napisano niżej włożyć i z jeźdzcem pomału przejeźdzać: który nie za wędzidło/ ale za Kawecan koniem obracać ma/ i do tąd póki wedle swojej kluby nie będzie wprawion. Jednak może za trzy ćwierci/ to jest/ od pol Postu/ do Świętego Marcina/ za pilnym ćwiczeniem/ wyprawić Konia Którego stępią w przód przy zatrzymawaniu cofania/ w zad/ a w kłuście gdzie z górek podnoszenia przy zatrzymawaniu takież/ nauczyć ma jeździec. A potym czego więcej/ jako jest niżej napisano. Czanki u wędzidła/ na których należy prawie wszystko mają być w zdłusz na piąć dobrą/ człowieka śrzedniego/ do dziury tej w którą śróbują monsztuk. A
nápisano niżey włożyć y z ieźdzcem pomáłu przeieźdzáć: ktory nie zá wędźidło/ ále zá Káwecan koniem obrácáć ma/ y do tąd poko wedle swoiey kluby nie będźie wpráwion. Iednák może zá trzy ćwierći/ to iest/ od pol Postu/ do Swiętego Marćiná/ zá pilnym ćwiczeniem/ wypráwić Koniá Ktorego stępią w przod przy zátrzymawániu cofánia/ w zad/ á w kłuście gdźie z gorek podnoszeniá przy zatrzymawániu tákież/ náuczyć ma ieźdźiec. A potym czego więcey/ iáko iest niżey nápisano. Czánki v wędźidłá/ ná ktorych należy práwie wszystko máią bydź w zdłusz ná piąć dobrą/ człowieká śrzedniego/ do dźiury tey w ktorą szrobuią monsztuk. A
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 10
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
ale za Kawecan koniem obracać ma/ i do tąd póki wedle swojej kluby nie będzie wprawion. Jednak może za trzy ćwierci/ to jest/ od pol Postu/ do Świętego Marcina/ za pilnym ćwiczeniem/ wyprawić Konia Którego stępią w przód przy zatrzymawaniu cofania/ w zad/ a w kłuście gdzie z górek podnoszenia przy zatrzymawaniu takież/ nauczyć ma jeździec. A potym czego więcej/ jako jest niżej napisano. Czanki u wędzidła/ na których należy prawie wszystko mają być w zdłusz na piąć dobrą/ człowieka śrzedniego/ do dziury tej w którą śróbują monsztuk. A zasię od tej gdzie nagłowek wiążą/ na trzy palce być ma/ bo
ále zá Káwecan koniem obrácáć ma/ y do tąd poko wedle swoiey kluby nie będźie wpráwion. Iednák może zá trzy ćwierći/ to iest/ od pol Postu/ do Swiętego Marćiná/ zá pilnym ćwiczeniem/ wypráwić Koniá Ktorego stępią w przod przy zátrzymawániu cofánia/ w zad/ á w kłuście gdźie z gorek podnoszeniá przy zatrzymawániu tákież/ náuczyć ma ieźdźiec. A potym czego więcey/ iáko iest niżey nápisano. Czánki v wędźidłá/ ná ktorych należy práwie wszystko máią bydź w zdłusz ná piąć dobrą/ człowieká śrzedniego/ do dźiury tey w ktorą szrobuią monsztuk. A záśię od tey gdźie nagłowek wiążą/ ná trzy pálce bydź ma/ bo
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 10
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
podnoszenia nauczy się/ tedy Koła dwie jedno podle drugiego jakoby Octo wymierzywszy pod sznur/ które kołood pośrzodku ma na piąci sążeń być. W jechać w koło wielkim kłosem/ i Konia w jednym/ trzy na jednę stronę/ w drugim trzy/ na drugą obróciwszy razy/ a w przód onych koł/ przy którym zatrzymawaniu/ aby zawżdy podniesienie kilkakroć uczynił Koń/ i raz w wielkim kłosie/ a drugi raz stępią/ one obieżdzać koła/ nieprzykrząc się mu barzo/ aby też sobie odpocznąć mógł/ w jakiej przejaździe Koniowi dosyć ćwierć godziny być/ a to aż się zagrzeje dobrze. Do czego gdy już kłosem wielkim przyłoży się tedy
podnoszenia náuczy sie/ tedy Kołá dwie iedno podle drugiego iákoby Octo wymierzywszy pod sznur/ ktore kołood pośrzodku ma ná piąći sążeń bydź. W iecháć w koło wielkim kłosem/ y Koniá w iednym/ trzy ná iednę stronę/ w drugim trzy/ ná drugą obroćiwszy rázy/ á w przod onych koł/ przy ktorym zátrzymáwániu/ áby záwżdy podnieśienie kilkákroć vczynił Koń/ y raz w wielkim kłośie/ á drugi raz stępią/ one obieżdzáć kołá/ nieprzykrząc sie mu bárzo/ áby też sobie odpocznąć mogł/ w iakiey przeiáźdźie Końiowi dosyć ćwierć godźiny bydź/ á to áż sie zágrzeie dobrze. Do czego gdy iuż kłosem wielkim przyłoży sie tedy
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 13
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
gromady wyskok. Czego stępią abo kłosem nie dowiedzie tego żaden/ by się najbarziej jako i we śli opierać miał. Jest tez to bardzopotrzebna wiedzieć/ aby póki Koń nie będzie w prawiony/ abo postanowiony abyś wzawód nie biegał na kilka staj/ i krócej z Koniem/ abyś namniej nieposkakował/ bo do zatrzymawania/ nie dokońca wyćwiczony/ barzo raz z tego skoku w zatrzymawaniu od Monsztuka rane w gębie weźmie/ i zstąd twardovścieje. Co do zatrzymawania już dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydać się/ gęby zepsowanie/ bo to jest Konioi najszkodliwsza/ i już taki powolnym być nie może/ gdyż roziuszony barzo gniewać się
gromády wyskok. Czego stępią ábo kłosem nie dowiedźie tego żaden/ by sie naybárźiey iáko y we śli opieráć miał. Iest tez to bárdzopotrzebna wiedźieć/ áby poki Koń nie będźie w práwiony/ ábo postánowiony ábyś wzawod nie biegał ná kilká stay/ y krocey z Koniem/ ábyś námniey nieposkákował/ bo do zátrzymawánia/ nie dokońcá wyćwiczony/ bárzo raz z tego skoku w zátrzymawániu od Monsztuká ráne w gębie weźmie/ y zstąd twárdovśćieie. Co do zátrzymawánia iuż dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydáć sie/ gęby zepsowánie/ bo to iest Konioi nayszkodliwsza/ y iuż táki powolnym bydź nie może/ gdyż roziuszony bárzo gniewáć sie
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 15
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
się najbarziej jako i we śli opierać miał. Jest tez to bardzopotrzebna wiedzieć/ aby póki Koń nie będzie w prawiony/ abo postanowiony abyś wzawód nie biegał na kilka staj/ i krócej z Koniem/ abyś namniej nieposkakował/ bo do zatrzymawania/ nie dokońca wyćwiczony/ barzo raz z tego skoku w zatrzymawaniu od Monsztuka rane w gębie weźmie/ i zstąd twardovścieje. Co do zatrzymawania już dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydać się/ gęby zepsowanie/ bo to jest Konioi najszkodliwsza/ i już taki powolnym być nie może/ gdyż roziuszony barzo gniewać się musi/ i upornienie za czym i przez nie dobry taki postępek/
sie naybárźiey iáko y we śli opieráć miał. Iest tez to bárdzopotrzebna wiedźieć/ áby poki Koń nie będźie w práwiony/ ábo postánowiony ábyś wzawod nie biegał ná kilká stay/ y krocey z Koniem/ ábyś námniey nieposkákował/ bo do zátrzymawánia/ nie dokońcá wyćwiczony/ bárzo raz z tego skoku w zátrzymawániu od Monsztuká ráne w gębie weźmie/ y zstąd twárdovśćieie. Co do zátrzymawánia iuż dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydáć sie/ gęby zepsowánie/ bo to iest Konioi nayszkodliwsza/ y iuż táki powolnym bydź nie może/ gdyż roziuszony bárzo gniewáć sie muśi/ y vpornienie zá czym y przez nie dobry táki postępek/
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 16
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
/ aby póki Koń nie będzie w prawiony/ abo postanowiony abyś wzawód nie biegał na kilka staj/ i krócej z Koniem/ abyś namniej nieposkakował/ bo do zatrzymawania/ nie dokońca wyćwiczony/ barzo raz z tego skoku w zatrzymawaniu od Monsztuka rane w gębie weźmie/ i zstąd twardovścieje. Co do zatrzymawania już dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydać się/ gęby zepsowanie/ bo to jest Konioi najszkodliwsza/ i już taki powolnym być nie może/ gdyż roziuszony barzo gniewać się musi/ i upornienie za czym i przez nie dobry taki postępek/ i Końskiej dzielności/ siła rzeczy przeciwnych przygadza się. Za czym rany w
/ áby poki Koń nie będźie w práwiony/ ábo postánowiony ábyś wzawod nie biegał ná kilká stay/ y krocey z Koniem/ ábyś námniey nieposkákował/ bo do zátrzymawánia/ nie dokońcá wyćwiczony/ bárzo raz z tego skoku w zátrzymawániu od Monsztuká ráne w gębie weźmie/ y zstąd twárdovśćieie. Co do zátrzymawánia iuż dobrze przećwiczonemu/ może nigdy nieprzydáć sie/ gęby zepsowánie/ bo to iest Konioi nayszkodliwsza/ y iuż táki powolnym bydź nie może/ gdyż roziuszony bárzo gniewáć sie muśi/ y vpornienie zá czym y przez nie dobry táki postępek/ y Końskiey dźielnośći/ śiłá rzeczy przećiwnych przygadza sie. Zá czym rány w
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 16
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
tego ciężaru pospolitych swobód podpomagać nie zaniechali.
A kończąc to pismo nasze i obracając mowę swą do wmci wszech wobec, mciwi panowie i bracia, tym zawieramy, że dogodzeniem przypomnionym żądościom i ekspektacjom naszym uczyni się przez wmci rzecz miełą i przyjemną Panu Bogu wszechmogącemu, z którego łaski ten najdroszy narodu naszego swobody klejnot poszedł ku zatrzymawaniu całości ojczyzny, która nas spłodzieła i wychowała, ku poprawieniu i pomnożeniu nadszczerbionej sławy narodu naszego, ku wybrnieniu tandem z tych mieszanin i ku podźwignieniu podeptanych praw i swobód wielce służącą. Gdziebyście więc wm., czego nie rozumiemy, lekce to poważyli i prośbą a przestrogą naszą braterską wzgardzieli, nic inszego nie przyszło
tego ciężaru pospolitych swobód podpomagać nie zaniechali.
A kończąc to pismo nasze i obracając mowę swą do wmci wszech wobec, mciwi panowie i bracia, tym zawieramy, że dogodzeniem przypomnionym żądościom i ekspektacyjom naszym uczyni się przez wmci rzecz miełą i przyjemną Panu Bogu wszechmogącemu, z którego łaski ten najdroszy narodu naszego swobody klejnot poszedł ku zatrzymawaniu całości ojczyzny, która nas spłodzieła i wychowała, ku poprawieniu i pomnożeniu nadszczerbionej sławy narodu naszego, ku wybrnieniu tandem z tych mieszanin i ku podźwignieniu podeptanych praw i swobód wielce służącą. Gdziebyście więc wm., czego nie rozumiemy, lekce to poważyli i prośbą a przestrogą naszą braterską wzgardzieli, nic inszego nie przyszło
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 342
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
Grzegorza XIII. gdy zakładał tak wiele/ i tak potrzebnych Seminaria/ przez które natie zarażone heretyctwem/ mogły być za okazją poratowane/ i przywiedzione do kościoła Bożego. Czwartej części
Lecz dalekom barzo wydał się z granic Niemieckich: wroćmysz się tam przeto/ skąd możność Państw zacnego domu Rakuskiego/ i żarzliwość tamtych Panów w zatrzymawaniu wiary Katolickiej/ nie wiem jako/ już to nie mały czas/ ustapiła. Tam zostaje Arcybiskupstwo Bezanzońskie/ pod którym są Biskupstwa: Basilee, Losanna, i Belskie. Diecesia Bezanzońska/ ma w sobie Franki/ Grabstwo Burgundskie; któremu może tę sławę przypisać/ iż jest z tych Prowincyj Chrześcijańskich/ które są gorętsze w
Grzegorzá XIII. gdy zákłádał ták wiele/ y ták potrzebnych Seminária/ przez ktore nátiae záráżone haeretyctwem/ mogły być zá occásią porátowáne/ y przywiedźione do kośćiołá Bożego. Czwartey częśći
Lecz dálekom bárzo wydał się z gránic Niemieckich: wroćmysz się tám przeto/ zkąd możność Państw zacnego domu Rákuskiego/ y żarzliwość támtych Pánow w zátrzymawániu wiáry Kátholickiey/ nie wiem iáko/ iuż to nie máły czás/ vstápiłá. Tám zostáie Arcibiskupstwo Bezánzońskie/ pod ktorym są Biskupstwá: Basileae, Losanna, y Belskie. Dioecesia Bezánzońska/ ma w sobie Fránki/ Grábstwo Burgundskie; ktoremu może tę sławę przypisáć/ iż iest z tych Prouinciy Chrześćiáńskich/ ktore są gorętsze w
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 38
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
wierzchu samym co dzień/ zbierze się nadobnie i rozpuknie: lecz gdy się otworzy/ pomazuj ją miodem przaśnym z mąką jęczmienną mieszanym/ a na koniec octem ciepłym przemyj. O spleceniu i schnieniu żył i łopatek. Rozdział 19.
GDy koń wstawając/ kładąc się/ abo też w jeździe prędkiej/ w biegu i w zatrzymawaniu przykrym/ poruszy z miejsca w stawie chrząstek/ także i żył suchych onym przyległych na razy/ spleceniem nazywają/ znaki tego/ gdy na nogę nastąpić nie może/ ani oną przechybać/ ani wyprostować niosąc ją przed sobą/ także gdy przez próg abo pieniek przestąpić ma/ naprzód tę chromą nogę przenosi/ a potym zdrową
wierzchu sámym co dźień/ zbierze się nadobnie y rospuknie: lecz gdy się otworzy/ pomázuy ią miodem przasnym z mąką ięczmienną mieszánym/ á ná koniec octem ćiepłym przemyi. O spleceniu y schnieniu żył y łopátek. Rozdział 19.
GDy koń wstawáiąc/ kłádąc się/ ábo też w ieźdźie prędkiey/ w biegu y w zátrzymawániu przykrym/ poruszy z mieyscá w stáwie chrząstek/ tákże y żył suchych onym przyległych ná rázy/ spleceniem názywáią/ znáki tego/ gdy ná nogę nástąpić nie może/ áni oną przechybáć/ áni wyprostowáć niosąc ią przed sobą/ tákże gdy przez prog ábo pieniek przestąpić ma/ naprzod tę chromą nogę przenośi/ á potym zdrową
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Nivv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
czwałem/ nie w nich masz go zadzierżywać/ ale z nich prostym trybem jakoby na poskok z kopiją wyjechawszy/ tamże go z lekka zadzierżywać/ postępując wprzód abo nazad krokiem i drugim/ póki stanie równym ciałem i wszytkimi nogami prościuchno. Wprawiwszy już tak powoli przez cztery niedziele w ryść równą i sporą/ i w zatrzymawanie pojęte/ potrzebna też drugiego za tym miesiąca przyzwyczajać go i do czwałania w tychże kolech zrazu barzo lekkiego/ a potym prędszego/ w dzierżeniu zawsze dobrym równym i ostróżnym/ nie z pierwszego jednak w koła wiechania zarazem/ ale aż po zapoceniu onego ryścią abo kłusem sposobem pomienionym/ odpoczynąwszy mu i ufolgowawszy nieco/ aby
czwałem/ nie w nich masz go zádźierżywáć/ ále z nich prostym trybem iákoby ná poskok z kopiią wyiechawszy/ támże go z lekká zádźierżywáć/ postępuiąc wprzod ábo názad krokiem y drugim/ poko stánie rownym ćiáłem y wszytkimi nogámi prośćiuchno. Wpráwiwszy iuż ták powoli przez cztery niedźiele w ryść rowną y sporą/ y w zátrzymawánie poięte/ potrzebna też drugieg^o^ zá tym mieśiącá przyzwyczáiáć go y do czwałánia w tychże kolech zrázu bárzo lekkieg^o^/ á potym prędsze^o^/ w dźierżeniu záwsze dobrym rownym y ostrożnym/ nie z pierwszeg^o^ iednák w kołá wiechánia zárázem/ ále áż po zápoceniu onego ryśćią ábo kłusem sposobem pomienionym/ odpoczynąwszy mu y vfolgowawszy nieco/ áby
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Giij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
