dawna Maurusij/ a ku wschodowi zaś Getuli/ narody barzo ludne. Dziś ma w sobie dwie Maurytanie/ królestwo Tuniskie/ Afrykę mniejszą/ Carenajkę/ i Marmarykę. Była przedtym pod Cesarzami Greckiemi/ którym ją wydarli Wandalowie: a tym zaś Saracenowie/ i Arabowie/ którzy tam wprowadzili swój język. Teraz jest wszytka pod Seryfem/ i pod Turczynem/ oprócz trochy fortec grzecznych króla Hiszpańskiego. Kochają się tamci ludzie w ochędostwie/ w obyczajach/ i w sławie: co pokazuje wielkość ich miast/ umiejętność jeżdżenia na koniech/ pilność około nauk/ i fabriki pełne misterstwa. Takież mają obyczaje jako i Arabowie/ tylo trochę cudniejsze/ i ochędostwo
dawná Maurusij/ á ku wschodowi záś Getuli/ narody bárzo ludne. Dźiś ma w sobie dwie Mauritánie/ krolestwo Tuniskie/ Afrikę mnieyszą/ Cárenáykę/ y Mármárikę. Byłá przedtym pod Cesárzámi Greckiemi/ ktorym ią wydárli Wándalowie: á tym záś Sárácenowie/ y Arábowie/ ktorzy tám wprowádźili swoy ięzyk. Teraz iest wszytká pod Serifem/ y pod Turczynem/ oprocz trochy fortec grzecznych krolá Hiszpáńskieg^o^. Kocháią się támći ludźie w ochędostwie/ w obyczáiách/ y w sławie: co pokázuie wielkość ich miast/ vmieiętność ieżdżenia ná koniech/ pilność około náuk/ y fábriki pełne misterstwá. Tákież maią obyczáie iáko y Arábowie/ tylo trochę cudnieysze/ y ochędostwo
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 252
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
czyniły straszną tamtym dawnym marynarzom/ co nie mieli zwyczaju puszczać się na głębokie morze. Takaż jest druga naprzeciwko/ Bajador rzeczona. Idą potym Kapita, Guer/ Son/ i Cantin. V Caput Guer Portugalczykowie/ którzy się już byli wwiązali w niemałą część tego królestwa/ mieli fortecę grzeczną/ którą im odjął mniejszy Seryf z wielką ich szkodą/ gdyż tam miewali zachowanie/ i mają ustawicznie/ rozbójnicy Angielscy i Francuscy: leży in 31. gradu. Pierwszej części, Afryka. KrólESTWO FESSE. Barbaria. Trzecie księgi.
ROzciąga się od Azamor aż do Tanger/ i od Oceanu Atlantyckigo/ aż do Mulujej/ w którym miejscu ma 7
czyniły strászną támtym dawnym márinarzom/ co nie mieli zwyczáiu pusczáć się ná głębokie morze. Tákaż iest druga náprzećiwko/ Báiádor rzeczona. Idą potym Capita, Guer/ Son/ y Cántin. V Caput Guer Portogálczykowie/ ktorzy się iuż byli wwiązáli w niemáłą część tego krolestwá/ mieli fortecę grzeczną/ ktorą im odiął mnieyszy Serif z wielką ich szkodą/ gdyż tám miewáli záchowánie/ y máią vstáwicznie/ rozboynicy Angielscy y Fráncuzcy: leży in 31. gradu. Pierwszey częśći, Africa. KROLESTWO FESSAE. Bárbária. Trzećie kśięgi.
ROzćiąga się od Azámor áż do Tánger/ y od Oceanu Atlántyckigo/ áż do Muluiey/ w ktorym mieyscu ma 7
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 254
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
naprzód za wojnami Józefa króla Feskiego/ który pod nim leżał 7. lat/ zbudowawszy tam nie daleko jednę wielką osadę/ i potym dla wojen/ miedzy Karłem V. który je był przyjął pod obronę/ i miedzy Turkami/ którzy je nakoniec posiedli/ i panują dziś w nim/ i dla wojen dawnych miedzy Seryfem i Turkiem/ barzo zdrobniało. Król Hiszpański ma w tym królestwie Marzachebir/ z pięknym i dobrym portem: i Oran nie daleko niego/ z fortecą grzeczną/ o którą się kusili nadaremno Turcy w roku 1563. a wziął ją był Petrus Nauarrus w roku 1509. Ma w sobie do 10000. ludzi/ po więtszej
naprzod zá woynámi Iozefá krolá Feskiego/ ktory pod nim leżał 7. lat/ zbudowawszy tám nie dáleko iednę wielką osádę/ y potym dla woien/ miedzy Kárłem V. ktory ie był przyiął pod obronę/ y miedzy Turkámi/ ktorzy ie nákoniec pośiedli/ y pánuią dźiś w nim/ y dla woien dawnych miedzy Seriffem y Turkiem/ bárzo zdrobniáło. Krol Hiszpański ma w tym krolestwie Márzáchebir/ z pięknym y dobrym portem: y Oran nie dáleko niego/ z fortecą grzeczną/ o ktorą się kuśili nádáremno Turcy w roku 1563. á wźiął ią był Petrus Nauárrus w roku 1509. Ma w sobie do 10000. ludźi/ po więtszey
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 256
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
ludzi dokazywać chcieli/ pod pretekstem naprawienia i reformowania religii/ jakby zepsowanej/ na to się udawali: tak niedawno uczynił Ismael król Perski/ i Harduello jego powinny/ i dokazali wielkich rzeczy w Azji/ nakrywszy się maszkarą Religii: także postąpił i wstąpił na państwo Marrochskie/ i Feskie/ i na insze w Afryce/ Seryf/ to jest pod płaszczykiem nabożeństwa. To dla tego tu przywodzę/ aby każdy obaczył/ jak wiele/ nie tylo prawa Religia/ ale też i cień jej sprawić może/ w każdej Rzeczypospolitej: gdyż oto pretekst jej tylo/ tak wielkich rzeczy dowodził/ i tak ludzie proste pociągał: a cóżby była uczyniła prawowiernych
ludźi dokázywáć chćieli/ pod praetextem nápráwienia y reformowánia religiey/ iákby zepsowáney/ ná to się vdawáli: ták niedawno vczynił Ismael krol Perski/ y Hárduello iego powinny/ y dokazáli wielkich rzeczy w Azyey/ nákrywszy się mászkárą Religiey: tákże postąpił y wstąpił ná páństwo Márrochskie/ y Feskie/ y ná insze w Afryce/ Seryff/ to iest pod płasczykiem nabożeństwá. To dla tego tu przywodzę/ áby káżdy obaczył/ iák wiele/ nie tylo práwa Religia/ ále też y ćień iey spráwić może/ w káżdey Rzeczypospolitey: gdyż oto praetext iey tylo/ ták wielkich rzeczy dowodźił/ y ták ludzie proste poćiągał: á cożby byłá vczyniłá práwowiernych
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 4 nlb
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
. Także obfituje w konie dobre i wielbłądy szacowne. MEKKA Miasto nad Rzeką Chaibar bez muru, nie ma nad 6000. Domów murowanych, ziemią przykrytych, czyli gliną po Turecku, położone w Kraju nie urodzajnym, ale wsławione u Mahometanów Ojczyzną Mahometa, którego honorowi wystawili Meczet, z całego Świata Mahometani. Sułtan czyli Kseryf Mekski jako pochodzący z Mahometa, jest bardzo respektowany od Książąt Mahometańskich, i Cesarz Turecki mu płaci wielkie pensye, osobliwie dla utrzymania swawoli Arabskiej, aby nie szkodzili Peregrynantom do Mekki albo do Medyny. W tym Księstwie Mekskim najlepsza się Kafe rodzi. MEDYNA słowo znaczące Miasto Proroka, położone w Księstwie Mekskim nad Rzeką Larkik wsławione
. Tákże obfituie w konie dobre y wielbłądy szácowne. MEKKA Miásto nád Rzeką Chaibar bez muru, nie ma nád 6000. Domow murowánych, ziemią przykrytych, czyli gliną po Turecku, położone w Kráiu nie urodzáynym, ále wsłáwione u Máchometánow Oyczyzną Máchometá, ktorego honorowi wystáwili Meczet, z cáłego Swiátá Máchometáni. Sułtan czyli XXeryf Mekski iáko pochodzący z Máchometá, iest bárdzo respektowány od Xiążąt Máchometáńskich, y Cesarz Turecki mu płáci wielkie pensye, osobliwie dla utrzymánia swáwoli Arábskiey, áby nie szkodzili Peregrynántom do Mekki álbo do Medyny. W tym Xięstwie Mekskim naylepsza się Kaffe rodzi. MEDYNA słowo znáczące Miásto Proroká, położone w Xięstwie Mekskim nád Rzeką Larkik wsłáwione
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 554
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
/ lice ukorzone/ W marmorze znać twarz smutną/ ręce opuszczone. Zwyciężca z żoną Perseus w ojczyźnie się sadzi; Gdzie z Pretem o niwinność ojcowską się wadzi. Akryzjowka Preteus opiekał się włością. Lecz ni moc/ ni gród/ lub go wilczym prawem dostał/ Oku potwory smoczej straszliwemu sprostał. Ciebie wzdam Poludekto rządzco Seryf małych/ Nidzielność oświadczona w pobojach nie małych/ Ni przygoda ruszyła wędzidła nań śmiało Gryziesz: lub w jadach takich/ i toć się zda mało. Ruszasz go i w uczciwe: twierdząc być fałszywy Mord Meduzy. O wożci upominek żywy: RzekłPreseus nikt nie patrz: w tymże twarz wystawił Mesusy; tą
/ lice vkorzone/ W mármorze znáć twarz smutną/ ręce opuszczone. Zwyćiężcá z żoną Perseûs w oyczyźnie się sadźi; Gdźie z Praetem o niwinność oycowską się wádźi. Akryzyowka Praeteus opiekał się włośćią. Lecz ni moc/ ni grod/ lub go wilczym práwem dostał/ Oku potwory smoczey straszliwemu sprostał. Ciebie wzdam Poludekto rządzco Seryph máłych/ Nidźielność oświadczona w poboiách nie máłych/ Ni przygodá ruszyłá wędźidłá nan śmiało Gryźiesz: lub w iádach tákich/ y toć się zdá máło. Ruszasz go y w vczćiwe: twierdząc być fałszywy Mord Meduzy. O wożći vpominek żywy: RzekłPreseus nikt nie patrz: w tymże twarz wystáwił Mesusy; tą
Skrót tekstu: OvŻebrMet
Strona: 112
Tytuł:
Metamorphoseon
Autor:
Publius Ovidius Naso
Tłumacz:
Jakub Żebrowski
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
mitologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1636
Data wydania (nie wcześniej niż):
1636
Data wydania (nie później niż):
1636
Armatą wtąż; ojczystym najsilniejszy gniewem/ Androgeowej słusznymi/ krwie dochodzi/ lewem. Wprzód jednak przyjacielskich posilków dociaga: I morzem/ gdzie dojść może/ armatą zasiąga. Astypalskie królestwa stąd/ z Anafenami Pozyskał/ tamte wojną/ te obietnicami. Drobny wtąż Mikon/ więc kraj Cymolski krecisty/ Sytnon kwitnacy/ Scyron/ i Seryf równisty. Więc Paron marmorowy/ Arne za kęs złota. Lub szła w ptaka/ i w złocie po dziśdzień się kocha/ Z nogi czarnemi w pierzu czarnym kawka płocha. Ale Dydymy/ Tenos/ Androc/ Oliaros/ Peparetos w oliwę żyzna/ i Gyaros/ Naw Greckich nie wspomogły/ od kąd lewym bokiem/
Armátą wtąż; oyczystym nayśilnieyszy gniewem/ Androgeowey słusznymi/ krwie dochodźi/ lewem. Wprzod iednák przyiaćielskich pośilkow doćiaga: Y morzem/ gdźie doyść może/ ármatą záśiąga. Astypalskie krolestwá ztąd/ z Anáphenámi Pozyskał/ támte woyną/ te obietnicámi. Drobny wtąż Mikon/ więc kray Cymolski krećisty/ Sytnon kwitnacy/ Scyron/ y Seryph rownisty. Więc Páron mármorowy/ Arne zá kęs złotá. Lub szłá w ptaká/ y w złoćie po dźiśdźień się kocha/ Z nogi czarnemi w pierzu czarnym káwká płocha. Ale Didymy/ Tenos/ Androc/ Oliáros/ Pepáretos w oliwę żyzna/ y Gyáros/ Naw Graeckich nie wspomogły/ od kąd lewym bokiem/
Skrót tekstu: OvŻebrMet
Strona: 175
Tytuł:
Metamorphoseon
Autor:
Publius Ovidius Naso
Tłumacz:
Jakub Żebrowski
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
mitologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1636
Data wydania (nie wcześniej niż):
1636
Data wydania (nie później niż):
1636
180. Portugalskiego króla państwa na morzu/ i na ziemi/ w Afryke/ w Asiej/ w Indii/ w Europie/ bogactwa/ siły/ i pograniczni 196. Portugalczycy panują na morzu Perskim 133 Portugalczycy nad insze narody śmielszy. 5. Portugalczyków zalecenie. 181. Posłowie u króla Chińskiego cudzoziemscy 91. Porównanie Seryfa z królem Perskim Ismaelem 159. Porównanie króla Mahamudia z Tamerlanem 123. Potężność Panów na czym zawisła/ czyli na rozumie/ czyli na mocy/ czyli na impecie/ czyli na pieniądzach 2. Poseł króla Portugalskiego w Chinie wsadzony do więzienia 101. Prędkość barzo potrzebna na wojnach/ której Polacy nie mają
180. Portogálskiego krolá pánstwá ná morzu/ y ná ziemi/ w Africe/ w Asiey/ w Indiey/ w Europie/ bogáctwá/ śiły/ y pográniczni 196. Portogálczycy pánuią ná morzu Perskim 133 Portogálczycy nád insze narody śmielszy. 5. Portogálczykow zálecenie. 181. Posłowie v krolá Chinskiego cudzoziemscy 91. Porownánie Serifá z krolem Perskim Ismáelem 159. Porownánie krolá Máhámudia z Támerlanem 123. Potężność Pánow ná czym záwisłá/ czyli ná rozumie/ czyli ná mocy/ czyli ná impećie/ czyli ná pieniądzách 2. Poseł krolá Portogálskiego w Chinie wsádzony do więźienia 101. Prędkość bárzo potrzebna ná woynách/ ktorey Polacy nie máią
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 13
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
jak wiele ludzi miał za Claudiusza 2. Rzymskie państwo rozerwane na wiele części 67. Rzymianie jako walczyli przed wojną pod Vejo 108. Z. Samarcanda miasto zacne. 181. Sanosaradyn pan potężny Arabin i jego powodzenie Tamże. Scandia abo Scandynauja/ i Scacia co za Państwa 31. Seget wzięty przez Turka. 108. Seryfa Afrykańskiego Pana przedniego dziwny na państwo wstęp 156. Tegoż państwa/ dochody/ siły/ rządy. etc. 153. et sequ. Sejmy Polskie długie nie barzo pożyteczne 49. Siamski król/ jego państwa/ bogactwa/ rzady/ religia/ siły/ i pograniczni 101. et sequ. Siam miasto w Indiach wschodnich
iák wiele ludzi miał zá Claudiuszá 2. Rzymskie pánstwo rozerwáne ná wiele częśći 67. Rzymiánie iáko walczyli przed woyną pod Veio 108. S. Sámárcándá miásto zacne. 181. Sánosárádin pan potężny Arábin y iego powodzenie Támże. Scándia ábo Scándináuia/ y Scácia co zá Pánstwá 31. Seget wzięty przez Turká. 108. Serifá Afrikánskiego Páná przedniego dziwny ná pánstwo wstęp 156. Tegoż pánstwá/ dochody/ śiły/ rządy. etc. 153. et sequ. Seymy Polskie długie nie bárzo pożyteczne 49. Siámski krol/ ie^o^ pánstwá/ bogáctwá/ rzády/ religia/ śiły/ y pográniczni 101. et sequ. Siám miásto w Indiách wschodnich
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 14
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
było Pisarzów/ a niż żeby tam ludzie naszy nie mieli miewać praktiki/ nie mamy tej wszystkiej wiadomości/ któraby mogła mieć się o nich. Przetoż my/ opuszczając teraz to/ co tam Turczyn trzyma/ znieślismy te nasze Relatie o Afryke do trzech Panów/ do Popa Jana/ do Monomotapy/ i do Seryfa/ odsyłając w inszych rzeczach czytelnika do pierwszej części naszych Relacji. Seryf panuje miedzy Atlantem i Oceanem Atlantskim: Pop Jan/ we śrzodku Afryki: Monomotapa ma swe Państwo ku odnodze Barbarskiej. Księgi trzecie. PAŃSTWO POPA JANA.
PAństwo Popa Jana/ nie koresponduje zaprawdę skutkiem (acz jest szerokie) sławie i rozumieniu/ które
było Pisárzow/ á niż żeby tám ludźie nászy nie mieli miewáć práktiki/ nie mamy tey wszystkiey wiádomośći/ ktoraby mogłá mieć się o nich. Przetoż my/ opusczáiąc teraz to/ co tám Turczyn trzyma/ znieślismy te násze Relátie o Africe do trzech Pánow/ do Popá Ianá/ do Monomotápy/ y do Serifá/ odsyłáiąc w inszych rzeczách czytelniká do pierwszey częśći nászych Relátiy. Serif pánuie miedzy Atlántem y Oceanem Atlántskim: Pop Ian/ we śrzodku Afriki: Monomotápá ma swe Páństwo ku odnodze Bárbárskiey. Kśięgi trzećie. PANSTWO POPA IANA.
PAństwo Popá Ianá/ nie corresponduie záprawdę skutkiem (ácz iest szerokie) sławie y rozumieniu/ ktore
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 143
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
