się miesza i stokroś z nierozkwitłą różą. Gwiazdeczniku nanieście, narcyzu z nardami, sosenek ślicznych z brunatnymi modrakami; grzybienie także morskie, kosaczce krzewiste, z krwawnikami wodnymi fiołki barwiste; królewskie piwonije z powojem złączone i wszytkie pestusowe zioła rozkrzewione. Z drzew arabskich przydajcie maju urwanego, dzięcieliny cykropskiej i lauru świeżego; macierzanki z rumienkiem, z ostrzyżem lawendy, szpikanardem i cząbrem obłóżcie mię wszędy; i mirtą z aloesem, jeśli co pomoże, ze wszytkich żniw cylickich uścielcie mi łoże, gdy ostatek mej dusze ronić będę miała, żebym z lekka na zielu zroszonym skonała. Wtenczas będą zdrętwiałe członki tak złożone, jako kwiatki palcami subtelnie zeszczknione, albo
się miesza i stokroś z nierozkwitłą różą. Gwiazdeczniku nanieście, narcyzu z nardami, sosenek ślicznych z brunatnymi modrakami; grzybienie także morskie, kosaczce krzewiste, z krwawnikami wodnymi fijałki barwiste; królewskie piwonije z powojem złączone i wszytkie pestusowe zioła rozkrzewione. Z drzew arabskich przydajcie maju urwanego, dzięcieliny cykropskiej i lauru świeżego; macierzanki z rumienkiem, z ostrzyżem lawendy, szpikanardem i cząbrem obłóżcie mię wszędy; i mirtą z aloesem, jeśli co pomoże, ze wszytkich żniw cylickich uścielcie mi łoże, gdy ostatek mej dusze ronić będę miała, żebym z lekka na zielu zroszonym skonała. Wtenczas będą zdrętwiałe członki tak złożone, jako kwiatki palcami subtelnie zeszczknione, albo
Skrót tekstu: HugLacPrag
Strona: 131
Tytuł:
Pobożne pragnienia
Autor:
Herman Hugon
Tłumacz:
Aleksander Teodor Lacki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1673
Data wydania (nie wcześniej niż):
1673
Data wydania (nie później niż):
1673
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Krzysztof Mrowcewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"Pro Cultura Litteraria"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1997
ziela dni 20 się smarując pod wagą drachmy. 12 Rekomendują Abrotanum to jest Boże drzewko, Salviam tojest Szałwię, Rutę Z. Elżbiety ziele, Eringium to jest Mikołajek, Philochares to jest Szantę, Serpillum, to jest Macierzankę, Hysop, Milium agreste to jest Roztrzyk, Linariam Lenek P. Maryj, Chamaeleon to jest Rumianek; Morsum diaboli, to jest czartopłoch, Laser tojest czartowe łajno, Betonicam, Origanum Sylvestre, tojest Lobiodkę, Palmam Christi, tojest Rączkę Pana JEZUSA, Dictamum tojest Dyptan, Aristolochiam longam tojest kokornak u Dioskorydesa, którym zielem kadząc czarci uciekają według świeżych medyków: korzenie Bryoniae tojest Tamaryszka na szyj nosząc. Anie tylko zioła
ziela dni 20 się smaruiąc pod wagą drachmy. 12 Rekomenduią Abrotanum to iest Boże drzewko, Salviam toiest Szałwię, Rutę S. Helżbiety ziele, Eringium to iest Mikołaiek, Philochares to iest Szantę, Serpillum, to iest Macierzánkę, Hysop, Milium agreste to iest Rostrzyk, Linariam Lenek P. Maryi, Chamaeleon to iest Rumianek; Morsum diaboli, to iest czartopłoch, Laser toiest czartowe łayno, Betonicam, Origanum Sylvestre, toiest Lobiodkę, Palmam Christi, toiest Rączkę Pana IEZUSA, Dictamum toiest Dyptan, Aristolochiam longam toiest kokornak u Dioskorydesa, ktorym zielem kadząc czárci uciekáią według swieżych medykow: korzenie Bryoniae toiest Tamaryszka na szyi nosząc. Anie tylko zioła
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 259
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
polewkę i uwarzysz: a gdy wywrę/ trzecią część onej polewki przecedzisz pięknie/ i przydasz masła samego/ i żółtków dwa: a będzieszli miał też kasyą która bywa dla klister w Aptekach/ przyłóż ze dwa łoty/ i będziesz miał klisterę. Ado też miasto polewki narwi sobie ślazu i małego i wielkiego/ do tego rumienku/ szczawiu/ podróżniku/ liścia fiołkowego: i to uwarzywszy w wodzie przecedzić/ i przydać masła i żółtków/ i będzie klistera. A gdzieby też kto nie miał się woli kąpać po obiedzie/ ten może wziąć lekkuchne jakie lekarstwo/ bądź w pigułkach/ bądź też w konfekcie/ abo trunku. Pigułki lekkie może
polewkę y vwárzysz: á gdy wywrę/ trzećią cżęść oney polewki przecedzisz pięknie/ y przydasz másłá samego/ y żołtkow dwá: á będźieszli miał też kásyą ktora bywa dla klister w Aptekách/ przyłoż ze dwá łoty/ y będźiesz miał klisterę. Ado też miásto polewki nárwi sobie ślazu y máłego y wielkiego/ do tego rumienku/ szcżawiu/ podrożniku/ liśćia fiiołkowego: y to vwárzywszy w wodźie przecedźić/ y przydać másłá y żołtkow/ y będzie klisterá. A gdźieby też kto nie miał się woli kąpáć po obiedźie/ ten może wźiąć lekkuchne iákie lekárstwo/ bądź w pigułkách/ bądź też w konfekćie/ ábo trunku. Pigułki lekkie może
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 155.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
Cybule pieczonej, z Fig, i Sadła. Traktat Pierwszy Na płynienie z Uszu ropy, i krwi.
TRzeba brać Purganse główne, Dzieciom lepiej dopuścić aby odchodziło, gdyż wiele przez to chorób głównych pozbywają, jeżeliby się w uchu zapiekała materia, w puszczać Olejek Migdałowy ciepło, albo zioła odmiękczające, jako Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. warząc, parę przez lijek w ucho puszczać. Na robaki w uchu.
WEś Sadła niesłonego, trochę, przydaj Mercurij dulcis bardzo mało. Bawełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwianym zmieszane wpuszczaj w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do ucha wyidą
Cybule pieczoney, z Fig, y Sádłá. Tráktát Pierwszy Ná płynienie z Uszu ropy, y krwi.
TRzebá bráć Purgánse głowne, Dźiećiom lepiey dopuśćić áby odchodźiło, gdyż wiele przez to chorob głownych pozbywáią, ieżeliby się w uchu zápiekáłá máterya, w pusczać Oleiek Migdałowy ćiepło, álbo źiołá odmiękczáiące, iáko Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. wárząc, párę przez liiek w ucho pusczáć. Ná robáki w uchu.
WEś Sádłá niesłonego, trochę, przyday Mercurij dulcis bárdzo máło. Báwełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwiánym zmieszáne wpuszczay w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do uchá wyidą
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 52
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Succigut. 5. Thericae scrup. 1. cum s. q. Elixir. Propr. d. Mass. na raz. Item. Weś Manny Kalabryny, łotów 4. rozpuść w rosole, przecedź, przydaj Sperma Ceti ćwierć łota, daj ciepło wypić. Enema bardzo skuteczna. Weś Slazu, Rumienku, Barszczu ogródnego, Kardyben. wszystkiego po pół garści, korzenia Omanowego. Tatarskieóg ziela, Gałganu, jęczmienia, po dwie dragmy warz w mleku słodkim, przecedź, przydaj żółtek od jaja, Olejku z kopru włoskiego destill kropli 30 Jałowcowego 60. Croci Metall gr: 3. daj uznasz pomoc. prości ludzie mleko z
Succigut. 5. Thericae scrup. 1. cum s. q. Elixir. Propr. d. Mass. ná raz. Item. Weś Mánny Kálábryny, łotow 4. rospuść w rosole, przecedź, przyday Sperma Ceti ćwierć łotá, day ćiepło wypić. Enemá bárdzo skuteczna. Weś Slazu, Rumienku, Barsczu ogrodnego, Kárdyben. wszystkiego po puł gárśći, korzenia Omanowego. Tátárskieog źiela, Gáłgánu, ięczmieniá, po dwie drágmy warz w mleku słodkim, przecedź, przyday żołtek od iáiá, Oleyku z kopru włoskiego destill kropli 30 Iáłowcowego 60. Croci Metall gr: 3. day uznasz pomoc. prośći ludźie mleko z
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 210
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
łocie, Soli pół garści, Salarmoniaku pułtora łota, Kamfory ćwierć łota, przeszyj; zlewaj winem rpzygrzewając, przykładaj na żywot; przy tym daj się napić olejku Terpentynowego z gorzałką, także kmin polny warzony z Ródzenkami i z jałowcem pijąc polewkę pomaga. Enema doświadczona. Weś wierzchołków Centuryj, Kopru włoskiego po garści, Rumienku, Ruty, Kopru swojskiego po garści, Czarnuszki pół garści, warz w pułgarcu wody do połowy, przecedź, przydaj olejku Ruzianego kwaterkę, Bened laxat. unc. 1. Soli oczkowatej pół łyżki, daj ciepło. Item. Enema z samego wina przydawszy do niej olejku Bobkowego, Terpentynowego, znacznie pomaga, także Bańkami
łoćie, Soli puł gárśći, Sálármoniáku pułtorá łotá, Kámfory ćwierć łotá, przeszyi; zleway winem rpzygrzewáiąc, przykładay ná żywot; przy tym day się nápić oleyku Terpentynowego z gorzałką, tákże kmin polny wárzony z Rodzenkámi y z iáłowcem piiąc polewkę pomaga. Enemá doświadczona. Weś wierzchołkow Centuryi, Kopru włoskiego po gárści, Rumienku, Ruty, Kopru swoyskiego po gárści, Czárnuszki puł gárści, warz w pułgárcu wody do połowy, przecedz, przyday oleyku Ruźiánego kwáterkę, Bened laxat. unc. 1. Soli oczkowátey puł łyszki, day ćiepło. Item. Enemá z samego winá przydawszy do niey oleyku Bobkowego, Terpentynowego, znácznie pomaga, tákże Báńkámi
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 211
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
w nie. (Tabe.) Mózgu i Nerwom bolejącem.
Mózg i
Żyły suche posila/ w ługu warzony/ albo w winie długo moczony/ tym głowę przemywając/ a zwłaszcza gdzięby z zimna jaki niedostatek głowa cierzpiała. Jeszcze ług lepszy będzie/ gdzieby do tego przydał Szałwiej/ Majeranu/ Kopytniku/ Bukwice/ Rumienku/ po garści. Liścia Bobkowego/ Rozmarynu/ Lawendy po pół garści/ Rożej czerwonej/ Piołunu po dobrej szczypcie. To wszystko w ługu długo warzyć/ a tym często głowę przemywać. (Tabe:) Lub pożyteczny do głowj wilgotnej. Przepukłym.
Przepukłym jest lekarstwem/ swym plastrowaniem. (Iodoc Harchius.) Kaduku
w nie. (Tabe.) Mozgu y Nerwom boleiącem.
Mozg y
Zyły suche pośila/ w ługu wárzony/ álbo w winie długo moczony/ tym głowę przemywáiąc/ á zwłasczá gdźięby z źimná iáki niedostátek głowá ćierzpiáłá. Iescze ług lepszy będźie/ gdźieby do tego przydał Szałwiey/ Máieranu/ Kopytniku/ Bukwice/ Rumienku/ po gárśći. Liśćia Bobkowego/ Rozmárinu/ Láwendy po poł gárśći/ Rożey czerwoney/ Piołunu po dobrey sczypćie. To wszystko w ługu długo wárzyć/ á tym często głowę przemywáć. (Tabe:) Lub pożyteczny do głowj wilgotney. Przepukłym.
Przepukłym iest lekárstwem/ swym plástrowániem. (Iodoc Harchius.) Káduku
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 46
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
poczynić Piguły z miodem kwaskowatym/ który Syrupum Mellis acetofi zowią/ a każdego poranku brać ich po ćwierci łota/ z tymże miodkiem kwaskowatym/ tak długo/ aż kra i zatwardziałość z Śleziony zginie. Nyrkom.
Nyrkom zatwardziałym: wziąć Armoniaku chędogiego/ Bdelium, po połkwinty/ rozetrzeć oboje w wodzie/ w którejby Rumienek/ albo Komonica warzona była/ i dać wypić. To przez kilka dni czyniąc/ ażby chory poprawę uczuł. Księgi Pierwsze. Miesięcznej.
Miesięczą białymgłowam/ zawściągnioną chorobę/ wzbudza i wywodzi: wziąć Armoniaku ćwierć łota/ co nachędoższego/ albo pół łota/ co nachędoższego/ albo pół łota (dużym białymgłowam) w
poczynić Piguły z miodem kwáskowátym/ ktory Syrupum Mellis acetofi zowią/ á káżdego poránku bráć ich po czwierći łotá/ z tymże miodkiem kwáskowátym/ ták długo/ áż krá y zátwárdźiáłość z Sleźiony zginie. Nyrkom.
Nyrkom zátwárdźiáłym: wźiąć Armoniaku chędogiego/ Bdelium, po połkwinty/ rozetrzec oboie w wodźie/ w ktorejby Rumienek/ álbo Komonicá wárzona byłá/ y dác wypić. To przez kilká dni czyniąc/ áżby chory popráwę vczuł. Kśięgi Pierwsze. Mieśięczney.
Mieśięczą białymgłowam/ záwśćiągnioną chorobę/ wzbudza y wywodźi: wźiąć Armoniaku czwierć łotá/ co nachędoższego/ álbo poł łotá/ co nachędoższego/ álbo poł łotá (dużym białymgłowam) w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 218
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
torsjami, to wtym razie róg jeleni piłowany, na proszek starty, koncem noża brany, i częstokroć dawany letnią wwodzie mastyksowej pomocny wielce. Powierzchownie wodka kanforowa letnio w chustce na żołądek przykładana: folgę wielką czyni. Niemniej driakiew z olejkiem miękkwi zmięszana, zamiast plastru na pępek przyłożona, pomaga do uskromienia tego. Kwiat rumianku polnego, i krwawniku z sk[...] rką pomaranczową jak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przinosi. Też ziołka nawet położnicom po połogu wielce służą. Bogatsi zaś wody cynamonowej po kilka łyżek zazić mogą. Następujący balzam, kogo nań stanie, wielce skuteczny.
Weźmi: Sadła z Strojów bobrowych wytopionego pułłota. Olejku dystylowanego skwiatu rumianku
torsyami, to wtym razie rog ieleni piłowany, na prosżek starty, koncem noża brany, y częstokroć dawany letnią wwodźie mastyxowey pomocny wielce. Powierzchownie wodka kanforowa letnio w chustce na żołądek przykładana: folgę wielką czyni. Niemniey dryakiew z oleykiem miękkwi zmięszana, zamiast plastru na pępek przyłożona, pomaga do uskromienia tego. Kwiat rumianku polnego, y krwawniku z sk[...] rką pomaranczową iak herbata zażywany w momenćie prawie ratunek prźynośi. Też żiołka nawet połoznicom po połogu wielce służą. Bogatsi zas wody cynamonowey po kilka łyżek zaźyć mogą. Następuiący balzam, kogo nan stanie, wielce skuteczny.
Weźmi: Sadła z Stroiow bobrowych wytopionego pułłota. Oleyku dystyllowanego zkwiatu rumianku
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 90
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
rumianku polnego, i krwawniku z sk[...] rką pomaranczową jak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przinosi. Też ziołka nawet położnicom po połogu wielce służą. Bogatsi zaś wody cynamonowej po kilka łyżek zazić mogą. Następujący balzam, kogo nań stanie, wielce skuteczny.
Weźmi: Sadła z Strojów bobrowych wytopionego pułłota. Olejku dystylowanego skwiatu rumianku polnego. Olejku z Kwiatu krwawnikowego, każdego po 20. kropli Kanfory grana 3. lub 3. ziarka.
Zmięszawszy wszystko, zrób balzam i pępek ciepło smaruj. I ubogimw tym razie za dosyć czynię: Weźmi: Olejku bobkowego łot jeden. Olejku Kopru ogrodowego. Olejku karulkowego każdego 20, kropel. Sadła zajęczego pułłota
rumianku polnego, y krwawniku z sk[...] rką pomaranczową iak herbata zażywany w momenćie prawie ratunek prźynośi. Też żiołka nawet połoznicom po połogu wielce służą. Bogatsi zas wody cynamonowey po kilka łyżek zaźyć mogą. Następuiący balzam, kogo nan stanie, wielce skuteczny.
Weźmi: Sadła z Stroiow bobrowych wytopionego pułłota. Oleyku dystyllowanego zkwiatu rumianku polnego. Oleyku z Kwiatu krwawnikowego, kożdego po 20. kropli Kanfory grana 3. lub 3. źiarka.
Zmięszawszy wszystko, zrob balzam y pępek ćiepło smaruy. I ubogimw tym razie za dosyć czynię: Weźmi: Oleyku bobkowego łot ieden. Oleyku Kopru ogrodowego. Oleyku karulkowego każdego 20, kropel. Sadła zaięczego pułłota
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 90
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
