/ a jako chcą niektórzy chłodnego. Stwierdza i zawściąga swą cierpkością/ Fuchs. ściencza/ utwierdza/ rozprawnie i rozgania Matiol. Moc i skutki. Czerwonce.
Czerwoną niemoc i inne biegunki zastanowia/ korzenie jego warząc/ a juchę jego pijąc. Albo z wodą proch korzenia jego dając po pół łota pić. Fuchs. Upławom
Upławy Białogłowskie zawściąga/ także go przerzeczonym sposobem używając. Toż czyni sok z korzenia jego. Toku.
Krew skądkolwiek płynącą zawiściąga pijąc go/ albo jakimkolwiek inym sposobem używany. Twerdzą niektórzy/ że toż czyni nosząc go na gołym ciele. Mózgu Żyłom suchym.
Mózgu i
Żył suchych wszelakim niedostatkom jest użyteczny. Mat
/ á iáko chcą niektorzy chłodnego. Stwierdza y záwśćiąga swą cierpkośćią/ Fuchs. śćiencza/ vtwierdza/ rozprawnie y rozgania Matthiol. Moc y skutki. Czerwonce.
Czerwoną niemoc y ine biegunki zástánowia/ korzenie iego wárząc/ á iuchę iego piiąc. Albo z wodą proch korzenia iego dáiąc po puł łotá pić. Fuchs. Vpławom
Vpłáwy Białogłowskie záwśćiąga/ tákże go przerzeczonym sposobem vżywáiąc. Toż czyni sok z korzenia iego. Toku.
Kreẃ zkądkolwiek płynącą záwiśćiąga piiąc go/ álbo iákimkolwiek inym sposobem vżywány. Twerdzą niektorzy/ że toż czyni nosząc go ná gołym ćiele. Mozgu Zyłom suchym.
Mozgu y
Zył suchych wszelákim niedostátkom iest vżyteczny. Matth
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 16
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a jako chcą niektórzy chłodnego. Stwierdza i zawściąga swą cierpkością/ Fuchs. ściencza/ utwierdza/ rozprawnie i rozgania Matiol. Moc i skutki. Czerwonce.
Czerwoną niemoc i inne biegunki zastanowia/ korzenie jego warząc/ a juchę jego pijąc. Albo z wodą proch korzenia jego dając po pół łota pić. Fuchs. Upławom
Upławy Białogłowskie zawściąga/ także go przerzeczonym sposobem używając. Toż czyni sok z korzenia jego. Toku.
Krew skądkolwiek płynącą zawiściąga pijąc go/ albo jakimkolwiek inym sposobem używany. Twerdzą niektórzy/ że toż czyni nosząc go na gołym ciele. Mózgu Żyłom suchym.
Mózgu i
Żył suchych wszelakim niedostatkom jest użyteczny. Mat.
á iáko chcą niektorzy chłodnego. Stwierdza y záwśćiąga swą cierpkośćią/ Fuchs. śćiencza/ vtwierdza/ rozprawnie y rozgania Matthiol. Moc y skutki. Czerwonce.
Czerwoną niemoc y ine biegunki zástánowia/ korzenie iego wárząc/ á iuchę iego piiąc. Albo z wodą proch korzenia iego dáiąc po puł łotá pić. Fuchs. Vpławom
Vpłáwy Białogłowskie záwśćiąga/ tákże go przerzeczonym sposobem vżywáiąc. Toż czyni sok z korzenia iego. Toku.
Kreẃ zkądkolwiek płynącą záwiśćiąga piiąc go/ álbo iákimkolwiek inym sposobem vżywány. Twerdzą niektorzy/ że toż czyni nosząc go ná gołym ćiele. Mozgu Zyłom suchym.
Mozgu y
Zył suchych wszelákim niedostátkom iest vżyteczny. Matth.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 16
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
trawi Wodka z Oleśniku.
Acz nie jest wodka z Oleśniku w obecnym i pospolitym używaniu/ jednak jest i być może wielkim i kosztownym ratunkiem zdrowiu ludzkiemu. Ta ma być w Kwietniu z Balneum Marys dystilowana/ biorąc korzenie/ liście/ kwiecie/ i z nasieniem napoły dojźrzałym. A potym ją na Słońcu wysonować.
Upławy Panim białe zastanawia i leczy/ długi czas jej używając po trzy listy z winem/ rano i na noc.
Żołądkowi.
Wątrobie.
Nyrkom.
Pęcherzowi.
Przechodom moczu zamulonym i zaspanym jest osobliwym lekarstwem/ otwierając i wychędażając je.
Puchlinę z ciała wywodzi.
Żółtej niemocy jest lekarstwem.
Kolice i w Kiszkach morzeniu.
Macicznym
trawi Wodká z Oleśniku.
Acz nie iest wodká z Oleśniku w obecnym y pospolitym vżywániu/ iednák iest y być może wielkim y kosztownym rátunkiem zdrowiu ludzkiemu. Tá ma być w Kwietniu z Balneum Maris distilowána/ biorąc korzenie/ liśćie/ kwiećie/ y z naśieniem nápoły doyźrzáłym. A potym ią na Słońcu wysonować.
Vpłáwy Pánim białe zástánawia y leczy/ długi czás iey vżywáiąc po trzy listy z winem/ ráno y ná noc.
Zołądkowi.
Wątrobie.
Nyrkom.
Pęchyrzowi.
Przechodom moczu zámulonym y záspánym iest osobliwym lekárstwem/ otwieráiąc y wychędażáiąc ie.
Puchlinę z ciáłá wywodźi.
Zołtey niemocy iest lekárstwem.
Kolice y w Kiszkách morzeniu.
Máćicznym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 25
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest wielkim ratunkiem. Kamień u Męchyrzu.
W Męchyrzu trzy/ warzonego wodę pijąc/ albo go z prochem i z wodą Pietruszczaną/ albo z Opichowa używając. Też z juchą nasienia Opichowego/ albo Pietruszczanego dawać go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zastanawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną pijąc. (Plinius.) Upławom białym.
Tym sposobem używane/ upławy białe Paniom zawściaga. (Plin:)
Macice zaziębieniu u zawarciu/ barzo użyteczny/ kąpaniem naparzając ją. Także Pary w otwór łona puszczaniem i plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się
iest wielkim rátunkiem. Kámień v Męchyrzu.
W Męchyrzu trzy/ wárzonego wodę piiąc/ álbo go z prochem y z wodą Pietrusczáną/ álbo z Opichowa vżjwáiąc. Też z iuchą naśienia Opichowego/ álbo Pietrusczanego dawáć go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zástánawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną piiąc. (Plinius.) Vpłáwom białym.
Tym sposobem vżywáne/ vpłáwy białe Pániom záwsćiaga. (Plin:)
Mácice záźiębieniu u záwárćiu/ bárzo vżyteczny/ kąpániem náparzáiąc ią. Tákże Páry w otwor łoná pusczániem y plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
W Męchyrzu trzy/ warzonego wodę pijąc/ albo go z prochem i z wodą Pietruszczaną/ albo z Opichowa używając. Też z juchą nasienia Opichowego/ albo Pietruszczanego dawać go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zastanawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną pijąc. (Plinius.) Upławom białym.
Tym sposobem używane/ upławy białe Paniom zawściaga. (Plin:)
Macice zaziębieniu u zawarciu/ barzo użyteczny/ kąpaniem naparzając ją. Także Pary w otwór łona puszczaniem i plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie chcącym.
Wrzody/ które dla
.
W Męchyrzu trzy/ wárzonego wodę piiąc/ álbo go z prochem y z wodą Pietrusczáną/ álbo z Opichowa vżjwáiąc. Też z iuchą naśienia Opichowego/ álbo Pietrusczanego dawáć go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zástánawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną piiąc. (Plinius.) Vpłáwom białym.
Tym sposobem vżywáne/ vpłáwy białe Pániom záwsćiaga. (Plin:)
Mácice záźiębieniu u záwárćiu/ bárzo vżyteczny/ kąpániem náparzáiąc ią. Tákże Páry w otwor łoná pusczániem y plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie chcącym.
Wrzody/ ktore dla
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Zimnym wietrznościom barzo użyteczny/ pijąc i naparzając nim. Mocz nad przyrodzenie zatrzymany/ albo z ciężkością puszczany/ potężnie pędzi/ w wodzie warzony/ a trunkiem używany/ a zwłaszcza korzenie jego. (Dioscorydes) (Gal:) Moczu ciężkiemu Biegunkom.
Biegunki zastanawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Upławom białym albo rumiennym/ także ropistym.
Upławy białogłowskie tak białe/ jako rumienne i ropiste/ bądź warząc go i pijąc/ bądź prochu jego w trunku używając: także się też w nim naparzając i kąpiąc/ zastanawia. Kordiace Gryzieniu w Żołądku
Kordiacznym/ i
Gryzienie w żołądku mającym pić go dobrze z zimną wodą. (
. Zimnym wietrznośćiom bárzo vżyteczny/ piiąc y náparzáiąc nim. Mocz nád przyrodzenie zátrzymány/ álbo z ćięszkośćią pusczány/ potężnie pędźi/ w wodźie wárzony/ á trunkiem vżywány/ á zwłasczá korzenie iego. (Dioscorides) (Gal:) Moczu ćiężkiemu Biegunkom.
Biegunki zástánawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Vpłáwom białym álbo rumiennym/ tákże ropistym.
Vpłáwy białogłowskie ták białe/ iáko rumienne y ropiste/ bądź wárząc go y piiąc/ bądź prochu iego w trunku vżywáiąc: tákże sie też w nim náparzáiąc y kąpiąc/ zástánáwia. Kordiáce Gryźieniu w Zołądku
Kordyácznym/ y
Gryźienie w żołądku máiącym pić go dobrze z źimną wodą. (
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
naparzając nim. Mocz nad przyrodzenie zatrzymany/ albo z ciężkością puszczany/ potężnie pędzi/ w wodzie warzony/ a trunkiem używany/ a zwłaszcza korzenie jego. (Dioscorydes) (Gal:) Moczu ciężkiemu Biegunkom.
Biegunki zastanawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Upławom białym albo rumiennym/ także ropistym.
Upławy białogłowskie tak białe/ jako rumienne i ropiste/ bądź warząc go i pijąc/ bądź prochu jego w trunku używając: także się też w nim naparzając i kąpiąc/ zastanawia. Kordiace Gryzieniu w Żołądku
Kordiacznym/ i
Gryzienie w żołądku mającym pić go dobrze z zimną wodą. (Gal:) Opuszeniu.
Opuszeniu żywota z
náparzáiąc nim. Mocz nád przyrodzenie zátrzymány/ álbo z ćięszkośćią pusczány/ potężnie pędźi/ w wodźie wárzony/ á trunkiem vżywány/ á zwłasczá korzenie iego. (Dioscorides) (Gal:) Moczu ćiężkiemu Biegunkom.
Biegunki zástánawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Vpłáwom białym álbo rumiennym/ tákże ropistym.
Vpłáwy białogłowskie ták białe/ iáko rumienne y ropiste/ bądź wárząc go y piiąc/ bądź prochu iego w trunku vżywáiąc: tákże sie też w nim náparzáiąc y kąpiąc/ zástánáwia. Kordiáce Gryźieniu w Zołądku
Kordyácznym/ y
Gryźienie w żołądku máiącym pić go dobrze z źimną wodą. (Gal:) Opuszeniu.
Opuszeniu żywotá z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Zapalonej jest ochłoda.
Nabrzmiałej tymże sposobem jest lekarstwem/ i ratunkiem osobliwym.
Także Ślezienie.
Częstemu opuszeniu Żołądka użyteczny/ z wodą piołynu warzonego pijąc. Puchlinie
Puchlinę z ciała wywodzi/ inym ziołom do tego służącym/ przydany. Duran) Morzyskom.
W żywocie morzysko układa/ w winie warzona/ i trunkiem używana. Upławom.
Upławy białogłowskie zawściąga/ tymże sposobem używana. (Durand:) Nyrkom.
Nyrkom zamulonym i oziębionym. Męchyrzowi.
Męchyrzowi zatkanego i zaziębienionemu Jadowitemu ukąszeniu.
Jadowitemu ukąszeniu/ bądź od człowieka/ bądź od bestii/ także z winem go pić dobrze. Do lekarstw.
Do lekarstw odmiękczających zwirzchownych/ i do trunków.
Zapaloney iest ochłodá.
Nábrzmiáłey tymże sposobem iest lekárstwem/ y rátunkiem osobliwym.
Tákże Sleźienie.
Częstemu opuszeniu Zołądká vżyteczny/ z wodą piołynu wárzonego pijąc. Puchlinie
Puchlinę z ćiáłá wywodźi/ inym źiołom do teg^o^ służącym/ przydány. Duran) Morzyskom.
W żywoćie morzysko vkłáda/ w winie wárzona/ y trunkiem vżywána. Vpłáwom.
Vpłáwy białogłowskie záwśćiąga/ tymże sposobem vżywána. (Durand:) Nyrkom.
Nyrkom zámulonym y oźiębionym. Męchyrzowi.
Męchyrzowi zátkáne^o^ y záźiębienionemu Iádowitemu vkąszeniu.
Iádowitemu vkąszeniu/ bądź od człowieká/ bądź od bestyey/ tákże z winem go pić dobrze. Do lekarstw.
Do lekarstw odmiękczáiących zwirzchownych/ y do trunkow.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 36
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ochłoda.
Nabrzmiałej tymże sposobem jest lekarstwem/ i ratunkiem osobliwym.
Także Ślezienie.
Częstemu opuszeniu Żołądka użyteczny/ z wodą piołynu warzonego pijąc. Puchlinie
Puchlinę z ciała wywodzi/ inym ziołom do tego służącym/ przydany. Duran) Morzyskom.
W żywocie morzysko układa/ w winie warzona/ i trunkiem używana. Upławom.
Upławy białogłowskie zawściąga/ tymże sposobem używana. (Durand:) Nyrkom.
Nyrkom zamulonym i oziębionym. Męchyrzowi.
Męchyrzowi zatkanego i zaziębienionemu Jadowitemu ukąszeniu.
Jadowitemu ukąszeniu/ bądź od człowieka/ bądź od bestii/ także z winem go pić dobrze. Do lekarstw.
Do lekarstw odmiękczających zwirzchownych/ i do trunków. Także.
ochłodá.
Nábrzmiáłey tymże sposobem iest lekárstwem/ y rátunkiem osobliwym.
Tákże Sleźienie.
Częstemu opuszeniu Zołądká vżyteczny/ z wodą piołynu wárzonego pijąc. Puchlinie
Puchlinę z ćiáłá wywodźi/ inym źiołom do teg^o^ służącym/ przydány. Duran) Morzyskom.
W żywoćie morzysko vkłáda/ w winie wárzona/ y trunkiem vżywána. Vpłáwom.
Vpłáwy białogłowskie záwśćiąga/ tymże sposobem vżywána. (Durand:) Nyrkom.
Nyrkom zámulonym y oźiębionym. Męchyrzowi.
Męchyrzowi zátkáne^o^ y záźiębienionemu Iádowitemu vkąszeniu.
Iádowitemu vkąszeniu/ bądź od człowieká/ bądź od bestyey/ tákże z winem go pić dobrze. Do lekarstw.
Do lekarstw odmiękczáiących zwirzchownych/ y do trunkow. Tákże.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 36
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wodkę z korzenia Biedrzeńcowego dystylowaną/ poranu i na noc/ po kwaterce na raz/ abo po połowicy/ przydawszy trochę Szafranu i Cukru. Poty obfite czyni
Poty obficie wzbudza/ wywodząc nimi wilgotności w ciele zagniłę. Ciepłu przyrodzonemu.
Ciepło przyrodzone wzbudza i pokrzepia/ w którym zdrowie nasze należy. (Tabe.) upławom
Upławy białe Paniom leczy/ z zaziębienia znacznego Macice. smazom na twarzy.
Krosty po twarzy/ z zmazy wszelakie.
Wrzedzienice po licu. Węgrowatości. Piegom.
Węgrowatości.
Piegi na twarzy/ namazując tego korzenia Sokiem/ i rano wodką jego omywając. Wzrok słaby posila
Wzrok słaby posila i ostrzy/ taż wodka z
Wodkę z korzenia Biedrzeńcowego dystyllowáną/ poránu y ná noc/ po kwaterce ná raz/ ábo po połowicy/ przydawszy trochę Száfránu y Cukru. Poty obfite czyni
Poty obfićie wzbudza/ wywodząc nimi wilgotnośći w ćiele zágniłę. Ciepłu przyrodzonemu.
Ciepło przyrodzone wzbudza y pokrzepia/ w ktorym zdrowie násze należy. (Tabe.) vpłáwom
Vpłáwy białe Pániom leczy/ z záźiębienia znácznego Máćice. smázom ná twarzy.
Krosty po twarzy/ z zmázy wszelákie.
Wrzedźienice po licu. Węgrowátośći. Piegom.
Węgrowátośći.
Piegi ná twarzy/ námázuiąc tego korzenia Sokiem/ y ráno wodką iego omywáiąc. Wzrok słáby pośila
Wzrok słáby pośila y ostrzy/ táż wodká z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 64
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613