żaden nie powinien wyjechać z Wojska i z pod Chorągwi bez konsensu Kasztelana lub Urzędnika Ziemskiego, który nie powinien być żadnemu zbronny, ani powracając we wsiach wiolencyj ma robić, za co w Trybunale ma odpowiedzieć 1621. RZĄD POLSKI.
Podczas Pospolitego ruszenia sam tylko Król jest Sędzią, bo Trybunały, Sądy Ziemskie, Grodzkie i Zadworne ustają. O LUSTRACYJ SZLACHTY.
PRzedtym zwyczaj bywał u dawnych Polaków, że co Rok wsiadali na koń, i lustrowali się w Województwach na miejscach naznaczonych przed Wojewodą i Kasztelanami, abo co dwa roki dla gotowości na Pospolite ruszenie Przeciw Nieprzyjacielowi 1562. Czas lustracyj był naznaczony na Z. Wojciech 1562. drugi Sejm naznaczył na
żaden nie powinien wyjechać z Woyska i z pod Chorągwi bez konsensu Kasztelana lub Urzędnika Ziemskiego, który nie powinien być żadnemu zbronny, ani powracając we wśiach wiolencyi ma robić, za co w Trybunale ma odpowiedźieć 1621. RZĄD POLSKI.
Podczas Pospolitego ruszenia sam tylko Król jest Sędźią, bo Trybunały, Sądy Ziemskie, Grodzkie i Zadworne ustają. O LUSTRACYI SZLACHTY.
PRzedtym zwyczay bywał u dawnych Polaków, że co Rok wśiadali na koń, i lustrowali się w Województwach na mieyscach naznaczonych przed Wojewodą i Kasztelanami, abo co dwa roki dla gotowośći na Pospolite ruszenie Przećiw Nieprzyjaćielowi 1562. Czas lustracyi był naznaczony na S. Woyćiech 1562. drugi Seym naznaczył na
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 247
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Trybunalska Ziemska z Skarbową, i po przysiędze wykonanej przez Komisarzów dwóch obranych od Wojska, tudzież dwóch z Księstwa Inflanckiego (bo Deputaci i Senatorowie, że są już Jurati, nie przysięgają) obierają Marszałka Skarbowego, toż samo czynią w Nowogródku lub w Mińsku.
KrólESTWO POLSKIE prócz tych namienionych Trybunałów ma wiele innych Sądów jako SĄDY ZADWORNE, które sądzą Kanclerzowie, lub Podkanclerzowie, Koronne Koronni i Litewskie Liewscy. SĄDY RELACJALNE SĄ- DY KURLANDZKIE, które abo sam Król z Senatorami sądzi tak jako SĄDY SEJMOWE, abo Pieczętarzom zda Jurysdykcją. SĄDY ZIEMSKIE zwane ROCZKI w Województwach, o których wyżej pod Urzędnikami Ziemskiemi. SĄDY GRÓDZKIE w Grodowych Miastach, jako wyżej pod
Trybunalska Ziemska z Skarbową, i po przyśiędze wykonaney przez Kommissarzów dwóch obranych od Woyska, tudźież dwóch z Xięstwa Inflantskiego (bo Deputaći i Senatorowie, że są już Jurati, nie przyśięgają) obierają Marszałka Skarbowego, toż samo czynią w Nowogródku lub w Mińsku.
KROLESTWO POLSKIE prócz tych namienionych Trybunałów ma wiele innych Sądów jako SĄDY ZADWORNE, które sądzą Kanclerzowie, lub Podkanclerzowie, Koronne Koronni i Litewskie Liewscy. SĄDY RELACYALNE SĄ- DY KURLANDZKIE, które abo sam Król z Senatorami sądźi tak jako SĄDY SEYMOWE, abo Pieczętarzom zda Jurysdykcyą. SĄDY ZIEMSKIE zwane ROCZKI w Województwach, o których wyżey pod Urzędnikami Ziemskiemi. SĄDY GRODZKIE w Grodowych Miastach, jako wyżey pod
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 264
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Prawu nieposłusznym, podobnym sposobem Instygator Koronny, albo W. X. L. z delatorem in Contumaciam postępować będzie. Z których to wszystkich osób, tak w niestawieniu się ich przed sądem, jako przez kontrowersye osądzonych, po uczynionym od Nas do Starostów odesłaniu Dekretów, które Pisarz Ziemski Warszawski, albo pod jego niebytność Dekretowy Zadworny koronny pisać będzie; ciż Starostowie egzekucją nieodwłóczną według dawnych Praw czynić powinni, a Szlachta ze wszystkich Powiatów ruszyć się przeciwko takowym, i Starostom, do ucznynienia egzekucyj pomagać obowiązania będzie, pod winą o wyprawie wojennej postanowioną. Gdyby zaś ktokolwiek z osądzonych tak był mocny, aby Szlachtą jednej Ziemi lubo Powiatu niemógł być
Prawu nieposłusznym, podobnym sposobem Instygator Koronny, albo W. X. L. z delatorem in Contumaciam postępować będźie. Z ktorych to wszystkich osob, tak w niestawieniu się ich przed sądem, iako przez kontrowersye osądzonych, po uczynionym od Nas do Starostow odesłaniu Dekretow, ktore Pisarz Ziemski Warszawski, albo pod iego niebytność Dekretowy Zadworny koronny pisać będźie; ćiż Starostowie exekucyą nieodwłoczną według dawnych Praw czynić powinni, á Szlachta ze wszystkich Powiatow ruszyć się przećiwko takowym, y Starostom, do ucznynienia execucyi pomagać obowiązania będźie, pod winą o wyprawie woienney postanowioną. Gdyby zaś ktokolwiek z osądzonych tak był mocny, aby Szlachtą iedney Ziemi lubo Powiatu niemogł bydź
Skrót tekstu: TrakWarsz
Strona: F2v
Tytuł:
Traktat Warszawski dnia trzeciego Nowembra 1716 roku zkonkludowany
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1717
Data wydania (nie później niż):
1717
k myśli wiek dzisiejszy — Uczyńmyż już i statut czasom przystojniejszy. Niechaj razem w Piotrkowie i w Lublinie będzie Trybunał, a deputat, co na nim zasiądzie, Jeden tylko z powiatu, gdyż w wielkiej gromadzie Więcej konfuzyjej. W tąż i w królewskiej radzie
Niech pewna liczba będzie panów senatorów, Jako i przy zadwornych sądziech asesorów. A te mniejsze tytuły znieść jak niepotrzebne I za pany nie wpuszczać do izby służebne. Bo tak między nimi i Żydzi, i Cygani, I różni ludzie wchodzą, a nikt im nie zgani Takiego bezpieczeństwa, gdy nie tylko wota Wynoszą z pośmiewiskiem za zamkowe wrota, Ale też i nienawiść z bezpiecznego zdania
k myśli wiek dzisiejszy — Uczyńmyż już i statut czasom przystojniejszy. Niechaj razem w Piotrkowie i w Lublinie będzie Trybunał, a deputat, co na nim zasiędzie, Jeden tylko z powiatu, gdyż w wielkiej gromadzie Więcej konfuzyjej. W tąż i w królewskiej radzie
Niech pewna liczba będzie panów senatorów, Jako i przy zadwornych sądziech asesorów. A te mniejsze tytuły znieść jak niepotrzebne I za pany nie wpuszczać do izby służebne. Bo tak między nimi i Żydzi, i Cygani, I różni ludzie wchodzą, a nikt im nie zgani Takiego bezpieczeństwa, gdy nie tylko wota Wynoszą z pośmiewiskiem za zamkowe wrota, Ale też i nienawiść z bezpiecznego zdania
Skrót tekstu: StarVotBar_I
Strona: 311
Tytuł:
Votum o naprawie Rzeczypospolitej
Autor:
Szymon Starowolski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1625
Data wydania (nie wcześniej niż):
1625
Data wydania (nie później niż):
1625
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Poeci polskiego baroku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jadwiga Sokołowska, Kazimiera Żukowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1965
, prócz Sędziego Ziemskiego, mają jeszcze obranych Sądowych Ziemskich. Przed laty apelowano od Sądów Ziemskich do Rady Prowincjalnej albo Senatu Pruskiego, ale po przyjęciu Trybunału Polskiego od Szlachty Pruskiej, Sądy najwyższe w tej Prowincyj ustały. W miastach następujące są Instancje, to jest w miastach większych Sędzia, Sąd, Rada, Król tak w Zadwornych jako i Relacjinych Sądach: w mniejszych, Sędzia, Sąd, Starosta, Król w Sądach Zadwornych. ATLAS DZIECINNY. O PROWINCYJ MAŁOPOLSKIEJ b. III.
P. Na wiele Województw dzieli się Prowincja Mało-Polska? O. Dzieli się na Województw XI. , Księstw 3. i Ziem 2 osobnych, to jest
, procz Sędziego Ziemskiego, maią ieszcze obranych Sądowych Ziemskich. Przed laty appellowano od Sądow Ziemskich do Rady Prowincyalney albo Senatu Pruskiego, ale po przyięciu Trybunału Polskiego od Szlachty Pruskiey, Sądy naywyższe w tey Prowincyi ustały. W miastach następuiące są Instancye, to iest w miastach większych Sędzia, Sąd, Rada, Krol tak w Zadwornych iako y Relacyinych Sądach: w mnieyszych, Sędzia, Sąd, Starosta, Krol w Sądach Zadwornych. ATLAS DZIECINNY. O PROWINCYI MAŁOPOLSKIEY b. III.
P. Na wiele Woiewodztw dzieli się Prowincya Mało-Polska? O. Dzieli się na Woiewodztw XI. , Xięstw 3. y Ziem 2 osobnych, to iest
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 157
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Rady Prowincjalnej albo Senatu Pruskiego, ale po przyjęciu Trybunału Polskiego od Szlachty Pruskiej, Sądy najwyższe w tej Prowincyj ustały. W miastach następujące są Instancje, to jest w miastach większych Sędzia, Sąd, Rada, Król tak w Zadwornych jako i Relacjinych Sądach: w mniejszych, Sędzia, Sąd, Starosta, Król w Sądach Zadwornych. ATLAS DZIECINNY. O PROWINCYJ MAŁOPOLSKIEJ b. III.
P. Na wiele Województw dzieli się Prowincja Mało-Polska? O. Dzieli się na Województw XI. , Księstw 3. i Ziem 2 osobnych, to jest: pod znaczkiem numer.
1mo. Województwo Krakowskie, i w nim Księstwa pod numer. 17
Rady Prowincyalney albo Senatu Pruskiego, ale po przyięciu Trybunału Polskiego od Szlachty Pruskiey, Sądy naywyższe w tey Prowincyi ustały. W miastach następuiące są Instancye, to iest w miastach większych Sędzia, Sąd, Rada, Krol tak w Zadwornych iako y Relacyinych Sądach: w mnieyszych, Sędzia, Sąd, Starosta, Krol w Sądach Zadwornych. ATLAS DZIECINNY. O PROWINCYI MAŁOPOLSKIEY b. III.
P. Na wiele Woiewodztw dzieli się Prowincya Mało-Polska? O. Dzieli się na Woiewodztw XI. , Xięstw 3. y Ziem 2 osobnych, to iest: pod znaczkiem numer.
1mo. Woiewodztwo Krakowskie, y w nim Xięstwa pod numer. 17
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 157
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
z tego, że więcej pełne ku nam dobroci nad publicznymi tylu sejmów skazionych nieszczęściami jego ubolewa serce niż nasze nad oczywistym niebezpieczeństwem własnym? Śmijmyż się więc jeszcze skarżyć, nie wiem o co, i niby z nałogu na Dwór, a my sejm po sejmie już kilkanasty niepamiętnie zrywajmy. Skarżmy się o poselstwa, o sądy zadworne, o trybunały i jurysdykcyje zmięszane, narzekajmy, że obce wojska bez wiedzy i konsensu sejmów Rzplitej przez kraj z tak znaczną agrawacyją przechodzą, a my sejmy rwijmy. Niech się skarżą po pamiętnym każdemu srebrnej i miedzianej monety u nas wyniszczeniu, iż tynfy i gro-
sze, bez których kraj już się nie mógł obejść,
z tego, że więcej pełne ku nąm dobroci nad publicznymi tylu sejmów skazionych nieszczęściami jego ubolewa serce niż nasze nad oczywistym niebezpieczeństwem własnym? Śmijmyż się więc jeszcze skarżyć, nie wiem o co, i niby z nałogu na Dwór, a my sejm po sejmie już kilkanasty niepamiętnie zrywajmy. Skarżmy się o poselstwa, o sądy zadworne, o trybunały i jurysdykcyje zmięszane, narzekajmy, że obce wojska bez wiedzy i konsensu sejmów Rzplitej przez kraj z tak znaczną aggrawacyją przechodzą, a my sejmy rwijmy. Niech się skarżą po pamiętnym każdemu srebrnej i miedzianej monety u nas wyniszczeniu, iż tynfy i gro-
sze, bez których kraj już się nie mógł obejść,
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 168
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
wszytkiej sprawy przynosi i prawom naszym dawnym zda się przeciwić. Mamy w prawie opisane procesy, jakie w której sprawie mają być zachowane; mamy o każdą krzywdę proces ziemski, mamy o gwałty, o pożogi, o łupiestwa i insze przestępstwa proces starości, mamy proces recentis criminis, mamy proces w rzeczach i skarbowych i miejskich zadworny, mamy o wszelakie główne i występki i sprawy proces sejmowy, mamy i z osobami mniejszej kondycji proces miejscki; czemuż nowe jakie mamy wynajdować? A jeśliby kto chciał rozumieć, że i nam to potrzebna, bo proces ten miałby być utrique patri serviens, my jesteśmy temi, że nie radzibyśmy
wszytkiej sprawy przynosi i prawom naszym dawnym zda się przeciwić. Mamy w prawie opisane procesy, jakie w której sprawie mają być zachowane; mamy o każdą krzywdę proces ziemski, mamy o gwałty, o pożogi, o łupiestwa i insze przestępstwa proces starości, mamy proces recentis criminis, mamy proces w rzeczach i skarbowych i miejskich zadworny, mamy o wszelakie główne i występki i sprawy proces sejmowy, mamy i z osobami mniejszej kondycyej proces miescki; czemuż nowe jakie mamy wynajdować? A jeśliby kto chciał rozumieć, że i nam to potrzebna, bo proces ten miałby być utrique patri serviens, my jesteśmy temi, że nie radzibyśmy
Skrót tekstu: RespDuchCzII
Strona: 234
Tytuł:
Respons od Duchowieństwa, na piśmie podany z strony konfederacji
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
, ale retardant iustitiam, causas officii, quod debet esse unicuique semper paratum, etiam causas ad inscriptiones, przeciw którym i egzempcje żołnierskie nie idą, remorantur et sistunt, fides, fundamentum iustitiae, impunitate languescit, a to w pomysł nie idzie, żeby sposób uprzątnienia criminalium causarum się obmyślił.
Ośmnasta: Trzeba konstytucje o zadwornych pozwiech obostrzyć, gdyż i teraz nimi przecię, choć tak wiele konstytucyj jest o tym, ludzie nimi molestują; inter cetera forum na to trybunał contra convenientes aby było postanowione.
Dziewiętnasta: Prowincja pruska ducalis, której teraz kuratela superstiti mente capto duce na KiM. przypadła, za pewną sumę zaprzedana brandenburskim margrabiomby miała być
, ale retardant iustitiam, causas officii, quod debet esse unicuique semper paratum, etiam causas ad inscriptiones, przeciw którym i egzempcye żołnierskie nie idą, remorantur et sistunt, fides, fundamentum iustitiae, impunitate languescit, a to w pomysł nie idzie, żeby sposób uprzątnienia criminalium causarum się obmyślił.
Ośmnasta: Trzeba konstytucye o zadwornych pozwiech obostrzyć, gdyż i teraz nimi przecię, choć tak wiele konstytucyj jest o tym, ludzie nimi molestują; inter cetera forum na to trybunał contra convenientes aby było postanowione.
Dziewiętnasta: Prowincya pruska ducalis, której teraz kuratela superstiti mente capto duce na KJM. przypadła, za pewną sumę zaprzedana brandeburskim margrabiomby miała być
Skrót tekstu: DyskRokCz_II
Strona: 433
Tytuł:
38. Dyskurs około rokoszu, przez zjazd lubelski in diem sextam Augusti miedzy Sendomierzem a Pokrzywnicą roku 1606 uchwalonego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
opak uczynił. Jako zamki budować był powinien, ali on i słudzy jego nasze gotowe pobrali i drugiego popustoszyli; sprawiedliwość, którą się stolica umacnia i utwierdza, aliści jej niemasz. Pełno ran, pełno rozruchów, krew krwie się dotyka, śmierci pełno; ato sądy nieladajakie, że Gdańszczanie twierdzą, iż pozwy zadworne więcej ich za kilka lat kosztują, niźli wojna z królem Stefanem. Toż się Ormianom lwowskim dzieje, których do kilkunastu lat dotąd nie osądzono; o których gdy się turecki czaus dowiedział, za istą rzecz twierdził, że takich spraw u nich na dzień kilkadziesiąt odsądzają. Nuż distributiva iustilia jako idzie? Nie WMciom,
opak uczynił. Jako zamki budować był powinien, ali on i słudzy jego nasze gotowe pobrali i drugiego popustoszyli; sprawiedliwość, którą się stolica umacnia i utwierdza, aliści jej niemasz. Pełno ran, pełno rozruchów, krew krwie się dotyka, śmierci pełno; ato sądy nieladajakie, że Gdańszczanie twierdzą, iż pozwy zadworne więcej ich za kilka lat kosztują, niźli wojna z królem Stefanem. Toż się Ormianom lwowskim dzieje, których do kilkunastu lat dotąd nie osądzono; o których gdy się turecki czaus dowiedział, za istą rzecz twierdził, że takich spraw u nich na dzień kilkadziesiąt odsądzają. Nuż distributiva iustilia jako idzie? Nie WMciom,
Skrót tekstu: HerburtPrzyczynyCz_III
Strona: 352
Tytuł:
Przyczyny wypowiedzenia posłuszeństwa Zygmuntowi
Autor:
Jan Szczęsny Herburt
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
