fortunę, zaczyna być oszczędnym, kiedy już niema czego ochraniać i tracić.
Mowiemy pospolicie że Polak ma swoję denominacją od Pola; i stąd wnosiemy, żeśmy niepowinni tylko w polu wojować; że nic po fortecach, owszem że są niebezpieczne; bo nieprzyjaciel w nich się raz osadziwszy, trudno go z nich rugować: tej polityki nie znają insze narody, które granice Państw swoich fortecami ubezpieczają; a przytym mają należite w nich praesidia, i wojska gotowe na odsiecz, kiedy je nieprzyjaciel oblec zechce.
Nie mniej i to nieuwaźne u nas axioma, że nie trzeba się nam bić wstępnym bojem; podjazdami tylko urywać i niszczyć nieprzyjaciela
fortunę, zaczyna bydź oszczędnym, kiedy iuź niema czego ochraniać y traćić.
Mowiemy pospolićie źe Polak ma swoię denominacyą od Pola; y ztąd wnośiemy, źeśmy niepowińńi tylko w polu woiować; źe nic po fortecach, owszem źe są niebespieczne; bo nieprzyiaćiel w nich się raz osadziwszy, trudno go z nich rugować: tey polityki nie znaią insze narody, ktore granice Panstw swoich fortecami ubespieczaią; á przytym maią naleźyte w nich praesidia, y woyska gotowe na odśiecz, kiedy ie nieprzyiaćiel oblec zechce.
Nie mniey y to nieuwaźne u nas axioma, źe nie trzeba się nam bić wstępnym boiem; podiazdami tylko urywać y niszczyć nieprzyiaćiela
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 9
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
potrzebuje sufficiens praesidium, dostatek Artyleryj, i różnych Wojskowych amunicyj. Pytam się jeżeli partykularnego substancja na to wystarczyć może? a przecię jeżeli forteca nie jest należicie opatrzona, nieprzyjaciel jej snadno dobędzie, dobywszy zaś, uczyni sobie w niej sedem i rozpościera swoje Dominium nad krajem; opatrzywszy fortecę należicie, jak trudno go z niej rugować, gdyż to jest pewna, że lepiej nie mieć fortecy, niż taką, która przez swoję niedokonałość bronić się nie może; a potym jest to peccare contra essentiale principium gubernii każdego królestwa, żeby partykularny miał Jurysdykcją, która samej Rzeczypospolitej należy.
Jeżeli dla tego excitat kogo zelus zaciągać proprio aere ludzi Wojskowych na usługę Ojczyzny
potrzebuie sufficiens praesidium, dostátek Artylleryi, y roźnych Woyskowych ammunicyi. Pytam się ieźeli partykularnego substáncya na to wystarczyć moźe? á przećię ieźeli forteca nie iest naleźyćie opatrzona, nieprzyiaćiel iey snadno dobędźie, dobywszy záś, uczyni sobie w niey sedem y rospośćiera swoie Dominium nad kráiem; opatrzywszy fortecę naleźyćie, iak trudno go z niey rugowáć, gdyź to iest pewna, źe lepiey nie mieć fortecy, niź taką, ktora przez swoię niedokonałość bronić się nie moźe; á potym iest to peccare contra essentiale principium gubernii kaźdego krolestwa, źeby partykularny miał Jurisdykcyą, ktora samey Rzeczypospolitey naleźy.
Ieźeli dla tego excitat kogo zelus zaćiągáć proprio aere ludźi Woyskowych na usługę Oyczyzny
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 118
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
na konia przesiędę, trudno czasu pozwolić przyjacielowi.
Odpowiedający: Ach dlaboga! Przepadłem, w tobie przyjacielu ostatnia nadzieja.
Potykający: Pewnie w dziewosłęby służyć rozkażesz. Zjeść, wypić, ucieszyć się z cudzego, zgoła na to rad służę.
Odpowiedający: O tysiąc złotych chodzi. Fortis executio wrota wybija, kredytorowi z domu rugować się każe. Zmiłuj się, załóż tak walną potrzebę moję do krótkiego czasu.
Potykający: Nie mam, sam większej sumy zaciągnąć muszę.
Odpowiedający: Sto tysięcy ongi w grodzie ci liczono.
Potykający: Tysiąc dać, sta tysięcy nie będzie.
Odpowiedający: Przez miłość Boską, oddam i prędko, i z prowizyją,
na konia przesiędę, trudno czasu pozwolić przyjacielowi.
Odpowiedający: Ach dlaboga! Przepadłem, w tobie przyjacielu ostatnia nadzieja.
Potykający: Pewnie w dziewosłęby służyć rozkażesz. Zjeść, wypić, ucieszyć się z cudzego, zgoła na to rad służę.
Odpowiedający: O tysiąc złotych chodzi. Fortis executio wrota wybija, kredytorowi z domu rugować się każe. Zmiłuj się, załóż tak walną potrzebę moję do krótkiego czasu.
Potykający: Nie mam, sam większej sumy zaciągnąć muszę.
Odpowiedający: Sto tysięcy ongi w grodzie ci liczono.
Potykający: Tysiąc dać, sta tysięcy nie będzie.
Odpowiedający: Przez miłość Boską, oddam i prędko, i z prowizyją,
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 248
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
150. wydał po Chińsku, o Matematycznych Scjencjach: w Pekinie Stolicy Chińskiej zakońcył życie Roku 1665. Ricciolus i to Magnae Authoritatis Soc: Iesu Matematyk: Gaspar Schottus z Frankonii doskonały Matematyk. Innych wybornych Matematyków sexcenta sileo Nomina: których Świat zawsze estymował, oprócz jednego Tyberiusza Cesarza, który około wieku drugiego z Rzymu ich rugować kazał. ARYTMETYKA
JEst Ars Numerandy: Jedna Speculativo, Druga Practica. Mistrzem Scjencyj tej, ten, kogo Fortuna uczyniła Rachmistrzem: Łatwiej o kredkę, kto złota ma dostatek. Spekulatywą Matematyczną głowa się psuje, a Praktyczną naprawuje serce. Ubogi stoły wala kredką, a bogaci Złotem, Srebrem, Miedzią. Zawsze najlepszy Arytmetyk
150. wydał po Chińsku, o Matematycznych Scyencyach: w Pekinie Stolicy Chińskiey zakońcył życie Roku 1665. Ricciolus y to Magnae Authoritatis Soc: Iesu Matematyk: Gaspar Schottus z Frankonii doskonały Matematyk. Innych wybornych Matematykow sexcenta sileo Nomina: ktorych Swiat zawsze estymował, oprocz iednego Tyberyusza Cesarza, ktory około wieku drugiego z Rzymu ich rugować kázał. ARITMETYKA
IEst Ars Numerandi: Iedna Speculativo, Druga Practica. Mistrzem Scyencyi tey, ten, kogo Fortuna uczyniła Rachmistrzem: Łatwiey o kredkę, kto złota ma dostatek. Spekulatywą Matematyczną głowa się psuie, a Praktyczną naprawuie serce. Ubogi stoły wala kredką, a bogaci Złotem, Srebręm, Miedzią. Záwsze naylepszy Arytmetyk
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 155
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
ważący 600 funtów z Inskrypcją:
Auri sexcentas Crux haec habet aurea minas.
14. OTTO III. Syn Ottona II. w Rzymie obrany, w Akwisgranie Koronowany, nazwany Miraculum, albo Mirabilia Mundi; Duńczyków, Słowaków, Czechów uskromił. Krescenciusza Senatora Rzymskiego, który i Ojca Z Grzegorza V. z Stolicy ważył się rugować, po oblężeniu Rzymu, zniósł, uciekającego schwytał, na podłym bydlęciu twarzą do ogona obróciwszy, po Mieście wodzić, potym z 12 Adherentami powieszać kazał. Postanowił Septem-Viratum, tojest siedmiu Elektorów Imperyj z Niemieckiej Nacyj, z wielkim nie ukontentowaniem Rzymianów i Włochów, że całe Imperium do Niemców o Imperium Rzymsko Niemieckim: Series Cesarzów
ważący 600 funtow z Inskrypcyą:
Auri sexcentas Crux haec habet aurea minas.
14. OTTO III. Syn Ottona II. w Rzymie obrany, w Akwisgranie Koronowany, nazwany Miraculum, albo Mirabilia Mundi; Duńczykow, Słowakow, Czechow uskromił. Krescenciusza Senatorà Rzymskiégo, ktory y Oyca S Grzegorza V. z Stolicy ważył się rugować, po oblężeniu Rzymu, zniosł, uciekaiącego schwytał, na podłym bydlęciu twarzą do ogona obrociwszy, po Mieście wodzić, potym z 12 Adherentami powieszáć kazał. Postanowił Septem-Viratum, toiest siedmiu Elektorow Imperii z Niemieckiey Nacyi, z wielkim nie ukontentowaniem Rzymianow y Włochow, że całe Imperium do Niemcow o Imperium Rzymsko Niemieckim: Series Cesarzow
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 513
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
siostrze rodzonej strażnikowej lit. Tak życzyłem, ażeby najpierw upewnić sobie księcia Czartoryskiego, naówczas podkanclerzego a teraźniejszego kanclerza lit., rządzącego absolutnie trybunałami litewskimi, a potem ażeby Jałowicki jechał w Nowogródzkie z generałem, alias woźnym i choć do wsi lub do miasteczka intromitował się przez obwołanie posesji general-
skie. Skoro go zaś stamtąd rugować będą, ażeby zaraz czynił w grodzie nowogródzkim manifest o ekspulsją i pozwy do reindukcji wydał, a to ad accelerandam iustitiam. Jakoż strażnikowa lit. Pociejową i księżna podstolina koronna były w Wołczynie, upewniły sobie promocją księcia podkanclerzego. Były i w Szereszowie, upewniły także sobie promocją Fleminga, podskarbiego wielkiego lit. Wyprawiły potem w
siestrze rodzonej strażnikowej lit. Tak życzyłem, ażeby najpierw upewnić sobie księcia Czartoryskiego, naówczas podkanclerzego a teraźniejszego kanclerza lit., rządzącego absolutnie trybunałami litewskimi, a potem ażeby Jałowicki jechał w Nowogródzkie z generałem, alias woźnym i choć do wsi lub do miasteczka intromitował się przez obwołanie posesji general-
skie. Skoro go zaś stamtąd rugować będą, ażeby zaraz czynił w grodzie nowogródzkim manifest o ekspulsją i pozwy do reindukcji wydał, a to ad accelerandam iustitiam. Jakoż strażnikowa lit. Pociejową i księżna podstolina koronna były w Wołczynie, upewniły sobie promocją księcia podkanclerzego. Były i w Szereszowie, upewniły także sobie promocją Fleminga, podskarbiego wielkiego lit. Wyprawiły potem w
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 265
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
gumno obejdzie, toż niech czyni gumienny i stróż. Szpichlerża wtedy mowie najlepiej pilnować potrzeba. Na miejscu jednym Administrator klucza dobrawszy z Arędarżem w nocy zboże kradł, a gumienny niewinny w kajdanach odpowiadał; tandem W nocy się zataiwszy, złodziejów połapał, wydał. W szpichlerzu, w stodole, jeźli się lęgo sowy, nie rugować ich stamtąd, bo myszy wyjadają i szczury. Oprócz sów chować potrzeba kotów, rozmnożyć łasiczki. Ale na myszy i szczury są i te sposoby; naprzód Święte; abyś w Święto Z Dionizego 9 dnia 8bris pisał po drzwiach Dworu, stodoły, szpichlerza, alkierzów, szpiżarni, te słowa: Hodie Festum S Dyonisii
gumno obeydzie, toż niech cżyni gumienny y stroż. Szpichlerża wtedy mowie naylepiey pilnować potrżeba. Na mieyscu iednym Administrator klucza dobrawszy z Arędarżem w nocy zboże kradł, á gumienny niewinny w kaydanach odpowiadał; tandem W nocy się zataiwszy, złodzieiow połapał, wydał. W szpichlerzu, w stodole, ieźli się lęgo sowy, nie rugować ich ztamtąd, bo myszy wyiadaią y sżcżury. Oprocż sow chować potrżeba kotow, rozmnożyć łasicżki. Ale na myszy y szcżury są y te sposoby; naprzod Swięte; abyś w Swięto S Dyonizego 9 dnia 8bris pisał po drzwiach Dworu, stodoły, szpichlerza, alkierzow, szpiżarni, te słowa: Hodie Festum S Dyonisii
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 408.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Ojczyzny wyrugować, tak są w korżenieni, a przytym przez czary i oferty częste Panów opanowali serca. Nabrali Klasztornych, Kościelnych, Szlacheckich sum po całej Koronie i Litwie co może wynieść na kilkanaście milionów, a przez to choć sami wygnańcy, (do wygnania stali się trudni. A choć by żydów z Polski przyszło rugować co moraliter impossihile, choć optabile Prawowiernym) to by na tej materyj wszystkie rwali Sejmiki, i Sejmy Iudaizantes Patriotae ujełyby się corruptae Potentiae vicinae: nie jedna by się znalazła Judyt albo Ester ujmująca się za lud żydowski, wziąwszy dobre rękawiczne, i przedtym nabrawszy się, et in posterum gotująca na nie ręce; chyba by
Oyczyzny wyrugować, tak są w korżenieni, a przytym przez czary y offerty częste Panow opanowali serca. Nabrali Klasztornych, Kościelnych, Szlacheckich sum po całey Koronie y Litwie co może wynieść na kilkánaście millionow, a przez to choć sami wygnańcy, (do wygnania stali się trudni. A choć by żydow z Polski przyszło rugować co moraliter impossihile, choć optabile Prawowiernym) to by na tey materii wszystkie rwali Seymiki, y Seymy Iudaizantes Patriotae uiełyby się corruptae Potentiae vicinae: nie iedna by się znalazła Iudith albo Ester uymuiąca się za lud żydowski, wziąwszy dobre rękawiczne, y przedtym nabrawszy się, et in posterum gotuiąca na nie ręce; chyba by
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 389
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Kościół Grobu Bożego zepsuty wlot reparować, ale ten niebył tak piękny i obszerny, jak ów od Z. Heleny i Konstantyna fundowany. Saraceni też wtedy mieczem i powietrzem od Boga ukarani. Znowu według Spondara Autora pod Rokiem 1589. Mahomet III. Cesarz Turecki Grób Chrystusa Chrześcijanom chciał odebrać, i OO. Bernardynów stamtąd rugować; ale Posłowie Francuski i Wenecki remonstrowali mu, iż przez ten postępek, wszystkich na się oburzy Monarchów Chrześcijańskich, i wlot Dekret ten swój skasował, nic nowego nie postanawiając od południa ten Kościół ma wieżę wysoką, ale daleko była jeszcze wyższa, trzecią częścią teraz ujętą, iż wszystkie meczety Tureckie tameczne przewyższała. Cmentarz jest
Kościoł Grobu Bożego zepsuty wlot reparować, ale ten niebył tak piękny y obszerny, iak ow od S. Heleny y Konstantyna fundowany. Saraceni też wtedy mieczem y powietrzem od Boga ukarani. Znowu według Spondara Autorá pod Rokiem 1589. Machomet III. Cesarz Turecki Grob Chrystusa Chrześcianom chciał odebrać, y OO. Bernardynow ztamtąd rugować; ale Posłowie Francuzki y Wenecki remonstrowali mu, iż przez ten postępek, wszystkich na się oburzy Monarchow Chrześciańskich, y wlot Dekret ten swoy skasował, nic nowego nie postanawiaiąc od południa ten Kościoł ma wieżę wysoką, ale daleko była ieszcze wyższa, trzecią częścią teraz uiętą, iż wszystkie meczety Tureckie tameczne przewyższała. Cmentarz iest
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 496
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
na 6000. Tytułu zażywa tego: NN. z Bożej łaski Papa i Patriarcha Wielki Aleksandryjski i Arbiter Świata. Dlatego Arbitrem Świata zwany, iż w Aleksandryjskim Patriarchacie decisum: o którym czasie Wielkanoc Rzymska, to jest post 14. Lunam powinna celebrary. Katolicy Rzymscy około Wieku XIV. Poczęli się wzmacniać w Aleksandryjskim Patriarchacie i rugować Sołtanów, którzy nastąpili po Kalifach, mieli już kilka Miast, kreowali sobie Patriarchę Katolickiego z Metropolitą jednym w Damia- Całego świata, praecipue o EgipCIE
cię, i Biskupem w Tanes Mieście, co jednak per hostilitatem upadło. Patriarchów AJeksandryiskich zacząwszy od Z. Marka Ewangelisty ab Anno Christi 43. do Roku 1713. było wszystkich
na 6000. Tytułu zażywa tego: NN. z Bożey łaski Papa y Patryarcha Wielki Alexandryiski y Arbiter Swiata. Dlatego Arbitrem Swiata zwany, iż w Alexandryiskim Patryarchacie decisum: o ktorym czasie Wielkanoc Rzymska, to iest post 14. Lunam powinna celebrari. Katolicy Rzymscy około Wieku XIV. poczeli się wzmacniać w Alexandryiskim Patryarchacie y rugować Sołtanów, ktorzy nastąpili po Kalifach, mieli iuż kilka Miast, kreowali sobie Patryarchę Katolickiego z Metropolitą iednym w Damia- Całego świata, praecipuè o EGYPCIE
cie, y Biskupem w Tanes Mieście, co iednak per hostilitatem upadło. Patryarchów AIexandryiskich zacząwszy od S. Marka Ewangelisty ab Anno Christi 43. do Roku 1713. było wszystkich
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 557
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756