zielono sadzi zmieszany/ jako się na Zwonach znajduje/ na międnicach/ i na miedzianych blachach. Z tego wszytkiego czopki poczynić/ a w nozdrza wprawować. Miesięcznej.
Miesięczną zawściągnioną chorobę. Także Łożysku.
Łożysko po porodznieu Paniom pozostałe wywodzi/ czopek albo węzełek z tego Soku utoczony/ a z Galbanu/ a z Serapinu/ i z Armoniaku/ Nawet z samego soku/ obmaczawszy go w oliwie/ albo w Maśle/ albo w Miedzie/ żeby wnętrzności nie obraził/ w otwór łona puścić. Płodu m:
Toż też Płód martwy z żywota wyrzuca. Bydłu rogatemu.
Daje też tego Soku/ abo Lana Czartowego Gospodarze mądrzy bydłu rogatemu
źielono sádźi zmieszány/ iáko sie ná Zwonách znáyduie/ ná międnicách/ y ná miedźiánych bláchách. Z tego wszytkiego czopki poczynić/ á w nozdrzá wpráwowáć. Mieśięczney.
Mieśięczną záwśćiągnioną chorobę. Tákże Lożysku.
Lożysko po porodznieu Pániom pozostáłe wywodźi/ czopek álbo węzełek z tego Soku vtoczony/ á z Gálbanu/ á z Serapinu/ y z Armoniaku/ Náwet z sámego soku/ obmaczawszy go w oliwie/ álbo w Másle/ álbo w Miedźie/ żeby wnętrznośći nie obráźił/ w otwor łoná puśćić. Płodu m:
Toż też Płod martwy z żywotá wyrzuca. Bydłu rogátemu.
Dáie też tego Soku/ ábo Laná Czártowego Gospodarze mądrzy bydłu rogátemu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 194
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Bolączki wszelakie twarde zmiękcza i w otok obraca. Także też Kości odłupione wyciąga.
Kości odłupione wyciąga/ Plastr z Gałbanu tym sposobem uczyniony: Wziąć ośm łotów Gałbanu/ Serapinum, i Oliwy po cztery łoty/ Wosku/ Terpentyny/ Glejtę w oliwie zwarzyć/ aż się z sobą zjednoczą co nalepiej. Potym Gałban z Serapinem w winie rozpuściwszy/ do tego przydać/ a przecedziwszy warzyć na węglistym ogniu/ mieszając aż do wolnego zgęszczenia maści. Zatym Wosk z Terpentyną przydać: Na końcu Mastykę miałko utartą wsypać/ a co nalepiej umieszać/ i w koty potoczyć. Ranom/ wrzodom i Sadzel:
Do Ran/ Sadzeli/ i wrzodów wszelakich otworzystych
.
Bolączki wszelákie twárde zmiękcza y w otok obraca. Tákże też Kośći odłupione wyćiąga.
Kośći odłupione wyćiąga/ Plastr z Gałbanu tym sposobem vczyniony: Wźiąć ośm łotow Gałbanu/ Serapinum, y Oliwy po cztyry łoty/ Wosku/ Terpentyny/ Gleytę w oliwie zwárzyć/ áż sie z sobą ziednoczą co nalepiey. Potym Gałban z Serápinem w winie rospuśćiwszy/ do tego przydáć/ á przecedźiwszy wárzyć ná węglistym ogniu/ mieszáiąc áż do wolnego zgęsczenia máśći. Zátym Wosk z Terpentyną przydáć: Ná końcu Mástykę miáłko vtártą wsypáć/ á co nalepiey vmieszáć/ y w koty potoczyć. Ránom/ wrzodom y Sádzel:
Do Ran/ Sádzeli/ y wrzodow wszelákich otworzystych
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 214
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Kopru ogródnego z jedną częścią sadła Lisiego zaczyniony/ toż czyni. Miesięczną chorobę Paniam wzbudza i wywodzi/ wziąwszy Armoniaku dwie części/ Gałbanu/ Czartowego Lajna/ po części jednej. To pomieszawszy/ z ognia dym niech w otwór łona lejkiem bierze. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Miesięcznej. Item.
Armoniaku/ Gałbanu/ Serapinu/ a Driakwie przedniej zarówno pomieszawszy/ z tego czopek utoczyć/ a w otwór łona wprawić/ doświadczone lekarstwo. Ciężkiemu rodzeniu.
Ciężkiemu rodzeniu Paniam: wziąć Armoniaku/ Opoponaku/ Ciemięrzyce czarnej/ Lamikamienia /Kokornaku/ okrągłego/ Zamorskiego jabłka mięsiwości. To co nalepiej utrzeć/ zarówno każdego wziąwszy/ z Sokiem Ogórka Oślego/
Kopru ogrodneg^o^ z iedną częśćią sádłá Liśiego záczyniony/ toż czyni. Miesięczną chorobę Pániam wzbudza y wywodźi/ wźiąwszy Armoniaku dwie części/ Gáłbanu/ Czártoweg^o^ Layná/ po częśći iedney. To pomięszawszy/ z ogniá dym niech w otwor łoná liykiem bierze. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Mieśięczney. Item.
Armoniaku/ Gałbanu/ Serapinu/ á Dryákwie przedniey zárowno pomięszawszy/ z tego czopek vtoczyć/ á w otwor łoná wpráwić/ doświadczone lekárstwo. Ciężkiemu rodzeniu.
Cięszkiemu rodzeniu Pániam: wźiąć Armoniaku/ Opoponaku/ Ciemięrzyce czarney/ Lamikámieniá /Kokornaku/ okrągłego/ Zamorskiego iábłká mięśiwośći. To co nalepiey vtrzeć/ zárowno káżdeg^o^ wźiąwszy/ z Sokiem Ogurká Oślego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 221
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
albo
Mosznom spuchłym/ jest lekarstwem/ Amoniak w occie rozpuszczony i plastrem przykładany na płótnie albo Barchanie rozciągnąwszy. Kurcz ranny.
Zranonym/ kurcz odpędza/ okurzając nim ranę/ abo wszystek członek zraniony Dymnicom morowym
Dyminice powietrzne/ albo Morowe zropia/ i w otok zbiera/ a potym otwiera: wziąwszy ze trzy łoty Amoniaku/ Serapinu/ Bdelium po półtora łota/ Naciasty kwaśnej dwa łoty/ Fig suchych mięsistych dwanaście/ Nasienia Gorczyce/ Korzenia Piretrowego/ albo ziela zębnego/ po pół łota/ to miałko utrzeć/ Euforbium dwie części kwinty jednej. Tę Żywicę i z naciastą w occie rozczynić/ a potym inne pomienione rzeczy do tego przydać/ uczynić plastr
álbo
Mosznom spuchłym/ iest lekárstwem/ Ammoniak w ocćie rospusczony y plastrem przykłádány ná płotnie álbo Bárchánie rośćiągnąwszy. Kurcz ránny.
Zránonym/ kurcz odpądza/ okurzáiąc nim ránę/ ábo wszystek członek zrániony Dymnicom morowym
Dyminice powietrzne/ álbo Morowe zropia/ y w otok zbiera/ á potym otwiera: wźiąwszy ze trzy łoty Ammoniaku/ Serápinu/ Bdelium po połtorá łotá/ Naciásty kwáśney dwá łoty/ Fig suchych mięśistych dwánaśćie/ Naśienia Gorczyce/ Korzeniá Piretroweg^o^/ álbo źiela zębnego/ po poł łotá/ to miáłko vtrzeć/ Euforbium dwie częśći kwinty iedney. Tę Zywicę y z náćiástą w ocćie rozczynić/ á potym ine pomienione rzeczy do tego przydáć/ vczynić plastr
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 221
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ do tego Soli kopanej łot. To wszystko co namielej utłuc/ i z piętnaścią łotów miodu odszymowanego zaczynić/ że będzie Konfekt/ którego na raz brać/ jako mały Kasztan/ albo dobry Laskowy orzech/ bądź z wodą ciepłą/ bądź z winem. Item.
Wziąć korzenia Wielosiłu dwa łoty/ Mirry/ Żywice/ Serapinu/ korzenia Barszczu wodnego/ albo Niedźwiedziego paznogcia/ Sphondilium Łacinnicy zowią/ Soku Gałbanowego/ Pieprzu/ korzenia Zębnego ziela/ Szafranu/ każdego po ćwierci łota. To wszystko co namielej utłuc/ i przesiać/ a z jednaścią łotów miodu odszymowanego zaczynić. Tego Konfektu na raz brać/ jako Bobowe ziarno/ a tym trunkiem niżej
/ do tego Soli kopáney łot. To wszystko co namieley vtłuc/ y z piętnaśćią łotow miodu odszymowánego záczynić/ że będźie Konfekt/ ktorego ná raz bráć/ iáko máły Kásztan/ álbo dobry Laskowy orzech/ bądź z wodą ćiepłą/ bądź z winem. Item.
Wźiąć korzeniá Wielośiłu dwá łoty/ Mirrhy/ Zywice/ Serápinu/ korzeniá Barsczu wodnego/ álbo Niedźwiedziego páznogćiá/ Sphondilium Láćinnicy zowią/ Soku Gałbanowego/ Pieprzu/ korzeniá Zębnego źiela/ Száfránu/ káżdego po czwierci łotá. To wszystko co namielej vtłuc/ y prześiać/ á z iednaśćią łotow miodu odszymowánego záczynić. Tego Konfektu ná raz bráć/ iáko Bobowe źiárno/ á tym trunkiem niżey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 228
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
W Slaku i w narusznieu powietrzem/ z soku czopek utoczywszy/ w żółci Wołowej go obmaczawszy/ w kiszkę stolcową wprawić. A zwłaszcza/ gdy przez usta lekarstwa dać niemoże. A gdyby chory przez usta brać mógł/ dać mu te Piguły/ które mu będą barzo sposobne: Wziąć tego soku/ Ruty ogródnej/ Serapinu/ Żywice/ Bobrowych strojów/ Pieprzu/ Soku z Lubczyku/ albo Ekstraktu jego/ to jest: istności z niego wyciągnionej/ Mirry/ po ćwierci łota. To wszystko co namielej utłuc/ co się da tłuc/ a Sok Wielosiłu/ i Lubczykowy w winie rozpuścić/ a z sokiem kwiecia białej Bukwice/ którą pirwiasnką
W Sláku y w nárusznieu powietrzem/ z soku czopek vtoczywszy/ w żołći Wołowey go obmaczawszy/ w kiszkę stolcową wpráwić. A zwłasczá/ gdy przez vstá lekárstwá dáć niemoże. A gdyby chory przez vstá bráć mogł/ dáć mu te Piguły/ ktore mu będą bárzo sposobne: Wźiąć tego soku/ Ruty ogrodney/ Serápinu/ Zywice/ Bobrowych stroiow/ Pieprzu/ Soku z Lubsczyku/ álbo Extráktu ieg^o^/ to iest: istnośći z niego wyćiągnioney/ Mirrhy/ po czwierći łotá. To wszystko co namieley vtłuc/ co sie da tłuc/ á Sok Wielośiłu/ y Lubsczykowy w winie rozpuśćić/ á z sokiem kwiećia białey Bukwice/ ktorą pirwiasnką
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 229
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
