§ III. O Wojsku Rzeczypospolitej.
Wojsko Polskie dzieli się na Wojsko Ojczyste i wojsko Zagraniczne. Wojsko Ojczyste składa się z jazdy, i nazywa się Ussarowie abo Pancerni: każdy z Ussarów bierze żołdu 448. Złło: a Pancerny 372. Złło: nazywa się Towarzyż, i ma każdy range Oficera.
Chorągwie letkie abo Szwadrony Tatarów i Kozaków są wojska letkie podobne do Ułanów.
Regimenta Zagraniczne są złożone z piechoty i Dragonii, noszą mundur Niemiecki i munstr po Niemiecku odprawują.
Wojska Ojczyste dzielą się na Pułki abo brygady, a zagraniczne na Regimenty. Wojska Ojczyste Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarów, z których jedna Pułkownicza od
§ III. O Woysku Rzeczypospolitey.
Woysko Polskie dźieli śię na Woysko Oyczyste i woysko Zagraniczne. Woysko Oyczyste składa śię z jazdy, i nazywá śię Ussarowie abo Pancerni: każdy z Ussarów bierze żołdu 448. Złło: a Pancerny 372. Złło: nazywa śię Towarzyż, i ma każdy range Officera.
Chorągwie letkie abo Szwadrony Tatarow i Kozakow są woyska letkie podobne do Ułanów.
Regimenta Zagraniczne są złożone z piechoty i Dragonii, noszą mundur Niemiecki i munstr po Niemiecku odprawują.
Woyska Oyczyste dźielą śię na Pułki abo brygady, a zagránicżne na Regimenty. Woyska Oyczyste Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarow, z których jedna Pułkownicza od
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 267
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarów, z których jedna Pułkownicza od 100. ludzi Inne od 55. Towarzystwa. Summa Ussarów 265. ludzi. 20. Chorągwi Pancernych, z których jedna, Pułkownicza od 100. ludzi, inne od 50. Towarzystwa. Summa Pancernych 1050. ludzi. 4. Szwadrony Tatarów i kozaków od 135. ludzi a jedna chorągiew ochotników od 50. ludzi. Summa Kozaków 550. Summa Pułku Królewskiego 1865. Drugi Pułk należy do Królewicza. 4. Chorągwie Ussarskie z których jedna Pułkownicza od 80. ludzi, inne od 55. Ussarów. Summa Ussarów 245. 19: Kompanii Pancernych, Pułkownicza
Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarow, z których jedna Pułkownicza od 100. ludźi Inne od 55. Towarzystwa. Summa Ussarów 265. ludźi. 20. Chorągwi Pancernych, z których jedna, Pułkownicza od 100. ludźi, inne od 50. Towarzystwa. Summa Pancernych 1050. ludźi. 4. Szwadrony Tatarow i kozakow od 135. ludźi a jedna chorągiew ochotnikow od 50. ludźi. Summa Kozakow 550. Summa Pułku Królewskiego 1865. Drugi Pułk należy do Królewica. 4. Chorągwie Ussarskie z których jedna Pułkownicza od 80. ludźi, inne od 55. Ussarow. Summa Ussarow 245. 19: Kompanii Pancernych, Pułkownicza
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 267
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
, inne od 55. Ussarów. Summa Ussarów 245. 19: Kompanii Pancernych, Pułkownicza 80 a inne od 50. ludzi Summa Pancernych 980. Summa Pułku Królewiczowskiego 1225- Trzeci Pułk Hetmana Wielkiego 4. Chorągwie Ussarów tymże sposobem jak u Królewicza czynią 245. ludzi. 19. Chorągwi Pancernych 980. ludzi. a Szwadrony Tatarów 125. ludzi Summa Tatarów 250. Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarów jak wyżej 245. ludzi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarów od 100. ludzi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludzi. 4. Pułki jazdy Ojczystej czynią 1000. ludzi. 71
, inne od 55. Ussarow. Summa Ussarow 245. 19: Kompanii Pancernych, Pułkownicza 80 a inne od 50. ludźi Summa Pancernych 980. Summa Pułku Królewiczowskiego 1225- Trzeci Pułk Hetmana Wielkiego 4. Chorągwie Ussarow tymże sposobem iak u Królewica czynią 245. ludźi. 19. Chorągwi Pancernych 980. ludźi. a Szwadrony Tatarow 125. ludźi Summa Tatarow 250. Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarow jak wyzey 245. ludźi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarow od 100. ludźi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludźi. 4. Pułki jazdy Oyczystey czynią 1000. ludźi. 71
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 268
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
4. Chorągwie Ussarów tymże sposobem jak u Królewicza czynią 245. ludzi. 19. Chorągwi Pancernych 980. ludzi. a Szwadrony Tatarów 125. ludzi Summa Tatarów 250. Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarów jak wyżej 245. ludzi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarów od 100. ludzi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludzi. 4. Pułki jazdy Ojczystej czynią 1000. ludzi. 71. Chorągiew Pancerna. 3990. 8. Szwadronów Tatarów abo kozaków 1000. Summa 5990. Wojska Cudzoziemskie 7. Regimentów Dragonij z których pierwszy Dragonij Gwardyj ma 1000, ludzi inne[...] po 500.
4. Chorągwie Ussarow tymże sposobem iak u Królewica czynią 245. ludźi. 19. Chorągwi Pancernych 980. ludźi. a Szwadrony Tatarow 125. ludźi Summa Tatarow 250. Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarow jak wyzey 245. ludźi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarow od 100. ludźi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludźi. 4. Pułki jazdy Oyczystey czynią 1000. ludźi. 71. Chorągiew Pancerna. 3990. 8. Szwadronów Tatarow abo kozakow 1000. Summa 5990. Woyska Cudzoźiemskie 7. Regimentow Dragonij z których pierwszy Dragonij Gwardyi ma 1000, ludźi inne[...] po 500.
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 268
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarów jak wyżej 245. ludzi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarów od 100. ludzi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludzi. 4. Pułki jazdy Ojczystej czynią 1000. ludzi. 71. Chorągiew Pancerna. 3990. 8. Szwadronów Tatarów abo kozaków 1000. Summa 5990. Wojska Cudzoziemskie 7. Regimentów Dragonij z których pierwszy Dragonij Gwardyj ma 1000, ludzi inne[...] po 500. Summa Dragonij 4000. 7. Regimentów piechoty z których pierwszy Gwardyj Liczy 3000, dwa inne od 1000. Jeden od 900. Dwa od 850. Jeden od 536. Summa
Summa całego Pułku Hetmańskiego 1475 Czwarty Pułk Hetmana Polnego. 4. Chorągwi[...] Ussarow jak wyzey 245. ludźi. 16. Chorągwi Pancernych 980. Dwa szwadrony Tatarow od 100. ludźi Summa Pułku Hetmana Polnego 1425. ludźi. 4. Pułki jazdy Oyczystey czynią 1000. ludźi. 71. Chorągiew Pancerna. 3990. 8. Szwadronów Tatarow abo kozakow 1000. Summa 5990. Woyska Cudzoźiemskie 7. Regimentow Dragonij z których pierwszy Dragonij Gwardyi ma 1000, ludźi inne[...] po 500. Summa Dragonij 4000. 7. Regimentów piechoty z których pierwszy Gwardyi Liczy 3000, dwa inne od 1000. Jeden od 900. Dwa od 850. Jeden od 536. Summa
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 268
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
drugi, trzeci, aż do ostatniego, po łacinie Commilito: Pocztowy, albo Poczetowy, po łacinie Turmalis, Poczet zaś Turma. Może się Pocztowy nazywać Vice Commilito, gdyż Pocztowy jest pół Towarzysza: Dobosz po łacinie Tympanista: Trębacz, po łacinie Tibicen. Klidt vulgo Gleyt po łacinie Acies in filum porrecta: Szwadron, Manipulus quadratâ formâ. Husarz, albo Usarz, którego Armatura Kiryś, Zbroja, Szabla, Kopia: Towarzysz Pancerny, Pancernik, od Pancerza, który najlepszy z Kolczugi Weneckiej, Karwasze Demeszkowe, Misiurka, Szabla, Dzida. Żołnierz służy Polski na Regestr, Funkcję, i na śmierć: Żołnierza napominają pod rygórem
drugi, trzeci, aż do ostatniego, po łacinie Commilito: Pocztowy, albo Poczetowy, po łacinie Turmalis, Poczet zaś Turma. Może się Pocztowy nazywać Vice Commilito, gdyż Pocztowy iest puł Towarzysza: Dobosz po łacinie Tympanista: Trębacz, po łacinie Tibicen. Klidt vulgo Gleyt po łacinie Acies in filum porrecta: Szwadron, Manipulus quadratâ formâ. Husarz, albo Usarz, ktorego Armatura Kiryś, Zbroia, Szabla, Kopia: Towarzysz Pancerny, Pancernik, od Pancerza, ktory naylepszy z Kolczugi Weneckiey, Karwasze Demeszkowe, Misiurka, Szabla, Dzida. Zołnierz służy Polski na Regestr, Funkcyę, y na śmierć: Zołnierza napominaią pod rygorem
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 82
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
regularnej. Notandum i to, ze każda w szyku część Wojska, ma swoje własne denominacją. Ordo, Ordynek, część długo rozciągniona, i jest pewna liczba żołnierza, alias Glid z Niemieeka, po Francusku Fil. po Włosku Filo. Ten Glid jeden, jest Frontalis, albo Czołowy. Drugi Bokowy. Manipulus jest Szwadron, z Włoskiego Skwadra, albo Sqwadrona, z Francuskie go Esquadren, w rzeczy samej, jest liczba Żołnierzów w doskonały Kwadrat, albo w Rektanguł, alias podługowaty Kwadrat uszykowanego, postawiona.
ACIES jest Szyk Wojska z wielu Szwadronów uformowany, dopiero opisanych, sigury pro libitu Hetmana, to triangularnej, to kwadratowej, to wielu
regularney. Notandum y to, ze każda w szyku część Woyska, ma swoie własne denominacyą. Ordo, Ordynek, część długo rozciągniona, y iest pewna liczba żołnierza, alias Glid z Niemieeka, po Francusku Fil. po Włosku Filo. Ten Glid ieden, iest Frontalis, albo Czołowy. Drvgi Bokowy. Manipulus iest Szwadron, z Włoskiego Skwadra, albo Sqwadrona, z Francuskie go Esquadren, w rzeczy samey, iest liczba Zołnierzow w doskonały Kwadrat, albo w Rektanguł, alias podługowaty Kwadrat uszykowanego, postawioná.
ACIES iest Szyk Woyska z wielu Szwadronow uformowany, dopiero opisanych, sigury pro libitu Hetmana, to triangularney, to kwadratowey, to wielu
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 341
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Włosku Filo. Ten Glid jeden, jest Frontalis, albo Czołowy. Drugi Bokowy. Manipulus jest Szwadron, z Włoskiego Skwadra, albo Sqwadrona, z Francuskie go Esquadren, w rzeczy samej, jest liczba Żołnierzów w doskonały Kwadrat, albo w Rektanguł, alias podługowaty Kwadrat uszykowanego, postawiona.
ACIES jest Szyk Wojska z wielu Szwadronów uformowany, dopiero opisanych, sigury pro libitu Hetmana, to triangularnej, to kwadratowej, to wielu węgielnej różniący się i liczbą ludzi, i formą. Tego Szyku Acies nazwanego części są Cornua, albo Rogi, ALE, to jest Skryjdła Lewe, Prawe. FRONS, albo Czoło, po Włosku Anty-Gvardia, TERGUM Tył,
Włosku Filo. Ten Glid ieden, iest Frontalis, albo Czołowy. Drvgi Bokowy. Manipulus iest Szwadron, z Włoskiego Skwadra, albo Sqwadrona, z Francuskie go Esquadren, w rzeczy samey, iest liczba Zołnierzow w doskonały Kwadrat, albo w Rektanguł, alias podługowaty Kwadrat uszykowanego, postawioná.
ACIES iest Szyk Woyska z wielu Szwadronow uformowany, dopiero opisanych, sigury pro libitu Hetmana, to triangularney, to kwadratowey, to wielu węgielney rozniący się y liczbą ludzi, y formą. Tego Szyku Acies nazwanego części są Cornua, albo Rogi, ALAE, to iest Skryydła Lewe, Prawe. FRONS, albo Czoło, po Włosku Anti-Gvardia, TERGUM Tył,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 341
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, na 10 części dzielona była: Które części zwano Manipulos, albo Roty; a te Manipuli, albo Roty dzieliły się na COHORTES, alias na Chorągwie, a z Chorągwi formowała się Legio, in Legione było Centurias, albo Sotców 60, Manipulos albo Rot 30, Cohortes 10.
MANIPULUS tedy albo Phalanx, vulgo Szwadron, z Włoskiego Squadrone, w Wojsku Rzymkim była pewna i znaczna dywizja Wojska, pod jednym znakiem i Komendą idąca, który znak był Siana Snopek na Kopii wysokiej, i stąd od Snopka tego, taż dywizja nazwana Minipulus a z pod tej dywizyj Ludzie Manipularos, tojest jednego znaku, oczym Owidiusz in Fastis,
, na 10 części dzielona była: Ktore części zwano Manipulos, álbo Roty; a te Manipuli, albo Roty dzieliły się ná COHORTES, alias na Chorągwie, a z Chorągwi formowała się Legio, in Legione było Centurias, albo Sotcow 60, Manipulos álbo Rot 30, Cohortes 10.
MANIPULUS tedy albo Phalanx, vulgo Szwadron, z Włoskiego Squadrone, w Woysku Rzymkim była pewna y znaczna diwizya Woyska, pod iednym znakiem y Kommendą idąca, ktory znak był Siana Snopek na Kopii wysokiey, y ztąd od Snopka tego, taż diwizya nazwana Minipulus a z pod tey diwizyi Ludzie Manipularos, toiest iednego znaku, oczym Owidiusz in Fastis,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 459
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Murus. Tacitus ją nazwał Numerum, a lepiej by Humerum. Paulus Diaconus Historyk Virtutes . Chorągiew w sobie zawiera Manipulos 3.
TURMA Poczet, imię mając od słowa terna, że Rżymianie olim na trzy Tribus albo Clases i Pokolenia byli podzieleni, z których po 10 Kawaleryj Romulus brał na Wojnę. TURMA tedy albo Szwadron służy Kawaleryj, CATERVA Pułk, Rota, termin Piechocie służący.
CASTRA niby Casta, Obóz, że u Rzymianów i Zonom w Obożye znajdować się nie godziło. Znaczy całe Wojsko na jakim obłokowane miejscu, a gdy idzie, zowie się EXERCITUS ab Exercitio, że tam się w męstwie i sztukach Wojennych eksercytują: inaczej tytułuje
Murus. Tacitus ią nazwał Numerum, a lepiey by Humerum. Paulus Diaconus Historyk Virtutes . Chorągiew w sobie zawiera Manipulos 3.
TURMA Poczet, imie maiąc od słowa terna, że Rżymianie olim na trzy Tribus albo Clases y Pokolenia byli podzieleni, z ktorych po 10 Kawaleryi Romulus brał na Woynę. TURMA tedy albo Szwadron służy Kawaleryi, CATERVA Pułk, Rota, termin Piechocie służący.
CASTRA niby Casta, Oboz, że u Rzymianow y Zonom w Obożie znaydowáć się nie godziło. Znaczy całe Woysko na iakim oblokowane miescu, a gdy idzie, zowie się EXERCITUS ab Exercitio, że tam się w męstwie y sztukach Woiennych exercytuią: inaczey tytułuie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 460
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
