południowy na południe był obrócony. Linią zaś południową znajdziesz według Reguły IV. Praktyki Astronomicznej. Albo według Magnesowej igiełki: atoli pierwej wyprobowanej, czy, nie mija linii południowej i siłą gradusami. Albo też według regularnego zegarku o samej 12. godzinie styl perpendykularnie postawiony na równej płaszczyznie ug. stole, swoim cieniem linią południową skaże. IV. Szukaj na sferze Geograficznej tego miejsca do którego rektyfikujesz sferę, albo jemu bliskiego, i podsuń go pod cyrkuł uniwersalny południowy. Tak ustawioną sferę Geograficzną, ze wszystkim mieć będziesz podobną pozycyj całej ziemi względem twego miejsca. Obaczysz wszystkie kraje, które są wschodnie które zachodnie, które północe które południowe, które podziemne
południowy ná południe był obrocony. Linią zaś południową znaydziesz według Reguły IV. Praktyki Astronomiczney. Albo według Magnesowey igiełki: átoli pierwey wyprobowáney, czy, nie miia linii południowey y siłą gradusami. Albo też według regularnego zegarku o samey 12. godzinie styl perpendykularnie postawiony ná rowney płaszczyznie vg. stole, swoim cieniem linią południową skaże. IV. Szukay ná sferze Geograficzney tego mieysca do ktorego rektyfikuiesz sferę, álbo iemu bliskiego, y podsuń go pod cyrkuł uniwersalny południowy. Ták ustáwioną sferę Geograficzną, ze wszystkim mieć będziesz podobną pozycyi całey ziemi względem twego mieysca. Obáczysz wszystkie kraie, ktore są wschodnie ktore zachodnie, ktore pułnocne ktore południowe, ktore podziemne
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
świąt przypada, samo oko pokaże.
Na tymże Choryzoncie w najdalszym od sfery cyrkule są wypisane nazwiska wiatrów zwyczajnie, łacińskim, Niemieckim czasem i Greckim językiem. Więc wyrektyfikowawszy sferę według reguły I. na otwartym powietrzu. Zatchnąwszy chorągiewką z przydłuższym proporcem na cyrkule merydyonalnym nad tym miejscem, do którego rektyfikowana sfera: powioniony proporzec skaże w przeciwnej stronie wiatr jego nazwisko, i te kraje, z kąd zawiewa REGUŁA VIII. Determinuje godzinę wschodu i zachodu słońca; długość dnia i nocy.
I. Na sferze akomodowanej do twego miejsca według I. Szukaj według reguły VI. słońca na którym znaku i gradusie tego dnia zostaje. II. Na Ekliptyce albo
świąt przypada, samo oko pokaże.
Ná tymże Choryzoncie w naydalszym od sfery cyrkule są wypisane nazwiska wiatrow zwyczaynie, łacińskim, Niemieckim czasem y Greckim ięzykiem. Więc wyrektyfikowawszy sferę według reguły I. ná otwartym powietrzu. Zátchnąwszy chorągiewką z przydłuszszym proporcem ná cyrkule merydyonálnym nad tym mieyscem, do ktorego rektyfikowana sfera: powioniony proporzec skaże w przeciwney stronie wiatr iego nazwisko, y te kraie, z kąd zawiewa REGUŁA VIII. Determinuie godzinę wschodu y zachodu słońca; długość dnia y nocy.
I. Na sferze akkommodowaney do twego mieysca według I. Szukay według reguły VI. słońca ná ktorym znaku y gradusie tego dniá zostaie. II. Ná Ekliptyce álbo
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L4v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
sferze odrysowanym znaleś tenże znak i jego gradus, i podsuń go pod cyrkuł południowy uniwersalny. A indeks przy polum osadzony postaw na godzinie 12. południowej. III. Powoli poty obracaj miejsce słońca znalezione na ekliptyce, naprzód ku wschodowi, póki to miejsce słońca nie przypadnie do samego choryzontu. Którą tedy godzinę indeks skaże, o tej godzinie słońce weszło dnia tego. Potym od tegoż cyrkułu południowego toż miejsce słońca obracaj ku Zachodowi, póki nie przypadnie do samego choryzontu. Którą tedy godzinę indeks skaże, o tej godzinie słońce zachodzi dnia tegoż. IV. Policz godziny na cyrkuliku zegarowym sfery od wschodu do zachodu, mieć będziesz
sferze odrysowanym ználeś tenże znak y iego gradus, y podsuń go pod cyrkuł południowy uniwersalny. A index przy polum osadzony postáw ná godzinie 12. południowey. III. Powoli poty obracáy mieysce słońca znalezione na ekliptyce, naprzod ku wschodowi, poki to mieysce słońcá nie przypadnie do samego choryzontu. Ktorą tedy godzinę index skaże, o tey godzinie słońce weszło dniá tego. Potym od tegoż cyrkułu południowego toż mieysce słońca obracay ku Záchodowi, poki nie przypadnie do samego choryzontu. Ktorą tedy godzinę index skáże, o tey godzinie słońce zachodzi dnia tegoż. IV. Policz godziny ná cyrkuliku zegarowym sfery od wschodu do zachodu, mieć będziesz
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
obracaj miejsce słońca znalezione na ekliptyce, naprzód ku wschodowi, póki to miejsce słońca nie przypadnie do samego choryzontu. Którą tedy godzinę indeks skaże, o tej godzinie słońce weszło dnia tego. Potym od tegoż cyrkułu południowego toż miejsce słońca obracaj ku Zachodowi, póki nie przypadnie do samego choryzontu. Którą tedy godzinę indeks skaże, o tej godzinie słońce zachodzi dnia tegoż. IV. Policz godziny na cyrkuliku zegarowym sfery od wschodu do zachodu, mieć będziesz długość dnia tegoż. A reszta do dwudziestu czterech godzin jest liczba nocy. I tak na cały rok możesz wyrachować godzinę wschodu i zachodu słońca, długość dnia i nocy zgodnie do miejsca
obracáy mieysce słońca znalezione na ekliptyce, naprzod ku wschodowi, poki to mieysce słońcá nie przypadnie do samego choryzontu. Ktorą tedy godzinę index skaże, o tey godzinie słońce weszło dniá tego. Potym od tegoż cyrkułu południowego toż mieysce słońca obracay ku Záchodowi, poki nie przypadnie do samego choryzontu. Ktorą tedy godzinę index skáże, o tey godzinie słońce zachodzi dnia tegoż. IV. Policz godziny ná cyrkuliku zegarowym sfery od wschodu do zachodu, mieć będziesz długość dnia tegoż. A reszta do dwudziestu czterech godzin iest liczba nocy. Y tak ná cáły rok możesz wyrachowáć godzinę wschodu y zachodu słońca, długość dnia y nocy zgodnie do mieysca
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
10. poranna, chcesz wiedzieć która w jakim kraju na ten czas jest godzina, naprzykład w Konstantynopolu: tak postąp. I. Miejsce twoje podsunąwszy pod cyrkuł południowy ustaw indeks na tej godzinie która jest u ciebie, na przykład godzinie 10. II. Znaleziony na sferze konstantynopol podsuń pod cyrkuł południowy: indeks tedy skaże ci godzinę która tam na ten czas jest: to jest godzinę blisko 11. REGUŁA X. Determinuje w którym kraju południe albo pułnoc według jakiego czasu: albo którażkolwiek inna godzina.
Niech naprzykład względem twego miejsca Lublina będzie godzina poranna 10. Chcesz wiedzieć w których krajach na ten czas jest południe, w których pułnoc
10. poranna, chcesz wiedzieć ktora w iákim kraiu ná ten czas iest godzina, naprzykład w Konstantynopolu: ták postąp. I. Mieysce twoie podsunąwszy pod cyrkuł południowy ustaw index ná tey godzinie ktora iest u ciebie, ná przykład godzinie 10. II. Ználeziony ná sferze konstantynopol podsuń pod cyrkuł południowy: index tedy skaże ci godzinę ktora tam ná ten czas iest: to iest godzinę blisko 11. REGUŁA X. Determinuie w ktorym kraiu południe albo pułnoc według iakiego czasu: álbo ktorażkolwiek inna godzina.
Niech naprzykład względem twego mieysca Lublina będzie godzina poránna 10. Chcesz wiedzieć w ktorych kraiach ná ten czas iest południe, w ktorych pułnoc
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
indeks stanął na godzinie 12. południowej. Wszystkie tedy kraje położone na sferze podległe semicyrkułowi nad choryzontem południowemu, mają na ten czas południe. Wszystkie podległe semicyrkułowi drugiemu południowemu pod Choryzontem, mają na ten czas pułnoc. III. Obróciwszy sferę i podsunąwszy inne kraje cyrkułowi południowemu, tę godzinę mieć będą na tez czas, którą skaże indeks. REGUŁA XI. Determinuje cyrkumferencją ziemi cyrkułu największego na mile: zaczym i obszerność całej ziemi.
Największą cyrkumferencją dokoła ziemi, to jest cyrkułu największego okrągłości ziemi, pospolicie liczą Geografowie na mil 5400. Niemieckich takich, których jedna liczy 4. Włoskie, a jedna Włoska 1000. kroków Geograficznych. Co samo, między
index stanął ná godzinie 12. południowey. Wszystkie tedy kraie położone ná sferze podległe semicyrkułowi nad choryzontem południowemu, maią ná ten czas południe. Wszystkie podległe semicyrkułowi drugiemu południowemu pod Choryzontem, maią na ten czas pułnoc. III. Obrociwszy sferę y podsunąwszy inne kraie cyrkułowi południowemu, tę godzinę mieć będą na tez czas, ktorą skaże index. REGUŁA XI. Determinuie cyrkumferencyą ziemi cyrkułu naywiększego ná mile: zaczym y obszerność cáłey ziemi.
Naywiększą cyrkumferencyą dokołá ziemi, to iest cyrkułu naywiększego okrągłości ziemi, pospolicie liczą Geografowie ná mil 5400. Niemieckich tákich, ktorych iedna liczy 4. Włoskie, á iedna Włoska 1000. krokow Geograficznych. Co samo, między
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Mv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
na którą liczbę przypada wyrażoną tak po prawej jako i po lewej ręce mapy, na samym brzegu. Liczba znaleziona oznacza szerokość miejsca. Namapach partykularnych co piąty gradus. Na partykularniejszych przez każdy gradus, tak parallelowe, jako i południowe cyrkuły są prowadzone. Którą tedy liczbę na boku czyli to prawym czyli lewym mapy skaże cyrkuł parallelowy przez miejsce jakie prowadzony, tego miejsca jest taka szerokość oraz elewacja poli. Długość miejsca na mapie pułsferycznej pokazuje cyrkuł południowy przez toż miejsce prowadzony, przecinający ekwatora. Na którą bowiem przypada liczbę na ekwatorze wypisaną, ta jest długość Geograficzna tego miejsca. Na innych zaś partykularnych albo partykularniejszych mapach, na samym spodzie mapy
ná ktorą liczbę przypadá wyrażoną tak po prawey iáko y po lewey ręce mappy, ná samym brzegu. Liczbá znalezioná oznáczá szerokość mieysca. Námappach partykularnych co piąty gradus. Ná partykularnieyszych przez każdy gradus, ták parallelowe, iako y południowe cyrkuły są prowadzone. Ktorą tedy liczbę ná boku czyli to prawym czyli lewym mappy skaże cyrkuł parállelowy przez mieysce iakie prowadzony, tego mieysca iest taka szerokość oraz elewacya poli. Długość mieysca na mappie pułsferyczney pokazuie cyrkuł południowy przez toż mieysce prowadzony, przecinaiący ekwatora. Ná ktorą bowiem przypada liczbę ná ekwatorze wypisaną, ta iest długość Geograficzná tego mieysca. Ná innych zaś partykularnych álbo partykularnieyszych mappach, ná samym spodzie mappy
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
trzyma, Śmierć, piekło i grzech zabija i ima.
Wiernemu Izraelowi Słup raz ognisty, drugi raz z obłoku, Prowadząc ich ku domowi, Nieoderwany strzegł ustawnie boku, Świecąc im jasnym promieniem W obłędnej nocy, w dzień kryjąc ich cieniem;
A nam słup, od biczów krwawy, Jest przewodnikiem do niebieskiej włości I skaże gościniec prawy, Gdzie zastarzałe mamy złożyć złości, Stopy dusze obłędliwej Do ścieżki wiary prostując prawdziwej.
Wy, starodawni Rzymianie, Chcąc mieć swe dzieła do wieków podane, Antoninie i Trajanie, Wystawiliście słupy niewidane, Na których widzieć wyryte Triumfy sławne, walki znamienite;
A Pan na znak swej wygranej, Że swe i
trzyma, Śmierć, piekło i grzech zabija i ima.
Wiernemu Izraelowi Słup raz ognisty, drugi raz z obłoku, Prowadząc ich ku domowi, Nieoderwany strzegł ustawnie boku, Świecąc im jasnym promieniem W obłędnej nocy, w dzień kryjąc ich cieniem;
A nam słup, od biczów krwawy, Jest przewodnikiem do niebieskiej włości I skaże gościniec prawy, Gdzie zastarzałe mamy złożyć złości, Stopy dusze obłędliwej Do ścieżki wiary prostując prawdziwej.
Wy, starodawni Rzymianie, Chcąc mieć swe dzieła do wieków podane, Antoninie i Trajanie, Wystawiliście słupy niewidane, Na których widzieć wyryte Tryumfy sławne, walki znamienite;
A Pan na znak swej wygranej, Że swe i
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 216
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
, będziesz uważał jaka liczba na Equatorze mosiężnemu Merydianowi koressponduje.
ODLEGŁOŚĆ miejsca od miejsca tak znajdziesz: Weź cyrkel, otwórz go tak aby jedna jego nożka stała na jednym, a druga na drugim miejscu, którego odległości szu- kasz: tak otworzony Cyrkiel, przenieś do Equatora postawiwszy jedną nogę Cyrkla na pierwszym gradusie Equatora, druga skaże liczbę gradusów pewną tam gdzie stanie na Equatorze, i ta będzie prawdziwą odległością miejsca od miejsca. Chcę naprzykład wiedzieć jak Amszterdam od Stambułu jest odległy, biorę Glób i Cyrkiel stawiam jednę nożkę Cyrkla na Amszterdamie, drugą na Stambule: przenoszę tak otwarty Cyrkiel na linią Equatora, zmierzam, i widzę że odległość Amszterdamu od
, będziesz uważał iaka liczba na Equatorze mosiężnemu Merydianowi koressponduie.
ODLEGŁOŚĆ mieysca od mieysca tak znaydziesz: Weź cyrkel, otworz go tak aby iedna jego nożka stała na iednym, a druga na drugim mieyscu, ktorego odległości szu- kasz: tak otworzony Cyrkiel, przenieś do Equatora postawiwszy iedną nogę Cyrkla na pierwszym gradusie Equatora, druga skaże liczbę gradusow pewną tam gdzie stanie na Equatorze, y ta będzie prawdziwą odległością mieysca od mieysca. Chcę naprzykład wiedzieć iak Amszterdam od Stambułu iest odległy, biorę Glob y Cyrkiel stawiam iednę nożkę Cyrkla na Amszterdamie, drugą na Stambule: przenoszę tak otwarty Cyrkiel na linią Equatora, zmierzam, y widzę że odległość Amszterdamu od
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 280
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
siła, Która te wichry Szablą ukoiła? Lżejsze lub Pirrba, lub Pelasgów Zbroje, I dzienne trzech set Fabiuszów boje Tak lata głoszą? a Szwedzką furią Gromiący Polak, pójdzie w-Amnistyą? Nie da go milczeć Ojczysta Kamena I wieszczym duchem napuszona wena; Gdy TWARDOWSKIEGO żyć mu pióro każe, I cudze kleski na wstyd wieczny skaże. Gdzież się z-opisem Mars Ojczysty skłoni, Po krwawej bitnych trzech Narodów toni? Tyś mu na oku: Twe zwiedzieć, chce progi, I Polskie wspomnieć uśmierzone trwogi. Bo gdzież Port mielszy CZARNIECKIEGO Narwie, Którego wiecznej ten Wiersz sprzyja Sławie; Lub w-pław przez Odre za triumfy goni
śiła, Ktora te wichry Száblą ukoiła? Lżeysze lub Pirrbá, lub Pelasgow Zbroie, I dźienne trzech set Fabiuszow boie Tak látá głoszą? á Szwedzką furyą Gromiący Polak, poydźie w-Amnistyą? Nie da go milczeć Oyczysta Kamená I wieszczym duchem nápuszona wená; Gdy TWARDOWSKIEGO żyć mu pioro każe, I cudze kleski ná wstyd wieczny skaże. Gdźiesz sie z-opisem Márs Oyczysty skłoni, Po krwawey bitnych trzech Narodow toni? Tyś mu ná oku: Twe zwiedźieć, chce progi, I Polskie wspomniec uśmierzone trwogi. Bo gdźiesz Port mielszy CZARNIECKIEGO Narwie, Ktorego wieczney ten Wiersz sprzyia Sławie; Lub w-pław przez Odre zá tryumfy goni
Skrót tekstu: TwarSWoj
Strona: 3
Tytuł:
Wojna domowa z Kozaki i z Tatary
Autor:
Samuel Twardowski
Drukarnia:
Collegium Calissiensis Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
