dobrze. Żołądku
Żołądek zaziębiony rozgrzewa.
Tenże z flegmy wychędaża/ wyciera/ posila/ i utwierdza/ tym sposobem: Wziąć ziela Tatarskiego/ Gałganu/ Cynamonu/ każdego po ćwierci łota/ jeśli tylko na raz/ a to w winie Piołynkowym warzyć/ i na czczo pić. Albo Siekankę zniego i z Pieprzu ukrążać/ a po pułtory quinty na noc brać/ i winem popić dobrym. Trzewom
Trzewa zaziębione tak jucha rozgrzewa/ używając jej trunkiem. Toż
Wietrzności około Śleziony zawarte rozpędza. Mesua. Paraliżu.
Językowi Paraliżem naruszonemu/ i ciężko mówiącemu/ jest wielkim ratunkiem/ często ciepło jego juchą płocząc i gargatyzując. Także ją też
dobrze. Zołądku
Zołądek záźiębiony rozgrzewa.
Tenże z flágmy wychędaża/ wyćiera/ posila/ y vtwierdza/ tym sposobem: Wźiąć źiela Tátárskiego/ Gáłgánu/ Cynámonu/ káżdego po czwierći łotá/ iesli tylko ná raz/ á to w winie Piołynkowym wárzyć/ y ná czczo pić. Albo Siekankę zniego y z Pieprzu vkrążáć/ á po pułtory quinty ná noc bráć/ y winem popić dobrym. Trzewom
Trzewá zaźiębione ták iuchá rozgrzewa/ vżywáiąc iey trunkiem. Toż
Wietrznośći około Sleźiony záwárte rospądza. Mesua. Páráliżu.
Ięzykowi Páráliżem náruszonemu/ y ćięszko mowiącemu/ iest wielkim rátunkiem/ często ćiepło iego iuchą płocząc y gárgátyzuiąc. Tákże ią też
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 20
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ zbytnie płynącym/ jest lekarstwem/ także go używając. Konfekt z listeczków Panny Mariej Rożyczki. Conserua.
Wziąć co namłodszych listków/ na Wiosnę z ziemie puszczających się/ póki w kłącze nie wyroście/ któregokolwiek z tych dwu/ bądź więtszego/ albo mniejszego: A chocia i obojga/ ile się zda i podoba/ ukrążać je co nadrobniej/ potym Cukru chędogiego białego we troj nasób przydać/ i wespół utłuc w Moździerzu/ a w szklane naczynie włożyć/ i na śłońce wystawić/ albo w piec po pieczywie. Skutki tego Konfektu.
Do tego wszystkiego służy/ z wielkim ratunkiem/ do czego Syrop/ używając go przynamniej trzy kroć na dzień
/ zbytnie płynącym/ iest lekárstwem/ tákże go vżywáiąc. Konfekt z listeczkow Pánny Máryey Rożyczki. Conserua.
Wźiąć co namłodszych listkow/ ná Wiosnę z źiemie pusczáiących sie/ poki w kłącze nie wyrośćie/ ktoregokolwiek z tych dwu/ bądź więtszego/ álbo mnieyszego: A choćia y oboygá/ ile sie zda y podoba/ vkrążáć ie co nadrobniey/ potym Cukru chędogiego biáłego we troy násob przydáć/ y wespoł vtłuc w Moźdżierzu/ á w skláne naczynie włożyć/ y ná śłońce wystáwić/ álbo w piec po pieczywie. Skutki tego Konfektu.
Do tego wszystkiego służy/ z wielkim rátunkiem/ do czego Syrop/ vżywáiąc go przynamniey trzy kroć ná dźień
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 84
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
leśnego/ ziela/ Celidoniej mniejszej z listkami/ albo kwiatu mniejszego/ białej Szanty/ Pięciorniku/ Ćwikły czerwonej/ po garści. Muscu czerwono kwitnącego/ Gruszczyczki biało kwitnącej/ po pułtory garści. Kwiecia z Głogu/ Podeźrału/ po pół garści: korzenia Celidoniej/ albo Jaskolczego ziela/ dwa łoty. To wszystko co nadrobniej ukrążać/ pomieszać/ i na poły rozdzielić. Do jednej części przydać białego Cukru z ośm łotów/ na to trzy kwarty wina/ abo piwa nalać/ co nalepiej w flaszy cynowej zaszrubować/ albo w konwi zaszpontować i zalepić/ a przez pięć godzin w kotle ukropu wrzącego warzyć/ a rannemu rano/ i na noc/
leśnego/ źiela/ Celidoniey mnieyszey z listkámi/ álbo kwiátu mnieyszego/ białey Szánty/ Pięćiorniku/ Cwikły czerwoney/ po gárśći. Muscu czerwono kwitnącego/ Grusczyczki biało kwitnącey/ po pułtory gárśći. Kwiećia z Głogu/ Podeźráłu/ po puł gárśći: korzenia Celidoniey/ álbo Iáskolczego źiela/ dwá łoty. To wszystko co nadrobniey vkrążáć/ pomieszáć/ y ná poły rozdźielić. Do iedney częśći przydáć białego Cukru z ośm łotow/ ná to trzy kwarty winá/ ábo piwá nálać/ co nalepiey w flászy cynowey zászrubowáć/ álbo w konwi zaszpontowáć y zálepić/ á przez pięć godźin w kotle vkropu wrzącego wárzyć/ á ránnemu ráno/ y ná noc/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 276
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
abo gnoju puszczać niemoże/ sztukę słonina palec wzdłuż/ a wzmięsz także na palec wielki ukroić i posypać ją z Rzepiku miałko utartym prochem i wetknąć mu w zad. Czyrwiu końskiemu
Czerwiu końskiemu prochu z ziela i z korzenia Rzepikowego cztery łoty w ciepłej wodzie rozmieszać/ i w gardło mu wlać. Też samo ziele drobno ukrążać/ a w obroku mu dawać. Oczom krwią zaciekłym z uderzenia
Oczom krwią zaciekłym z uderzenia/ Rzepikowe liście napoły z Marzymiętką utłuc/ białkiem jaja świeżego rozpuścić/ a na oko krwią zaszłę plastrem przyłożyć. W oczach wrzody i Fistuły goi
Fistułę w oczach zawiera i goi/ Rzepiku/ i Ruty ogródnej liścia po garści
ábo gnoiu pusczáć niemoże/ sztukę słoniná pálec wzdłuż/ á wzmięsz tákże ná pálec wielki vkroić y posypáć ią z Rzepiku miáłko vtártjm prochem y wetknąć mu w zad. Czyrwiu końskiemu
Czerwiu końskiemu prochu z źiela y z korzenia Rzepikowego cztery łoty w ćiepłey wodźie rozmieszáć/ y w gárdło mu wlać. Też sámo źiele drobno vkrążáć/ á w obroku mu dáwáć. Oczom krwią záćiekłym z vderzenia
Oczom krwią záćiekłym z vderzenia/ Rzepikowe liśćie nápoły z Márzymiętką vtłuc/ białkiem iáiá świeżego rospuśćić/ á ná oko krwią zászłę plastrem przyłożyć. W oczách wrzody y Fistuły goi
Fistułę w oczách záwiera y goi/ Rzepiku/ y Ruty ogrodney liśćia po gárści
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 277
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
