jeśli jest dobrze obrócony, w zaciszy, i masz okna do zasłaniania, gdyż tak bardziej ogrzewa promień słoneczny, a przytym częściej polewać potrzeba wodą letnią. Gdy czas sadzić sałatę, obserwuj abyś rzadko jeden krzaczek od drugiego sadził. Coraz ją przesadzając, czyni się miętką i kruchą. A jeśli byś nasienie sałaciane na trzy dni namoczył w wodzie jakim odorem żaprawnej, naprzykład w wódce różowej, będzie sałata odoru przyjemnego. O Rzodkwi ogrodowej miesięcznej, tu także są nie które scienda, że się w cieniu kocha u w ziemi, pulchnej, i tłustej. Ma być siana w pełni Maja, słodsza będzie, często polewana.
iezli iest dobrze obrocony, w zacisży, y masz okna do zasłaniania, gdyż tak bardziey ogrzewa promień słoneczny, á przytym częściey polewać potrzeba wodą letnią. Gdy czas sadzić sałatę, obserwuy abyś rzadko ieden krzaczek od drugiego sadził. Coraz ią przesadzaiąc, czyni się miętką y kruchą. A iezli byś nasienie sałaciane na trzy dni namoczył w wodzie iakim odorem źaprawney, naprzykład w wodce rożowey, będzie sałata odoru przyiemnego. O Rzodkwi ogrodowey miesięczney, tu także są nie ktore scienda, że się w cieniu kocha v w ziemi, pulchney, y tłustey. Ma bydź siana w pełni Maia, słodsza będzie, często polewana.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 439
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
i do stop. PUrganse bardzo wolne, są pożyteczne, co jest, z Senesu, z Manny, przydawszy Cre Tartar. W takiej chorobie Opiata są zawsze podejrzane, lepiej się od nich wstrzymać miasto nich warz makowski w wodzie, maczając w niej chustę, okładaj głowę. Item. Weś Makowek, liścia wierzbowego Szałacianego, Psinek, SZaleju, warz w wodzie niech chory moczy w tym nogi na noc. Item. Weś olejku Rożanego, Rumienkowego, różne części, przylej octu, skrapiaj tym chustę, ktroą głowę okładaj, skronie smaruj olejkiem Muszkatowym, zmięszawszy go z Szafranem miałko utartym. Item. Emulsye różne chłodzące, i poślilające
y do stop. PUrgánse bárdzo wolne, są pożyteczne, co iest, z Senesu, z Mánny, przydawszy Cre Tartar. W tákiey chorobie Opiata są záwsze podeyrzáne, lepiey się od nich wstrzymáć miásto nich warz mákowski w wodzie, maczaiąc w niey chustę, okładay głowę. Item. Weś Mákowek, liścia wierzbowego Száłaćiánego, Pśinek, SZáleiu, wárz w wodzie niech chory moczy w tym nogi ná noc. Item. Weś oleyku Rożánego, Rumienkowego, rożne częśći, przyley octu, zkrapiay tym chustę, ktroą głowę okładay, skronie smáruy oleykiem Muszkátowym, zmięszawszy go z Szafránem miáłko utártym. Item. Emulsye rożne chłodzące, y pośliláiące
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 94
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
i krew puścić, jeżeli do tego nie będzie jakiej przeszkody.
Potym weźmi Cybulę pieczoną, rozetrzyj, przydaj olejku z żółtków jajowych, i przykładaj.
A jeżeliby było w uchu zapalenie wielkie, zmieszaj białek od jaja z pokarmem białogłowskim, maczaj chusteczki cienkie, i kładź w uszy.
Item weźmi liścia Slazowego Fiołkowego, Sałacianego, Rumienku nostrzeku, pokraj, włóż do Materaczyka, który praż w mleku, i przykładaj letnio na ucho.
A jeżeliby się wrzód wewnątrz zbierał, co się często trafia, w ten czas przykładaj Cybulę pieczoną, roztarszy ją z masłem. Sposoby leczenia Na szum, bębnienie, i piszczenie w uszach,
WEźmi wosku
y krew puśćić, ieżeli do tego nie będzie iákiey przeszkody.
Potym weźmi Cybulę pieczoną, rozetrzyi, przyday oleyku z żołtkow iajowych, y przykłáday.
A ieżeliby było w uchu zápalenie wielkie, zmieszay białek od iájá z pokarmem białogłowskim, maczay chusteczki ćienkie, y kłádź w uszy.
Item weźmi liśćia Slazowego Fijałkowego, Sáłaćiánego, Rumienku nostrzeku, pokray, włoż do Máteráczyka, ktory praż w mleku, y przykłáday letnio ná ucho.
A ieżeliby się wrzod wewnątrz zbierał, co się często tráfia, w ten czás przykłáday Cybulę pieczoną, rostárszy ią z másłem. Sposoby leczenia Ná szum, bębnienie, y piszczenie w uszách,
WEźmi wosku
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 101
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
womity nie mają być nagle utrzymywane, boby z tąd większa gorączka następowała. różnych chorób. O Gonorhei. Gonorhaea est seminis corrupti profluvium modo simplex, modo virulentum.
NA co przepurgowawszy się, jeżeli nie dawne i z małej przyczyny pochodzić będzie: Weźmi Mięty suchej, na subtelny proszek utartej trzy ćwierci łota, nasienia Sałacianego, nasienia Rucianego, Babczanego, korzenia Fiołkowego, każdego po ćwierci łota, zmieszaj, utrzyj subtelno, dawaj co dzień po ćwierci łota w wodzie Babczanej.
Item weźmi mleka Koziego, zagaś w nim kilka razy rozpaloną stal, przydaj soku Babczanego i Bolum armenum, dawaj pić codzień ciepło z rana i na noc.
womity nie máią bydź nagle utrzymywáne, boby z tąd większá gorączká następowáłá. rożnych chorob. O Gonorhei. Gonorhaea est seminis corrupti profluvium modo simplex, modo virulentum.
NA co przepurgowawszy się, ieżeli nie dawne y z máłey przyczyny pochodźić będźie: Weźmi Mięty suchey, ná subtelny proszek utártey trzy ćwierći łotá, naśienia Sáłaćiánego, naśienia Rućiánego, Babczánego, korzenia Fijałkowego, káżdego po ćwierći łotá, zmieszay, utrzyi subtelno, daway co dźień po ćwierći łotá w wodźie Bábczáney.
Item weźmi mleká Koźiego, zágaś w nim kilka rázy rospáloną stal, przyday soku Babczánego y Bolum armenum, daway pić codźień ćiepło z ráná y ná noc.
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 143
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, przydaje się podczas zapalenie moszen, na co rzecz pewna.
Weźmi Ruty i liścia Hebdowego, ususz, utrzyj na proszek, warz w occie i okładaj, często odnawiając.
Jeżeli pochodzi z wielkiej gorącości, dobra rzecz kłaść na krzyże blachę ołowianą, i zażywać tego.
Weźmi soku ziela Roschodniku, Psinkowego, Portulaki, Sałacianego, każdego po kwaterce, przewarz, wyczyść białkiem od jaja, włóż troszkę Cukru, daj pic po kwaterce z rana i na noc: za napój ma pić chory Tyzanne.
I to rzecz pewna na proste płynienie, gdy się przyda ex effrenata venere. Weźmi Małmazyj przedniej, zgrzej z masłem, zmaczaj chustę i przyłóż
, przydáie się podczás zápálenie moszen, ná co rzecz pewna.
Weźmi Ruty y liśćia Hebdowego, ususz, utrzyi ná proszek, warz w octćie y okłáday, często odnawiáiąc.
Ieżeli pochodźi z wielkiey gorącośći, dobra rzecz kłaść ná krzyże bláchę ołowianą, y záżywáć tego.
Weźmi soku ziela Roschodniku, Psinkowego, Portulaki, Sáłaćiánego, káżdego po kwáterce, przewárz, wyczyść białkiem od jája, włoż troszkę Cukru, day pic po kwáterce z ráná y ná noc: zá napoy ma pić chory Tyzánne.
I to rzecz pewná ná proste płynienie, gdy się przydá ex effrenata venere. Weźmi Máłmázyi przedniey, zgrzey z másłem, zmaczay chustę y przyłoż
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 144
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Parietaryj, Slazowa, z Panny Mariej lenku, Piertuszczana, Biedrzeńcowa, Jałowcowa. różnych wodek. Wodki na Febry służące.
CEntauriowa, Kardybenedycti, Mleczowa, Podroźnikowa, Koszykowa, Dzięglowa, Bzowa, Lubczykowa. Wodki chłodzące.
Poziomkowa, z Roży białej, z kwiatu Grzybieniowego biało kwitnącego, Podróżnikowa, Szczwiowa, Mleczowa, Sałaciana, Psinkowa, Makowa, Babczana, z Portulaki, z Winnego liścia.
Wzwyż pomienione wodki, na opisane i na inne choroby, tak z wierzchu przykładane, jako i zażywane wewnątrz, niejaki skutek czynią, lecz gdy do nich inne lekarstwa przymieszane będą, daleko są skuteczniejsze.
Item przepalają się też niektóre wodki z samych
Parietarij, Slazowa, z Pánny Mariey lenku, Piertuszczana, Biedrzeńcowa, Jáłowcowa. rożnych wodek. Wodki ná Febry służące.
CEntauryowa, Kardibenedicti, Mleczowa, Podroźnikowa, Koszykowa, Dźięglowa, Bzowa, Lubczykowa. Wodki chłodzące.
Poźiomkowa, z Roży białey, z kwiátu Grzybieniowego biało kwitnącego, Podrożnikowa, Szczwiowa, Mleczowa, Sáłaćiána, Pśinkowa, Mákowa, Bábczána, z Portulaki, z Winnego liśćia.
Wzwysz pomienione wodki, ná opisane y ná inne choroby, ták z wierzchu przykłádane, iáko y záżywáne wewnątrz, nieiáki skutek czynią, lecz gdy do nich inne lekárstwá przymieszáne będą, dáleko są skutecznieysze.
Item przepaláią się też niektore wodki z samych
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 199
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
i papier szary na wierzch przykładając. Maść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funta, sadła Wieprzowego przetapianego świeżego dwa funty, utłucz pąpie, ujeszaj z sadłem i schowaj do piwnice, potym powoli zbieraj zioła z osobna do garka wlawszy do niego Wina, albo octu mocnego, liścia Szalejowego, Makowego, Roschodniku, Psinkoweg, Sałacianego, Fiołkowego, każdego po dwie garści, zebrawszy zioła, wyłóż do panwi, zmieszaj sadło z Topolą, smaż do wysmażenia wilgotności, przecedź, wyciśni i schowaj. różnych maści.
Jest znacznie chłodząca, służy na posiniałości od potłuczeni,a na krew z siadłą, sen wolny przywodzi, smarując nią skronie, służy i
y papier száry ná wierzch przykłádáiąc. Máść Topolowa.
WEźmi pąpia Topolowego pułtora funtá, sadłá Wieprzowego przetapiánego świeżego dwá funty, utłucz pąpie, uieszay z sadłem y schoway do piwnice, potym powoli zbieray źioła z osobná do garká wlawszy do niego Winá, álbo octu mocnego, liśćia Száleiowego, Mákowego, Roschodniku, Pśinkoweg, Sáłaćiánego, Fijałkowego, káżdego po dwie garśći, zebrawszy źioła, wyłoż do panwi, zmieszay sadło z Topolą, smaż do wysmażenia wilgotnośći, przecedź, wyćiśni y schoway. roźnych máśći.
Iest znácznie chłodząca, służy ná pośiniałośći od potłuczeni,a ná krew z śiádłą, sen wolny przywodźi, smáruiąc nią skronie, służy y
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 211
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
jajowych, Oleum Ovorum.
Pokarm białogłowski, Lac muliebre.
Jajka mrowcze, Ova formicarum.
Bobek, Baccae Lauri,
Czarnuszka, Nigella.
Migdały gorzkie, Amygdalae amarae.
Cebula pieczona, Caepa tosta.
Ciemierzeca biała, Veratrum album.
Piżmo, Moschus.
Konradek, Hedera terrestris.
Roża, kwiat Slazowy, Fiołki, Sałaciane liście, kwiat wodnej Lilij. Płucom albo Piersiom służące rzeczy na różne afekcje, zagrzewające, suszace, i chłodzące.
Hizop, Hyssopus.
Polna driakiew, Scabiosa.
Włoski, Capilli Veneris.
Podbiał, Tussilago.
Szanta biała, Marrubium album. na różne afekcje.
Miętka kamienna, Calamenthum.
Przetacznik, Veronica.
Lukrecia
jáiowych, Oleum Ovorum.
Pokarm białogłowski, Lac muliebre.
Jayka mrowcze, Ova formicarum.
Bobek, Baccae Lauri,
Czárnuszká, Nigella.
Migdały gorzkie, Amygdalae amarae.
Cebula pieczona, Caepa tosta.
Cięmierzeca biała, Veratrum album.
Pizmo, Moschus.
Konrádek, Hedera terrestris.
Roża, kwiát Slazowy, Fijałki, Sáłaćiáne liśćie, kwiát wodney Lilij. Płucom álbo Pierśiom służące rzeczy ná rożne áfekkcye, zagrzewáiące, suszace, y chłodzące.
Hizop, Hyssopus.
Polná dryakiew, Scabiosa.
Włoski, Capilli Veneris.
Podbiał, Tussilago.
Szánta biała, Marrubium album. ná rożne áfekkcye.
Miętka kámienna, Calamenthum.
Przetácznik, Veronica.
Lukrecia
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 276
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
