, trucizną leczyć, co chcąc dom naprawić, fundamenta pod nim podkopywać i kruszyć, a rwaniem sejmów chcieć pomóc Rzplitej. Radzić tu trzeba, radzić, nie radę znosić, kiedy chcemy co dobrego uczynić Ojczyźnie lub ją oswobodzić od złego. Co to za doktor, który febrę lecząc, w malignę lub w maniją pacjenta wpędza? To to we wszystkich inszych królestwach i rzplitych rady koniecznie potrzeba, aby krajowi co zrobić dobrego lub go od zguby wybawić, na zbawienie zaś Polski, na uczynienie jej dobrze trzeba radę rwać i kazić koniecznie. Czy ci nasi politycy wyperswadują to komu zdrowego rozumu? Niesłychana tedy dotąd rzecz w narodzie ludzkim, dopiero praktykowana
, trucizną leczyć, co chcąc dom naprawić, fundamenta pod nim podkopywać i kruszyć, a rwaniem sejmów chcieć pomóc Rzplitej. Radzić tu trzeba, radzić, nie radę znosić, kiedy chcemy co dobrego uczynić Ojczyźnie lub ją oswobodzić od złego. Co to za doktór, który febrę lecząc, w malignę lub w maniją pacyjenta wpędza? To to we wszystkich inszych królestwach i rzplitych rady koniecznie potrzeba, aby krajowi co zrobić dobrego lub go od zguby wybawić, na zbawienie zaś Polski, na uczynienie jej dobrze trzeba radę rwać i kazić koniecznie. Czy ci nasi politycy wyperswadują to komu zdrowego rozumu? Niesłychana tedy dotąd rzecz w narodzie ludzkim, dopiero praktykowana
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 177
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
i na Arfie zagra. Pocieszony Jonatas, że Króla przebłagał, Co na nim czas nie mały, z trudnością wymagał. Więcej nad skarby ważąc, dobro przyjaciela, Pełen radości, pełen wnętrznego wesela. Wybiega w ciemne puszcze, i skały okropne, W których DAWIDA zamkną rządy nierostropne, Jak Jelenia szczwanego strach śmierci niewczesnej Wpędza na gór wierzchołki, do obrony leśnej.
Woła Jonatas głośno, i co tchu mieć może, Wychodź DAWIDZIE! gdzieś jest? niebój się nieboże Zasadzki, ani zdrady, wszak wiesz że jak Brata Przyrzekł ci, aż do śmierci kochać twój Jonata. Poznał DAWID po głosie swego opiekuna; Coś mi dobrego niesie łaskawa
y ná Arfie zágra. Pocieszony Jonatas, że Krola przebłagał, Co ná nim czas nie mały, z trudnością wymagał. Więcey nád skárby ważąc, dobro przyiaciela, Pełen rádości, pełen wnętrznego wesela. Wybiega w ciemne puszcze, y skáły okropne, W ktorych DAWIDA zámkną rządy nierostropne, Ják Jelenia szczwanego strach śmierci niewcżesney Wpędza ná gor wierzchołki, do obrony leśney.
Woła Jonatas głośno, y co tchu mieć może, Wychodź DAWIDZIE! gdzieś iest? nieboy się nieboże Zásadzki, áni zdrády, wszak wiesż że iák Bráta Przyrzekł ci, aż do śmierci kochać twoy Jonata. Poznał DAWID po głosie swego opiekuna; Coś mi dobrego niesie łáskawa
Skrót tekstu: DrużZbiór
Strona: 20
Tytuł:
Zbiór rytmów
Autor:
Elżbieta Drużbacka
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pieśni, poematy epickie, satyry, żywoty świętych
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1752
Data wydania (nie wcześniej niż):
1752
Data wydania (nie później niż):
1752
, Z najgorszych ludzi, czyni wielkich Świętych; Ta nigdy Pisma żadnego nieznała O Świętym, Święta nie dziw że gadała. Tu mówi do mnie z westchnieniem głębokim: Otoż masz Ojcze spraw moich Kroniki Niegorsz się ze mnie ni uchem, ni okiem Czegoś nie wiedział, teraz znasz z praktyki. Co wpędza w lasy, co w głuche pieczary, Tych co bez cnoty żyli, i bez wiary. Lękam się tego, żeby słowa moje, Z ust wypuszczone powietrza nie struły, Ptastwa, zwierzęta, frukta, wodne zdroje Swoją zarazą z gruntu nie zepsuły. Bom uważała gdym z tobą mówiła, Skała, słuchając
, Z náygorszych ludzi, czyni wielkich Swiętych; Ta nigdy Pisma żadnego nieznáłá O Swiętym, Swięta nie dziw że gádała. Tu mowi do mnie z westchnieniem głębokim: Otoż masz Oycze spráw moich Kroniki Niegorsz się ze mnie ni uchem, ni okiem Czegoś nie wiedział, teraz znasz z práktyki. Co wpędza w lasy, co w głuche pieczary, Tych co bez cnoty żyli, y bez wiary. Lękam się tego, żeby słowá moie, Z ust wypuszczone powietrza nie ztruły, Ptastwa, zwierzęta, frukta, wodne zdroie Swoią zárazą z gruntu nie zepsuły. Bom uważała gdym z tobą mowiła, Skáła, słuchaiąc
Skrót tekstu: DrużZbiór
Strona: 186
Tytuł:
Zbiór rytmów
Autor:
Elżbieta Drużbacka
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pieśni, poematy epickie, satyry, żywoty świętych
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1752
Data wydania (nie wcześniej niż):
1752
Data wydania (nie później niż):
1752
w polu, Niedotrzymują danego Parolu. Cóż mi po Tronie, co mi po Insule, Co po urodzie, co po drogich sprzętach, Kiedy Czas, Bogów przenosi w Tytułe, On kres zamierza w delicyj momentach, Koniec tych uciech, rozpacz, smutek, nędza, W Kaptury, w Puszcze,młodość ludzką wpędza.
Więc ja oczyma widzę, wnętrznie czuję, Jak wielka własność, moc powaga Czasu, Odtąd swą Wyspę tak zatarasuję, By w niej żadnego zgiełku ni hałasu, Nie było, ale przyrzekam rzetelnie, Odtąd nikt kontent nie będzie zupełnie. Zamknęła Bramę Bogini, i już ci, Znowu na Tronie Dziedzicznym osiadła, Warty
w polu, Niedotrzymuią dánego Parolu. Coż mi po Tronie, co mi po Insule, Co po urodzie, co po drogich sprzętach, Kiedy Czas, Bogow przenosi w Tytule, On kres zámierza w delicyi momentach, Koniec tych uciech, rozpacz, smutek, nędza, W Káptury, w Puszcze,młodość ludzką wpędza.
Więc ia oczyma widzę, wnętrznie czuię, Ják wielka własność, moc powága Czasu, Odtąd swą Wyspę ták zátarasuię, By w niey żadnego zgiełku ni hałasu, Nie było, ále przyrzekam rzetelnie, Odtąd nikt kontent nie będzie zupełnie. Zámknęła Brámę Bogini, y iuż ći, Znowu ná Tronie Dziedzicznym osiadła, Wárty
Skrót tekstu: DrużZbiór
Strona: 90
Tytuł:
Zbiór rytmów
Autor:
Elżbieta Drużbacka
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pieśni, poematy epickie, satyry, żywoty świętych
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1752
Data wydania (nie wcześniej niż):
1752
Data wydania (nie później niż):
1752
, że magnes ciągnie do siebie żelazo, czyli (jeżeli się podoba inaczej to wyrazić,) żelazo dąży, i przystępuje do magnesu. Skąd zaś te dążenie pochodzi? czyli w magnesie znajdujesię jakaś wewnętrzna siła, ciągnąca żelazo? czyli odmienna jaka rzecz, w pędza żelazo na magnes? lecz czemuż nie wpędza innych rzeczy, naprzykład złota, kamienia, lub drewna? Cóżkolwiek bądź: Newton te, innych rzeczy, do drugich dążenie, i przystępowanie, nazywa atrakcją, nie wchodząc, z jakiej ona pochodzi przyczyny. Tak podług jego zdania, cukru kawałek, gdy się jednym końcem, lub stroną, wody dotyka, albo
, że magnes ciągnie do siebie żelazo, czyli (ieżeli się podoba inaczey to wyrazić,) żelazo dąży, y przystępuie do magnesu. Zkąd zaś te dążenie pochodzi? czyli w magnesie znayduiesię iakaś wewnętrzna siła, ciągnąca żelazo? czyli odmienna iaka rzecz, w pędza żelazo na magnes? lecz czemuż nie wpędza innych rzeczy, naprzykład złota, kamienia, lub drewna? Cożkolwiek bądź: Newton te, innych rzeczy, do drugich dążenie, y przystępowanie, nazywa attrakcyą, nie wchodząc, z iakiey ona pochodzi przyczyny. Tak podług iego zdania, cukru kawałek, gdy się iednym końcem, lub stroną, wody dotyka, albo
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 48
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
i przystępowanie, nazywa atrakcją, nie wchodząc, z jakiej ona pochodzi przyczyny. Tak podług jego zdania, cukru kawałek, gdy się jednym końcem, lub stroną, wody dotyka, albo herbaty, w siebie ją do góry ciągnie: lubo inni Filozofowie powiadają, że powietrzna atmosfera przyciskając wodę, lub herbatę, swoim ciężarem wpędza ją w subtelne cukru pory i cewki. Ja w tę dysputę teraz wchodzić nie chcę, bo tylko, co to jest ta atrakcja, opisuję, i ażeby zrozumiana była, niektóremi ją objaśniam przykładami. Tak tedy podług Newtonianów, i Merkuriusz, w swoich chociaż najszczuplejszych utrzymuje się gałkach, dla tego, że większa jest
y przystępowanie, nazywa attrakcyą, nie wchodząc, z iakiey ona pochodzi przyczyny. Tak podług iego zdania, cukru kawałek, gdy się iednym końcem, lub stroną, wody dotyka, albo herbaty, w siebie ią do gory ciągnie: lubo inni Filozofowie powiadaią, że powietrzna atmosfera przyciskaiąc wodę, lub herbatę, swoim ciężarem wpędza ią w subtelne cukru pory y cewki. Ja w tę dysputę teraz wchodzić nie chcę, bo tylko, co to iest ta attrakcya, opisuię, y ażeby zrozumiana była, niektóremi ią obiaśniam przykładami. Tak tedy podług Newtonianow, y Merkuryusz, w swoich chociasz nayszczupleyszych utrzymuie się gałkach, dla tego, że większa iest
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 49
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
w naczynie M spadać będzie; woda z naczynia F, rurką oOo, w górę w banię C pójdzie, i w niej wysoko bijące sprawi zrzodło. Doświadczenia
180. Gdy woda dłuższą rurką w naczynie M spada; powietrze na jej miejsce w walec wniść niemogąc, wodę w naczyniu F przyciska, i w walec wpędza. Ta zaś woda mniejszy w walcu opor znajdując, do góry wzbija się; i im dłuższa będzie rurka qPP, tym wyższe w bani C, zrzodło pokaże się. Tak albowiem więcej wody w dłuższą rurkę pójdzie, a tym samym powietrze w bani bardziej rozrzedzone, mniej opierać się będzie. Powietrzna jednak atmosfera,
w naczynie M spadać będzie; woda z naczynia F, rurką oOo, w górę w banię C poydzie, y w niey wysoko biiące sprawi zrzodło. Doświadczenia
180. Gdy woda dłuższą rurką w naczynie M spada; powietrze na iey mieysce w walec wniść niemogąc, wodę w naczyniu F przyciska, y w walec wpędza. Ta zaś woda mnieyszy w walcu opor znayduiąc, do gory wzbiia się; y im dłuższa będzie rurka qPP, tym wyższe w bani C, zrzodło pokaże się. Tak albowiem więcey wody w dłuższą rurkę poydzie, á tym samym powietrze w bani bardziey rozrzedzone, mniey opierać się będzie. Powietrzna iednak atmosfera,
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 172
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
, podniesłaby się wysokości, gdyby jej powietrzna atmosfera, którą rozdzielać musi, swoim nie wstrzymywała oporem. Gdy zaś jedna woda z liwaru końcem C wypada, druga na jej miejsce z naczynia AB wstępuje dla tego, że ją powietrzna atmosfera w naczyniu przyciskając, w tenże sam liwar za pierwszą wypływającą z niego wodą wpędza i cóżkolwiek popycha: i tak woda w liwar jedna za drugą, z naczynia ciągnie się i idzie, zwłaszcza że powietrze, na miejsce wody końcem C wypływającej, z nikąd wniść nie może. Doświadczenia
188. Dla tej samej przyczyny, wodę lub trunek jaki, z naczynia MM, (Fig: 31. Tab
, podniesłaby się wysokości, gdyby iey powietrzna atmosfera, którą rozdzielać musi, swoim nie wstrzymywała oporem. Gdy zaś iedna woda z liwaru końcem C wypada, druga na iey mieysce z naczynia AB wstępuie dla tego, że ią powietrzna atmosfera w naczyniu przyciskaiąc, w tenże sam liwar za pierwszą wypływaiącą z niego wodą wpędza y cożkolwiek popycha: y tak woda w liwar iedna za drugą, z naczynia ciągnie się y idzie, zwłaszcza że powietrze, na mieysce wody końcem C wypływaiącey, z nikąd wniść nie może. Doświadczenia
188. Dla tey samey przyczyny, wodę lub trunek iaki, z naczynia MM, (Fig: 31. Tab
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 178
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
szczupłym otworem, i powietrze z niej wychodzić, i razem woda wnią wchodzić miała, jakośmy wyżej powiedzieli. (80.) Lecz gdy rozrzedzone lub wyciągnione z bańki powietrze, już tak mocno nie opiera się; w ten czas zewnętrzne powietrze w walec wpuszczone, wodę z góry przyciska, i w bańkę póty wpędza i wpycha, póki aż powietrze w zupełnej wszędzie nie stanie równi.
193. Tym sposobem także mosiężną bańkę A (Fig: 49. Tab: V.) spirytusem winnym napełnić możesz.
194. Lecz powietrze nie tylko z góry, ale i z dołu nawet równie przyciska, co wnastępującym doświadczeniu obaczemy. Doświadczenie XVIII
szczupłym otworem, y powietrze z niey wychodzić, y razem woda wnią wchodzić miała, iakośmy wyżey powiedzieli. (80.) Lecz gdy rozrzedzone lub wyciągnione z bańki powietrze, iuż tak mocno nie opiera się; w ten czas zewnętrzne powietrze w walec wpuszczone, wodę z góry przyciska, y w bańkę póty wpędza y wpycha, póki aż powietrze w zupełney wszędzie nie stanie rowni.
193. Tym sposobem także mosiężną bańkę A (Fig: 49. Tab: V.) spirytusem winnym napełnić możesz.
194. Lecz powietrze nie tylko z góry, ale y z dołu nawet rownie przyciska, co wnastępuiącym doświadczeniu obaczemy. Doświadczenie XVIII
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 181
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
do połowy napełniwszy wodą, postaw na wiatrociągu, i walcem szklanym przykryj.
Gdy powietrze z bani ciągnąć będziesz, woda z niej rurką bo. do góry pójdzie, i w górę bijące sprawi zródło.
227. Zostawione w bani powietrze, gdy elastyczną swoją siłą rozpiera się; wodę z bani wypycha, i w walec wpędza, mniejszy w nim dla rozrzedzonego lub cóżkolwiek wyciągnionego powietrza znajdując opor. I tak powietrze rozpieraniem swoim, nie tylko na dół, lecz i w górę wodę pędzić może. Doświadczenia Doświadczenie VIII.
228. Pęcherz trochę w sobie powietrza mający, dobrze zawiązany, i w walcu szklanym stojącym na Wiatrociągu wiszący (Fig:
do połowy napełniwszy wodą, postaw na wiatrociągu, y walcem szklanym przykryi.
Gdy powietrze z bani ciągnąć będziesz, woda z niey rurką bo. do góry poydzie, y w górę biiące sprawi zrodło.
227. Zostawione w bani powietrze, gdy elastyczną swoią siłą rozpiera się; wodę z bani wypycha, y w walec wpędza, mnieyszy w nim dla rozrzedzonego lub cożkolwiek wyciągnionego powietrza znayduiąc opor. Y tak powietrze rozpieraniem swoim, nie tylko na dół, lecz y w górę wodę pędzić może. Doświadczenia Doświadczenie VIII.
228. Pęcherz trochę w sobie powietrza maiący, dobrze zawiązany, y w walcu szklanym stoiącym na Wiatrociągu wiszący (Fig:
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 197
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
