drżeniu białego/ co namielej utartego/ łotów sześć/ liścia i z kłączem jego cztery łoty/ Olejku uczynionego z tegoż wszystkiego ziela sześć łotów/ Cukru co naprzedniejszego Ranaru ośmnaście łotów/ z tego kołaczki poczynić/ i na czczo ich używać/ pierwej niżliby z domu wyszedł.
Może też z tych prochów jabłko do woniania uczynić/ przydawszy Styraku i Balsamu trochę. (Turn.) Zarażonem
A gdzieby już kto zachwycił morowego jadu/ zaraz wziąć pół ćwierci łota prochu tego korzenia/ Mitrydatu także prawdziwego pół łota/ albo ćwierć łota/ octu winnego dobrego z pięć łyżek/ i ciepło to wypiwszy/ przez trzy godziny się pocić. Zielnik
drżeniu białego/ co namieley vtártego/ łotow sześć/ liśćia y z kłączem iego cztery łoty/ Oleyku vczynionego z tegoż wszystkiego źiela sześć łotow/ Cukru co naprzednieyszego Ránáru ośmnaśćie łotow/ z teg^o^ kołaczki poczynić/ y ná czczo ich vżywác/ pierwey niżliby z domu wyszedł.
Może też z tych prochow iábłko do woniánia vczynić/ przydawszy Styraku y Bálsamu trochę. (Turn.) Záráżonem
A gdźieby iuż kto záchwyćił moroweg^o^ iádu/ záraz wźiąć poł ćwierći łotá prochu tego korzeniá/ Mitrydatu tákże prawdźiwego poł łotá/ álbo ćwierć łotá/ octu winnego dobrego z pięć łyżek/ y ćiepło to wypiwszy/ przez trzy godźiny sie poćić. Zielnik
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 117
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
powiedziało.
Womity womitami się znoszą. Czynić gosobie piórem abo palcem/ w gardło włożywszy daleko. A gdy się już wyrzuci zła materia/ dać co ściskającego/ jako pigwowy julepek/ abo samę pigwę pieczoną. A namazać żołądek olejkiem piołunowym/ mastichowym/ parzywszy go pierwej octem ciepło. Jako sen czynić.
Niespanie znosi się wonianiem zimnych rzecy/ jako olejku fiałkowego/ rożanego/ nasienia baniowego/ pomazawszy wewnątrz nozdrza: potym olejkiem topolowym i rożanym skronie namazać. Makowej polewki na noc uczynić/ i dać jeść/ także polewki z nasienia małonowego/ z julepkiem de papauere. Twarz też umywać często dekoktem maku czarnego. Jako zbytnie spanie odejmować.
Spanie zaś
powiedźiáło.
Womity womitámi się znoszą. Czynić gosobie piorem ábo pálcem/ w gárdło włożywszy dáleko. A gdy się iuż wyrzući zła máteria/ dáć co śćiskáiącego/ iáko pigwowy iulepek/ ábo sámę pigwę pieczoną. A námázać zołądek oleykiem piołunowym/ mastichowym/ párzywszy go pierwey octem ćiepło. Iako sen cżynić.
Niespánie znośi się woniániem źimnych rzecy/ iáko oleyku fiałkowego/ rożánego/ naśienia bániowego/ pomázawszy wewnątrz nozdrzá: potym oleykiem topolowym y rożánym skronie námázáć. Makowey polewki ná noc vczynić/ y dáć ieść/ tákże polewki z naśienia málonowego/ z iulepkiem de papauere. Twarz też vmywáć często dekoktem máku czarnego. Iáko zbytnie spánie odeymowáć.
Spánie záś
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: D4v
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wziąć kwiatu muszkatołowego, roży czerwonej, skorek cytrynowych po dwie dragmie, dragma waży czerwonyzłoty, Cynamonu, szafranu każdego zosobna co dwa czechy zaważy, Kamfory i Koriandru po trosze przydać, Ambry co czech zaważy, rozpuścić w rożanej wódce, tragantu co potrzeba, i zmieszać to wszytko wspuł, i uczynić na kształt jabłka wonianie. Kopytnik ma swoje zalecenie od wielu, gdy już kto zarwie powietrza, zaraz mu go dać co czech zaważy, wypić, to jest, proszku z korzenia jego, prędko wywiedzie womity, przez co wolny ostaje człowiek. Maść na serce:
wziąć olejku rożanego łotów 6. olejku spikanardowego łotów 4. proszku cynamonowego,
Wźiąć kwiátu muszkatołowego, roży czerwoney, skorek cytrynowych po dwie dragmie, dragma waży czerwonyzłoty, Cynamonu, száfranu káżdego zosobna co dwá czechy záważy, Kamfory y Koryandru po trosze przydáć, Ambry co czech zaważy, rospuśćić w rożaney wodce, tragantu co potrzebá, y zmieszáć to wszytko wspuł, y vczynić ná kształt iábłká woniánie. Kopytnik ma swoie zálecenie od wielu, gdy iuż kto zarwie powietrza, záraz mu go dáć co czech zaważy, wypić, to iest, proszku z korzenia iego, prędko wywiedźie womity, przez co wolny ostáie człowiek. Máść ná serce:
wźiąć oleyku rożánego łotow 6. oleyku spikanardowego łotow 4. proszku cynamonowego,
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: D2
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
udziałał. stękała. Kto chce kukułkę słyszeć Marca/ niechajże do Jasła przydzie. Idąc jednego czasu z Zarnowca ku Krakowu/ widziałem kopy żyta na polu przed Wielkanocą. Jeden chłop prostaczek nie umie się spowiedać. Ksiądz mówił z niem w szconią spowiedź/ a gdy przyszło mówić zwidzenia/ słyszenia/ ukuszenia/ powoniania/ z nierządnego dotykania. Chłop jął mówić. Tatusiu/ aż ty też to grzech nierządne dotykanie/ ja muszę folgować/ bo moja kachna/ lada co jej wadzi/ i[...] prędko na niej znać/ a pokutować za to: tedy wolę rządnie dotykać.
Drugiego chłopa na spowiedzi Ksiądz pytał/ umiesz pacierz/ chłop.
vdźiáłał. stękáłá. Kto chce kukułkę słyszeć Márcá/ niechayże do Iásłá przydźie. Idąc iednego czasu z Zárnowcá ku Krákowu/ widziałem kopy żytá ná polu przed Wielkanocą. Ieden chłop prostaczek nie umie się spowiedáć. Xiądz mowił z niem w szconią spowiedź/ á gdy przyszło mowić zwidzenia/ słyszenia/ vkuszenia/ powoniania/ z nierządnego dotykánia. Chłop iął mowić. Tátuśiu/ áż ty też to grzech nierządne dotykanie/ ia muszę folgowáć/ bo moiá káchna/ lada co iey wadzi/ y[...] prędko na niey znáć/ a pokutowáć za to: tedy wolę rządnie dotykać.
Drugiego chłopá ná spowiedźi Xiądz pytał/ vmiesz paćierz/ chłop.
Skrót tekstu: FraszNow
Strona: D2v
Tytuł:
Fraszki nowe sowizrzałowe
Autor:
Jan z Kijan
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1615
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1615
dusza/ i dusze rozum/ wola/ pamięć/ fantazją/ wolność/ dowcip/ rozsądność/ miłość nienawiść/ bojaźń/ śmiałość/ gniew/ rozpacz/ nadzieja/ smutek/ radość/ pragnienie/ uciekanie/ i obrzydzenie. Także ciało i wszytkie części i zmysły jego/ wzrok/ słuch/ smak/ dotknienie/ powonianie/ żywot przytym/ zdrowie/ uroda/ moc/ zupełność/ Także stan mój urodzenie/ szlachectwo/ cześć/ uczciwe/ sława/ zachowanie/ dostatki/ majętność/ bogactwa/ poddani/ włości/ jakomkolwiek ja człowiek ułomny przeciw tobie Bogu dobrodziejowi memu/ i tego wszytkiego dawcy przewinił/ z-tego się winnym teraz
duszá/ i dusze rozum/ wola/ pámięć/ fántázyą/ wolność/ dowćip/ rozsądność/ miłość nienawiść/ boiaźń/ śmiáłość/ gniew/ rospácz/ nádźieiá/ smutek/ rádość/ prágnienie/ vćiekánie/ i obrzydzenie. Tákże ćiáło i wszytkie częśći i zmysły iego/ wzrok/ słuch/ smák/ dotknienie/ powonianie/ żywot przytym/ zdrowie/ vrodá/ moc/ zupełność/ Tákże stan moy vrodzenie/ szláchectwo/ cześć/ vczćiwe/ sławá/ záchowánie/ dostátki/ máiętność/ bogáctwá/ poddáni/ włośći/ iákomkolwiek ia człowiek vłomny przećiw tobie Bogu dobrodźieiowi memu/ i tego wszytkiego dawcy przewinił/ z-tego się winnym teraz
Skrót tekstu: DrużbDroga
Strona: 27
Tytuł:
Droga doskonałości chrześcijańskiej
Autor:
Kasper Drużbicki
Drukarnia:
Drukarnia Kolegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1665
Data wydania (nie wcześniej niż):
1665
Data wydania (nie później niż):
1665
