drobno/ włóż w naczynie gliniane/ masła włóż dobrego i trochę rosołu a nakrywszy warz/ a gdy zewre/ daj pieprzu i Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy daj ciepło na Stół. XVII. Sztufada zabielana.
ZAbielana Sztufadę także robić będziesz/ a hna przywarzaniu weźmij Octu winnego/ Jajecznych żółtków kilka rozbij a wmieszaj w Sztufadę/ przywarz a daj gorąco na Stół. XIX. Frykasza zabielana.
WEźmij Kapłona albo kurczę/ albo co czcesz/ ochędoż pięknie/ rozbierz w członki/ niepłocz/ a potłocz; weźmij masła płokanego/ włóż w rynkę/ Cebule i Pietruszki/ drobno ukraj/ a ociągnij to wszytko w Maśle/ wlej
drobno/ włoż w naczynie gliniáne/ masła włoż dobrego y trochę rosołu a nakrywszy warz/ á gdy zewre/ day pieprzu y Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy day ćiepło na Stoł. XVII. Sztuffádá zábielána.
ZAbielána Sztuffadę tákże robić będźiesz/ á hná przywárzániu weźmiy Octu winnego/ Iaiecznych zołtkow kilká rozbiy á wmieszay w Sztuffadę/ przywarz a day gorąco na Stoł. XIX. Frykászá zábielána.
WEźmiy Kápłona albo kurczę/ albo co czcesz/ ochędoż pieknie/ rozbierz w członki/ niepłocz/ a potłocz; weźmiy másłá płokánego/ włoż w rynkę/ Cebule y Pietruszki/ drobno ukray/ á oćiągniy to wszytko w Maśle/ wley
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 20
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
przygorzało/ i tak długo smażyć aż się wodność ziół strawi/ potym w prasie wyprasować/ i przdać do tego nowego wosku szesnaście łotów/ Żywice Sosnowej albo Jodłowej/ Terpentyny po dwunaście łotów/ znowu z tym przysmażyć/ a na koniec/ gdy trochę przechłodnie/ korzenia jegoż Biedrzeńcu/ co nasubtelniej utartego/ cztery łoty wmieszaj. Tak będziesz miał kosztowną maść/ do wszelakich ran świeżo ciętych/ abo sztychowych. Tarnie. Postrz[...] Kule za[...] a wyciąga.
Wszelakie rzeczy w ciele tkwiące/ jako strzały albo żelesca/ Kule/ Kości/ drzazgi/ Tarnie/ wyciąga/ utłukszy korzeń Biedrzeńcowy na ranę albo postrzał przyłożyć. (Tabe.) Ogniem opaloni
przygorzáło/ y ták długo smáżyć áż sie wodność źioł strawi/ potym w práśie wyprásowáć/ y przdáć do tego noweg^o^ wosku szesnáśćie łotow/ Zywice Sosnowey álbo Iodłowey/ Terpentyny po dwunaście łotow/ znowu z tym przysmáżyć/ á ná koniec/ gdy trochę przechłodnie/ korzenia iegoż Biedrzeńcu/ co nasubtelniey vtártego/ cztery łoty wmieszay. Ták będźiesz miał kosztowną máść/ do wszelákich ran świeżo ćiętych/ ábo sztychowych. Tarnie. Postrz[...] Kule zá[...] á wyćiąga.
Wszelákie rzeczy w ćiele tkwiące/ iáko strzáły álbo żelescá/ Kule/ Kośći/ drzazgi/ Tarnie/ wyćiąga/ vtłukszy korzeń Biedrzeńcowy ná ránę álbo postrzał przyłożyć. (Tabe.) Ogniem opaloni
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 70
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
głównych wzwyż ucha ku szyjej idących temu zabiega/ abo też i z poprężnic/ gdyby tamte żyły nie barzo znaczne były: lecz pomni krew w ten czas abo tegoż dnia zarazem nie patrząc czasu puszczać/ kiedy go to złe napadnie. Insze.
Weźmi łosiego kopyta dobrze startego i ktemu w moździerzu stłuczonego łot jeden/ wmieszaj on w ćwierć kwarty octu dobrego/ a daj to koniowi wypić. Co czyniąc po trzykroć/ abo ile tego razów trzeba/ stawiając go w ciemnicy/ wielką pomoc uznasz. Insze.
Skowronek żywy ułapiony w Maju i ususzony tak całkiem/ a potym zawieszony w woreczku u szyje końskiej/ zabiega takowej chorobie/ póki go
głownych wzwysz vchá ku szyiey idących temu zábiega/ ábo też y z poprężnic/ gdyby támte żyły nie bárzo znáczne były: lecz pomni krew w ten czás ábo tegoż dniá zárázem nie pátrząc czásu puszczáć/ kiedy go to złe nápádnie. Insze.
Weźmi łośiego kopytá dobrze stártego y ktemu w mozdżerzu stłuczonego łot ieden/ wmieszay on w ćwierć kwarty octu dobrego/ á day to koniowi wypić. Co czyniąc po trzykroć/ ábo ile tego rázow trzebá/ stáwiáiąc go w ćiemnicy/ wielką pomoc vznasz. Insze.
Skowronek żywy vłápiony w Máiu y vsuszony ták całkiem/ á potym záwieszony w woreczku v szyie końskiey/ zábiega tákowey chorobie/ poki go
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Miijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
miasto chrzanu i rzodkiew się zejdzie. Insze.
Warz krwawnik z osikową skorą w occie twardym/ a ochłodziwszy wlej w gardło. Czwarte. Insze.
Weźmi pół funta oleju lnianego/ Biedrzeńcu tłuczonego zielonego i Trtęczy/ pospołu usmaż w panwi/ a ostudziwszy kładź koniowi w nozdrze. Insze.
Weźmi otrąb pszennych dobrą przygarść/ wmieszaj siarki tłuczonej łot jeden/ dawaj po trzy dni na czczo/ a ozdrowieje. Insze.
Weźmi garść liścia kapustnego/ garść piołunu/ garść Mięty/ stłucz w moździerzu abo w stępie/ przylej octu dobrego/ a wycisnąwszy sok/ daj koniowi wypić. Insze.
Truje teży wypędza rupie i glisty Pieprz z mlekiem/ Gorczyca
miásto chrzanu y rzodkiew się zeydźie. Insze.
Warz krwáwnik z ośikową skorą w ocćie twárdym/ á ochłodźiwszy wley w gárdło. Czwarte. Insze.
Weźmi puł funtá oleiu lniánego/ Biedrzeńcu tłuczonego źielonego y Trtęczy/ pospołu vsmaż w panwi/ á ostudźiwszy kłádź koniowi w nozdrze. Insze.
Weźmi otrąb pszennych dobrą przygarść/ wmieszay śiárki tłuczoney łot ieden/ daway po trzy dni ná czczo/ á ozdrowieie. Insze.
Weźmi garść liśćia kápustneg^o^/ garść piołunu/ garść Mięty/ stłucz w mozdżerzu ábo w stępie/ przyley octu dobreg^o^/ á wyćisnąwszy sok/ day koniowi wypić. Insze.
Truie teży wypędza rupie y glisty Pieprz z mlekiem/ Gorczycá
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Oij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
, Slazowy, do zucia, te bowiem odmiękczają dziąsła.
Item ściskanie częste palcami dziąseł jest pożyteczne; symptomáta to jest choroby przydające się dzieciom pod tenczas jako mają być leczone obacz na swych miejscach. O Różnych chorobach oczu w pospolitości. Na Zapalenie Oczu.
WEźmi wodki z białej Roży, Babczany obojga po kieliszku małym, wmieszaj w nie białek od jaja dobrze ubity, oddzieliwszy piane, przydaj Kamfory z Cukrem utartej, albo też Hałunu trochę, maczaj w tym niekrochmalne chusteczki, i przykładaj na oczy, na czoło i na kark, często powtarzając.
Jeżeliby wielkie zapalenie było, aby do oka nie sprowadziło jakiego humoru, trzeba krew puścić główną
, Slazowy, do zućia, te bowiem odmiękczáią dźiąsłá.
Item śćiskánie częste pálcámi dźiąseł iest pożyteczne; symptomáta to iest choroby przydáiące się dźiećiom pod tenczás iáko máią bydź leczone obacz ná swych mieyscách. O Rożnych chorobách oczu w pospolitośći. Ná Zápálenie Oczu.
WEźmi wodki z białey Roży, Bábczány oboygá po kieliszku máłym, wmieszay w nie białek od jáiá dobrze ubity, oddźieliwszy piáne, przyday Kámfory z Cukrem utártey, álbo tesz Háłunu trochę, maczay w tym niekrochmalne chusteczki, y przykłáday ná oczy, ná czoło y ná kárk, często powtarzáiąc.
Jeżeliby wielkie zápálenie było, áby do oká nie sprowádziło iákiego chumoru, trzebá krew puśćić głowną
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 28
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
.
Maść Różowa.
WEźmi sadła świeżo przetapianego wieprzowego funt, albo ile chcesz, wypłócz go jak najlepiej w kilku wodach, potym weźmi Roży czerwonej świeżej, utłucz w moździerzu kamiennym, albo w donicy rozwierć, zmieszaj z sadłem, niech tak stoi przez tydzień, potym smaż przecedź i wyciśni, do tegoż sadła znowu wmieszaj świeżej Roży, niech stoi kilka dni, znowu wysmaż, przecedź i wyciśni, potym wyciśni sok Roży, zmieszaj z tymże smalcem, i smaż do wysmażenia wilgotności.
Jest ta maść chłodząca, służy na wszelkie zapalenia, na krzyże, na wątrobę, na głowę, etc.
Inni robią z Roży białej, warząc
.
Máść Rożowa.
WEźmi sadłá świeżo przetapiánego wieprzowego funt, álbo ile chcesz, wypłocz go iák naylepiey w kilku wodách, potym weźmi Roży czerwoney świeżey, utłucz w mozdzierzu kámiennym, álbo w donicy rozwierć, zmieszay z sadłem, niech ták stoi przez tydźień, potym smaż przecedź y wyćiśni, do tegosz sadłá znowu wmieszay świeżey Roży, niech stoi kilka dni, znowu wysmaż, przecedź y wyćiśni, potym wyćiśni sok Roży, zmieszay z tymże smalcem, y smaż do wysmażenia wilgotnośći.
Iest ta máść chłodząca, służy ná wszelkie zápálenia, ná krzyże, ná wątrobę, ná głowę, etc.
Inni robią z Roży białey, wárząc
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 208
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
