lodowatego morza mieszkańcy niemi się ogrzewają.
Gdyby który z dawnych Monarchów naszych, których posągi w giełdzie Londyńskiej rzędem stoją, sam w osobie zastąpił miejsce wyobrażenia swego, z jakim zadziwieniem usłyszałby wśród szczupłej i nikczemnej niegdyś swojej stolicy języki narodów całego świata; coby rzekł? widząc Bankierów i Kupców tutejszych tyle suum liczących na weksel codzienny, ile On w skarbie swoim nigdy nie widział? Handel! roższerzył granice królestwa. Handel dał mu nową istność. On nas narodem znakomitym, on dzielną potęgą uczynił. MONITOR Na R. P. 1772. Nro: IX. Dnia. 29. Stycznia.
Petite hinc, juvenesque, senesque, Finem animo
lodowatego morza mieszkańcy niemi się ogrzewaią.
Gdyby ktory z dawnych Monarchow naszych, ktorych posągi w giełdzie Londyńskiey rzędem stoią, sam w osobie zastąpił mieysce wyobrażenia swego, z iakim zadziwieniem usłyszałby wśrod szczupłey y nikczemney niegdyś swoiey stolicy ięzyki narodow całego świata; coby rzekł? widząc Bankierow y Kupcow tuteyszych tyle suum liczących na wexel codzienny, ile On w skarbie swoim nigdy nie widział? Handel! roższerzył granice krolestwa. Handel dał mu nową istność. On nas narodem znakomitym, on dzielną potęgą uczynił. MONITOR Na R. P. 1772. Nro: IX. Dnia. 29. Stycznia.
Petite hinc, juvenesque, senesque, Finem animo
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 59
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
kiedy zażywasz: i to wszytko wypraktykował/ coćsię w tych siedmi Rozdziałach poda/ których termina[...] taka: 1 Kiedy się towary z Tarą rachują. 2 Kiedy się towary brakują. 3 O Złocie i srebrze. 4 O Zarobkach i utracie. 5 Kiedy na Sztych handlują. 6 Kiedy w towarzystwie. 7 O Wekslach abo Cambiach. Część Czwarta ROZDZIAŁ I. Kiedy się towary z Tarą rachują.
Pierwszy punkt Tara nic innego nie jest/ tylko summa abo rzecz pewna wytrącona w rachunku/ jako to będzie Tara na wór/ tara na beczkę tara na kosz/ tara na skrzynię (zowie się też i Rabat/ kiedy na pieniądzach)
kiedy záżywasz: y to wszytko wypráktykował/ coćsię w tych śiedmi Rozdźiáłách poda/ ktorych termina[...] táka: 1 Kiedy się towáry z Tárą ráchuią. 2 Kiedy się towáry brákuią. 3 O Złoćie y srebrze. 4 O Zarobkách y vtráćie. 5 Kiedy ná Sztych hándluią. 6 Kiedy w towárzystwie. 7 O Wekslách ábo Cambiách. Część Czwarta ROZDZIAŁ I. Kiedy się towáry z Tárą ráchuią.
Pierwszy punkt Tará nic innego nie iest/ tylko summá ábo rzecz pewna wytrącona w ráchunku/ iáko to będźie Tárá ná wor/ tárá ná beczkę tárá ná kosz/ tárá ná skrzynię (zowie się też y Rábát/ kiedy ná pieniądzách)
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 131
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
tak o towarzystwie. Część Czwarta
Mógłbym i więcej punktów napisać/ jakich zwykli Rachmistrze propter vexationem ingenii wynajdować/ lecz iż moje intentum jest/ nie absolutam Arithmeticam ale tylko dotknąć i sposób pokazać/ abyś więcej szukał/ przetoż teraz się tym kontentuj/ a w tych się ćwicz. ROZDZIAŁ VI. O Wekslach abo jako Łacinnicy zowią o Cambiach.
Iż nie zawsze dla niebezpieczestwa/ w gotowiźnie pieniądze Kupcy z sobą wozić mogą/ wynaleźli dla tego Cambia abo Wekśle/ aby ten tylko kartę mając Cambiatora swojego Miasta/ gdzie pieniądze odliczył/ mógł takież pieniądze w Cudzej ziemi mieć. Wiedz jeśliż według significacyj imienia uważamy/ co
tak o towárzystwie. Część Czwarta
Mogłbym y więcey punktow nápisáć/ iákich zwykli Ráchmistrze propter vexationem ingenii wynáydowáć/ lecz iż moie intentum iest/ nie absolutam Arithmeticam ále tylko dotknąć y sposob pokázáć/ ábyś więcey szukał/ przetoż teraz się tym kontentuy/ á w tych się ćwicz. ROZDZIAŁ VI. O Wekslách ábo iáko Láćinnicy zowią o Cambiách.
Iż nie záwsze dla niebespieczestwá/ w gotowiźnie pięniądze Kupcy z sobą woźić mogą/ wynáleźli dla tego Cambia ábo Weksle/ áby ten tylko kártę máiąc Cambiatorá swoiego Miástá/ gdźie pięniądze odliczył/ mogł takież pięniądze w Cudzey źiemi mieć. Wiedz ieśliż wedlug significacyi imienia vważamy/ co
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 168
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
jako Łacinnicy zowią o Cambiach.
Iż nie zawsze dla niebezpieczestwa/ w gotowiźnie pieniądze Kupcy z sobą wozić mogą/ wynaleźli dla tego Cambia abo Wekśle/ aby ten tylko kartę mając Cambiatora swojego Miasta/ gdzie pieniądze odliczył/ mógł takież pieniądze w Cudzej ziemi mieć. Wiedz jeśliż według significacyj imienia uważamy/ co jest Weksel/ nie znaczy się nic innego tylko przemienienie według Niemców. Jeśli zaś według miejsca/ to znaczy tego Kupca który się tym tylko bawi/ aby drugiemu który także na Cambium abo Weksel w innym mieście daje równo korespondował. Jeśli zaś względem swego esse, to Weksel znaczy list ten/ abo zeznanie Cambiatora tego/ który wziąl
iáko Láćinnicy zowią o Cambiách.
Iż nie záwsze dla niebespieczestwá/ w gotowiźnie pięniądze Kupcy z sobą woźić mogą/ wynáleźli dla tego Cambia ábo Weksle/ áby ten tylko kártę máiąc Cambiatorá swoiego Miástá/ gdźie pięniądze odliczył/ mogł takież pięniądze w Cudzey źiemi mieć. Wiedz ieśliż wedlug significacyi imienia vważamy/ co iest Weksel/ nie znáczy się nic innego tylko przemienienie według Niemcow. Ieśli záś według mieyscá/ to znáczy tego Kupcá ktory się tym tylko báwi/ áby drugiemu ktory także ná Cambium ábo Weksel w innym mieśćie dáie rowno correspondował. Ieśli záś względem swego esse, to Weksel znáczy list ten/ ábo zeznánie Cámbiatorá tego/ ktory wźiąl
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 168
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
swojego Miasta/ gdzie pieniądze odliczył/ mógł takież pieniądze w Cudzej ziemi mieć. Wiedz jeśliż według significacyj imienia uważamy/ co jest Weksel/ nie znaczy się nic innego tylko przemienienie według Niemców. Jeśli zaś według miejsca/ to znaczy tego Kupca który się tym tylko bawi/ aby drugiemu który także na Cambium abo Weksel w innym mieście daje równo korespondował. Jeśli zaś względem swego esse, to Weksel znaczy list ten/ abo zeznanie Cambiatora tego/ który wziąl pieniądze aby temu pokażycielowi oddano tak wiele było/ jako wiele na Cambium oddał. Jeśli zaś według czasu/ to Cambium bo Weksel curente, znaczy pomiar jakiś/ który równa monety/
swoiego Miástá/ gdźie pięniądze odliczył/ mogł takież pięniądze w Cudzey źiemi mieć. Wiedz ieśliż wedlug significacyi imienia vważamy/ co iest Weksel/ nie znáczy się nic innego tylko przemienienie według Niemcow. Ieśli záś według mieyscá/ to znáczy tego Kupcá ktory się tym tylko báwi/ áby drugiemu ktory także ná Cambium ábo Weksel w innym mieśćie dáie rowno correspondował. Ieśli záś względem swego esse, to Weksel znáczy list ten/ ábo zeznánie Cámbiatorá tego/ ktory wźiąl pięniądze áby temu pokáżyćielowi oddano ták wiele było/ iáko wiele ná Cambium oddał. Ieśli záś według czásu/ to Cambium bo Weksel curente, znáczy pomiar iákiś/ ktory rowna monety/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
. Wiedz jeśliż według significacyj imienia uważamy/ co jest Weksel/ nie znaczy się nic innego tylko przemienienie według Niemców. Jeśli zaś według miejsca/ to znaczy tego Kupca który się tym tylko bawi/ aby drugiemu który także na Cambium abo Weksel w innym mieście daje równo korespondował. Jeśli zaś względem swego esse, to Weksel znaczy list ten/ abo zeznanie Cambiatora tego/ który wziąl pieniądze aby temu pokażycielowi oddano tak wiele było/ jako wiele na Cambium oddał. Jeśli zaś według czasu/ to Cambium bo Weksel curente, znaczy pomiar jakiś/ który równa monety/ tak twego Miasta jako i tego w którym pieniądze ościerać będziesz/ co Kupcy zowią
. Wiedz ieśliż wedlug significacyi imienia vważamy/ co iest Weksel/ nie znáczy się nic innego tylko przemienienie według Niemcow. Ieśli záś według mieyscá/ to znáczy tego Kupcá ktory się tym tylko báwi/ áby drugiemu ktory także ná Cambium ábo Weksel w innym mieśćie dáie rowno correspondował. Ieśli záś względem swego esse, to Weksel znáczy list ten/ ábo zeznánie Cámbiatorá tego/ ktory wźiąl pięniądze áby temu pokáżyćielowi oddano ták wiele było/ iáko wiele ná Cambium oddał. Ieśli záś według czásu/ to Cambium bo Weksel curente, znáczy pomiar iákiś/ ktory rowna monety/ ták twego Miástá iáko y tego w ktorym pięniądze oscieráć będźiesz/ co Kupcy zowią
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
tylko bawi/ aby drugiemu który także na Cambium abo Weksel w innym mieście daje równo korespondował. Jeśli zaś względem swego esse, to Weksel znaczy list ten/ abo zeznanie Cambiatora tego/ który wziąl pieniądze aby temu pokażycielowi oddano tak wiele było/ jako wiele na Cambium oddał. Jeśli zaś według czasu/ to Cambium bo Weksel curente, znaczy pomiar jakiś/ który równa monety/ tak twego Miasta jako i tego w którym pieniądze ościerać będziesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Łacinnicy zaś AEquatio, i ten jest za fundament wszytkich Wekslów/ który iż ma swoje trudności/ słuszna przeto niektoe punkta powiedzieć dla informacjej twojej. Pierwszy punkt. Wiedzieć
tylko báwi/ áby drugiemu ktory także ná Cambium ábo Weksel w innym mieśćie dáie rowno correspondował. Ieśli záś względem swego esse, to Weksel znáczy list ten/ ábo zeznánie Cámbiatorá tego/ ktory wźiąl pięniądze áby temu pokáżyćielowi oddano ták wiele było/ iáko wiele ná Cambium oddał. Ieśli záś według czásu/ to Cambium bo Weksel curente, znáczy pomiar iákiś/ ktory rowna monety/ ták twego Miástá iáko y tego w ktorym pięniądze oscieráć będźiesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Láćinnicy záś AEquatio, y ten iest zá fundáment wszytkich Wekslow/ ktory iż ma swoie trudnośći/ słuszna przeto niektoe punktá powiedźieć dla informácyey twoiey. Pierwszy punkt. Wiedźieć
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pokażycielowi oddano tak wiele było/ jako wiele na Cambium oddał. Jeśli zaś według czasu/ to Cambium bo Weksel curente, znaczy pomiar jakiś/ który równa monety/ tak twego Miasta jako i tego w którym pieniądze ościerać będziesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Łacinnicy zaś AEquatio, i ten jest za fundament wszytkich Wekslów/ który iż ma swoje trudności/ słuszna przeto niektoe punkta powiedzieć dla informacjej twojej. Pierwszy punkt. Wiedzieć iż Weksel różne valory liczby na się bierze/ a to według miejsca/ jako na przykład w Wenecji Ducat curens jest al pari naszej monecie 75 groszom/ abo 1 libra 12 groszom polskim/ w Holandyej naszym 226
pokáżyćielowi oddano ták wiele było/ iáko wiele ná Cambium oddał. Ieśli záś według czásu/ to Cambium bo Weksel curente, znáczy pomiar iákiś/ ktory rowna monety/ ták twego Miástá iáko y tego w ktorym pięniądze oscieráć będźiesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Láćinnicy záś AEquatio, y ten iest zá fundáment wszytkich Wekslow/ ktory iż ma swoie trudnośći/ słuszna przeto niektoe punktá powiedźieć dla informácyey twoiey. Pierwszy punkt. Wiedźieć iż Weksel rożne valory liczby ná się bierze/ á to według mieyscá/ iáko ná przykład w Wenecyey Ducat curens iest al pari nászey monećie 75 groszom/ ábo 1 librá 12 groszom polskim/ w Holándyey nászym 226
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
, znaczy pomiar jakiś/ który równa monety/ tak twego Miasta jako i tego w którym pieniądze ościerać będziesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Łacinnicy zaś AEquatio, i ten jest za fundament wszytkich Wekslów/ który iż ma swoje trudności/ słuszna przeto niektoe punkta powiedzieć dla informacjej twojej. Pierwszy punkt. Wiedzieć iż Weksel różne valory liczby na się bierze/ a to według miejsca/ jako na przykład w Wenecji Ducat curens jest al pari naszej monecie 75 groszom/ abo 1 libra 12 groszom polskim/ w Holandyej naszym 226 groszom/ jest al pari Flambski funt/ abo funtgrot/ także i o innych miejscach rozumiej. Drugi punkt. Wiedz
, znáczy pomiar iákiś/ ktory rowna monety/ ták twego Miástá iáko y tego w ktorym pięniądze oscieráć będźiesz/ co Kupcy zowią curente al pari, Láćinnicy záś AEquatio, y ten iest zá fundáment wszytkich Wekslow/ ktory iż ma swoie trudnośći/ słuszna przeto niektoe punktá powiedźieć dla informácyey twoiey. Pierwszy punkt. Wiedźieć iż Weksel rożne valory liczby ná się bierze/ á to według mieyscá/ iáko ná przykład w Wenecyey Ducat curens iest al pari nászey monećie 75 groszom/ ábo 1 librá 12 groszom polskim/ w Holándyey nászym 226 groszom/ iest al pari Flámbski funt/ ábo funtgrot/ tákże y o innych mieyscách rozumiey. Drugi punkt. Wiedz
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
liczby na się bierze/ a to według miejsca/ jako na przykład w Wenecji Ducat curens jest al pari naszej monecie 75 groszom/ abo 1 libra 12 groszom polskim/ w Holandyej naszym 226 groszom/ jest al pari Flambski funt/ abo funtgrot/ także i o innych miejscach rozumiej. Drugi punkt. Wiedz iż ten Weksel nie zawsze w jednym trybie bywa/ bo raz będzie mniejszej/ drugi raz większej ceny/ to dla tego/ jako w której ziemi potrzeba wyciąga/ aby moneta mniejsza lubo podwyższona była/ jako i u nas to często przytrafiało się/ przetoż trzeba zawsze wiedzieć jak wielki jest Weksel. Trzeci punkt. Kiedy będziesz wiedział
liczby ná się bierze/ á to według mieyscá/ iáko ná przykład w Wenecyey Ducat curens iest al pari nászey monećie 75 groszom/ ábo 1 librá 12 groszom polskim/ w Holándyey nászym 226 groszom/ iest al pari Flámbski funt/ ábo funtgrot/ tákże y o innych mieyscách rozumiey. Drugi punkt. Wiedz iż ten Weksel nie záwsze w iednym trybie bywa/ bo raz będźie mnieyszey/ drugi raz większey ceny/ to dla tego/ iáko w ktorey źiemi potrzebá wyćiąga/ áby monetá mnieysza lubo podwyższona byłá/ iáko y v nas to często przytráfiáło się/ przetoż trzebá zawsze wiedźieć iák wielki iest Weksel. Trzeći punkt. Kiedy będźiesz wiedźiał
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 169
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
