w rynkę/ daj Jabłek/ Grzybowej polewki/ Cebule/ Pietruszki/ masła dobrego/ pieprzu/ Gałki przywarz a daj na stół. LXXXIX. Kapłon z Perdutą.
Kapłona warz rozebranego w rosole/ pietrużki i masła włożywszy/ a gdy będzie gotowy/ wezmij kociołek/ wody wstaw/ Jajca świeże na ukrop ze wszytkim wpuszczaj/ a gdy stężeje/ a żółtki jeszcze miętkie/ włóz grzanek na pułmisek i Kapłona/ na wierzch perdutę/ potrząsnąwszy Pieprzem/ daj na Stół gorąco. Sta Potraw Mięśnych. XC. Baranek z substancją.
Baranka weźmij część mięsistą/ porąb/ cienko/ ociągniej w maśle/ weźmij pieczenią wołową/ nie sól/
w rynkę/ day Iabłek/ Grzybowey polewki/ Cebule/ Pietruszki/ masła dobrego/ pieprzu/ Gałki przywarz a dáy ná stoł. LXXXIX. Kápłon z Perdutą.
Kápłona warz rozebránego w rosole/ pietrużki y masłá włożywszy/ á gdy będżie gotowy/ wezmiy koćiołek/ wody wstaw/ Iaycá świeże na vkrop ze wszytkim wpuszczay/ a gdy stężeie/ á żołtki ieszcze miętkie/ włoz grzanek na pułmisek y Kapłona/ ná wierzch perdutę/ potrząsnąwszy Pieprzem/ day na Stoł gorąco. Stá Potraw Mięśnych. XC. Báránek z substáncyą.
Báránká weźmiy część mięśistą/ porąb/ ćienko/ oćiągniey w máśle/ weźmiy pieczenią wołową/ nie sol/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 34
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
tedy go namazać w przód olejkiem mastykowym: i jeśli niestrawny jest i zimny; przydać do mastykowego olejku muszkatowego olejku/ i tak zawsze przed wanną namazywać żołądek. To już tak odprawiwszy/ dopiero już wstąp do wanny; ale nie o raz ciało ponurzaj w tej wodzie/ ale z lekka a z lekka ciało w nią wpuszczaj i ponurzaj: to jest/ pierwej nogi/ potym łysty wpuść/ i tak po lekku wszystko ciało/ aż do samej szyje. I ta jest nauka szósta/ którą ma Galenus, uczac jako kto ma wanien używać/ dla zachowania dobrego zdrowia. Abowiem skóra i siroty w niej/ tak od ciepła jako i od
tedy go námázáć w przod oleykiem mástykowym: y iesli niestráwny iest y źimny; przydáć do mástykowego oleyku muszkatowego oleyku/ y ták záwsze przed wánną námázywáć żołądek. To iuż ták odpráwiwszy/ dopiero iuż wstąp do wánny; ále nie o raz ćiało ponurzay w tey wodźie/ ale z lekka á z lekká ćiáło w nię wpuszcżay y ponurzay: to iest/ pierwey nogi/ potym łysty wpuść/ y ták po lekku wszystko ćiáło/ áż do samey szyie. Y tá iest náuká szosta/ ktorą ma Galenus, vcżac iáko kto ma wánien vżywáć/ dla záchowánia dobrego zdrowia. Abowiem skórá y śiroty w niey/ ták od ćiepłá iáko y od
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 158
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
puszczać Olejek Migdałowy ciepło, albo zioła odmiękczające, jako Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. warząc, parę przez lijek w ucho puszczać. Na robaki w uchu.
WEś Sadła niesłonego, trochę, przydaj Mercurij dulcis bardzo mało. Bawełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwianym zmieszane wpuszczaj w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do ucha wyidą do niego. Na bolenie Uszu.
WEś liścia świeżego Tabacznego, zetrzyj, włóż w ucho, albo suche odwilżywszy. Item. Rzecz doświadczona. Weś Olejku Fiałkowego 4. łoty, z Migdałów gorżkich z łoty. Wina kwaterkę, kostek które się
pusczać Oleiek Migdałowy ćiepło, álbo źiołá odmiękczáiące, iáko Slaz, Rumienek, Nosstrzeg, etc. wárząc, párę przez liiek w ucho pusczáć. Ná robáki w uchu.
WEś Sádłá niesłonego, trochę, przyday Mercurij dulcis bárdzo máło. Báwełnę w tym uwalawszy w ucho puść. Item. Aloe z sokiem rzodkwiánym zmieszáne wpuszczay w ucho. Item. Ser młody niesłony przyłożyć do uchá wyidą do niego. Ná bolenie Uszu.
WEś liśćia świeżego Tábácznego, zetrzyi, włoż w ucho, álbo suche odwilżywszy. Item. Rzecz doświadczona. Weś Oleyku Fiałkowego 4. łoty, z Migdałow gorżkich z łoty. Winá kwáterkę, kostek ktore się
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 52
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
gorącej przyczyny; Weś Olejku Fiałkowego trzy ćwierci łota.szafranu szczyptę małą żółtków jajowych trzy, zmięszawszy wraz dobrze, smaruj w uszach i w około. O Chorobach Uszu. Na ciężki ból w uszach.
Weś mleka, Olejku Rożanego, białku jajowego po trzy ćwierci łota, przydaj Opij gran trzy, zmięszaj , wpuszczaj w ucho. Na piszczenie, Szumienie, Dzwonienie.
WEś Piołunu garść, warz w mleku, odjąwszy od ognia puszczaj parę w uszy przez lijek, potym zaraz zawinąwszy trochę piżma w Bawełnę wetchni w uszy. Item. Z octu wrzącego para w uszy puszczana. szumienie, pisk oddala, i słuch naprawia. Itẽ
gorącey przyczyny; Weś Oleyku Fiałkowego trzy ćwierći łotá.száfránu sczyptę máłą żołtkow iáiowych trzy, zmięszawszy wraz dobrze, smáruy w uszách y w około. O Chorobách Uszu. Ná cięszki bol w uszách.
Weś mleká, Oleyku Rożánego, białku iáiowego po trzy ćwierći łotá, przyday Opij gran trzy, zmięszay , wpusczay w ucho. Ná piszczenie, Szumienie, Dzwonienie.
WEś Piołunu garść, warz w mleku, odiąwszy od ogniá puszczay párę w uszy przez liiek, potym záraz záwinąwszy trochę pizmá w Báwełnę wetchni w uszy. Item. Z octu wrzącego párá w uszy pusczána. szumienie, pisk oddala, y słuch náprawia. Itẽ
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 53
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, i przez chusty przyłożyć na uszy. Item. Knotek z fletucha zrobiwszy, napuścić go Olejkiem kminkowym, albo Hanyszkowym władać w uszy, i za uszyma nacierać którym z nich. Na Głuchotę.
SOk Rzodkwiany ciepło w ucho wpuszczając pomaga. Item. Tłustość Węgorzowa, także Kretowa, Olejek z Migdałów gorżkich, Wężowe sadło wpuszczaj w uszy, słuch naprawuje. Item Cybulę wydrożyć, napełnić ją gorzał- ką, upiec w zarzewiu, sok z niej wyciśnąć i w uszy kroplami ciepło wpuszczaj. Item. Esencja z żółci człowieczej per spirit: vini wyciągniona, jest doświadczona. Item Zołć Kuropatwia jest także doświadczona wpyszczając ją w uszy; I owszem każda żółć
, y przez chusty przyłożyć ná uszy. Item. Knotek z fletuchá zrobiwszy, nápuśćić go Oleykiem kminkowym, álbo Hányszkowym władáć w uszy, y zá uszymá náćieráć ktorym z nich. Ná Głuchotę.
SOk Rzodkwiány ćiepło w ucho wpuszczâiąc pomaga. Item. Tłustość Węgorzowa, tákże Kretowa, Oleiek z Migdałow gorżkich, Wężowe sádło wpuszczay w uszy, słuch nápráwuie. Item Cybulę wydrożyć, nápełnić ią gorzał- ką, upiec w zarzewiu, sok z niey wyćiśnąć y w uszy kroplámi ćiepło wpusczay. Item. Essencya z żołći człowieczey per spirit: vini wyciągniona, iest doświádczona. Item Zołć Kuropátwia iest tákże doświadczona wpysczáiąc ią w uszy; Y owszem káżda żołć
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 53
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
nacierać którym z nich. Na Głuchotę.
SOk Rzodkwiany ciepło w ucho wpuszczając pomaga. Item. Tłustość Węgorzowa, także Kretowa, Olejek z Migdałów gorżkich, Wężowe sadło wpuszczaj w uszy, słuch naprawuje. Item Cybulę wydrożyć, napełnić ją gorzał- ką, upiec w zarzewiu, sok z niej wyciśnąć i w uszy kroplami ciepło wpuszczaj. Item. Esencja z żółci człowieczej per spirit: vini wyciągniona, jest doświadczona. Item Zołć Kuropatwia jest także doświadczona wpyszczając ją w uszy; I owszem każda żółć jest dobra na słuch, a osobliwe Pstrągowa, Węgorżowa, Zajęcza, Krucza, jeszcze lepiej pomaga esencja z nich wyciągniona, także Wodka z mrówek i miody
náćieráć ktorym z nich. Ná Głuchotę.
SOk Rzodkwiány ćiepło w ucho wpuszczâiąc pomaga. Item. Tłustość Węgorzowa, tákże Kretowa, Oleiek z Migdałow gorżkich, Wężowe sádło wpuszczay w uszy, słuch nápráwuie. Item Cybulę wydrożyć, nápełnić ią gorzał- ką, upiec w zarzewiu, sok z niey wyćiśnąć y w uszy kroplámi ćiepło wpusczay. Item. Essencya z żołći człowieczey per spirit: vini wyciągniona, iest doświádczona. Item Zołć Kuropátwia iest tákże doświadczona wpysczáiąc ią w uszy; Y owszem káżda żołć iest dobra ná słuch, á osobliwe Pstrągowa, Węgorżowa, Záięcza, Krucza, ieszcze lepiey pomaga essencya z nich wyćiągniona, tákże Wodká z mrowek y miody
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 54
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
osobliwe Pstrągowa, Węgorżowa, Zajęcza, Krucza, jeszcze lepiej pomaga esencja z nich wyciągniona, także Wodka z mrówek i miody wypalona jest dobra. Item. Weś Coloquintidy, Aloesu, Euforbij po pół łota, na proch subtelnej starszy, zmięszaj z żołcią krowią, porób kołaczki, ususz je, roztworzaj sokiem Rozdkwianym, wpuszczaj w ucho ciepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Jałowcem, z Gałką Muszkatową, z pieca prosto gorący na dwoje rozkroić, i przez chustke przyłożyć na uszy. Item. Na węgle rzucać gwoździki kramne, dym w ucho przez lijek wpuszczaj potym zaraz wpuścić w ucho Olejek z Migdałów gorżkich z
osobliwe Pstrągowa, Węgorżowa, Záięcza, Krucza, ieszcze lepiey pomaga essencya z nich wyćiągniona, tákże Wodká z mrowek y miody wypalona iest dobra. Item. Weś Coloquintidy, Aloesu, Euphorbij po puł łotá, ná proch subtelney ztárszy, zmięszay z żołćią krowią, porob kołáczki, ususz ie, roztworzay sokiem Rozdkwiánym, wpuszczay w ucho ćiepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Iáłowcem, z Gałką Muszkátową, z piecá prosto gorący ná dwoie rozkroić, y przez chustke przyłożyć ná uszy. Item. Ná węgle rzucáć gwozdźiki kramne, dym w ucho przez liiek wpuszczay potym záraz wpuścić w ucho Oleiek z Migdałow gorżkich z
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 54
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
porób kołaczki, ususz je, roztworzaj sokiem Rozdkwianym, wpuszczaj w ucho ciepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Jałowcem, z Gałką Muszkatową, z pieca prosto gorący na dwoje rozkroić, i przez chustke przyłożyć na uszy. Item. Na węgle rzucać gwoździki kramne, dym w ucho przez lijek wpuszczaj potym zaraz wpuścić w ucho Olejek z Migdałów gorżkich z Olejkiem Rucianym zmięszawszy. Item. Weś Cebulę wielką, wydroż ją, nakładź w nie Rad Cyperirod: Bobku, Hanyszku, Kminu kramnego, Bobrowego stroju, wszystkiego potrosze, utrzyj wszystko subtelno, przydaj Olejku Rucianego ile potrzeba, zaszpuntuj, włóż w żarzewie żeby się
porob kołáczki, ususz ie, roztworzay sokiem Rozdkwiánym, wpuszczay w ucho ćiepło. Item. Chleb pieczony z Kminem, z Bobkiem, z Iáłowcem, z Gałką Muszkátową, z piecá prosto gorący ná dwoie rozkroić, y przez chustke przyłożyć ná uszy. Item. Ná węgle rzucáć gwozdźiki kramne, dym w ucho przez liiek wpuszczay potym záraz wpuścić w ucho Oleiek z Migdałow gorżkich z Oleykiem Rućiánym zmięszawszy. Item. Weś Cebulę wielką, wydroż ią, nákłádź w nie Rad Cyperirod: Bobku, Hányszku, Kminu kramnego, Bobrowego stroiu, wszystkiego potrosze, utrzyi wszystko subtelno, przyday Oleyku Ruciánego ile potrzebá, zászpuntuy, włoż w żarzewie żeby się
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 54
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, Koprowy, z Kopru włoskiego, Gwoździkowy, z wosku, etc. Te Olejki mają być dystilowane, jednak nie trzeba ich w uszy wpuszczac, ale tylko Bawełnę troszkę napuściwszy kłaść w nie. Zybet także słuch naprawia, bawełnę nim napuściwszy w ucho kłaść. Item. Namocz w gorzałce korzenia Ciemierzyce czarnej, tę gorzałkę wpuszczaj w ucho kroplami ciepło. Item. Sok z Bluszczu ziemnego wyczyszczony w uszy ciepło puszczony pomaga, jeszcze lepiej gdy go z mocnym winem w pół zmięszasz Item. Jaika mrowcze wraz z czybulą, starszy sok wycisnąć, który w uszy wpuszczać, jest rzecz pewna na głuchotę i zastrzałą. Item.Piżmo w Bawełnę wmieszane
, Koprowy, z Kopru włoskiego, Gwozdzikowy, z wosku, etc. Te Oleyki máią bydź dystilowáne, iednák nie trzebá ich w uszy wpusczác, ále tylko Báwełnę troszkę nápuśćiwszy kłáść w nie. Zybet tákże słuch náprawia, báwełnę nim nápuśćiwszy w ucho kłáść. Item. Námocz w gorzałce korzenia Ciemierzyce czarney, tę gorzałkę wpuszczay w ucho kroplámi ćiepło. Item. Sok z Blusczu ziemnego wyczysczony w uszy ćiepło pusczony pomaga, ieszcze lepiey gdy go z mocnym winem w poł zmięszasz Item. Iáiká mrowcze wraz z czybulą, ztárszy sok wyćisnąć, ktory w uszy wpusczáć, iest rzecz pewna ná głuchotę y zástrzáłą. Item.Pizmo w Báwełnę wmieszáne
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 55
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
z zapaleniem, trzeba krew puścić, plastry kłaść chłodzące, i domiękczające, jako Mollisicans Venetorum, de achilon simpli ,ai- bo cum gum: Crituũ Diasulphur. Rulandi, także Olejek Gwajakowy osobliwe służy smarując nim. Traktat Pierwszy Na Ropę płynącą.
OCet, Miód, Olejek Rożany, zmięszany w kupę, ciepło w ucho wpuszczaj. Item. Weś kobyli mięty, Bukwice, Majeranu, warz to wszystko w mleku, i parę przez lijek z tego wpuszczaj, wrząco od ognia odjąwszy; ropa ta pospolicie odchodzi z wrzodu wnętrznego, te wrzody często się dzieciom trafiają, lecz i podeszłym, które gdy się głęboko poczynają, że się materia wewnątrz
z zápaleniem, trzebá krew puśćić, plastry kłáść chłodzące, y domiękczáiące, iáko Mollisicans Venetorum, de achilon simpli ,ái- bo cum gum: Crituũ Diasulphur. Rulandi, tákże Oleiek Gwáiakowy osobliwe służy smáruiąc nim. Tráktát Pierwszy Ná Ropę płynącą.
OCet, Miod, Oleiek Rożány, zmięszany w kupę, ćiepło w ucho wpusczay. Item. Weś kobyli mięty, Bukwice, Máieranu, warz to wszystko w mleku, y párę przez liiek z tego wpuszczay, wrząco od ogniá odiąwszy; ropá tá pospolicie odchodzi z wrzodu wnętrznego, te wrzody często się dziećiom trafiáią, lecz y podeszłym, ktore gdy się głęboko poczynáią, że się máterya wewnątrz
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 56
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
