naszych, pilnie wszystkich o sekret prosi. Mód rożlicznych genealogia nie tylko jest mu wiadoma, ale gotów nawet powiedzieć dla jakiej przyczyny Księżna NN. wymyśliła żużmanty; Margrabina NN. podwyższyła czuby; Baronowa NN. przyczyniła fontaziów, lub wynalazła bluzgiery. Ledwie się rachować może towarzystwa naszego uczestnikiem, ten który dla słabości zbyt delikatnego temperamentu, rzadko nas pożądaną przytomnością swoją uszczęśliwia. Jest to duchowna osoba bez prewencyj, chciwości i fanatyzmu. Znając wielkość obowiązków świętego stanu swego, wstrzymał się od dzierzenia i pragnienia nawet Urzędów. Zycie spokojne trawi na rozmyślaniu przyszłej szczęśliwości, do której jedynie zmierza. Z ust jego wychodzące wyroki, najdzielniejszą nam są pobudką do cnoty
naszych, pilnie wszystkich o sekret prosi. Mod rożlicznych genealogia nie tylko iest mu wiadoma, ale gotow nawet powiedzieć dla iakiey przyczyny Xiężna NN. wymyśliła żużmanty; Margrabina NN. podwyższyła czuby; Baronowa NN. przyczyniła fontaziow, lub wynalazła bluzgiery. Ledwie się rachować może towarzystwa naszego uczestnikiem, ten ktory dla słabości zbyt delikatnego temperamentu, rzadko nas pożądaną przytomnością swoią uszczęsliwia. Iest to duchowna osoba bez prewencyi, chciwości y fanatyzmu. Znaiąc wielkość obowiązkow świętego stanu swego, wstrzymał się od dzierzenia y pragnienia nawet Urzędow. Zycie spokoyne trawi na rozmyślaniu przyszłey szczęśliwości, do ktorey iedynie zmierza. Z ust iego wychodzące wyroki, naydzielnieyszą nam są pobudką do cnoty
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 22
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
którzy się kalkulować sami z sobą nie chcieli, lub nie umieli. MONITOR Na R. P. 1772. Nro. XXV. dnia 25. Marca
quis enim bonus, aut face dignus Arcand, qualem Cereris vult alma Sacerdos Ulla aliena sibi credit mala? Juvenalis Sat. XV.
NAtura dobra, może być skutkiem temperamentu, może też być korzyścią uwag i chęci dobrze czynienia. Szczęśliwi tacy którym przyrodzenie ułatwiło drogę do cnoty, ale większej godni pochwały ci, którzy złe skłonności przezwyciężyć umieli. Żeby więc uczuć i poznać z kąd chęć dobrze czynienia w człowieku pochodzi, a przeto wiedzieć jakiego szacunku każdy w szczególności godzien jest; uwagi następujące do
ktorzy się kalkulować sami z sobą nie chcieli, lub nie umieli. MONITOR Na R. P. 1772. Nro. XXV. dnia 25. Marca
quis enim bonus, aut face dignus Arcand, qualem Cereris vult alma Sacerdos Ulla aliena sibi credit mala? Juvenalis Sat. XV.
NAtura dobra, może bydź skutkiem temperamentu, może też bydź korzyścią uwag y chęci dobrże czynienia. Szczęśliwi tacy ktorym przyrodzenie ułatwiło drogę do cnoty, ale większey godni pochwały ci, ktorzy złe skłonności przezwyciężyć umieli. Zeby więc uczuć y poznać z kąd chęć dobrze czynienia w człowieku pochodzi, á przeto wiedzieć iakiego szacunku każdy w szczegulności godzien iest; uwagi następuiące do
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 188
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
darów szczodrobliwości swojej, lub w ten czas gdy mu się wszystko dobrze powodzi, uprzejmość takową bardziej łatwej krwi cyrkulacyj, niżeli rządom umysłu przypisywać by się należało.
Ktokolwiek dobrodziejstwy szafować roztropnie wedle przepisów rozumu zwykł, daje poznać, iż nie z innych powodów, lecz z instynktu umysłu cnotliwego i prawie dobroczynnego czyni. Dobroczynni przez temperament; raczej słabemi i łatwemi, niżeli szczodrobliwemi nazywać się powinni, tacy bowiem nie zważają kogo bogacą, byleby tylko dawali; nie uważają co dają, byleby się pozbyli daru; nie uważają kiedy dają, kontenci że im dziękują. Tym sposobem miarkowana hojność gdy granic, gdy różnicy, gdy wyboru nie zna, marnotrawstwem
darow szczodrobliwości swoiey, lub w ten czas gdy mu się wszystko dobrze powodzi, uprzeymość takową bardziey łatwey krwi cyrkulacyi, niżeli rządom umysłu przypisywać by się należało.
Ktokolwiek dobrodzieystwy szafować rostropnie wedle przepisow rozumu zwykł, daie poznać, iż nie z innych powodow, lecz z instynktu umysłu cnotliwego y prawie dobroczynnego czyni. Dobroczynni przez temperament; raczey słabemi y łatwemi, niżeli szczodrobliwemi nazywać się powinni, tacy bowiem nie zważaią kogo bogacą, byleby tylko dawali; nie uważaią co daią, byleby się pozbyli daru; nie uważaią kiedy daią, kontenci że im dziękuią. Tym sposobem miarkowana hoyność gdy granic, gdy rożnicy, gdy wyboru nie zna, marnotrawstwem
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 191
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, a drudzy Presbyteriani, jedni od drugich tym tylko się różnią, iż pierwsi utrzymują dostojność Kościelną złączoną z powagą Królestwa, drudzy nie. Wszystkie inne sekty mogą się mieścić w tym Królestwie, i wolno im jakie chcą swoje obrządki sprawować, jednej tylko Religii Katolickiej Rzymskiej zabroniono. KARTA XI.
Anglicy, mówiąc co do temperamentu ich natury, są odważni, zdatni do wszystkiego: mają rozum otwarty, żywy, przenikający i najsposobniejszy do najsubtelniejszych umiejętności: rzemieślnicy z nich w jakiejkolwiek bądź robocie główni: czego dowodem jest wszystko to cokolwiek z ich fabryk nam się dostaje: humoru są pochmurnego, i melancholicy. Pospolity lud nigdzie nie jest tak skłonny do
, a drudzy Presbyteriani, iedni od drugich tym tylko się roznią, iż pierwsi utrzymuią dostoyność Kościelną złączoną z powagą Krolestwa, drudzy nie. Wszystkie inne sekty mogą się mieścić w tym Krolestwie, y wolno im iakie chcą swoie obrządki sprawować, iedney tylko Religii Katolickiey Rzymskiey zabroniono. KARTA XI.
Anglicy, mowiąc co do temperamentu ich natury, są odważni, zdatni do wszystkiego: maią rozum otwarty, żywy, przenikaiący y naysposobnieyszy do naysubtelnieyszych umieiętności: rzemieślnicy z nich w iakieykolwiek bądź robocie głowni: czego dowodem iest wszystko to cokolwiek z ich fabryk nam się dostaie: humoru są pochmurnego, y melancholicy. Pospolity lud nigdzie nie iest tak skłonny do
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 79
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
południowych stronach, i przeto od jego imienia cała ta część ziemi nazywa się Ameryką. P. Pod jakim powietrzem ta część ziemi zostaje, jak się rządziła przedtym, jak teraz? Jakiej są Religii Obywatele jej, i jakich obyczajów? O. Ameryka co do powietrza, jako się pod wszystkiemi Zonami rozciąga tak rozmaitemu podlega temperamentowi powietrza: są w niej kraje pod zbytecznym upałem leżące, są zimne najwięcej jednak pod ślicznie utemperowanym zostające niebem. Grunt wszędzie prawie urodzajny: cokolwiek z nasion Europejskich zasiewają w Ameryce, udaje się bardzo dobrze: ta część ziemi rodzi nieprzebraną moc ziół lekarskich, i owoców, obfituje w cukier, kafę, kruszce, złote
południowych stronach, y przeto od iego imienia cała ta część ziemi nazywa się Ameryką. P. Pod iakim powietrzem ta część ziemi zostaie, iak się rządziła przedtym, iak teraz? Iakiey są Religii Obywatele iey, y iakich obyczaiow? O. Ameryka co do powietrza, iako się pod wszystkiemi Zonami rozciąga tak rozmaitemu podlega temperamentowi powietrza: są w niej kraie pod zbytecznym upałem leżące, są zimne naywięcey iednak pod ślicznie utemperowanym zostayące niebem. Grunt wszędzie prawie urodzayny: cokolwiek z nasion Europeyskich zasiewaią w Ameryce, udaie się bardzo dobrze: ta część ziemi rodzi nieprzebraną moc zioł lekarskich, y owocow, obfituie w cukier, kaffę, kruszce, złote
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 243
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
humanis, tametsi cum maxima justitia conjunctum, ut dubitationem et controversiam non recipiat. Occurrunt quaestiones inexplicabiles, facta dubia et obscura, testimonia varia et pugnantia. Simanca, De Republica, lib. 7, c. 12. Subjecit Deus mundum disputationi hominum.
Z drugiej zaś strony ludzie z przyrodzenia swego i w różności czy temperamentów, czy rozumów, czy własnych ich inklinacyj, jednych drugim przeciwnych, czy z edukacji i prewencji, osobliwie zaś z własnego interesu i prywatnego dobra tak są różnych między sobą zdań, woli i opinij, żeby to był niepojęty cud,
gdyby zawsze a zawsze w wielkiej liczbie na jedno się zgodzili. Nie o wielkiego ludzi
humanis, tametsi cum maxima justitia conjunctum, ut dubitationem et controversiam non recipiat. Occurrunt quaestiones inexplicabiles, facta dubia et obscura, testimonia varia et pugnantia. Simanca, De Republica, lib. 7, c. 12. Subjecit Deus mundum disputationi hominum.
Z drugiej zaś strony ludzie z przyrodzenia swego i w różności czy temperamentów, czy rozumów, czy własnych ich inklinacyj, jednych drugim przeciwnych, czy z edukacyi i prewencyi, osobliwie zaś z własnego interessu i prywatnego dobra tak są różnych między sobą zdań, woli i opinij, żeby to był niepojęty cud,
gdyby zawsze a zawsze w wielkiej liczbie na jedno się zgodzili. Nie o wielkiego ludzi
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 195
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
LIST DOKTÓRSKI I ANATOMICZNY o CHOROBIE OD LAT CZTERNASTU DO DOSKONAŁYCH MEDYCYNY NAUCZYCIELÓW. ROKU P. 1770. FILOZOFII I MEDYCYNY NAUCZYCIELOM STEFAN BISI MEDYCYNY DOKTÓR ZDROWIA JAK NAJWIĘKSZEGO
I. W IP. N. N. mający lat około czterdziestu, wzrostu wysokiego, składu ciała suchego, temperamentu melancholiczno-cholerycznego, d. 6. Lipca wezwał mię do siebie; którego zastałem mającego febrę od 7. niedziel na czas przestawającą nieregularną, złączoną z wielkim bólem w lewym boku między czwartym, i piątym żebrem blisko kości mostkowej: twarz i wszystkie ciało było koloru ciemnożołtego, na języku zaś materia żółtawa:
LIST DOKTORSKI Y ANATOMICZNY o CHOROBIE OD LAT CZTERNASTU DO DOSKONAŁYCH MEDYCYNY NAUCZYCIELOW. ROKU P. 1770. FILOZOFII Y MEDYCYNY NAUCZYCIELOM STEFAN BISI MEDYCYNY DOKTOR ZDROWIA JAK NAYWIĘKSZEGO
I. W JP. N. N. maiący lat około czterdziestu, wzrostu wysokiego, składu ciała suchego, temperamentu melancholiczno-cholerycznego, d. 6. Lipca wezwał mię do siebie; ktorego zastałem maiącego febrę od 7. niedziel na czas przestawaiącą nieregularną, złączoną z wielkim bolem w lewym boku między czwartym, y piątym żebrem blisko kości mostkowey: twarz y wszystkie ciało było koloru ciemnożołtego, na ięzyku zaś materya żołtawa:
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 1
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
8bra. P.S.
I. W opisaniu choroby, mniemam żeście uważali, iż chory codzień czerstwiejszym się stawał, większy miał apetyt (i jadłbybył daleko więcej gdyby żyły urynnej dolegliwości nie były przeszkodą) tudzież że po przeczyszczeniu krwi merkuriuszem, nadzieja była przywrócenia zdrowia.
II. O uporze, i cholerycznym temperamencie chorego namieniłem wyżej, który szarlatanów, i mniemanych Lekarzów radząc się, mimo mnie, im wierzył, z tych jeden twierdził, że on ma suchoty plucne, wrzód na wątrobie, drugi że wrzód martwy na błonie kiszkowej (mesenterium) każdy z nich swoje radził lekarstwa, wszyscy ganili kuracją, laksacje i od obstrukcyj
8bra. P.S.
I. W opisaniu choroby, mniemam żeście uważali, iż chory codzień czerstwieyszym się stawał, większy miał apetyt (y iadłbybył daleko więcey gdyby żyły urynney dolegliwości nie były przeszkodą) tudzież że po przeczyszczeniu krwi merkuryuszem, nadzieia była przywrocenia zdrowia.
II. O uporze, y cholerycznym temperamencie chorego namieniłem wyżey, ktory szarlatanow, y mniemanych Lekarzow radząc się, mimo mnie, im wierzył, z tych ieden twierdził, że on ma suchoty plucne, wrzod na wątrobie, drugi że wrzod martwy na błonie kiszkowey (mesenterium) każdy z nich swoie radził lekarstwa, wszyscy ganili kuracyą, laxacye y od obstrukcyi
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 15
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Moribus antiquis; ziczyć dobrego porządku, tam, gdzie to przysłowie za nieomylne uchodzi; że Polska nierządem stoi; Zgoła najlepsże do ratunku sposoby stają się daremne, tam, gdzie kto w własnej nawet zgubie, wolności swoję zakłada; Summa libertas etiam perire volentibus.
Posźliśmy na owego chorego, który dufając mocy natury, i temperamentu swego nie uważa śmiertelnej choroby, która mu śmiercią grozi; brzydzi się tym, co go uzdrowić może, dla wstrętu który ma do przykrych smakowi lekarstw: Postępujemy sobie, jak zwycżajnie Heretycy, którzy choć po długich kontrowersjach przekonani o błędach swoich, nie mniej w nich przestają; inszej na ostatek nie mając racyj po sobie
Moribus antiquis; źyczyć dobrego porządku, tam, gdzie to przysłowie za nieomylne uchodźi; źe Polská nierządem stoi; Zgoła naylepsźe do ratunku sposoby staią się daremne, tam, gdźie kto w własney nawet zgubie, wolnośći swoię zakłada; Summa libertas etiam perire volentibus.
Posźliśmy na owego chorego, ktory dufaiąc mocy natury, y temperamentu swego nie uwaźa smiertelney choroby, ktora mu smierćią groźi; brzydźi się tym, co go uzdrowić moźe, dla wstrętu ktory ma do przykrych smakowi lekarstw: Postępuiemy sobie, iak zwycźaynie Heretycy, ktorzy choć po długich kontrowersyach przekonani o błędach swoich, nie mniey w nich przestaią; inszey na ostatek nie maiąc racyi po sobie
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 2
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Tyranem naszym; Nasz status gubernij tak confusus jako jest, nigdy temu nieporadzi sine periculo własnej swojej zgu- by; Druga, jeżeli się trafi è converso Pan z wszelkiemi Cnotami, tenże status confusus gubernij, tamuje najlepsze Jego intencje, których ullatenùs nie może uczynić usum salutarem, tak jako choremu, którego natura i temperament tak zepsowany, że najlepsze lekarstwa mu sźkodzą i w truciznę się obracają.
Trzeba za tym ten temperament, że tak rzekę Rzeczypospolitej z gruntu naprawić; a na ten czas snadniej będzie uleczyć symptomata które na nią przypaść mogą; Przy takim mocnym temperamencie król zły nam nie zaszkodzi, jeżeli pamiętać będziemy na to, co pewny
Tyranem naszym; Nasz status gubernij tak confusus iako iest, nigdy temu nieporadźi sine periculo własney swoiey zgu- by; Druga, ieźeli śię trafi è converso Pan z wszelkiemi Cnotami, tenźe status confusus gubernij, tamuie naylepsze Iego intencye, ktorych ullatenùs nie moźe uczynić usum salutarem, tak iako choremu, ktorego natura y temperament tak zepsowany, źe naylepsze lekarstwa mu sźkodzą y w trućiznę śię obracaią.
Trzeba za tym ten temperament, źe tak rzekę Rzeczypospolitey z gruntu naprawić; á na ten czas snadniey będźie uleczyć symptomata ktore na nię przypaść mogą; Przy takim mocnym temperamenćie krol zły nam nie zaszkodźi, ieźeli pamiętać będźiemy na to, co pewny
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 30
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
