa gołe, wpół do góry gałęziste i rozwijające się; zda się, że w ulicach zwierzyniec. Tamże jest szkatuła zwierciadłowa na kołowrocie, tak adoptowana, że za każdem
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 95
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
Luminarzów Niebieskich przed oczy kładąc. Dwojakie na to wynaleźli figury, jedne które sferami nazywają, drugie które Mapami. Trojaka zaś znajduje się w tej mierze sfera. Jedna Geograficzna: która jest figurą całej cyrkumferencyj Nieba, Luminarzów i obrotów Niebieskich. Trzecia Armillarna: która z samych cyrkułów złożona Niebieskich, oraz Niebo Astronomiczne i Ziemię reprezentuje. Mapy zaś są te figury które toż samo reprezentują na płaskiej karcie, co sfery w swojej cyrkumferencyj. A że sfery swoją okrągłością bardziej stosują się do okrągłości Niebios i Ziemi, a niżeli mapy: więc rzeczywiściej cały świat wyrażają, i do imaginatywy i pojęcia bardziej służą a niżeli mapy. Ten jednak defekt mieć muszą
Luminarzow Niebieskich przed oczy kładąc. Dwoiákie ná to wynaleźli figury, iedne ktore sferami nazywaią, drugie ktore Mappami. Troiaka zaś znayduie się w tey mierze sfera. Jedna Geograficzna: ktora iest figurą cáłey cyrkumferencyi Nieba, Luminarzow y obrotow Niebieskich. Trzecia Armillarna: ktora z samych cyrkułow złożona Niebieskich, oraz Niebo Astronomiczne y Ziemię reprezentuie. Mappy zaś są te figury ktore toż samo reprezentuią ná płáskiey kárcie, co sfery w swoiey cyrkumferencyi. A że sfery swoią okrągłością bardziey stosuią się do okrągłości Niebios y Ziemi, á niżeli mappy: więc rzeczywiściey cáły świat wyrażáią, y do imaginatywy y poięcia bardziey służą á niżeli mappy. Ten iednak defekt mieć muszą
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jakom namienił) jest to figura, wyobrażenie całego okręgu ziemi, co do wydziału jej przez wszystkie cyrkuły, kraje, i części ziemi; co do długości szerokości, i wszelkich własności, służąca oku i imaginatywie ludzkiej do widzenia, wyrozumienia zupełnej jej pozycyj. A zatym I. Ma styl przez srodek sfery, który reprezentuje oś ziemną, i dwa punkta polarne. Na jednym z nich jest indeks, to jest na punkcie pół nocnym. Około niego cyrkuł mosię[...] z wypisanemi 24. godzinami w koło. II. Ma cyrkuł ekwinokcjalny dzielący samę sferę na część północą i południową wydzielona na 360. gradusów. Ma dwa cyrkuły Solsytycjonalne. Dwa pomniejsze
iákom námienił) iest to figura, wyobrażenie cáłego okrągu ziemi, co do wydziału iey przez wszystkie cyrkuły, kráie, y części ziemi; co do długości szerokości, y wszelkich własności, służąca oku y imaginátywie ludzkiey do widzenia, wyrozumienia zupełney iey pozycyi. A zátym I. Ma styl przez srodek sfery, ktory reprezentuie oś ziemną, y dwa punkta polarne. Ná iednym z nich iest index, to iest ná punkcie puł nocnym. Około niego cyrkuł mosię[...] z wypisanemi 24. godzinami w koło. II. Ma cyrkuł ekwinokcyalny dzielący samę sferę ná część pułnocną y południową wydzielona ná 360. gradusow. Ma dwa cyrkuły Solsytycyonalne. Dwa pomnieysze
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Lv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
ekwinokcjalny dzielący samę sferę na część północą i południową wydzielona na 360. gradusów. Ma dwa cyrkuły Solsytycjonalne. Dwa pomniejsze polarne. Cyrkuły merydyonalne od polum do polum przez cyrkuł ekwinokcjonalny co 10. gradus, prowadzone. Oprócz których jest jeden mosięzny uniwersalny, lub zinnej materyj, który na sferze obróconej, gdzie stanie cyrkuł południowy reprezentuje. Podzielony jest przez gradusów 180. na dwie części, które i elewacją poli i szerokość jakiego miejsca pokazują: jako się niżyj powie. Ma cyrkuł drugi południowy pierwszy, na którym zwyczajnie liczy się szerokość miejsca według gradusów, i climata na nim bywają wyznaczone. III. Ma cyrkuł Choryzontalny około sfery obwiedziony. Który jest
ekwinokcyalny dzielący samę sferę ná część pułnocną y południową wydzielona ná 360. gradusow. Ma dwa cyrkuły Solsytycyonalne. Dwa pomnieysze polarne. Cyrkuły merydyonalne od polum do polum przez cyrkuł ekwinokcyonalny co 10. gradus, prowadzone. Oprocz ktorych iest ieden mosięzny uniwersalny, lub zinney máteryi, ktory ná sferze obroconey, gdzie stánie cyrkuł południowy reprezentuie. Podzielony iest przez gradusow 180. ná dwie części, ktore y elewacyą poli y szerokość iákiego mieysca pokázuią: iáko się niżyi powie. Ma cyrkuł drugi południowy pierwszy, ná ktorym zwyczainie liczy się szerokość mieysca według gradusow, y climata ná nim bywaią wyznáczone. III. Ma cyrkuł Choryzontalny około sfery obwiedziony. Ktory iest
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
od liczby XX. Ta sfera ziemi tak wyrobiona do czegoby służyła? następujące opiszą reguły.
II. Sfera Astronomiczna jest wyobrażenie Nieba gwiazdowego, i cyrkułów obrotu Niebieskiego, osobliwie słońca. Z tą osobliwszą dyferencją: iż co się na Niebie znajduje w jego wewnatrznej wydętości, i niby wydrożeniu: to zewnętrzna wypukłość Astronomicznej sfery reprezentuje. Także oś Niebieską, cyrkuł ekwinokcjalny, Solstycjonalne, Polarne, Południowe tak partykularne jako i uniwersalny, cyrkuł Choryzontalny, zgoła tęż wszystkę przez cyrkuły dywizją zamyka sfera Astronomiczna, jako i Geograficzna. W tym tych sfer największa różnica: iż Geograficzna reprezentuje ziemię, i co na niej jest. Astronomiczna Niebo, konstelacje, i
od liczby XX. Ta sfera ziemi ták wyrobiona do czegoby służyłá? nástępuiące opiszą reguły.
II. Sfera Astronomiczna iest wyobrażenie Nieba gwiazdowego, y cyrkułow obrotu Niebieskiego, osobliwie słońca. Z tą osobliwszą dyfferencyą: iż co się ná Niebie znayduie w iego wewnatrzney wydętości, y niby wydrożeniu: to zewnętrzna wypukłość Astronomiczney sfery reprezentuie. Także oś Niebieską, cyrkuł ekwinokcyalny, Solstycyonalne, Polarne, Południowe ták partykularne iáko y uniwersalny, cyrkuł Choryzontalny, zgołá tęż wszystkę przez cyrkuły dywizyą zámyka sfera Astronomiczna, iáko y Geograficzna. W tym tych sfer naywiększa rożnica: iż Geográficzna reprezentuie ziemię, y co ná niey iest. Astronomiczna Niebo, konstellacye, y
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
w jego wewnatrznej wydętości, i niby wydrożeniu: to zewnętrzna wypukłość Astronomicznej sfery reprezentuje. Także oś Niebieską, cyrkuł ekwinokcjalny, Solstycjonalne, Polarne, Południowe tak partykularne jako i uniwersalny, cyrkuł Choryzontalny, zgoła tęż wszystkę przez cyrkuły dywizją zamyka sfera Astronomiczna, jako i Geograficzna. W tym tych sfer największa różnica: iż Geograficzna reprezentuje ziemię, i co na niej jest. Astronomiczna Niebo, konstelacje, i słońca obrót.
III. Sfera Armillarna jest wyobrażenie oraz Nieba Gwiazdowego, obrotów jego, i słońca, oraz Ziemi. Zaczym poniekąd zamyka w sobie oraz sferę Astronomiczną oraz Geograficzną. Atoli same tylko pryncypalne cyrkuły Nieba i obrotu słońca reprezentuje. Ziemię zaś
w iego wewnatrzney wydętości, y niby wydrożeniu: to zewnętrzna wypukłość Astronomiczney sfery reprezentuie. Także oś Niebieską, cyrkuł ekwinokcyalny, Solstycyonalne, Polarne, Południowe ták partykularne iáko y uniwersalny, cyrkuł Choryzontalny, zgołá tęż wszystkę przez cyrkuły dywizyą zámyka sfera Astronomiczna, iáko y Geograficzna. W tym tych sfer naywiększa rożnica: iż Geográficzna reprezentuie ziemię, y co ná niey iest. Astronomiczna Niebo, konstellacye, y słońca obrot.
III. Sfera Armillarna iest wyobrażenie oraz Nieba Gwiazdowego, obrotow iego, y słońca, oraz Ziemi. Zaczym poniekąd zámyka w sobie oraz sferę Astronomiczną oraz Geograficzną. Atoli same tylko pryncypalne cyrkuły Nieba y obrotu słońca reprezentuie. Ziemię zaś
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
: iż Geograficzna reprezentuje ziemię, i co na niej jest. Astronomiczna Niebo, konstelacje, i słońca obrót.
III. Sfera Armillarna jest wyobrażenie oraz Nieba Gwiazdowego, obrotów jego, i słońca, oraz Ziemi. Zaczym poniekąd zamyka w sobie oraz sferę Astronomiczną oraz Geograficzną. Atoli same tylko pryncypalne cyrkuły Nieba i obrotu słońca reprezentuje. Ziemię zaś lubo całą, ale do proporcyj Nieba tak małą, że mało co zniej kto wyczytać może, gdzie jakie Państwa i części pomniejsze ziemi. Przecięż sfera Armillarna do zupełniejszej imaginatywy całego świata bardziej służy, jako podobniejsza jego figura i obraz. REGUŁA I. Ustawia sfery Geograficzną Astronomiczną i Armillarną tak,
: iż Geográficzna reprezentuie ziemię, y co ná niey iest. Astronomiczna Niebo, konstellacye, y słońca obrot.
III. Sfera Armillarna iest wyobrażenie oraz Nieba Gwiazdowego, obrotow iego, y słońca, oraz Ziemi. Zaczym poniekąd zámyka w sobie oraz sferę Astronomiczną oraz Geograficzną. Atoli same tylko pryncypalne cyrkuły Nieba y obrotu słońca reprezentuie. Ziemię zaś lubo cáłą, ále do proporcyi Nieba ták małą, że máło co zniey kto wyczytáć może, gdzie iákie Páństwa y części pomnieysze ziemi. Przecięż sfera Armillarna do zupełnieyszey imaginátywy cáłego swiata bardziey służy, iáko podobnieysza iego figura y obraz. REGUŁA I. Ustawia sfery Geograficzną Astronomiczną y Armillarną tak,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jest, malując niby na zwierciadle siebie samę. Więc jako gdybyś patrzył na rzecz samę przed oczy stawioną oprócz zwierciadła, lewa strona rzeczy widomej, jest po prawej ręce widzącego, a prawa po lewej: tak i zwierciadle.
VII. Czwarta własność jest. Iż zwierciadło nad głową choryzontalnie ustawione, człowieka do góry nogami reprezentuje. Także rzecz do góry lecącą, gdy się na dół spuszcza. Albo niby lecącego jak ptak człowieka, gdy gradusami 45. jest nachylone zwierciadło ku pawimentowi. To wszystko pochodzi z zobopolnej sytuacyj rzeczy i zwierciadła. Iż taka jest aparencja rzeczy, jaka refleksja radiacyj promieni. Która refleksja stosując się do różnicy sytuacyj zwierciadła,
iest, máluiąc niby ná zwierciadle siebie samę. Więc iáko gdybyś pátrzył ná rzecz samę przed oczy stawioną oprocz zwierciadłá, lewa strona rzeczy widomey, iest po práwey ręce widzącego, á prawa po lewey: ták y zwierciadle.
VII. Czwarta własność iest. Jż zwierciadło nad głową choryzontalnie ustáwione, człowieka do gory nogámi reprezentuie. Tákże rzecz do gory lecącą, gdy się ná doł spuszcza. Albo niby lecącego iák ptak człowieka, gdy gradusami 45. iest náchylone zwierciadło ku páwimentowi. To wszystko pochodzi z zobopolney sytuacyi rzeczy y zwierciadła. Jż táka iest apparencya rzeczy, iáka reflexya radyacyi promieni. Ktora reflexya stosuiąc się do rożnicy sytuácyi zwierciadła,
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Yv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Albo niby lecącego jak ptak człowieka, gdy gradusami 45. jest nachylone zwierciadło ku pawimentowi. To wszystko pochodzi z zobopolnej sytuacyj rzeczy i zwierciadła. Iż taka jest aparencja rzeczy, jaka refleksja radiacyj promieni. Która refleksja stosując się do różnicy sytuacyj zwierciadła, jednęż rzecz lubo nieodmienną, to w tej to w innej sytuacyj reprezentuje.
VIII. Piąta własność jest. Iż z boku prawego zwierciadła stojący, widzi rzeczy w zwierciedle po lewej swojej ręce będące, a siebie niewidzi. J opak: z boku lewego zwierciadła stojący, siebie niewidząc, widzi inne rzeczy po prawej swojej ręce będące. Zaczym Piotr ukośnie stojący po prawej stronie zwierciadła,
. Albo niby lecącego iák ptak człowieka, gdy gradusami 45. iest náchylone zwierciadło ku páwimentowi. To wszystko pochodzi z zobopolney sytuacyi rzeczy y zwierciadła. Jż táka iest apparencya rzeczy, iáka reflexya radyacyi promieni. Ktora reflexya stosuiąc się do rożnicy sytuácyi zwierciadła, iednęż rzecz lubo nieodmienną, to w tey to w inney sytuacyi reprezentuie.
VIII. Piąta własność iest. Jż z boku práwego zwierciadła stoiący, widzi rzeczy w zwierciedle po lewey swoiey ręce będące, á siebie niewidzi. J opák: z boku lewego zwierciadła stoiący, siebie niewidząc, widzi inne rzeczy po práwey swoiey ręce będące. Záczym Piotr ukośnie stoiący po práwey stronie zwierciadła,
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Yv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
gdzie są, ale w przeciwną lewą odbite od zwierciadła idą. Które tedy oko po lewej stronie zostaje, w te wpadają. Zaczym rzecz temu tylko oku się widzieć daje, a nie po prawej. J z przeciwnej racyj przeciwnym sposobem.
IX. Szósta własność jest. Iż potłuczone zwierciadło, jednę rzecz widomą raz tylko reprezentuje, gdy wszystkie jego części w raz złożone, lub wiele całkowitych zwierciadeł, w jednejże płaszczyznie zostają. Według wielości zaś zwierciadeł, lub kawałków jednego, rzecz widoma się multyplikuje oku, gdy w anguł, to jest w niejakim nachyleniem ku sobie, są ułożone. Racja jest. Iż w płaszczyżnę jednę ułożone zwierciadła jednej rzeczy
gdzie są, ále w przeciwną lewą odbite od zwierciadła idą. Ktore tedy oko po lewey stronie zostaie, w te wpadaią. Záczym rzecz temu tylko oku się widzieć dáie, á nie po práwey. J z przeciwney rácyi przeciwnym sposobem.
IX. Szosta własność iest. Jż potłuczone zwierciadło, iednę rzecz widomą raz tylko reprezentuie, gdy wszystkie iego części w raz złożone, lub wiele całkowitych zwierciadeł, w iedneyże płászczyznie zostaią. Według wielości zaś zwierciadeł, lub kawałkow iednego, rzecz widoma się multyplikuie oku, gdy w anguł, to iest w nieiakim nachyleniem ku sobie, są ułożone. Rácya iest. Jż w płászczyżnę iednę ułożone zwierciadłá iedney rzeczy
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y2
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
