1569. uchwalono, aby tej Prowincyj Biskupi, Wojewodowie, Kasztelanowie do Sena tu Korony Polskiej, a Szlachta do Koła Rycerskiego, to jest, do Izby Poselskiej wchodzili, i aby do wszelkich ciężarów tak, jako i do pożytków wraz z Szlachtą Polską należeli, tudzież aby ta Prowincja dla przyległości pod generalnym imieniem Wielkiej Polski zawierała się. Mimo jednak tak ścisłego złączenia z Narodem Polskim ta Prowincja dystyngwuje się, pominąwszy inne, temi największemi Prawami. KARTA XVII.
1mo. Urzędy i godności w Prusiech, samym tylko rodowitym tej Prowincyj obywatelom rozdawane być powinny: Polska Szlachta albo inna obca życząca sobie Urzędów i honorów w tej Prowincyj dostąpić, starać się
1569. uchwalono, aby tey Prowincyi Biskupi, Woiewodowie, Kasztelanowie do Sena tu Korony Polskiey, a Szlachta do Koła Rycerskiego, to iest, do Izby Poselskiey wchodzili, y aby do wszelkich ciężarow tak, iako y do pożytkow wraz z Szlachtą Polską należeli, tudzież aby ta Prowincya dla przyległości pod generalnym imieniem Wielkiey Polski zawierała się. Mimo iednak tak ścisłego złączenia z Narodem Polskim ta Prowincya dystyngwuie się, pominąwszy inne, temi naywiększemi Prawami. KARTA XVII.
1mo. Urzędy y godności w Prusiech, samym tylko rodowitym tey Prowincyi obywatelom rozdawane bydź powinny: Polska Szlachta albo inna obca życząca sobie Urzędow y honorow w tey Prowincyi dostąpić, starac się
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 155
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
kotle jakim nader wielkim wrzącej. Ziemia była ciepła, lubo czas był zimny i dżdżysty. Mgła okrywała góry, z których dym gęsty wypadał
Widziano na powietrzu kule ogniste ku Landau. Tegoż czasu w Ulmie trzęsienie ziemi lekkie, a burze nieprzerwane.
Wybuchanie Wezuwiusza: według niektórych wielkość materyj, którą ta góra ognista wylała zawierała 319658161 stop pełnych albo sześciograniastych.
Trzydzieści dziewięć razy widziane Zorze północe.
Wysokość wody deszczowej w Paryżu 15 calów, 19 1/6 linii.
1738. Dziewięć razy ukazały się Zorze północe.
Powietrze na Ukrainie
Wysokość wody deszczowej w Paryżu 14 calów, 9 linii.
Merkuriusz w termometrze spadł w Kirenga w Syberyj 66 2
kotle iakim nader wielkim wrzącey. Ziemia była ciepła, lubo czas był zimny y dzdzysty. Mgła okrywała gory, z ktorych dym gęsty wypadał
Widziano na powietrzu kule ogniste ku Landau. Tegoż czasu w Ulmie trzęsienie ziemi lekkie, á burze nieprzerwane.
Wybuchanie Wezuwiusza: według niektorych wielkość materyi, ktorą ta gora ognista wylała zawierała 319658161 stop pełnych albo sześciograniastych.
Trzydzieści dziewięć razy widziane Zorze pułnocne.
Wysokość wody deszczowey w Paryżu 15 calow, 19 1/6 linii.
1738. Dziewięć razy ukazały się Zorze pułnocne.
Powietrze na Ukrainie
Wysokość wody deszczowey w Paryżu 14 calow, 9 linii.
Merkuryusz w termometrze spadł w Kirenga w Syberiy 66 2
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 189
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
była specialiter przywiązana do powinności każdego Wojewody w swym Województwie; to jest regulować się ad normam generalem, jaką ziczę subsequenter wprowadzić na Sejmie per Consilia Ministerialia, tak żeby każde Województwo miało swoje, sub praesidentia Wojewody, złożone z czterech Deputatów; in praesentia Marszałka Sejmikowego. Notandum żeby wszystka jurysdykcja hujus Consilii w tym się szczególnie zawierała, żeby to przywieść do egzekucyj, co prawo sejmowe nakazało: a jako Consilia Ministerialia, jakem to wyżej wyraził, czworaką by miały repartycją; tak bym ziczył, żeby ci czterej Deputaci, componentes Consilium Palatinale, każdy z nich do osobliwej należał repartycyj, według czworakiego Ministerium statûs, inszego nie mając powtarzam,
była specialiter przywiązana do powinnośći kaźdego Woiewody w swym Woiewodztwie; to iest regulować się ad normam generalem, iaką źyczę subsequenter wprowadźić na Seymie per Consilia Ministerialia, tak źeby kaźde Woiewodztwo miało swoie, sub praesidentia Woiewody, złoźone z czterech Deputatow; in praesentia Marszałka Seymikowego. Notandum źeby wszystka jurisdykcya hujus Consilii w tym śię szczegulńie zawierała, źeby to przywieść do exekucyi, co prawo seymowe nakazało: a iako Consilia Ministerialia, iakem to wyźey wyraźił, czworaką by miały repartycyą; tak bym źyczył, źeby ći czterey Deputaći, componentes Consilium Palatinale, kaźdy z ńich do osobliwey naleźał repartycyi, według czworakiego Ministerium statûs, inszego nie maiąc powtarzam,
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 49
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
, czytał ten memoriał w Izbie Poselskiej, żeby jeszcze do niego przydać, jeżeliby co zapomniano, sane intelligendo, nie przypuszczając żadnej kontrowersyj, gdyż takowy memoriał podpisany, słuziłby pro instrumento publico, zawierający w sobie materie dopiero na sejmie ad propenendum i które powinny agitari; i ten jest pierwszy actus Propozycja, która tym sposobem zawierałaby w sobie wszystkie materie cujuscunquè generis, tak dalece, że nikt by się ex civibus nie znalazł, którego by się desiderium nie pomieściło, tym także sposobem, zabiegło by się dwojakiej inkonweniencyj, pierwszej, że zwyczajnie razem wszystkie materie proponuntur, a żadna non deciditur, drugiej, ze na pierwszej często wniesionej materyj,
, czytał ten memoryał w Izbie Poselskiey, źeby ieszcze do niego przydać, ieźeliby co zapomńiano, sane intelligendo, nie przypuszczaiąc źadney kontrowersyi, gdyź takowy memoryał podpisany, słuźyłby pro instrumento publico, zawieraiący w sobie materye dopiero na seymie ad propenendum y ktore powinny agitari; y ten iest pierwszy actus Propozycya, ktora tym sposobem zawierałaby w sobie wszystkie materye cujuscunquè generis, tak dalece, źe nikt by się ex civibus nie znalazł, ktorego by się desiderium nie pomieśćiło, tym takźe sposobem, zabiegło by się dwoiakiey inkonweniencyi, pierwszey, źe zwyczaynie razem wszystkie materye proponuntur, á źadna non deciditur, drugiey, ze na pierwszey często wnieśioney materyi,
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 82
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
co miał potym czynić ze wszytkimi/ których nie złotem, nie srebrem, ale swą mocą zastępował/ krew swoję na szańc położywszy/ rany w rękach i w nogach/ i w boku/ na wagę sprawiedliwości Bożej. O Kamillusie Hetmanie i Dyktatorze Rzymskim/ powiedają/ iż targ był zrzucił/ który z Francuzami Szlachta Rzymska zawierała/ bez wiadomości jego. Nie był w Rzymie/ gdy miasta dobyli Francuzowie; przyjdzie potym z garścią ludzi świeżych/ jednak widzi/ a ono Rzym złotem na ważkach odważają jego bracia: zapłonie się wstydem wielkim/ i zapali czoło swoje/ to widząc. Więc Francuski Kapitan przebarszcza/ pieniądze odbierając/ co słowo to
co miał potym czynić ze wszytkimi/ których nie złotem, nie srebrem, ále swą mocą zástępował/ krew swoię ná száńc położywszy/ rány w rękách y w nogách/ y w boku/ ná wagę spráwiedliwośći Bożey. O Kámilluśie Hetmánie y Diktatorze Rzymskim/ powiedáią/ iż targ był zrzućił/ który z Fráncuzámi Szláchtá Rzymska záwieráłá/ bez wiádomośći iego. Nie był w Rzymie/ gdy miástá dobyli Fráncuzowie; przyidźie potym z garśćią ludźi świeżych/ iednák widźi/ á ono Rzym złotem ná ważkách odważáią iego bráćia: zápłonie się wstydem wielkim/ y zápali czoło swoie/ to widząc. Więc Fráncuski Kápitan przebarszcza/ pieniądze odbieráiąc/ co słowo to
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 19
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
termin Berg, Góra, ug. Minsterberg. Amberg, Wirtemberg, Reinberg, Ravensberg, etc Innym też Miastom te adiungunt kompellację Stadt, Stait, naprzykład Neustatt, Karolstatt, Rudelstatt, arnstatt, etc.
Były w Azyj Kraje setną liczbę wyrażające; naprzykład Kreta, vulgo Kandia, że sto Miast w sobie zawierała, zwała się Hecatompolis, tojest Stogród, albo Sto-Miast Rraina. Znowu Hecatompolis, Laconica zwała się Lakonia Prowincja na Peninsule Morei, także od stu Miast, których Głową było Miasto Lacedemon, albo Sparta. A zaś Hecatompylos, tojest Sto Bramne Epiteton, dawano Miastu Egipskiemu Tebom, gdzie sto bram znajdowało się;
termin Berg, Gora, vg. Minsterberg. Amberg, Wirtemberg, Rheinberg, Ravensberg, etc Innym też Miastom te adiungunt kompellacyę Stadt, Stait, naprzykład Neustatt, Karolstatt, Rudelstatt, arnstatt, etc.
Były w Azyi Kraie setną liczbę wyrażaiące; naprzykład Kreta, vulgo Kandya, że sto Miast w sobie zawierała, zwała się Hecatompolis, toiest Stogrod, albo Sto-Miast Rrainá. Znowu Hecatompolis, Laconica zwała się Lakonia Prowincya na Peninsule Morei, także od stu Miast, ktorych Głową było Miasto Lacedemon, albo Sparta. A zaś Hecatompylos, toiest Sto Bramne Epitheton, dawano Miastu Egypskiemu Thebom, gdzie sto bram znaydowało się;
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 408
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
razem wygodnie mijać się mogło, i isć podle sieble; a srzodkiem Eufrates rzeka płyneła. Rzemieślników robiło koło nich trzy kroć sto tysięcy. Pozycja murów była ad instar Orła, gdy w Locie rozciągnie skrzydła, Teste Plinio. Bram Miasto miało sto Miedzianych. Wież albo Baszt o Siedmiu Cudach Świata
300. Cała murów cyrkumferencja zawierała 60 tysięcy Kroków tojest 60 mil Włoskich, a Niemieckich 15. Inni piszą, że okręgu Miasta było staj 360. Inni że 363 tojest tylo staj, ile dni w Roku; Każdego dnia jedno sta je zmurowawszy, za rok cały wszystkie zakończywszy mury. Jedni twierdżą, że te dzieło in spotio lat 12 Stanęło.
razem wygodnie miiac się mogło, y isć podle sieble; a srzodkiem Eufrates rzeka płyneła. Rzemieślnikow robiło koło nich trzy kroć sto tysięcy. Pozycya murow była ad instar Orła, gdy w Locie rozciągnie skrzydła, Teste Plinio. Bram Miasto miało sto Miedzianych. Wież álbo Baszt o Siedmiu Cudach Swiata
300. Cała murow cyrkumferencya zawierała 60 tysięcy Krokow toiest 60 mil Włoskich, a Niemieckich 15. Inni piszą, że okrągu Miastà było stay 360. Inni że 363 toiest tylo stay, ile dni w Roku; Każdego dnia iedno sta ie zmurowawszy, za rok cały wszystkie zákończywszy mury. Iedni twierdżą, że te dzieło in spotio lat 12 staneło.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 668
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Scytyiscy po gajach i jaskiniach mieszkający. Persowie Tatarów zowią Sacas.
SAKsONES albo Saksi, czyli SASI, wielką część Niemców osiedli. Idą od Saków Nacyj dopiero wspomnianey,a między Perskiemi Satrapiami liczonej, w Kserksesa Wojsku znajdującej się według Herodota, a potym między licznym ludem Dariusza Króla, na Aleksandra Wielkiego idącego. Saksonów Nacja zawierała pod sobą Swardonów, Sidonów, Rutikliów, albo Reudygnów, tojest Kaszubów. Byli to olim Holsatowie, potym weszli w Saksonie.
SERES, lud Orientalny w Azyj Większej pod Taurem górą, zwany od Miasta Sera, których Kraj Seryca: u nich jedwabiu inwencja stała się. Są bardzo wstrzemiezliwi, sprawiedliwi, spokojni, po
Scytyiscy po gaiach y iaskiniach mieszkaiący. Persowie Tatarow zowią Sacas.
SAXONES albo Saxi, czyli SASI, wielką część Niemcow osiedli. Idą od Sakow Nácyi dopiero wspomnianey,a między Perskiemi Satrapiami liczoney, w Xerxesa Woysku znayduiącey się według Herodota, a potym między licznym ludem Dariusza Krola, na Alexandra Wielkiego idącego. Saxonow Nacya zawierała pod sobą Swardonow, Sidonow, Rutikliow, albo Reudignow, toiest Kaszubow. Byli to olim Holsatowie, potym weszli w Saxonie.
SERES, lud Orientalny w Azyi Większey pod Taurem gorą, zwany od Miásta Sera, ktorych Kray Serica: u nich iedwabiu inwencya stała się. Są bardzo wstrzemiezliwi, sprawiedliwi, spokoyni, po
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 160
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Parafianów, Radzców, Mieszczan Ołyckich, Kościelnych Architektów etc, Wszytkie te Osoby, de nomine et cognomine na karteluszu opisane, Pieczęć przyłożona potwierdziła Roku 1640 28 Julii. Druga gałka także miedziana osadzona pod Krzyżem na kopule Kościoła tegoż trochę raniej, tojest 15. Julii na sam Fest Divisionis Apostolorum tegoż roku, także zawierała imiona wzwyż namienione, a przytym i Rzemieślników. W Ołyckim Zamku na Sali jest Portretów I. O. O. Książąt i Księżny ze 40 i więcej. Z tego Miasta bardzo wiele oleju wychodzi na Polskę, osobliwie na post wielki, kupuja go in copia Zakonnicy: Tu BRODY od brodów, iż brodzić potrzeba
Parafianow, Radzcow, Mieszczan Ołyckich, Kościelnych Architektow etc, Wszytkie te Osoby, de nomine et cognomine na karteluszu opisane, Pieczęć przyłożona potwierdziła Roku 1640 28 Iulii. Druga gałka także miedziana osadzoná pod Krzyżem na kopule Kościoła tegoż trochę raniey, toiest 15. Iulii na sam Fest Divisionis Apostolorum tegoż roku, także zawierała imiona wzwyż namienione, a przytym y Rzemieślnikow. W Ołyckim Zamku na Sali iest Portretow I. O. O. Xiążąt y Xiężny ze 40 y więcey. Z tego Miasta bardzo wiele oleiu wychodzi na Polskę, osobliwie na post wielki, kupuia go in copia Zakonnicy: Tu BRODY od brodow, iż brodzić potrzeba
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 246
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
opisze, a ja to piszę co się actu dzieje, i w tedy gdy książka ta jest w Druku.
BRACŁAWSKIE Województwo razem olim z Wołyńską Ziemią chodziło; do Litwy było z Wołyniem przez Kazimierza Jagiełłowicza przyłączone, aż za naleganiem stanów Koronnych, August 1 do Korony przywrócił Znać stąd, iż Ziemia Wołyńska 2 w sobie zawierała Województwa, Wołyńskie i Bracławskie. Tenże August pozwolił językiem Ruskim wszystkie pisać transakcje temuż Bracławskiemu Województwu. Stolica Województwa Bracławskiego BRACŁAW nad Bugiem rzeką, erygowane od Króla Aleksandra przeciw inkursyom Tatarskim Roku 1497 gdzie jest Fara. WINNICA w tym Województwie nad Bugiem, ma Rezydencją XX Jezuitów OO Kapucynów nowej fundacyj przez IW. Imci
opisze, a ia to piszę co się actu dzieie, y w tedy gdy ksiąszká ta iest w Druku.
BRACŁAWSKIE Woiewodztwo razem olim z Wołyńską Ziemią chodziło; do Litwy było z Wołyniem przez Kazimierzá Iagiełłowicza przyłączone, aż za naleganiem stanow Koronnych, August 1 do Korony przywrocił Znać ztąd, iż Ziemia Wołyńska 2 w sobie zawierała Woiewodztwa, Wołyńskie y Bracławskie. Tenże August pozwolił ięzykiem Ruskim wszystkie pisać transakcye temuż Bracławskiemu Woiewodztwu. Stolica Woiewodztwa Bracławskiego BRACŁAW nad Bugiem rzeką, erigowane od Krola Alexandra przeciw inkursyom Tatarskim Roku 1497 gdzie iest Fara. WINNICA w tym Woiewodztwie nád Bugiem, ma Rezydencyą XX Iezuitow OO Kapucynow nowey fundacyi przez IW. Imci
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 355
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
