im wielkim ratunkiem. Także Morzyska w żywocie.
Którym ciężkie/ srogie morzysko/ i gryzienie w żywocie/ abo w Macicy/ tego czasu bywa/ wina tego pić dawać dobrze. 6.
Jest szósty sposób z Dzięgielem wina przyprawowania: Wziąć korzenia Dzięgielowego drobno posiekanego cztery łoty/ P. Mar: włosków/ skorek z Tamaryszkowego drzewa albo z Wrześnie po cztery łoty/ korzenia Kaparowego/ Stonogowcu/ Fiołkowego korzenia po dwa łoty/ Cynamonu łot/ Gwoździków pół łota: To wszystko co nadrobniej pokrajać i z trzasczkami heblowanymi z Jesienowego/ albo z Leszczynowego drzewa/ w baryłkę ośm garncową wsypać/ i mosztem dobrym napełnić/ a dać mu wykisnąć. Do
im wielkim rátunkiem. Tákże Morzyská w żywoćie.
Ktorym ćiężkie/ srogie morzysko/ y gryźienie w żywoćie/ ábo w Máćicy/ tego czásu bywa/ winá tego pić dawáć dobrze. 6.
Iest szosty sposob z Dźięgielem winá przypráwowánia: Wźiąć korzeniá Dźięgielowego drobno pośiekánego cztery łoty/ P. Már: włoskow/ skorek z Támáryszkowe^o^ drzewá álbo z Wrześnie po cztery łoty/ korzenia Kápárowego/ Stonogowcu/ Fiołkowego korzeniá po dwá łoty/ Cynámonu łot/ Gwoźdźikow poł łotá: To wszystko co nadrobniey pokráiáć y z trzasczkámi heblowánymi z Ieśienowego/ álbo z Lesczynowego drzewá/ w báryłkę ośm gárncową wsypáć/ y mosztem dobrym nápełnić/ á dáć mu wykisnąć. Do
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 96
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ po wieczerzy na każdą noc pić. Toż też właśnie Suchoty leczy/ tego używając. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Płucom zranionym. Suchotom. Wątrobie.
Tejże mikstury/ z tych rzeczy pomienionych/ po dwanaście kropli przez dni dziewięć porządnie biorąc/ z wodką tegoż korzenia Miarzowego/ z Omanowego/ albo Tamaryszkowego/ albo z szałwiową/ wątroby zatwardzenie leczy/ i zamulenie jej otwiera. Ślezienie
Ślezienie nabrzmiałej i twardej/ jest ratunkiem/ bo ją scieńcza i odmiękcza/ a z zbytnich wilgotności ją wychędaża. Krew poleruje.
Krew zaplugawioną w ciele poleruje/ i subtylną czyni. Wzrok posila.
Wzrok słaby posila/ i bystry czyni.
/ po wieczerzy ná káżdą noc pić. Toż też właśnie Suchoty leczy/ tego vżywáiąc. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Płucom zránionym. Suchotom. Wątrobie.
Teyże mixtury/ z tych rzeczy pomienionych/ po dwánaśćie kropli przez dni dźiewięć porządnie biorąc/ z wodką tegoż korzeniá Miarzowego/ z Omanowego/ álbo Támáryszkoweg^o^/ álbo z száłwiową/ wątroby zátwárdzenie leczy/ y zámulenie iey otwiera. Sleźienie
Sleźienie nábrzmiáłey y twárdey/ iest rátunkiem/ bo ią zćieńcza y odmiękcza/ á z zbytnich wilgotnośći ią wychędaża. Krew poleruie.
Krew záplugáwioną w ćiele poleruie/ y subtylną czyni. Wzrok pośila.
Wzrok słáby pośila/ y bystry czyni.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 122
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z niego Piguły/ każdego poranku na czczo połknąć/ a Syropem z Jeleniego Języka popijać/ albo jeśli z strony wątroby zatkania/ syropem kwaskowatym/ który Syrupum acetosum, de radicibus, zowią. To przez cały tydzień czyniąc. Ślezienie zatwardziałej.
Zatwardziałość Śleziony zmiękcza: wziąwszy półtrzecia łota Amoniaku chędogiego/ Kaparowego drzewka liścia: wierzchołków Tamaryszkowych/ albo wrześnie/ po łocie każdego/ Saletry kwintę/ albo czwierć łota. To wszystko miałko utłuc/ wyjąwszy Amoniak/ potym naostatku przydać/ i poczynić Piguły z miodem kwaskowatym/ który Syrupum Mellis acetofi zowią/ a każdego poranku brać ich po ćwierci łota/ z tymże miodkiem kwaskowatym/ tak długo/ aż
z niego Piguły/ káżdego poránku ná czczo połknąć/ á Syropem z Ieleniego Ięzyká popiiáć/ álbo iesli z strony wątroby zátkania/ syropem kwáskowátym/ ktory Syrupum acetosum, de radicibus, zowią. To przez cáły tydźień czyniąc. Sleźienie zátwárdźiałey.
Zátwárdźiáłość Sleźiony zmiękcza: wźiąwszy połtrzećiá łotá Ammoniaku chędogiego/ Káppárowego drzewká liśćia: wierzchołkow Támáryszkowych/ álbo wrześnie/ po łoćie káżdego/ Saletry kwintę/ álbo ćzwierć łotá. To wszystko miáłko vtłuc/ wyiąwszy Ammoniak/ potym náostátku przydáć/ y poczynić Piguły z miodem kwáskowátym/ ktory Syrupum Mellis acetofi zowią/ á káżdego poránku bráć ich po czwierći łotá/ z tymże miodkiem kwáskowátym/ ták długo/ áż
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 217
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Taż maść abo plastr uśmierza boleść Śleziony. Item.
Amoniak/ Pieprz tłuczony/ Kądzidło także miałko utarte/ po równej części octem winnym zaczyniwszy mazać/ albo bok plastrować. Item.
Weźmi Amoniaku/ Bdelium/ Fig suchych mięsistych po dwu łoty/ Kwasu z dzieże/ albo naciasty łot/ Liścia Ruty świeżej/ Jagód Tamaryszkowych/ Saletry kopanej po ćwierci łota/ Armoniak i Naciaskę w occie rozczynić. Po tym inne rzeczy z tym umięszawszy/ na lewy bok plastrować. Item.
Doświadczony plastr na zatwardzenie i bolenie Śleziony: Wziąć Amoniaku/ wosku po ośmnaście łotów/ Cyprysowej Żywice/ Bdelium/ Gałbanu/ po cztery łoty/ Kadzidła białego/ Mirry
Táż máść ábo plastr vśmierza boleść Sleźiony. Item.
Ammoniak/ Pieprz tłuczony/ Kądźidło tákże miáłko vtarte/ po rowney częśći octem winnym záczyniwszy mázáć/ álbo bok plastrowáć. Item.
Weźmi Ammoniaku/ Bdelium/ Fig suchych mięśistych po dwu łoty/ Kwásu z dźieże/ álbo náciásty łot/ Liścia Ruty świeżey/ Iágod Támáryszkowych/ Sáletry kopáney po czwierći łotá/ Armoniak y Naćiaskę w occie rozczynić. Po tym ine rzeczy z tym vmięszawszy/ ná lewy bok plastrować. Item.
Doświadczony plastr ná zátwárdzenie y bolenie Sleźiony: Wźiąć Ammoniaku/ wosku po ośmnaśćie łotow/ Cyprysowey Zywice/ Bdelium/ Gáłbanu/ po cztery łoty/ Kádźidłá białego/ Mirrhy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 220
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
brać osobliwie Senesu i Rhabarbarum, dla mocniejszych więcej, daj taki trunek dwa razy w tydzień, potym krwi upuścić z Salwátelli albo hemoroidy otworzyć, jeżeli jaka skłonność natury jest do tego, potym miasto piwa niech chory pije dekokcją taką.
Weźmi Drzewa Salafras pokrajanego łotów ośm, Drzewa Sandału czerwonego, Drzewa jałowcowe- go, skorek Tamaryszkowych, każdego po cztery łoty, Korzenia Polipodij, Szparagowego, Kopru włoskiego, Podróżnikowego, każdego po garści, korzenia Tormentilli dwa łoty, Saletry czystej trzy łoty, skorek Pomorańczowych, kminu kramnego, Hanyżu po łocie, wszystko pokrajawszy, i przetłukszy namocz przez noc we czterech garcach wody nakrywszy, nazajutrz warz, w nakrytym garcu
bráć osobliwie Senesu y Rhabarbarum, dla mocnieyszych więcey, day táki trunek dwá rázy w tydźień, potym krwi upuśćić z Salwátelli álbo hemoroidy otworzyć, ieżeli iáka skłonność nátury iest do tego, potym miásto piwá niech chory piie dekokcyą táką.
Weźmi Drzewá Salafras pokráiánego łotow osm, Drzewá Sándału czerwonego, Drzewá iáłowcowe- go, skorek Támáryszkowych, káżdego po cztery łoty, Korzenia Polipodij, Szpárágowego, Kopru włoskiego, Podrożnikowego, kázdego po garśći, korzenia Tormentilli dwá łoty, Sáletry czystey trzy łoty, skorek Pomoráńczowych, kminu kramnego, Hányżu po łoćie, wszystko pokráiawszy, y przetłukszy námocz przez noc we czterech gárcách wody nákrywszy, názáiutrz warz, w nákrytym gárcu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 73
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
jest zażywanie Kawy, warząc wprzód w wodzie Kmin kramny i skorki Pomorańczowe, w tej wodzie Kawę gotować.
Item purganie też są bardzo pożyteczne na afekcje śledziony prócz pierwszego trunku, który że bardzo małą moc ma do purgowania, może co dać mocniejszego.
Item zażywanie Stali subtelno piłowanej służy dość dobrze na obstrukcje Śledziony także sól Tamaryszkowa w rosole niesłonym zażywana.
Item na śledzione. Weźmi gorzałki ile chcesz, namocz w niej Rzeżuchy, Jałowcu, Ruty, Piołynu, tej gorzałki zażywaj co poranek, osobliwie gdy wiatry kiszki rozpierają, co się pospolicie z przyczyny śledziony dzieje. Plaster osobliwy ba wszelkie ekefta śledziony.
WEźmii Tutiuniu zwyczajnego, na proch utartego trzy
iest záżywánie Káwy, wárząc wprzod w wodźie Kmin kramny y skorki Pomoráńczowe, w tey wodźie Káwę gotowáć.
Item purgánie tesz są bárdzo pożyteczne ná áfekkcye śledźiony procz pierwszego trunku, ktory że bárdzo máłą moc ma do purgowánia, może co dáć mocnieyszego.
Item záżywánie Stali subtelno piłowáney służy dość dobrze ná obstrukcye Sledźiony tákże sol Támáryszkowa w rosole niesłonym záżywána.
Item ná sledźione. Weźmi gorzałki ile chcesz, námocz w niey Rzeżuchy, Jáłowcu, Ruty, Piołynu, tey gorzałki záżyway co poránek, osobliwie gdy wiátry kiszki rozpieráią, co się pospolićie z przyczyny śledźiony dźieie. Plaster osobliwy ba wszelkie ekeftá śledziony.
WEźmii Tutiuniu zwyczáynego, ná proch utartego trzy
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 152
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
po którym pocie w tej pośćeli więcej nie sypiaj, luboć nie każdy pot zdrowie przynosi, jednak w tych czasiech jest użyteczny dobrze, też często ciepłą wodą dziąsła i usta wymywać, aby się jad mógł rozchodzić.
Napój który pot przywodzi w te czasy; wziąć korzenia Chiny trzy łoty, Gwajaku cztery łoty, skorek tamaryszkowych dwa łoty, korzenia dzięgielowego, pul łota, opilków subtelnych rogu jeleniego dwa łoty, jagód jałowcowych łot, to włozić w sslany statek, któryby mógł w się wziąć dwanaście funtów wody, nalać zdrojowej wody funtów ośm, dygerować całą noc w popiele ciepłym. Rano warzyć w kotle wody, wstawiwszy ten statek z tymi
po ktorym pocie w tey pośćeli więcey nie sypiay, luboć nie káżdy pot zdrowie przynośi, iednak w tych czáśiech iest użyteczny dobrze, też często ćiepłą wodą dźiąsła y usta wymywać, áby śię iad mogł rozchodźić.
Napoy ktory pot przywodźi w te czasy; wźiąć korzeniá Chiny trzy łoty, Gwaiaku cztyry łoty, skorek tamaryszkowych dwa łoty, korzeniá dźięgielowego, pul łota, opilkow subtelnych rogu ieleniego dwa łoty, iagod iałowcowych łot, to włoźić w sslány statek, ktoryby mogł w śię wźiąć dwánáśćie funtow wody, nálać zdroiowey wody funtow ośm, dygerowáć cáłą noc w popiele ciepłym. Rano wárzyć w kotle wody, wstawiwszy ten státek z tymi
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: Bv
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
