Brytanii albo Akwilańskie. U. Morze Hiszpańskie. P. Co to jest Odnoga, i co to jest Ciasnina morska, albo Przesmyk, o których dopiero namieniłeś? O. Odnoga Morska nazywa się tam, gdzie morze wchodzi jak korytem w Kraj, który go ze wszech stron otacza oprócz tej tylko którą weń wpływa, tak jak widzisz Odnogę Wenecką, i inne. Ciasnina albo Przesmyk nazywa się to miejsce, którędy jakoby ciasnemi drzwiami Morze do morza przechodzi, tak naprzykład Gibraltar, Sund, etc. KARTA II. ATLAS DZIECINNY. KARTA II. ATLAS DZIECINNY. KARTA III. ROZDZIAŁ III. W którym eksplikuje się trzecia Karta
Brytannii albo Akwilańskie. U. Morze Hiszpańskie. P. Co to iest Odnoga, y co to iest Ciasnina morska, albo Przesmyk, o ktorych dopiero namieniłeś? O. Odnoga Morska nazywa się tam, gdzie morze wchodzi iak korytem w Kray, ktory go ze wszech stron otacza oprocz tey tylko ktorą weń wpływa, tak iak widzisz Odnogę Wenecką, y inne. Ciasnina albo Przesmyk nazywa się to mieysce, ktorędy iakoby ciasnemi drzwiami Morze do morza przechodzi, tak naprzykład Gibraltar, Sund, etc. KARTA II. ATLAS DZIECINNY. KARTA II. ATLAS DZIECINNY. KARTA III. ROZDZIAŁ III. W ktorym explikuie się trzecia Karta
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 26
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
c. Kap Z. Wincentego w Algarwii. d. Kap Z. Maryj także w Algarwii znajduje się. P. Co to jest Bej i wiele ich jest w Portugalii? O. Bej jest to mała odnoga morska z tą różnicą od odnogi wielkiej Morskiej, iż Bej przy wniściu swoim jest wąższy, a dalej wpływając i roźlewając się między brzegami Kraju jest obszerniejszy, i do takich miejsc najbezpieczniej okręty zawijają. Są zaś te znakomitsze w Portugalii. f. Bej de Setubal. g. Bej de Lagos. P. Czy są jakie wyspy w tym Kraju? O. Są cztery nazwane Barlengues h. P. Które są Granice Portugalii
c. Kap S. Wincentego w Algarwii. d. Kap S. Maryi także w Algarwii znayduie się. P. Co to iest Bey y wiele ich iest w Portugalii? O. Bey iest to mała odnoga morska z tą rożnicą od odnogi wielkiey Morskiey, iż Bey przy wniściu swoim iest wąższy, a daley wpływaiąc y roźlewaiąc się między brzegami Kraiu iest obszernieyszy, y do takich mieysc naybespieczniey okręty zawiiaią. Są zaś te znakomitsze w Portugalii. f. Bey de Setubal. g. Bey de Lagos. P. Czy są iakie wyspy w tym Kraiu? O. Są cztery nazwane Barlengues h. P. Ktore są Granice Portugalii
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 30
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Turyngii. P. Które są znaczniejsze w Niemczech rzeki? O. Są te: a. Dunaj zaczyna się w Szwabii, idzie przez Bawarią, Austrią, Węgry, Turcją Europejską, i wpada w morze Czarne. b. Odra zaczyna się w Śląsku, i idzie wzdłuż jego, płynie przez Brandenburgią, Pomeranią i wpływa do Morza Bałtyckiego. c. Elba zaczyna się w Górach które dzielą Czechy od Śląska, nazwanych Ress, idzie przez Czechy, Saksonią wyższą, Saksonią Niższą i wpada pod Hamburgiem do Morza Niemieckiego H. d. Weser zaczyna się na granicach Hessyj, płynie dzieląc Westfalią od Niższej Saksonii i wpada w toż samo morze
Turyngii. P. Ktore są znacznieysze w Niemczech rzeki? O. Są te: a. Dunay zaczyna się w Szwabii, idzie przez Bawaryą, Austryą, Węgry, Turcyą Europeyską, y wpada w morze Czarne. b. Odra zaczyna się w Sląsku, y idzie wzdłuż iego, płynie przez Brandeburgią, Pomeranią y wpływa do Morza Baltyckiego. c. Elba zaczyna się w Gorach ktore dzielą Czechy od Sląska, nazwanych Ress, idzie przez Czechy, Saxonią wyższą, Saxonią Niższą y wpada pod Hamburgiem do Morza Niemieckiego H. d. Weser zaczyna się na granicach Hessyi, płynie dzieląc Westfalią od Niższey Saxonii y wpada w toż samo morze
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 50
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
rekwirowania powszechnej posłów zgody (nie jednomyślnej zgody) pozwalało prawo rwać sejmy i rady jednemu.
Więc to to jest esencja wolnego głosu móc się o wszystko każdemu domówić, perswadować, zdanie swoje reprezentować i popierać, napominać o to, co się widzi zdrożnego, dopomnieć się mocno i wolno o wszystko, zdaniem swoim i powagą wpływać we wszystkie obrady, ustawy i w rezolucyje interesów ojczystych, sentencyją swoją czyli kryską wolną na którąkolwiek stronę szafować, czyli tu, czyli tam się przypisać, raz z tymi, drugi raz z tamtymi według rozumienia swego trzymać i rzeczy w radzie konkludować z tą, którą się podoba, stroną albo z powszechną zgodą,
rekwirowania powszechnej posłów zgody (nie jednomyślnej zgody) pozwalało prawo rwać sejmy i rady jednemu.
Więc to to jest essencyja wolnego głosu móc się o wszystko każdemu domówić, perswadować, zdanie swoje reprezentować i popierać, napominać o to, co się widzi zdrożnego, dopomnieć się mocno i wolno o wszystko, zdaniem swoim i powagą wpływać we wszystkie obrady, ustawy i w rezolucyje interessów ojczystych, sentencyją swoją czyli kryską wolną na którąkolwiek stronę szafować, czyli tu, czyli tam się przypisać, raz z tymi, drugi raz z tamtymi według rozumienia swego trzymać i rzeczy w radzie konkludować z tą, którą się podoba, stroną albo z powszechną zgodą,
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 233
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
Nie mówię tedy, żeby to wszystko, co inszym rzplitym dobrze służyło lub służy, do naszej przenosić, bo każda z nich według natury swego kraju może mieć takie prawa i zwyczaje, które do inszych i do naszej przystosować się nie mogą. Clima, sytuacja, przyrodzenie, wielkość lub małość granic i tym podobne okoliczności wpływają w zwyczaje i wielką różność czynią i w radach, i w rządach rzeplitych...
Ogólnie zaś o tych wszystkich wymienionych sposobach mówiąc, każdy rozsądny widzi, że żaden z nich bynajmniej nie uwłacza wolności, i owszem, onę doskonalszą czyni, gdyż każdemu wolno zupełnie jakie chcieć dać w każdej czyli materii pro vel contra
Nie mówię tedy, żeby to wszystko, co inszym rzplitym dobrze służyło lub służy, do naszej przenosić, bo każda z nich według natury swego kraju może mieć takie prawa i zwyczaje, które do inszych i do naszej przystosować się nie mogą. Clima, sytuacyja, przyrodzenie, wielkość lub małość granic i tym podobne okoliczności wpływają w zwyczaje i wielką różność czynią i w radach, i w rządach rzeplitych...
Ogólnie zaś o tych wszystkich wymienionych sposobach mówiąc, każdy rozsądny widzi, że żaden z nich bynajmniej nie uwłacza wolności, i owszem, onę doskonalszą czyni, gdyż każdemu wolno zupełnie jakie chcieć dać w każdej czyli materyi pro vel contra
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 296
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
a żeby dogrzewał dobrze, i był miękki. Gdy zażywam słowa tego węgiel miękki, który mu jest właściwy, zażywam go w tym sensię w którym i Rzemieślnicy, którzy nazywają węglem miękkim ten, który żelazu nadaje miękkości, a węglem twardym ten, który żelazo czyni twardym; pewna albowiem jest rzecz, że natura węgla wpływa w naturę kruszcu. Przez nieszczęśliwość dwa te przymioty, to jest gorącość i miękkość, rzadko się razem z sobą znajdują, wszyscy ci, którzy oczyszczają minerały, rozumieją, że węgiel drzewowy biały jest dosyć miękki, lecz bardzo mało ma w sobie gorącości. Węgiel z drzewa twardego jakim jest dębina, wydaje wiele ognia,
á żeby dogrzewał dobrze, i był miękki. Gdy zażywam słowa tego węgiel miękki, ktory mu iest własciwy, zażywam go w tym sensię w ktorym i Rzemieślnicy, ktorzy nazywaią węglem miękkim ten, ktory żelazu nadaie miękkosci, á węglem twardym ten, ktory żelazo czyni twardym; pewna albowiem iest rzecz, że natura węgla wpływa w naturę kruszcu. Przez nieszczęsliwość dwa te przymioty, to iest gorącość i miękkość, rzadko się razem z sobą znayduią, wszyscy ci, ktorzy oczyszczaią minerały, rozumieią, że węgiel drzewowy biały iest dosyć miękki, lecz bardzo mało ma w sobie gorącosci. Węgiel z drzewa twardego iakim iest dębina, wydaie wiele ognia,
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 35
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
niewdzięcznikiem/ i wierutny zdrajcą/ gdyby, tych darów twoich przeciw twej świętej woli zażywał/ a na twą cześć dane talenta/ na twoję obrazę trawił. Przeto czując się do obowiązku mego i winnej wrodzonej powinności mojej/ lichy strumyczek do zrzodła mojego się znam/ szczupły rowek/ miałka struga do morza się mojego biorę i wpływam. Stworzyłeś mię/ bierz ze wszytkim jako własne tobie należące stworzenie twoje. Dałeś mi wolność pod twą władzą cale ją prawy twymi zwązawszy oddaje. Suscipe vniversam libertatemweź rozum/ weź pamięć/ weź wolą/ weź wszytko co mam jak twoje własne/ jako wiecznym prawem nabyte/ i przyznane a tym nowym uprzejmego
niewdźięczńikiem/ y wierutný zdraycą/ gdyby, tych darow twoich przećiw twey świętey woli záżywał/ á ná twą cześć dáne tálenta/ ná twoię obrázę trawił. Przeto czuiąc się do obowiązku mego y winney wrodzoney powinnośći moiey/ lichy strumyczek do zrzodłá moiego się znam/ szczupły rowek/ miałka strugá do morza się moiego biorę y wpływam. Stworzyłeś mię/ bierz ze wszytkim iáko własne tobie náleżące stworzenie twoie. Dałeś mi wolność pod twą władzą cale ią práwy twymi zwązawszy oddáie. Suscipe vniversam libertatemweź rozum/ weź pámięć/ weź wolą/ weź wszytko co mam iak twoie włásne/ iáko wiecznym práwem nabyte/ y przyznane á tym nowym uprzeymego
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 379
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
drugie by niedosyć oblane były. I tak poczynano w górnym Egipcie, potym w dolnym, aż jak z karbu w karb wpadano. Tym sposobem gospodarstwo wodne, i przy tylu ostróżności na całą Egipską rozchodziło się ziemię. Kraje, które Nil oblewa, są tak obszerne i spadziste, że ze wszystkich wód, które wpływają w Egipt, w Czerwcu, Lipcu, Sierpniu, ledwie od dziesiątej części Morze hołd odbiera.
Przecięż i zatym rozrządzeniem, nie wszystkie jeszcze grunta, osobliwie górzyste, z tych kanałów oblewane były; więc opatrzono je Pompy na śrzubach, które woły wkoło ciągnęły, aby wodę niemi w pędzały w rury, dla tej
drugie by niedosyć oblane były. Y ták poczynáno w gornym Egypcie, potym w dolnym, aż iák z karbu w karb wpadáno. Tym sposobem gospodarstwo wodne, y przy tylu ostrożnośći ná cáłą Egipską rozchodziło się ziemię. Kraie, ktore Nil oblewa, są ták obszerne y spadziste, że ze wszystkich wod, ktore wpływaią w Egypt, w Czerwcu, Lipcu, Sierpniu, ledwie od dziesiątey częśći Morze hołd odbierá.
Przecięż y zatym rozrządzeniem, nie wszystkie ieszcze gruntá, osobliwie gorzyste, z tych kanáłow oblewáne były; więc opátrzono ie Pompy ná śrzubach, ktore woły wkoło ciągnęły, áby wodę niemi w pędzały w rury, dla tey
Skrót tekstu: RolJabłADziej
Strona: 83
Tytuł:
Dziejopis starożytny Egipcjanów, Kartainców, Assyryjczyków, Babilonców, Medów, Persów, Macedończyków i Greków
Autor:
Charles Rollin
Tłumacz:
Józef Aleksander Jabłonowski
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Miasto Stołeczne nad Golfem Bengalą i nad rzeką Martaban, ma Zamek obronny i Portugalowie w nim handlują. BRAMA Królestwo bierze Imię swoje od Miasta stołecznego Zwanego teraz Carpa należy do Króla Ava. MARTABAN Królestwo bierze także Imię swoje od Miasta Stołecznego położonego nad Golfem Martaban z dobrym Portem, ten Golf zaś jest w tym miejscu gdzie wpływa rzeka Pegu. SjaM.
Królestwo to graniczy na Zachód z Kamboją na Pułnoc z Pegu, z inszych zaś stron z Morzem, i ciągnie się od Pułnocy do Południa w zdłuż, i z Peninsułą Malakką rachując (bo tylko Miasto Malakka należy do Holendrów) na 200. mil, i wszystko to Państwo hołduje Królowi Sjamskiemu
Miásto Stołeczne nád Golfem Bengalą y nád rzeką Martaban, ma Zamek obronny y Portugallowie w nim hándluią. BRAMA Krolestwo bierze Imie swoie od Miástá stołecznego Zwánego teraź Carpa náleży do Krola Ava. MARTABAN Krolestwo bierze tákże Imie swoje od Miástá Stołecznego położonego nád Golfem Martaban z dobrym Portem, ten Golf záś iest w tym mieyscu gdzie wpływá rzeká Pegu. SYAM.
KRolestwo to grániczy ná Záchod z Kamboią ná Pułnoc z Pegu, z inszych záś stron z Morzem, y ciągnie się od Pułnocy do Południa w zdłuż, y z Peninsułą Málakką ráchuiąc (bo tylko Miásto Málakká náleży do Holendrow) ná 200. mil, y wszystko to Páństwo hołduie Krolowi Syamskiemu
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 596
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
postąpisz, i tu rozbiją się burzliwe flukty twoje. Przez Jeremiasza cap. 5. Położyłem piasek termin morzu, mandat wieczny, którego nieprzestąpi Przez Dawida w Psal.104. Termin położyłeś wodom morskim, którego nieprzestąpią, ani zaleją ziemi. To z naturalnej racyj. Iż te wody które tylą rzekami wpływają w morza, znowu do proporcyj innemi wypływają, okrążając ziemię dla jej pożytku. Atoli przez to nic się nieubliża Statutowi Boskiemu, chociaż niektóre miejsca za czasem zalewają i topią morskie wody. Jako też toż samo po wielu krajach czynią rzeki. J tak w roku 1421. przerwawszy tamy pod Dordrakiem morze, po wielkiej
postąpisz, y tu rozbiią się burzliwe flukty twoie. Przez Jeremiasza cap. 5. Położyłem piasek termin morzu, mandat wieczny, ktorego nieprzestąpi Przez Dawida w Psal.104. Termin położyłeś wodom morskim, ktorego nieprzestąpią, áni zaleią ziemi. To z náturalney racyi. Jż te wody ktore tylą rzekámi wpływaią w morza, znowu do proporcyi innemi wypływaią, okrążaiąc ziemię dla iey pożytku. Atoli przez to nic się nieubliża Statutowi Boskiemu, chociaz niektore mieysca zá czasem zálewaią y topią morskie wody. Jáko też toż samo po wielu kraiach czynią rzeki. J ták w roku 1421. przerwawszy támy pod Dordrakiem morze, po wielkiey
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: T3v
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
