winem Śpi, lecz nie ma pokoju przed zuchwałym synem. Bodaj się nie upijać; trafi-li się komu, To spać, kołdrą się dobrze odziawszy dla sromu. Już teraz i panowie z szczodrotą ucichli: Choć się upije, nie da-ć, pewnie weźmie rychlej. 509 (P). APETYT NAJLEPSZA ZAPRAWA
Nie kładź przed mię sałaty, salsy i saporu; Kwituję cię z musztardy; daj mi jeść z przemoru. Dobry przysmak apetyt napiwszy się wódki; Daj zrazową pieczenią, weźm sobie jagódki. Raz się tylko przydało, w srogim pragnąc znoju Woła Kserkses: jak żyw-em lepszego napoju Nie pił, chwyciwszy wody z śmierdzącej
winem Śpi, lecz nie ma pokoju przed zuchwałym synem. Bodaj się nie upijać; trafi-li się komu, To spać, kołdrą się dobrze odziawszy dla sromu. Już teraz i panowie z szczodrotą ucichli: Choć się upije, nie da-ć, pewnie weźmie rychlej. 509 (P). APETYT NAJLEPSZA ZAPRAWA
Nie kładź przed mię sałaty, salsy i saporu; Kwituję cię z musztardy; daj mi jeść z przemoru. Dobry przysmak apetyt napiwszy się wódki; Daj zrazową pieczenią, weźm sobie jagódki. Raz się tylko przydało, w srogim pragnąc znoju Woła Kserkses: jak żyw-em lepszego napoju Nie pił, chwyciwszy wody z śmierdzącej
Skrót tekstu: PotFrasz4Kuk_I
Strona: 410
Tytuł:
Fraszki albo Sprawy, Powieści i Trefunki.
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1669
Data wydania (nie wcześniej niż):
1669
Data wydania (nie później niż):
1669
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
ć posłuży łaźnia zgotowana.
LUTY. Luty zimniejszy po Styczniu nastaje/ Niech kucharz na stół mniej jarzyn podaje: Ptastwa z błot. Bo z tąd gorączka panuje/ Którą Lekatrstwo krew z łaźnią zlekuje.
MARZEC. Marzec humorów twórca w ziemi w ciele/ Każe wybornych potraw jeść nie wiele. Słodko zmieszana i z gorzką zaprawa Zdrowa: ze krwią zła i lekarstwy sprawa.
KWIECIEN. Kwiecien otwiera twe ziemio pokoje/ W ten czas ma ścisłe ciało poty twoje. W ten czas twarz śniata we wnątrz zupełniejsza/ W ten czas z Lekars[...] krew jest potrzebniejsza.
MAJ. Świat zakwił/ Roku spaniała uroda Wsmak ciału idzie chciwemu dogoda./
ć posłuży łáźniá zgotowána.
LVTY. Luty źimnieyszy po Stycżniu nástáie/ Niech kucharz ná stoł mniey iárzyn podáie: Ptástwá z błot. Bo z tąd gorącżká pánuie/ Którą Lekátrstwo krew z łáźnią zlekuie.
MARZEC. Márzec humorow tworcá w źiemi w ćiele/ Każe wybornych potraw ieść nie wiele. Słodko zmieszána y z gorzką zápráwá Zdrowa: ze krwią zła y lekárstwy spráwá.
KWIECIEN. Kwiećien otwiera twe źiemio pokoie/ W ten cżás ma śćisłe ćiáło poty twoie. W ten cżás twarz śniáta we wnątrz zupełnieysza/ W ten cżás z Lekárs[...] krew iest potrzebnieysza.
MAY. Swiát zákwił/ Roku spániała vrodá Wsmák ćiáłu idzie chćiwemu dogodá./
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: E4v
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
trochą szafranu. Część jednak jaką karuku białego jeszcze odlej/ i zapraw farbą orzechową (o której jakoby ją robić masz wyżej. Num 3. przy kóńcu o łupinach orzechowy Włoskich) wylej tedy na szkło ów zaszafraniony karuk letnio. A gdy już stygnąć dobrze pocznie i zsiadać się/ wylej nań i ten drugi orzechowej zaprawy/ i poprowadź patyczkiem/ albo palcem zakręcając/ mieszając/ figury czyniąc jakie chcesz. Gdy zaś oboje już zasychać będzie/ znowu tu i owdzie lub inkaustem/ lub inną farbą czarną/ tu i owdzie potrosze nakropisz albo pośmarujesz. Gdy cale uschnie po dni kilku/ odjąwszy sposobem jako wyżej/ piękną/ lsnącą się/
trochą száfránu. Częśc iednák iáką káruku białego ieszcze odley/ i zapráw farbą orzechową (o ktorey iákoby ią robić mász wyzey. Num 3. przy kóńcu o łupinách orzechowy Włoskich) wyley tedy ná szkło ow zászafrániony káruk letnio. A gdy iuż stygnąć dobrze pocznie i zśiadać się/ wyley nań i ten drugi orzechowey zápráwy/ i poprowadź patyczkiem/ álbo palcem zákręcaiąc/ mieszáiąc/ figury czyniąc iákie chcesz. Gdy záś oboie iuż zásycháć będźie/ znowu tu i owdźie lub inkaustem/ lub inną fárbą czarną/ tu i owdźie potrosze nakropisz albo posmáruiesz. Gdy cale uschnie po dni kilku/ odiąwszy sposobem iako wyżey/ piękną/ lsnącą się/
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 114
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
mu do Potraw wydać, i jako wiele: Umieć zaprawować: kosztować: a którego kondymentu nie dostawa, dodać; albo zbytny temperować, miarą, smakiem, a niezbytecznie zaprawiać korzeniem: akomodować się naprzód smakowi Pana swego, który smak, Kuchmistrz ma rozumieć, znać, na gościach się też znać, którym do smaku zaprawy akomodować. Miejsce bankietu znać, i czas, jeżeli zimie, albo Lecie; na Wiosnę, albo Jesień, naprzykład: Posłów Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskiemi, Polskich Polskimi nasycając Potrawami, a tam kędy Potajziów albo Zup, nie znają, Polskimi, Szafrannemi, Pieprznemi cieszyć Potrawami,
mu do Potraw wydáć, y iáko wiele: Vmieć zápráwowáć: kosztowáć: á ktorego kondymentu nie dostawa, dodáć; álbo zbytny temperowáć, miárą, smákiem, á niezbytecznie zápráwiáć korzeniem: ákkomodowáć się náprzod smákowi Páná swego, ktory smák, Kuchmistrz ma rozumieć, znáć, ná gośćiách się też znáć, ktorym do smaku zapráwy ákkomodowáć. Mieysce bankietu znáć, y czas, ieżeli źimie, álbo Lecie; ná Wiosnę, álbo Ieśień, náprzykład: Posłow Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskiemi, Polskich Polskimi násycáiąc Potráwámi, á tám kędy Potayźiow albo Zup, nie znáią, Polskimi, Száfrannemi, Pieprznemi ćieszyć Potrawámi,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 9
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
; i osoliwszy; a gdy przewre; daj pieprzu i gałki przywarz; Możesz też Cytrynę wycisnąć, albo Octu kieliszek winnego wlać jeżeli chcesz. LXXV. Inaczej zapraw.
Daj wina/ octu winnego Limonią siekaną/ Rożenków drobnych słodkości/ Pieprzu/ Cynamonu oliwy albo masła przywarz a daj. Bogosek z Jesiotra kiedy zrobisz tak zapraw. LXXVI. Karpie Morawskie.
Oczesz Karpie; zrysuj; porąb we dzwona/ wsyp Miodowniku tartego Soku trochę wiśniowego/ octu piwnego; słodkości; Pieprzu; Imbieru; Cynamonu; Goździków; przywarz; a daj na stół. LXXVII Ksieńce smażone.
Weźmij Ksieńce z Szczupaków ponakłakaj/ odwarz; pokraj w talarki Szczupaczka oczesanego małego
; y osoliwszy; a gdy przewre; day pieprzu y gałki przywarz; Mozesz też Cytrynę wyćisnąć, albo Octu kieliszek winnego wlać ieżeli chcesz. LXXV. Ináczey zápraw.
Dáy winá/ octu winnego Limonią śiekáną/ Rożenkow drobnych słodkośći/ Pieprzu/ Cynamonu oliwy albo masłá przywarz a day. Bogosek z Iesiotrá kiedy zrobisz tak zapraw. LXXVI. Karpie Moráwskie.
Oczesz Kárpie; zrysuy; porąb we dzwoná/ wsyp Miodowniku tartego Soku trochę wiśniowego/ octu piwnego; słodkośći; Pieprzu; Imbieru; Cynamonu; Gozdźikow; przywarz; a day ná stoł. LXXVII Xieńce smáżone.
Weźmiy Xieńce z Szczupakow ponákłákay/ odwarz; pokráy w tálárki Szczupaczká oczesanego małego
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 61
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
5. Z tych Zbawiciela naszego i Pawła Z. słów/ upatruję namienionej w nas (jakom rzekł) nieskuteczności/ prawe/ istne przyczyny: dla których niebieskie to strawne i nad wszelkie posiłki dzielniejszy posiłek/ tak barzo mało w nas sprawuje. Ponieważ pospolicie tych kondycyj nie pełniemy/ tej miary nie zachowujemy/ tej zaprawy zaniedbywany / których to koniecznienie do zbawiennego skutku tego niebieskiego posiłku potrzeba. Albowie jako/ by też najwyborniejszego czystego zboża wywiane/ przebrane/ ziarna były/ jeżeli ich nie zmielesz/ zmełtej mąki nie rozwiedziesz/ nie ugnieciesz/ chleba nie upieczesz; byś korcem cał ziarna były/ jeżeli ich nie zmielesz/ zmełtej mąki nie
5. Z tych Zbáwićielá nászego y Pawła S. słow/ upátruię námienioney w nas (iákom rzekł) nieskutecznośći/ práwe/ istne przyczyny: dlá ktorych niebieskie to stráwne y nad wszelkie pośiłki dźielnieyszy pośiłek/ ták bárzo máło w nas spráwuie. Poniewász pospolićie tych condycyi nie pełniemy/ tey miáry nie záchowuiemy/ tey zápráwy zaniedbywany / ktorych to koniecznienie do zbáwiennego skutku tego niebieskiego pośiłku potrzebá. Albowié iáko/ by też náywybornieyszego czystego zboża wywiáne/ przebráne/ źiárná były/ ieżeli ich nie zmielesz/ zmełtey mąki nie rozwiedźiesz/ nie ugniećiesz/ chlebá nie upieczesz; byś korcem cał źiárná były/ ieżeli ich nie zmielesz/ zmełtey mąki nie
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 235
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
upieczesz; byś korcem cały na obrok codzień brał barziej cię opuszczą niż posilą: tak i ten przenajświętszy Pokarm/ lubo tak sytny/ i dzielny jest; jeżeli go bez nakazanego sposobu/ i przyprawy pożywać będziesz/ barziej zaszkodzi i struje/ niż pomoże i ożywi. 6. Sposób zaś/ miarę/ i zaprawę tę wyraża Pan w owych słowach 1. Qui venit ad me non esuriet, qui credit in me non sitiet. 2. Si quismanducauerit ex hoc pane viuet in aeternú. 3. Qui manducat meam carnem in me manet, et ego in illo. Sicut ego viuo propter Patrem et ipse viuet propter me .
upieczesz; byś korcem całý ná obrok codzień brał bárźiey ćię opuszczą niż pośilą: ták y ten przenáyświętszy Pokarm/ lubo ták sytny/ y dźielny iest; ieżeli go bez nákázáne^o^ sposobu/ y przyprawy pożywać będźiesz/ bárźiey zászkodźi y struie/ niż pomoże y ożywi. 6. Sposob záś/ miárę/ y zápráwę tę wyráża Pan w owych słowach 1. Qui venit ad me non esuriet, qui credit in me non sitiet. 2. Si quismanducauerit ex hoc pane viuet in aeternú. 3. Qui manducat meam carnem in me manet, et ego in illo. Sicut ego viuo propter Patrem et ipse viuet propter me .
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 235
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
żywymi łagodności przykładami/ ale wyrażnymi słowy tak potrzebnej lekciej nas uczy. Matt: 11. Discite à me quia mitis sum et humilis corde. Do innych cnot zapraszał: tej cnoty jako nakazanej lekcjej/ jako naznaczonego pensu uczyć się kazał. Dyscite. Wiedział bowiem dobrze iż jeśli która postępków ludzkich (jakom rzekł) zaprawa jest/ jest łagodność/ i tak wnętrzne/ jako zewnętrzne afektów naszych ułożenie. Zewnętrzne dla drugich/ bo żadną rzeczą człowiek człowieka prędzej do swej rady i chęci nie zwabi/ jako łagodną układnością. Aug: Conf: li: 13. c. 21. Mandâsti dicens in mansuetudine opera tua perfice et ab omnibus diligeris
żywymi łagodnośći przykładámi/ ále wyráżnymi słowy ták potrzebney lekciey nás vczy. Matt: 11. Discite à me quia mitis sum et humilis corde. Do innych cnot záprászał: tey cnoty iáko nákázáney lekcyey/ iáko náznáczonego pensu vczyć się kázáł. Discite. Wiedźiáł bowiem dobrze iż ieśli ktora postępkow ludzkich (iákom rzekł) zápráwá iest/ iest łágodność/ y ták wnętrzne/ iáko zewnętrzne affektow nászych ułożenie. Zewnętrzne dlá drugich/ bo żadną rzeczą człowiek człowieká prędzey do swey rády y chęći nie zwábi/ iáko łagodną ukłádnośćią. Aug: Conf: li: 13. c. 21. Mandâsti dicens in mansuetudine opera tua perfice et ab omnibus diligeris
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 308
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
cierpi/ nie tylko (jak mówią) volenti non fit iniuria, ale z tego samego/ z czego by się smucił/ gdy by poniewolnie cierpieć musiał/ gdy rad cierpi/ uciechę i radość ma. Co jeżeli być może gdy sami obieramy i dobrowolnie mogąc na się przyjąć co przykrego przyjmujemy. daleko barziej tej nam zaprawy trzeba w tych okazjach/ kiedy co takiego z zrządzenia wolej Boskiej ponościć winnismy. Act: 9. Trudno się wybić trudno przeczyć/ durum est contra stimulum calcitrare. Uczyńmy ex necessitate virtutem: a tego z miłą ochotą i wdzięcznością chciejmy/ co dźwigać choćbyśmy nie chcieli musiemy. A tak nie tylko w przykrościach i
ćierpi/ nie tylko (iák mowią) volenti non fit iniuria, ále z tego samego/ z czego by się smućił/ gdy by poniewolnie ćierpieć muśiáł/ gdy rad ćierpi/ ućiechę y radość ma. Co ieżeli być może gdy sami obieramy y dobrowolnie mogąc ná się przyiąć co przykrego przyimuiemy. dáleko bárźiey tey nám zápráwy trzebá w tych okázyach/ kiedy co tákiego z zrządzeniá woley Boskiey ponościć winnismy. Act: 9. Trudno się wybić trudno przeczyć/ durum est contra stimulum calcitrare. Vczyńmy ex necessitate virtutem: á tego z miłą ochotą y wdźięcznośćią chćieymy/ co dźwigać choćbysmy nie chćieli muśiemy. A ták nie tylko w przykrośćiách y
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 331
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
Gvaiaci sasafras. przydawszy Baccar luniper pro poty ordinario, może też potrosze do Dekokcjej przylewać wina, usta przytym często płokać wodą, w której kilka razy stal rozpaloną zagasić, octu do niej przymieszawszy, Mastyks też często w uściech żuć. Potraw chory ma zażywać, częściej pieczystych, a nieżeli warzonych, strzegąc się słodkich zapraw ile można. Traktat Trzeci O Puchlinie. Purganse osobliwe na sprowadznie Puchliny.
R. Resin. Ialap. amygdal. Sabbae sor. s. Trochistor Alchand. gr. 5. Resinae Gumi Gut. gr. 3. Mercur. ducis ser. s. Olei Gárvi gut. 3. cum s. 1.
Gvaiaci sasafras. przydáwszy Baccar luniper pro poty ordinario, może też potrosze do Dekokcyey przylewáć winá, ustá przytym często płokáć wodą, w ktorey kilká rázy stal rozpaloną zágáśić, octu do niey przymieszawszy, Mástyx też często w uśćiech żuć. Potraw chory má záżywáć, częśćiey pieczystych, á nieżeli wárzonych, strzegąc sie słodkich zapraw ile można. Tráktat Trzeći O Puchlinie. Purgánse osobliwe ná sprowádznie Puchliny.
R. Resin. Ialap. amygdal. Sabbae sor. s. Trochistor Alchand. gr. 5. Resinae Gumi Gut. gr. 3. Mercur. ducis ser. s. Olei Gárvi gut. 3. cum s. 1.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 301
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
