wszytkie stosować do naszego. Te więc tylko wybierały się, które traktowały w powszechności o rzeczach każde zgromadzenie i ludzi wszelkiego rodzaju tyczących, lub te które przez podobieństwo charakteru i stanu równie Anglij jako i Polsce mogły być przyzwoite. Ze zaś tak wybornego dzieła ile możności obywatelom naszym udzielić pragnęliśmy, resztę nie zażytych Dyskursów zamiast suplementu do dzieła całego w następujących całorocznich Monitorach kładziemy. Stosowane będą ile możności do okoliczności i zwyczajów naszego kraju, a dla tej przyczyny, bardziej je naśladowaniem niżeli tłumaczeniem oryginalnych nazwać można. żeby jednak niniejszy dyskurs, nie zdał się być jedynie przemową, z okazji tej okoliczności o pożytkach z ksiąg tłumaczenia wynikających, niektóre uwagi przełożyć
wszytkie stosować do naszego. Te więc tylko wybierały się, ktore traktowały w powszechności o rzeczach każde zgromadzenie y ludzi wszelkiego rodzaiu tyczących, lub te ktore przez podobieństwo charakteru y stanu rownie Anglij jako y Polszcze mogły bydź przyzwoite. Ze zaś tak wybornego dzieła ile możności obywatelom naszym udzielić pragnęliśmy, resztę nie zażytych Dyskursow zamiast supplementu do dzieła całego w następuiących całorocznich Monitorach kładziemy. Stosowane będą ile możności do okoliczności y zwyczaiow naszego kraiu, a dla tey przyczyny, bardziey ie naśladowaniem niżeli tłumaczeniem oryginalnych nazwać można. żeby iednak ninieyszy dyskurs, nie zdał się bydź iedynie przemową, z okazyi tey okoliczności o pożytkach z xiąg tłumaczenia wynikaiących, niektore uwagi przełożyć
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 1
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Zabawy. Miawszy zaś wiadomą Odległość DB, 82. gdy uczynisz jakoDF cała ściana Tablice Mierniczej 1000. cząstek, do FV 609. Tak odległość DB, łokci 82 do czwartego; wynidzie wysokość BE, 49. łokci i 938. od 1000. według Fundamentu Nauki 13. tej Zabawy. PRZESTROGA. Gdy przeczytasz w Suplemencie na końcu Księgi, z jakąbyś trudnością Kwadratem wyrachował wysokość BE, obrawszy stacje D i N: wierzę żeć się odechce Kwadratu, a Tablicę Mierniczą sobie upodobasz. Nauka XLIX. Góry (EBM) wysokość BE, i długość Horyzontalną, abo poziomną MB, zmierzac ze dwóch stacyj pod górą na równinie obranych
Zábáwy. Miawszy záś wiádomą Odległość DB, 82. gdy vczynisz iákoDF cáła śćiáná Tablice Mierniczey 1000. cząstek, do FV 609. Ták odległość DB, łokći 82 do czwartego; wynidźie wysokość BE, 49. łokći y 938. od 1000. według Fundámentu Nauki 13. tey Zabáwy. PRZESTROGA. Gdy przeczytasz w Supplemenćie ná końcu Księgi, z iákąbyś trudnośćią Kwádratem wyráchował wysokosć BE, obrawszy stácye D y N: ẃierzę żeć się odechce Kwádratu, á Tablicę Mierniczą sobie vpodobasz. NAVKA XLIX. Gory (EBM) wysokość BE, y długość Horyzontálną, ábo poźiomną MB, zmierzác ze dwoch stácyy pod gorą ná rowninie obránych
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 47
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
VII. VIII. IX. o rozmierzaniu doskonałym i ułatwionym Odległości, Wysokości, i Głębokości przez kwadrat Geometryczny. Ale żeby drugą tyląż połowicę tej Zabawy przyczynieły z mieszkaniem Naukom potrzebniejszym w następujących Zabawach, których się napierają różni, końca Księgi nie czekając. Na dokończeniu Księgi, jeżeli Pan Bóg zdrowia użyczy znajdziesz je w Suplemencie. Używania Tablice Mierniczej. Zebranie Krociusińkie, Używania Tablice Mierniczej. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA VIII. Około Rozmierzania Obwodu Figur Płaskich.
ODprawiwszy Geometra Rozmierzanie Geometryczne swoją Tablicą Linij równych wOdległościach, wWysokościach i Głębokościach, postępuje do Rozmierzania Obwodu wszelkich Figur Płaskich; jakie są Trianguły, Kwadraty, Piąciokąty, Sześciokąty, i insze
VII. VIII. IX. o rozmierzániu doskonáłym y vłátwionym Odległośći, Wysokośći, y Głębokośći przez kwádrat Geometryczny. Ale żeby drugą tyląż połowicę tey Zábáwy przyczynieły z mieszkániem Náukom potrzebnieyszym w nástępuiących Zábáwách, ktorych się nápieráią rożni, końcá Kśięgi nie czekáiąc. Ná dokończęniu Kśięgi, ieżeli Pan Bog zdrowia vżyczy znaydźiesz ie w Supplemenćie. Vżywánia Tablice Mierniczey. Zebránie Kroćiuśińkie, Vżywánia Tablice Mierniczey. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA VIII. Około Rozmierzánia Obwodu Figur Płáskich.
ODpráwiwszy Geometrá Rozmierzánie Geometryczne swoią Tablicą Liniy roẃnych wOdległośćiách, wWysokośćiách y Głębokośćiách, postępuie do Rozmierzánia Obwodu wszelkich Figur Płáskich; iákie są Tryánguły, Kwádraty, Piąćiokąty, Sześćiokąty, y insze
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wyjąwszy z półcyrkułu, to jest z gradusów 180. Nauka VII. Anguły dwa triangułu zewrzeć, i wyrachować, ze dwóch ścian wiadomych, i z Angułu danego. Niech będą wiadome dwie ściany: CD, 186 łokci; a CH, łokci 238. Figura poprzedzająca. w Nauce 104 Zab: 2. i w Suplemencie Zab. 7 Około Rozmierzania obwodu Figur płaskich.
Do tego, anguł C, między danymi ścianami CD, CH, gradusów 36. Według Nauki 5. tej Zabawy, zrysuj ścianę niewiadomą DH; staną dwa anguły szukane H, i D. Których miarę uwiadomi Nauka 6; Angułu H, gradusów 52, minut 30
wyiąẃszy z połcyrkułu, to iest z gradusoẃ 180. NAVKA VII. Anguły dwá tryángułu zewrzeć, y wyráchowáć, ze dwoch śćian wiádomych, y z Angułu danego. Niech będą wiádome dwie śćiány: CD, 186 łokći; á CH, łokći 238. Figurá poprzedzáiąca. w Náuce 104 Záb: 2. y w Supplemenćie Záb. 7 Około Rozmierzánia obwodu Figur płáskich.
Do tego, ánguł C, między dánymi śćiánámi CD, CH, gradusow 36. Według Nauki 5. tey Zábáwy, zrysuy śćiánę niewiádomą DH; stáną dwá ánguły szukáne H, y D. Ktorych miárę vwiádomi Nauká 6; Angułu H, gradusow 52, minut 30
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 97
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
miarę w łokciach jednej ściany figury zrysowanej. A gdy ją tyle razy weżmiesz, ile liczy ścian figura; dowiesz się o jej zupełnym obwodzie. Koniec Zabawy VIII. Część Wtórą tej Zabawy która daje sposób rozmierzania obwodu wszelkich Triangułów, Kwadratoe, i inszych Figur Wielościennych, przez Synusy, Tangensy, i Sekansy, znajdziesz w Suplemencie. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA IX. Około Rozmierzania Pola Figur.
OD Rozmierzania Obwodu Figur, postępuje Geometra do Rozmierzania Pola, abo Placu Figur wszelakich Gładkich, abo Płaskich. PRZESTROGA. JAko długości Geometrowie mierzą miarami długimi: stopami, laskami, sznurami, etc: Tak Pola Figur, abo place, mierzać powinni kwadratami wiadomej
miárę w łokćiách iedney śćiány figury zrysowáney. A gdy ią tyle rázy weżmiesz, ile liczy śćian figurá; dowiesz się o iey zupełnym obwodżie. Koniec Zábáwy VIII. Część Wtorą tey Zábáwy ktora dáie sposob rozmierzánia obwodu wszelkich Tryángułow, Kwádratoe, y inszych Figur Wielośćiennych, przez Synusy, Tángensy, y Sekánsy, znaydżiesz w Supplemenćie. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA IX. Około Rozmierzánia Polá Figur.
OD Rozmierzánia Obwodu Figur, postępuie Geometrá do Rozmierzánia Polá, ábo Plácu Figur wszelákich Głádkich, ábo Płáskich. PRZESTROGA. IAko długośći Geometrowie mierzą miárámi długimi: stopámi, laskámi, sznurámi, etc: Ták Polá Figur, ábo pláce, mierzáć powinni kwádratámi wiádomey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 74
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
LNH. Clauius Geom: lib: 4. cap: 2. num: 4.
PRZESTROGA III. Kiedy przeszkoda jaka nie dopuści przemierzać wysokości triangułu: możesz ją mieć z skale, wiedziawszy miarę jednej ściany, (Według Nauki 9. tej Zabawy 8.) Abo Geometrycznie zwiadomych trzech ścian, (Według Nauki w Suplemencie Zabawy 8.) Abo według następującej Nauki 6. IV.Ieżeli zaś na gruncie nie będziesz miał trzech ścian przemierzonych, ale tylko jednę abo dwie z angułami: wynajdziesz wszytkie trzy według Nauki 3. 4. 5. 6. tej Zabawy 8. Nauka V. Pole triangułu wynaleźć bez krzyżowej linii z samych ścian
LNH. Clauius Geom: lib: 4. cap: 2. num: 4.
PRZESTROGA III. Kiedy przeszkodá iáka nie dopuśći przemierzáć wysokośći tryángułu: możesz ią mieć z skále, wiedźiawszy miárę iedney ściány, (Według Náuki 9. tey Zábáwy 8.) Abo Geometrycznie zwiádomych trzech śćian, (Według Náuki w Supplemenćie Zábáwy 8.) Abo ẃedług nástępuiącey Náuki 6. IV.Ieżeli záś ná grunćie nie będźiesz miał trzech śćian przemierzonych, ále tylko iednę ábo dwie z ángułámi: wynaydźiesz wszytkie trzy według Nauki 3. 4. 5. 6. tey Zabáwy 8. NAVKA V. Pole tryángułu wynáleść bez krzyżowey linii z sámych śćian
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 79
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
151. o Wydzielaniu Gruntów na Łany Połłanki i Cwier: 8. Figu: na Karcie 152. 10 Figura na Karcie 151. Zabawy XI. Rozdżyał V.
DO Części 3. odkładam ostatnie trzy Zabawy Geometry. XII. O figurach pełnych. XIII. O Zegarach słonecznych. XIV. Arytmetyczną. Kędy będzie i suplement Zabaw 7. i 8. poprzedzających. z Tablicami Kwadratów i inszymiej potrzebniejszymiej, będzieli sumpt na to, i zdrowie. Omyłki Części wtórej Geometry.
NA Karcie 4. w Wierszu 25: zrysowany Popraw zrysowanej.) (Kar: 12. w Nauce 10. Wiersz ostatni. 35. Pop: 42. (
151. o Wydźielániu Gruntow ná Łany Połłánki y Cwier: 8. Figu: ná Kárćie 152. 10 Figurá ná Kárćie 151. Zábáwy XI. Rozdżiał V.
DO Częśći 3. odkłádam ostátnie trzy Zábáwy Geometry. XII. O figurách pełnych. XIII. O Zegárách słonecznych. XIV. Arythmetyczną. Kędy będżie y supplement Zábaw 7. y 8. poprzedzáiących. z Táblicámi Kwádratow y inszymiey potrzebnieyszymiey, będżieli sumpt ná to, y zdrowie. Omyłki Częśći wtorey Geometry.
NA Kárćie 4. w Wierszu 25: zrysowány Popraw zrysowáney.) (Kár: 12. w Náuce 10. Wiersz ostatni. 35. Pop: 42. (
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 152
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Już sam sobie tak mówi: „Ja w prawdziwą drogę Nie pójdę, bo prawdy rzec nie umiem, ni mogę.” Toć kiedy tak się sądzi, pewniejsza mu bita Owa droga, gdzie z ojcem kłamstwa się przywita. 83. SKĄD TO: „KOZA Z WOZA, KOŁOM LŻEJ”?
Pieszych drabów suplement drogą masiruje, A tu na targ z wozem kóz chłop w błocie bobruje. Ratując, jedne mu z nich porwali do tropu: „Koza z woza — lżej kołom” — powiedziawszy chłopu. 84. A TOŻ TOBIE, NIEMCZE
We Gdańsku kupiec — szyprów traktując — przysknera Z winiem olenderskiego dał jem na stół
Już sam sobie tak mówi: „Ja w prawdziwą drogę Nie pójdę, bo prawdy rzec nie umiem, ni mogę.” Toć kiedy tak się sądzi, pewniejsza mu bita Owa droga, gdzie z ojcem kłamstwa się przywita. 83. SKĄD TO: „KOZA Z WOZA, KOŁOM LŻEJ”?
Pieszych drabów suplement drogą masiruje, A tu na targ z wozem kóz chłop w błocie bobruje. Ratując, jedne mu z nich porwali do tropu: „Koza z woza — lżej kołom” — powiedziawszy chłopu. 84. A TOŻ TOBIE, NIEMCZE
We Gdańsku kupiec — szyprów traktując — przysknera Z winiem olenderskiego dał jem na stół
Skrót tekstu: KorczFrasz
Strona: 27
Tytuł:
Fraszki
Autor:
Adam Korczyński
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1699
Data wydania (nie wcześniej niż):
1699
Data wydania (nie później niż):
1699
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
. A że się tu nie kładą i inszych dni obserwacje/ to się dzieje/ częścią że dla pospolitości wygody/ ta Książka się pisze/ i Figura się kładzie/ częścią że ciężka rzecz jest Polskim językiem opowiedzieć światu te rzeczy/ które Niebo na sobie wyraża/ niżeli Łacińskim[...] że w Kalendarzu Roku 1682. położy się Suplement[...] od/ Zachód/ Południe/ i Pułnocy położone są/ a żeby[...] przyznał/ z których Asteryzmów Kometa wychodził/ od której strony świata/ i ku której bieg swój odprawował. Nie miejże za złe łaskawy Czytelniku/ żem ci tu nie wprowadził całej Astronomiej/ i terminów tych trudnych/ z którychbyś się
. A że się tu nie kłádą y inszych dni obserwácye/ to się dźieie/ częśćią że dla pospolitośći wygody/ tá Kśiąszká się pisze/ y Figurá się kłádźie/ częśćią że ćieszka rzecz iest Polskim ięzykiem opowiedźieć świátu te rzeczy/ ktore Niebo ná sobie wyraża/ niżeli Lácińskim[...] że w Kálendarzu Roku 1682. położy się Supplement[...] od/ Zachod/ Południe/ y Pułnocy położone są/ á żeby[...] przyznał/ z ktorych Asteryzmow Kometá wychodźił/ od ktorey strony świátá/ y ku ktorey bieg swoy odpráwował. Nie mieyże zá złe łáskawy Czytelniku/ żem ći tu nie wprowádźił cáłey Astronomiey/ y terminow tych trudnych/ z ktorychbyś się
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: C2
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
MOWCA POLSKIALBO Suplement do Tomu pierwszego Mów Sejmowych. Mowy krom tego Weselnym Aktom, I różnym powinszowaniom sluzace, I Listy należace do tychże Materyj. TOM WTÓRY. Staraniem i nakładem JANA PISARSKIEGO Sekretarza I. K. M. W Roku Pańskim 1676.W Kaliszuw Drukarni Kolejum SOC. IESV. Jaśnie Wielmożnemu JEGOMOŚCI PANV HIERONIMOWI NA
MOWCA POLSKIALBO Suplement do Tomu pierwszego Mow Seymowych. Mowy krom tego Weselnym Aktom, I roznym powinszowániom sluzace, I Listy nalezace do tychze Máteryy. TOM WTORY. Stárániem i nakłádem IANA PISARSKIEGO Sekretarzá I. K. M. W Roku Pánskim 1676.W Káliszuw Drukárni Koleium SOC. IESV. Iásnie Wielmożnemu IEGOMOSCI PANV HIERONIMOWI NA
Skrót tekstu: PisMów_II
Strona:
Tytuł:
Mówca polski, t. 2
Autor:
Jan Pisarski
Drukarnia:
Drukarnia Kolegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
retoryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
