Wilku drapieżny, niedźwiedziu mruczący, Chyża wiewiórko i jeżu kolący, Kózki, tak dzikie jako i domowe, Woły rogate, które gdzieś Febowe
Ręce karmiły, i wy, pasterzowie, Me towarzystwo, i wy, trzód stróżowie, Wierni brytani i z swymi trzodami, Ptastwo leśne i co między skałami Gniazda swe macie, skalni jerzykowie, Kukułki głupie, nutni słowikowie, Puchaczu nocny, co do nieboszczyków Wzywasz swym głosem i stadem puszczyków, Owa ty góro z tym, co masz na sobie — Otwórzcie na mój lament uszy obie! Okrutne dziewczę serce mi zraniło, A skarżyć mi się na ból zabroniło — To, to postępek najnielitościwszy: Nie
Wilku drapieżny, niedźwiedziu mruczący, Chyża wiewiórko i jeżu kolący, Kózki, tak dzikie jako i domowe, Woły rogate, które gdzieś Febowe
Ręce karmiły, i wy, pasterzowie, Me towarzystwo, i wy, trzód stróżowie, Wierni brytani i z swymi trzodami, Ptastwo leśne i co między skałami Gniazda swe macie, skalni jerzykowie, Kukułki głupie, nutni słowikowie, Puchaczu nocny, co do nieboszczyków Wzywasz swym głosem i stadem puszczyków, Owa ty góro z tym, co masz na sobie — Otwórzcie na mój lament uszy obie! Okrutne dziewczę serce mi zraniło, A skarżyć mi się na ból zabroniło — To, to postępek najnielutościwszy: Nie
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 20
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
inne do tak znacznej Fortece przynależące potrzeby wiako najlepszy we wszytkim wprawić porządek; i Prowiant Wojskowy; jako są/ Owsy/ Zboża/ mąki etc. etc. tak lokować/ żeby mu na potem/ żaden Nieprzyjacielski; by też i najpotęzniejszy nigdy niemógł Ogień zaszkodzić: gwoli czemu/ wszędzie w Opokach i jako najpotęzniejszym skalnym kamieniu/ bardzo kunsztowne kują lochy/ Jamy/ skrzynie i rozmaite insze zachowania; którymby żadne Nieprzyjacielskie Bomby strzelania i ognie niemogły jako zaszkodzic. Z strony Nieprzyjacielskiej/ tyle tylko wiemy/ ze pewna ich Partia/ pokazała się była/ przy Uziza/ koło trzech Tysięcy; lecz i te już stamtąd obrócieły do Nissy
inne do ták znáćzney Fortece przynależące potrzeby wiáko naylepszy we wszytkim wpráwić porządek; y Prowiánt Woyskowy; iako są/ Owsy/ Zbożá/ mąki etc. etc. ták lokowáć/ żeby mu ná potem/ żadęn Nieprzyiacielski; by tesz y naypotęzńieyszy nigdy niemogł Ogień zászkodzić: gwoli ćzęmu/ wszędźie w Opokách y iáko naypotęznieyszym skálnym kámięńiu/ bárdzo kunsztowne kuią lochy/ Iámy/ skrzyńie y rozmáite insze záchowáńia; ktorymby zádne Nieprzyiacielskie Bomby strzeláńia y ogńie niemogły iáko zászkodźic. Z strony Nieprzyiacielskiey/ tyle tylko więmy/ ze pewna ich Pártya/ pokazáłá śię byłá/ przy Uzizá/ koło trzech Tysięcy; lećz y te iusz ztámtąd obrocieły do Nissy
Skrót tekstu: PoczKról
Strona: 3
Tytuł:
Poczta Królewiecka
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Królewiec
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1718
Data wydania (nie wcześniej niż):
1718
Data wydania (nie później niż):
1718
dziś z tąd wielki pożytek idzie/ etc. Lecz najlepiej się onego trzymać/ co mówi on Poeta: Plus alijs de te, quam tu tibi crefere noli. Nie wierz o sobie innemu/ Więcej/ niż sobie samemu. Krótkich Powieści
Bogactwa ludzi majętnych a skąpych/ powiadał być podobne figowym drzewom/ wysoko na rozpadlinach skalnych będącym. Bo jako tam by najlepiej się zrodziły/ człowiek nie dojdzie po owoce/ tylko ptastwu z nich pożytek: tak też bogactwy majętnych tylko się pochlebcy żywią.
Król Aleksander był Pan hojny/ i barzo się kochał w ludziach uczonych/ tak iż k woli Arystotelesowi Filozofowi miasto Stragiry skąd był rodem/ kosztownie pomurował i
dźiś z tąd wielki pożytek idźie/ etc. Lecż naylepiey się onego trzymáć/ co mowi on Poetá: Plus alijs de te, quam tu tibi crefere noli. Nie wierz o sobie innemu/ Więcey/ niż sobie sámemu. Krotkich Powieśći
Bogáctwá ludźi máiętnych á skąpych/ powiádał być podobne figowym drzewom/ wysoko ná rospádlinách skálnych będącym. Bo iáko tám by naylepiey się zrodźiły/ cżłowiek nie doydźie po owoce/ tylko ptástwu z nich pożytek: ták też bogáctwy máiętnych tylko się pochlebcy żywią.
Krol Alexánder był Pan hoyny/ y bárzo się kochał w ludźiach vcżonych/ ták iż k woli Aristotelesowi Filozofowi miásto Strágiry skąd był rodem/ kosztownie pomurował y
Skrót tekstu: BudnyBPow
Strona: 58
Tytuł:
Krotkich a wezłowatych powieści [...] księgi IIII
Autor:
Bieniasz Budny
Drukarnia:
Piotr Blastus Kmita
Miejsce wydania:
Lubcz
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Tematyka:
filozofia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
był za lud osobliwy/ ze wszystkich narodów/ którzy są na obliczu ziemie. 3.
NIe będziesz jadał żadnej obrzydliwości. 4. Teć są zwierzęta które jeść będziecie: Woły/ Owce/ i kozy. 5. Jelenia/ i Sarnę/ i Bawołu/ i dzikiego kozła/ i jednorożca/ i Losia i Kozkę skalną. 6. I wszelkie zwierzę które ma rozdzielone kopyto/ tak że się na dwie kopyta dzieli stopa jego/ i które przeżuwa/ miedzy zwierzęty: jeść je będziecie. 7. A wszakże z tych które przeżuwają/ i które rozdzielone kopyta mają jeść nie będziecie/ Wielbłąda/ i zająca/ i królika: abowiem chociaż
był zá lud osobliwy/ ze wszystkich narodow/ ktorzy są ná oblicżu źiemie. 3.
NIe będźiesz jadał żadney obrzydliwośći. 4. Teć są zwierzętá ktore jeść będźiećie: Woły/ Owce/ y kozy. 5. Jeleniá/ y Sárnę/ y Báwołu/ y dzikiego kozłá/ y jednorożcá/ y Lośiá y Kozkę skalną. 6. Y wszelkie zwierzę ktore ma rozdźielone kopyto/ ták że śię ná dwie kopytá dźieli stopá jego/ y ktore przeżuwa/ miedzy zwierzęty: jeść je będźiećie. 7. A wszákże z tych ktore przeżuwáją/ y ktore rozdźielone kopytá máją jeść nie będźiećie/ Wielbłądá/ y zájącá/ y kroliká: ábowiem choćiaż
Skrót tekstu: BG_Pwt
Strona: 200
Tytuł:
Biblia Gdańska, Księga Powtórzonego Prawa
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Daniel Mikołajewski
Drukarnia:
Andreas Hünefeld
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
Biblia
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1632
Data wydania (nie wcześniej niż):
1632
Data wydania (nie później niż):
1632
Moc/ i Skutki tej maści.
Jest przyrodzenia rozgrzewającego/ i wysuszającego. Mocy ścieńczającej. Jest ostra/ wyciera/ wychędaża/ Wilgotności gęste a lipkie rzedzi/ rozprawia/ i rościeńcza.
Ta maść jest rzadka/ nie zagęszczona/ okrom żeby w nią Żywica wchodziła. Zielnik D. Simona Syrenniusa/ Nardus Górny/ albo Skalny. ROZDZIAŁ IX.
Nardus Montana. Niris Gal: Tylacitis. Pyritis Gal:Zwiffel Nard Bergnarden.
NARDUS Górny/ albo Skalny/ rózgi i liście ma podobnieństwem Mikołajkowego/ jeno mniejszy/ i nie kolący/ jako Mikołajek: korzonki dwa/ pod czas więcej pod nim się najdują/ czarnawe i pachniące/ mające kształt Złotogłowu
Moc/ y Skutki tey máśći.
Iest przyrodzenia rozgrzewáiącego/ y wysuszáiącego. Mocy śćieńczáiącey. Iest ostra/ wyćiera/ wychędaża/ Wilgotnośći gęste á lipkie rzedźi/ rospráwia/ y rośćieńcza.
Tá máść iest rzadka/ nie zágęsczona/ okrom żeby w nię Zywicá wchodźiłá. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/ Nárdus Gorny/ álbo Skálny. ROZDZIAŁ IX.
Nardus Montana. Niris Gal: Tylacitis. Pyritis Gal:Zwiffel Nard Bergnarden.
NARDVS Gorny/ álbo Skálny/ rozgi y liśćie ma podobnieństwem Mikołáykowe^o^/ ieno mnieyszy/ y nie kolący/ iáko Mikołáiek: korzonki dwá/ pod czás więcey pod nim sie náyduią/ czárnáwe y pachniące/ máiące kształt Złotogłowu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 38
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wilgotności gęste a lipkie rzedzi/ rozprawia/ i rościeńcza.
Ta maść jest rzadka/ nie zagęszczona/ okrom żeby w nią Żywica wchodziła. Zielnik D. Simona Syrenniusa/ Nardus Górny/ albo Skalny. ROZDZIAŁ IX.
Nardus Montana. Niris Gal: Tylacitis. Pyritis Gal:Zwiffel Nard Bergnarden.
NARDUS Górny/ albo Skalny/ rózgi i liście ma podobnieństwem Mikołajkowego/ jeno mniejszy/ i nie kolący/ jako Mikołajek: korzonki dwa/ pod czas więcej pod nim się najdują/ czarnawe i pachniące/ mające kształt Złotogłowu/ jeno mniejsze i cieńsze. Nie przychodzi do potrzeby lekarskiej/ ani kwiat tego Nardusu/ ani kłącze/ ani nasienie/ tylko
Wilgotnośći gęste á lipkie rzedźi/ rospráwia/ y rośćieńcza.
Tá máść iest rzadka/ nie zágęsczona/ okrom żeby w nię Zywicá wchodźiłá. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/ Nárdus Gorny/ álbo Skálny. ROZDZIAŁ IX.
Nardus Montana. Niris Gal: Tylacitis. Pyritis Gal:Zwiffel Nard Bergnarden.
NARDVS Gorny/ álbo Skálny/ rozgi y liśćie ma podobnieństwem Mikołáykowe^o^/ ieno mnieyszy/ y nie kolący/ iáko Mikołáiek: korzonki dwá/ pod czás więcey pod nim sie náyduią/ czárnáwe y pachniące/ máiące kształt Złotogłowu/ ieno mnieysze y ćieńsze. Nie przychodźi do potrzeby lekárskiey/ áni kwiát teg^o^ Nárdusu/ áni kłącże/ áni naśienie/ tylko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 38
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i z pierwszego uczynić może/ który/ Ślezienie/ Zołci/ Wątrobie chorej/ i w sprawach swych barzo osłabiałej jest ratunkiem wielkim. Ślezienie wątrobie Zołci. Zatwardziałość wątroby.
Zatwardzenie jej odmiękcza/ gdzieby przez dni sześćdziesiat/ ustawnie na każdy dzień trzykroć rano po południu i na noc po kwincie/ ze trzema łyżkoma wodki skalnej rzasy/ którą Callitrychon Grekowie zowią/ abo z włosków Matki Bożej był trunkiem używany. Paniom brzemienym.
Paniom przy porodzeniu/ gdzieby ciężkie a ostre bole i gryzienie w żywocie abo morzenie przyszło/ w tym Ekstrakcie obmaczać lniany płat mający szerokość na dobrą dłoń/ i przyłożyć ciepło/ począwszy od krzyżów przez krok aż do
y z pierwszego vczynić może/ ktory/ Sleźienie/ Zołći/ Wątrobie chorey/ y w spráwách swych bárzo osłabiáłey iest rátunkiem wielkim. Sleźienie wątrobie Zołci. Zátwardźiáłość wątroby.
Zátwárdzenie iey odmiękcza/ gdźieby przez dni sześćdźieśiat/ vstáwnie ná káżdy dźień trzykroć ráno po południu y ná noc po kwinćie/ ze trzemá łyszkomá wodki skalney rzásy/ ktorą Callitrychon Grekowie zowią/ ábo z włoskow Mátki Bożey był trunkiem vżywány. Pániom brzemienym.
Pániom przy porodzeniu/ gdźieby ćiężkie á ostre bole y gryźienie w żywocie ábo morzenie przyszło/ w tym Extrakcie obmaczáć lniány płát máiący szyrokość ná dobrą dłoń/ y przyłożyć ćiepło/ począwszy od krzyżow przez krok áż do
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 77
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
rzeczy przez czary i sprawy szatańskie/ co się niemało tego trafiało/ i jeszcze przygadza/ nietylko w cudzych krainach/ ale i unas. Tedy trunek przeciwko takowymwomitom może i być uczyniony: Wziąć liścia Dzięgielu ogródnego/ i dzikiego/ Czartowego ziobra liścia/ Dzwonków Matki Bożej/ Barwinku po garzci/ Zanklu/ Skalnej Rzasy/ albo czerwonych włosków P. Mar. zajęczego uszka/ Bylice po pół garzci/ Cukru białego ośm łotów/ Włosków Matki Bożej żółtych abo złotych/ wody studziennej chędogiej pół garnca/ Wina dobrego kwartę: To wszystko co nadrobniej pokrajać/ i we flasy zaszrobowawszy w kotle ukropu wrzącego przez cztery godziny warzyć/ a tego
rzeczy przez czáry y spráwy szátáńskie/ co sie niemáło te^o^ tráfiáło/ y iescze przygadza/ nietylko w cudzych kráinách/ ále y vnas. Tedy trunek przećiwko tákowymwomitom może y być vczyniony: Wźiąć liśćia Dźięgielu ogrodnego/ y dźikieg^o^/ Czártowego źiobrá liśćia/ Dzwonkow Mátki Bożey/ Bárwinku po garzći/ Zánklu/ Skálney Rzásy/ álbo czerwonych włoskow P. Már. záięczego vszká/ Bylice po poł garzći/ Cukru białeg^o^ ośm łotow/ Włoskow Mátki Bożey żołtych ábo złotych/ wody studźienney chędogiey poł gárnca/ Winá dobrego kwartę: To wszystko co nadrobniey pokráiáć/ y we flásy zászrobowawszy w kotle vkropu wrząceg^o^ przez cztery godźiny wárzyć/ á tego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 90
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Olejek z Dzięgielu dystylowany Alchimiskim sposobem. Oleum.
Z dzięgielu tym sposobem olej bywa wyciągniony: wziąć funt świeżo suchego dzięgielu/ pokrajać i zgruba przetłuc: nalac nań garniec wody abo dwa studziennej a nakrywszy zwierzchu/ pilno przez pięć abo sześć dni moczyć: Potym z piasku naprzód wolnymogniem dystylować/ podstawiwszy naczynie skalne/ dobrze do Rury Alembikowej przystosowane i obwarowane/ żeby nie wietrzało. A gdy się kwarta albo dwie wody wydystylluje/ odlać ją/ a co nalepiej zatkać/ dla wywietrzenia. Tak będzie olejek i wodka barzo osobliwa/ jaka być może. Znowy podstawić do onego dystillowania pierwszego sklenicę/ a gdy się ostatek wypali osobno
Oleiek z Dźięgielu dystyllowány Alchimiskim sposobem. Oleum.
Z dzięgielu tym sposobem oley bywa wjćiągniony: wźiąć funt świeżo suche^o^ dźięgielu/ pokráiáć y zgrubá przetłuc: nálac nań gárniec wody ábo dwá studźienney á nákrywszy zwierzchu/ pilno przez pięć ábo sześć dni moczyć: Potym z piasku naprzod wolnymogniem distyllowáć/ podstáwiwszy naczynie skálne/ dobrze do Rury Alembikowey przystosowáne y obwárowáne/ żeby nie wietrzáło. A gdy sie kwartá álbo dwie wody wydistylluie/ odlać ią/ á co nalepiey zátkáć/ dla wywietrzenia. Ták będźie oleiek y wodká bárzo osobliwa/ iáka być może. Znowy podstáwić do onego dystillowánia pierwszeg^o^ sklenicę/ á gdy sie ostátek wypali osobno
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 94
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pyrzasto wełniste. Nasienie/ jako i ziele wszystko/ cierpkiego i stwierdzającego smaku. Dla tego tym imieniem/ tak od Łacinników Statice, jako i od nas Zawciągiem nazwane/ że potężnie wszelakie Toki i Ciekączki zawściąga. Korzeń. Liście. Rożdżki Nasienie. Miejsce.
ROście na miejscach wyschłych/ kamienistych/ w rozpadlinach i skałubach skalnych/ i do wykopania trudnych. Księgi Pierwsze. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia jest suchego i chłodnego/ wysusza w trzecim stopniu/ zatwierdza/ zastanawia/ spaja/ i goi. Moc i Skutki. Glidwaser zastanawia.
Glidwaser potężnie w ranach zastanawia/ prochem jego zasypując/ albo też sok w nią lejąc. Czerwonce.
Czerwonej biegunce/
pyrzásto wełniste. Naśienie/ iáko y źiele wszystko/ ćierpkiego y ztwierdzáiącego smáku. Dla tego tym imieniem/ ták od Láćinnikow Statice, iáko y od nas Záwćiągiem názwáne/ że potężnie wszelákie Toki y Ciekączki záwśćiąga. Korzeń. Liśćie. Rożdżki Naśienie. Mieysce.
ROśćie ná mieyscách wyschłych/ kámienistych/ w rospádlinách y skałubách skálnych/ y do wykopánia trudnych. Kśięgi Pierwsze. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia iest suchego y chłodnego/ wysusza w trzećim stopniu/ zátwierdza/ zástánawia/ spaia/ y goi. Moc y Skutki. Glidwaser zástánawia.
Glidwaser potężnie w ránách zástánawia/ prochem iego zásypuiąc/ álbo też sok w nię leiąc. Czerwonce.
Czerwoney biegunce/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 128
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
