łokcia w ziemi wzdłuż. Po wierzchu czarny i gładki/ wewnątrz biały. Z tego kłącze wyrasta miąższe/ ostre a szczeciaste/ wewnątrz czcze/ lekkie/ na łokieć/ pod czas wyższe. Z liściem ciemnozielonym/ długim/ i wielkim/ ostro kosmatym. Ze śrzodku serduszka puszczając cienkie/ z których potym nasienie w zielonych szupinkach/ abo w strączkach bywa. Kwitnie przez całe lato.
Drugi/ temu we wszystkim podobny/ tylko kwiatem rumiennym różny. Najduje się i trzeci/ który Zielopisowie Symphytum tuberosum mianują. Miejsce i czas.
ROście pospolicie na łąkach wilgotnych/ w sadach/ przy wodach i jeziorach. Ma być pod Jesień kopany. Przyrodzenie.
łokćiá w źiemi wzdłuż. Po wierzchu czarny y głádki/ wewnątrz biały. Z tego kłącze wyrasta miąższe/ ostre á szczećiáste/ wewnątrz czcze/ lekkie/ ná łokieć/ pod czás wyższe. Z liściem ćiemnoźielonym/ długim/ y wielkim/ ostro kosmátym. Ze śrzodku serduszká pusczáiąc ćienkie/ z ktorych potym naśienie w źielonych szupinkách/ ábo w strączkách bywa. Kwitnie przez cáłe láto.
Drugi/ temu we wszystkim podobny/ tylko kwiátem rumiennym rozny. Náyduie się y trzeći/ ktory Zielopisowie Symphytum tuberosum miánuią. Mieysce y czás.
ROśćie pospolićie ná łąkách wilgotnych/ w sádách/ przy wodách y ieźiorách. Ma bydź pod Ieśień kopány. Przyrodzenie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 257
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wzmiąsz/ także knodowaty z wielu cynków spojony/ podobne Paprocianemu/ białe/ lsnące/ jako pierwsze. Z tych rózgi cienkie/ oble/ na łokieć wzwyż pochodzą/ po których liście na swych stopkach po piąci/ podobne ciemierzycy czarnej/ i tym sposobem około krajów karbowane. Kwiatu blado rumienne- go. Nasienie zamknione w swych szupinkach/ równie jako w innych. Wszystko ziele smaku gorzkiego. Księgi Pierwsze. 4. Dentaria Heptaphylos, septi folia.
Czwarty/ korzeniem pierwszemu podobny/ który także na wiele części się dzieli/ zębom człowieczym podobne/ jeno że mniej cynków w sobie ma. Liścia szczupłego/ podługowatego/ od spodku stopek karbowane/ u wierzchu
wzmiąsz/ tákże knodowáty z wielu cynkow spoiony/ podobne Páproćiánemu/ białe/ lsnące/ iáko pierwsze. Z tych rozgi ćienkie/ oble/ ná łokieć wzwysz pochodzą/ po ktorych liśćie ná swych stopkách po piąći/ podobne ćiemierzycy czarney/ y tym sposobem około kráiow kárbowáne. Kwiátu bládo rumienne- go. Naśienie zámknione w swych szupinkách/ rownie iáko w innych. Wszystko źiele smáku gorzkiego. Kśięgi Pierwsze. 4. Dentaria Heptaphylos, septi folia.
Czwarty/ korzeniem pierszemu podobny/ ktory tákże na wiele częśći się dźieli/ zębom człowieczym podobne/ ieno że mniey cynkow w sobie ma. Liśćia sczupłego/ podługowátego/ od spodku stopek kárbowáne/ v wierzchu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 265
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nie okołki/ abo kiscy/ jako Wielosił/ ale strączki jako rosczki wydaje/ w których nasienie rumienne/ nie czarne. Także i drudzy nie w mniejszym są błędzie/ którzy to ziele Been album być mienią. Gdyż Been album, nie w kiscach/ ani w oganistych okolkach/ ma swe nasienie/ ale w szupinkach jako w jakich kieliszkach/ właśnie jako Firletka krowia. Też Been nie na górach/ ale pospolicie na łąkach roście. Niech się tedy P. Aptekarze na ostróżności mają w swych Komposiciach. Także i ci/ którzy się ćwiczą i obierają w rozeznaniu własnym ziół/ i w mianowaniu ich. Złomignat/ Rozdział 89.
Panaces
nie okołki/ ábo kiscy/ iáko Wielośił/ ále strączki iáko rosczki wydáie/ w ktorych naśienie rumienne/ nie czarne. Tákże y drudzy nie w mnieyszjm są błędźie/ ktorzy to źiele Been album bydź mienią. Gdyż Been album, nie w kiscách/ áni w ogánistych okolkách/ ma swe naśienie/ ále w szupinkách iáko w iákich kieliszkách/ własnie iáko Firletká krowia. Też Been nie ná gorách/ ále pospolićie ná łąkách rośćie. Niech się tedy P. Aptekárze ná ostrożnośći máią w swych Composiciách. Tákże y ći/ ktorzy się ćwiczą y obieráią w rozeznániu własnym źioł/ y w miánowániu ich. Złomignat/ Rozdźial 89.
Panaces
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 304
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
raz co może na koniec noża nabrać/ z wodką Benedyktową/ albo z Panny Mariej Rożyczki/ we dwie a we dwu godzinach powtarzając. Kaduku ludziom starszym.
Ludziom w więtszym wieku będącym padającej chorobie/ wziąć korzenia Pępawy/ abo Kurzego ziela korzenia. Nasienia Zwiesinożkowego/ czaszki z głowy człowieka zdrowego/ nasienia Rożej cielistej z szupinek ochędożonego/ po pół łota. To co nasubtelniej utłuc/ przesiać/ a w skórzanych woreczkach chować/ dając takowym chorym po kwincie na raz/ z wodką Pierwiosnki/ abo białej Bukwice Piersiom i płucom narusonym
Piersiom/ i Płucom wewnątrz zranionym/ i owrzedziałym/ wziąć korzenia tego ziela dobrą garść ochędożonego/ i co nadrobniej pokrajanego
raz co może ná koniec nożá nábráć/ z wodką Benedyktową/ álbo z Pánny Máriey Rożyczki/ we dwie á we dwu godźinách powtárzáiąc. Káduku ludźiom stárszym.
Ludźiom w więtszym wieku będącym pádáiącey chorobie/ wźiąć korzenia Pępáwy/ ábo Kurzego źiela korzenia. Naśienia Zwieśinożkowego/ czászki z głowy człowieká zdrowego/ naśienia Rożey ćielistey z szupinek ochędożonego/ po puł łotá. To co nasubtelniey vtłuc/ prześiać/ á w skorzánych woreczkách chowáć/ dáiąc tákowym chorym po kwinćie ná raz/ z wodką Pierwiosnki/ ábo białey Bukwice Pierśiom y płucom nárusonym
Pierśiom/ y Płucom wewnątrz zránionym/ y owrzedźiáłym/ wźiąć korzenia tego źiela dobrą garść ochędożonego/ y co nadrobniey pokráiánego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 309
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
