różne dziwowiska/ o których obficie uczą Meteorystowie/ tak też i Kometa rodzi się na powietrzu; jako niżej z racyj położonych/ przeciw drugiej Sentencji łatwo każdy zrozumie.
Druga Sentencja uczy/ iż Kometa rodzi się in Regione Etherea, to jest/ w Niebieskich Sferach/ osobliwie jednak niektórzy na Sferze Słońca/ co się nie weryfikuje z następujących racyj/ częścią Filozoficznych/ częścią Astronomicznych/ częścią Astrologicznych.
Racja Pierwsza: Kometa według zdania Arystotelesa Książęcia wszytkich Filozofów/ i całej prawie Perypatetycznej Szkoły rodzi się z Ekshalacyj. Lecz Ekshalacja żadna nie może przejść do Sfery Słońca/ gdyżby ją strawiła gorącość Spaery Ognia/ która położona jest/ nad Elementem powietrza pod
rożne dziwowiska/ o ktorych obfićie vczą Meteorystowie/ ták też y Kometá rodźi się ná powietrzu; iáko niżey z rácyi położonych/ przećiw drugiey Sentencyey łátwo káżdy zrozumie.
Druga Sentencya vczy/ iż Kometá rodźi się in Regione Etherea, to iest/ w Niebieskich Sphaerách/ osobliwie iednák niektorzy ná Sphaerze Słońcá/ co się nie weryfikuie z nástępuiących rácyi/ częśćią Filozoficznych/ częśćią Astronomicznych/ częśćią Astrologicznych.
Rácya Pierwsza: Kometá według zdánia Arystotelesá Kśiążęćia wszytkich Filozofow/ y cáłey prawie Perypátetyczney Szkoły rodźi się z Exhalácyi. Lecz Exhálácya żádna nie może przeyść do Sphaery Słońcá/ gdyżby ią strawiłá gorącość Spaery Ogniá/ ktora położona iest/ nád Elementem powietrza pod
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: A4v
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
i rzeczy podmiesięczne. à dato vno absurdo sequerentur infinita, które każdy łatwo sobie inferować może/ chociaż ja ich zamilczę.
Trzecia: Gdyby Kometa rodził się na Sferze Słońca: Naprzód: odprawiałby biego swój/ według biegu Słońca/ albo wdług biegu Planety/ na któregoby Niebie zostawał/ ale się to nie weryfikuje. Rzecz bowiem jest oczywista w naszym Komecie (minąwszy przeszłych wieków inszych tak wiele/ o których niżej) którego bieg według demonstracyj Trygonometrycznej/ we dwudziestu czterech godzinach: gradusów 5. minut 33. tedy żaden Planeta pod czas dnia Naturalnego/ takiej porcyj cerkułu nieodprawia. I owszem tegoż dnia/ kiedy Kometa uszedł
y rzeczy podmiesięczne. à dato vno absurdo sequerentur infinita, ktore káżdy łatwo sobie inferowáć może/ choćiasz ia ich zámilczę.
Trzećia: Gdyby Kometá rodźił się ná Sphaerze Słońcá: Naprzod: odpráwiałby biego swoy/ według biegu Słońcá/ albo wdług biegu Planety/ ná ktoregoby Niebie zostáwał/ ále się to nie weryfikuie. Rzecz bowiem iest oczywista w nászym Komećie (minąwszy przeszłych wiekow inszych ták wiele/ o ktorych niżey) ktorego bieg według demonstrácyi Trygonometryczney/ we dwudźiestu czterech godźinách: gradusow 5. minut 33. tedy żaden Plánetá pod czás dniá Náturálnego/ tákiey porcyi cerkułu nieodpráwia. Y owszem tegosz dniá/ kiedy Kometa vszedł
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: A4v
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
suchych i ognistych Płanetów: bo Roku 1680. i 1681. Mars suchy i gorący/ Saturnus suchy i zimny/ i Merkuriusz z mocniejszym trzymający/ będąc Panami przez te dwie lecie/ i silnemi sprawili Kometę. Tak też niektórzy opowiadali Sądny dzień Roku 1588. czemu już jest Lat 93. a Praktyka ich się nie weryfikuje/ jako i te Wiersze wzięte od Leowicjusza opiewają.
Ale ja obowiązany nauką Mateusza Świętego w Rozdz; 24. który tak uczy: Videte, ne quis vos seducat: Surgent enim multi pseudoprophetae, et seducent multos: Tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, aut ecce illic, nolite credere: quoniam
suchych y ognistych Płánetow: bo Roku 1680. y 1681. Márs suchy y gorączy/ Saturnus suchy y źimny/ y Merkuryusz z mocnieyszym trzymáiący/ będąc Panámi przez te dwie lećie/ y śilnemi spráwili Kometę. Ták też niektorzy opowiádáli Sądny dźień Roku 1588. czemu iuż iest Lat 93. á Praktyka ich się nie weryfikuie/ iáko y te Wiersze wźięte od Leowicyuszá opiewáią.
Ale ia obowiązány náuką Máttheuszá Swiętego w Rozdź; 24. ktory ták vczy: Videte, ne quis vos seducat: Surgent enim multi pseudoprophetae, et seducent multos: Tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, aut ecce illic, nolite credere: quoniam
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: B4v
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
rzetelne owe pociemniene i rozdane Prawowiernym tęż moc i świętosc mające przy łasce Pana Boga i wierze ludzi Szósta tandem racja może cogitari non repugnans, że ów GOZDZ z szyszaka czyli z Korony Konstantyna Cesarza mógł być wzięty a tamten z wędzideł znowu na GOZDZ mógł być przeformowany, przyczyniły regestru GOZDZI albo raczej trzech albo czterech GOZDZI pierwszych weryfikują Tradycją
Kwestia druga może koncipi: z jakiej materyj owe GOZDZIE były robione? Izaak z Żyda Chrześcijanin twierdzi z Hebrajskich Tradycyj; że te GO- O RELIKWIACH Z. JANA CHRZCICIELA
ZDZIE mirabili dispositione P. BOGA były przerobione z Lichtarza trejpromienistego wziętego na to umyślnie, czyli quo casu z Kościoła Salomonowego: a ten, sam był
rzetelne owe pociemniene y rozdane Prawowiernym tęż moc y swiętosc maiące przy łasce Pana Boga y wierze ludzi Szosta tandem racya może cogitari non repugnans, że ow GOZDZ z szyszaka czyli z Korony Konstantyná Cesárza mogł bydź wzięty a tamten z wędzideł znowu na GOZDZ mogł bydź przeformowany, przyczyniły regestru GOZDZI albo raczey trzech albo czterech GOZDZI pierwszych weryfikuią Trádycyą
Kwestya druga może concipi: z iakiey materyi owe GOZDZIE były robione? Izaak z Zyda Chrzescianin twierdzi z Hebrayskich Tradycyi; że te GO- O RELIKWIACH S. IANA CHRZCICIELA
ZDZIE mirabili dispositione P. BOGA były przerobione z Lichtarza treypromienistego wziętego na to umyślnie, czyli quo casu z Kościoła Salomonowego: a ten, sam był
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 149
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
się cum adiecto tituloz racji uzyskanego tytułu regimentarstwa kapitulacji, użył WMPana, któremu wszelkie arcana et conaminatajemnice i usiłowania były odkryte, jest to prawda, ale i w tym irrealitatem WMPana poznawał, gdy WMPan zwodząc IMPana marszałka, że masz ad manumw rękach pieniądze i złożyłeś u IKsiędza Zboińskiego, co się nie weryfikowało, lecz tę kapitulacją przez IWYPana strażnika lit. daleko później miał asekurowaną, którą JOKsiążę IMĆ hetman, nullo demerito, in posterumbez żadnej winy, na później zatrzymał, daj Boże non ex priore rationenie z poprzedniej przyczyny.
(Nota bene, na ten punkt intra parenthesim tego listu replikuję teraz, że nigdy nie
się cum adiecto tituloz racji uzyskanego tytułu regimentarstwa kapitulacji, użył WMPana, któremu wszelkie arcana et conaminatajemnice i usiłowania były odkryte, jest to prawda, ale i w tym irrealitatem WMPana poznawał, gdy WMPan zwodząc JMPana marszałka, że masz ad manumw rękach pieniądze i złożyłeś u JKsiędza Zboińskiego, co się nie weryfikowało, lecz tę kapitulacją przez JWJPana strażnika lit. daleko później miał asekurowaną, którą JOKsiążę JMĆ hetman, nullo demerito, in posterumbez żadnej winy, na później zatrzymał, daj Boże non ex priore rationenie z poprzedniej przyczyny.
(Nota bene, na ten punkt intra parenthesim tego listu replikuję teraz, że nigdy nie
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 837
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
, i Omina strictè po Katolicku, będą grechem wierżącemu. Dla tego ja onich piszę dla ciekawości, nie dla zgorszenia. Jak Fabuły Poetyczne i Ezopowe czytać, nie jest grzechem, lecz śmiechem, i jakokolwiek dla nas moralną nauką; tak też tych wrożek mieć notitiam niezaszkodzi sumieniowi; bo choć się często weryfikowały, tedy to per accidens stało się, albo DEO permittente. Jak oślica Baala mogła gadać z dopustu Bożego, tak niektóre Omina i prognostyki, mogły poniekąd pokazać się prawdziwemi, gdy im władza najwyższa i Causa causarum nie broniła, i szatan też wtym laborował, lub omamił swą sprawą ludzi. Wiele tu tych wrożek
, y Omina strictè po Katolicku, będą grechem wierżącemu. Dla tego ia onich piszę dla ciekawości, nie dla zgorsżenia. Iak Fabuły Poetyczne y Ezopowe czytać, nie iest grzechem, lecż smiechem, y iakokolwiek dla nas moralną nauką; tak też tych wrożek mieć notitiam niezaszkodzi sumieniowi; bo choć się często weryfikowały, tedy to per accidens stało się, albo DEO permittente. Iak oslica Baala mogła gadać z dopustu Bożego, tak niektore Omina y prognostyki, mogły poniekąd pokazać się prawdziwemi, gdy im władza naywyższa y Causa causarum nie broniła, y szatan też wtym laborował, lub omamił swą sprawą ludzi. Wiele tu tych wrożek
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 43
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, iż będzie zaćmienie, bo to dependuje z naturalnych przyczyn, alias z opozycyj Luminarzów, albo ziemi; ale niemoże czynić nie omylnego prognostyku, że deszcz, grad, powietrze, wojna będzie, gdy do tego nie widzi aparencyj; bo to dependuje od woli BOGA, i człeka: a jeźli się jego powieść weryfikuje, dzieje się to przypadkiem, albo z koniektur.
15. Czartowską to sprawą i mocą Apollina Delfickiego bałwan odpowiedzi dawał, owszem wszyscy owi pogan Bożkowie, czy rznięci, czy lani z metalu, czy wykuci z kamienia, gadali, i dziwne rzeczy czynili dla zabobonnych pogan, ale zawsze z jakim ich oszukaniem, jak
, iż będzie záćmienie, bo to dependuie z naturalnych przyczyn, alias z oppozycyi Luminarzow, albo ziemi; ále niemoże czynić nie omylnego prognostyku, że descz, grad, powietrze, woyna będzie, gdy do tego nie widzi apparencyi; bo to dependuie od woli BOGA, y człeká: á ieźli się iego powieść weryfikuie, dzieie się to przypadkiem, álbo z koniektur.
15. Czartowską to sprawą y mocą Apollina Delfickiego bałwan odpowiedzi dawał, owszem wszyscy owi pogan Bożkowie, czy rznięci, czy lani z metalu, czy wykuci z kámienia, gadali, y dziwne rzeczy czynili dla zabobonnych pogan, ale záwsze z iakim ich oszukaniem, iak
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 207
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
wojennikowi, na chorobę podano remedium słuchanie muzyki. Te wszytkie skutki, jeźli są które prawdziwe; albo się dzieją z Bożej permissyj, albo przypadkiem; albo sympatią, i antypatią rzeczy między sobą, albo własnością nam skrytą i niewiadomą: nie które też fałszywe są, inne na ostatek sprawą szatana wiele mogącego in naturalibus, weryfikować się zdają.
Druga Magia jest Artyficjalna która sztuką, inwencją ludzką, dziwne w ludzkich oczach sprawuje spectacula. Nieba jednak, obrotów jego, słońca, gwiazd, żeby kołem swoim obra- O Magii albo Czarnoksiestwie.
cały się, regularnie i zawsze, nikt uczynić niemoże. Chlubił się prawda niejaki Cornelius Drebellius w Liście swoim
woiennikowi, ná chorobę podano remedium słuchanie muzyki. Te wszytkie skutki, ieźli są ktore prawdziwe; álbo się dzieią z Bożey permissyi, álbo przypadkiem; álbo sympatyą, y antypatyą rzeczy między sobą, albo własnością nam skrytą y niewiadomą: nie ktore też fałszywe są, inne na ostátek sprawą szatana wiele mogącego in naturalibus, weryfikować się zdaią.
Druga Magia iest Artyficialná ktora sztuką, inwencyą ludzką, dziwne w ludzkich oczach sprawuie spectacula. Nieba iednák, obrotow iego, słońca, gwiazd, żeby kołem swoim obra- O Magii albo Czarnoksiestwie.
cáły się, regularnie y záwsze, nikt uczynić niemoże. Chlubił się prawda nieiaki Cornelius Drebellius w Liście swoim
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 222
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
pomagająca. Robią z Modrzejowego drzewa skrzynie, walizy, pudełka, z racyj, iż się mul w nich nie zamnoży.
LAUROWEGO albo Bobkowego drzewa Pliniusz w Księdze 15. w rozdziale 30. wylicza rodzajów trzynaście. Na gorze Parnassie najcełniejsze były. Kładli starożytni na noc pod głowę sobie, a to, żeby sny się weryfikowały; z tej racyj wiersopisy, wieszczkowie, gałązkami z lauru wieńce sobie robili. Laur przededrzwiami domu sadzony, znaczył obronę Boską nad domem. Pierius l. 50. cap. 15. Gdzie te drzewo sadzone, tam miejsce ma być od czarta i chorób wolne. Kiedy się narodził Aleksander Severus, potym Cesarz,
pomagaiąca. Robią z Modrzeiowego drzewa skrzynie, walizy, pudełka, z racyi, iż się mul w nich nie zamnoży.
LAUROWEGO albo Bobkowego drzewa Pliniusz w Księdze 15. w rozdziale 30. wylicza rodzaiow trzynaście. Na gorze Parnassie naycełnieysze były. Kładli starożytni na noc pod głowe sobie, á to, żeby sny się weryfikowały; z tey racyi wiersopisy, wiesczkowie, gałązkami z lauru wieńce sobie robili. Laur przededrzwiami domu sadzony, znaczył obronę Boską nad domem. Pierius l. 50. cap. 15. Gdzie te drzewo sadzone, tam mieysce ma bydz od czarta y chorob wolne. Kiedy się narodził Alexander Severus, potym Cesarz,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 328
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
od Słońca i Marsa. Trzymał, że Świat ten jest wieczny: że człek pierwszy z zgnilizny się urodził, jako myszy albo żaby: że opętanych niemasz, ale to pochodzi z czarnej żółci, albo cholery. Czarta i Piekło policzył między bajki. Sam śmierci swojej prognostykował sobie czas; a że się tak nie weryfikowało, sam siebie głodem umorzył, aby się fałszywym nie pokazał Praktykarzem. Umierał na Świętym miejscu, utinam świętobliwie, alias w Rzymie Roku 1576. Popisał księgi Regulas Algebraicas, De Consolatione Lihros 3. De subti- Katalog Osób, wiadomości o sobie godnych.
litate Libros 21. De Sapientia; ale te obie ostatnie zakazane
od Słońca y Marsa. Trzymał, że Swiat ten iest wieczny: że człek pierwszy z zgnilizny się urodził, iako myszy albo żaby: że opętanych niemasz, ale to pochodzi z czarney żołci, albo cholery. Czárta y Piekło policzył między bayki. Sam smierci swoiey prognostykował sobie czas; á że się tak nie weryfikowało, sam siebie głodem umorzył, aby się fałszywym nie pokazał Praktykarzem. Umierał na Swiętym mieyscu, utinam swiętobliwie, alias w Rzymie Roku 1576. Popisał księgi Regulas Algebraicas, De Consolatione Lihros 3. De subti- Katalog Osob, wiadomości o sobie godnych.
litate Libros 21. De Sapientia; ale te obie ostatnie zakazane
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 607
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
