. a będzie białą/ przezroczystą/ i jako szkło lśniącą się. Chceszli mieć żółtą, czerwoną, przymieszaj trochę szafranu/ bryzeliej/ laki do karuku rozpuszczonego/ niż go na taflę wylejesz. Inne kolory nie przezroczystą czynią błonkę. 2. Tartarugę albo błonkę piękną pstrą, jako żółwiowej kości mieć będziesz. Tak/ zwarzywszy karuk i przecedziwszy/ nim go w szkło albo taflę (jako się wyżej rzekło) wylejesz; zażołcisz trochą szafranu. Część jednak jaką karuku białego jeszcze odlej/ i zapraw farbą orzechową (o której jakoby ją robić masz wyżej. Num 3. przy kóńcu o łupinach orzechowy Włoskich) wylej tedy na szkło ów zaszafraniony karuk
. á będźie białą/ przezroczystą/ i iáko szkło lśniącą sie. Chceszli mieć żołtą, czerwoną, przymieszay troche száfránu/ bryzeliey/ láki do káruku rospuszczonego/ niż go ná táflę wyleiesz. Inne kolory nie przezroczystą czynią błonkę. 2. Tártárugę álbo błonkę piękną pstrą, iáko żołwiowey kośći mieć będźiesz. Ták/ zwárzywszy karuk i przecedziwszy/ nim go w szkło álbo táflę (iáko się wyżey rzekło) wyleiesz; zażołćisz trochą száfránu. Częśc iednák iáką káruku białego ieszcze odley/ i zapráw farbą orzechową (o ktorey iákoby ią robić mász wyzey. Num 3. przy kóńcu o łupinách orzechowy Włoskich) wyley tedy ná szkło ow zászafrániony káruk
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 114
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
skorki cytrynowe/ z tych prochy i z winem pić/ abo z wodką cynamonową/ anyżową/ trunek wina korzennego/ też tu ma swoję chwałę. Worek na pępek trzeba przyłożyć z nasienia przetłuczonego kopru włoskiego/ kminu kramnego/ anyzu/ kopru ogródnego/ prosa/ polawszy go abo winem korzennym abo aquawitą. Z tymiżnasiony wino zwarzywszy/ dasz klister mały/ strochą olejku kopru ogródnego i bobkowego. Stychże olejków i trochy wosku mazanie uczynisz/ wziąć też może żółtków sześć dobrze ubitych/ przydać prochu nasienia kopru wloskiego z anyzu/ kminu kramnego po dragmie 1. z olejkiem bobkowym na rynce przysmażyć/ i na pępek przywinąć. Zaniechać tu częstego mazania wilgotnego naparzania
skorki cytrynowe/ z tych prochy y z winem pić/ ábo z wodką cynámonową/ ányżową/ trunek winá korzennego/ też tu ma swoię chwałę. Worek ná pępek trzebá przyłożyć z náśienia przetłuczonego kopru włoskiego/ kminu kramnego/ ányzu/ kopru ogrodnego/ prosá/ polawszy go ábo winem korzennym abo áquáwitą. Z tymiżnáśiony wino zwarzywszy/ dasz klister máły/ ztrochą oleyku kopru ogrodnego y bobkowego. Ztychże oleykow y trochy wosku mázánie vczynisz/ wźiąć też może żołtkow sześć dobrze vbitych/ przydáć prochu náśienia kopru wloskiego z ányzu/ kminu kramnego po drágmie 1. z oleykiem bobkowym ná rynce przysmáżyć/ y ná pępek przywinąć. Zaniecháć tu częstego mázánia wilgotnego náparzánia
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Cv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
/ słonecznik/ siarka/ sól: abo winem białym/ w którymby wrzał róg Jeleni tarty/ mocząc chusty ciepło przywijać. Abo weź siarki łotów dwa/ gołębiego łajna dragm dziesięć/ mąki/ bobu/ słonecznikowej po łot: trzy/ zwarzenia złotogłowowego/ soku kapusty z trochą octu zmieszać na kaszę/ którą mało co zwarzywszy mieszając/ ciepło przykładać. Podeszwy nacierać rożanym octem/ i z solą/ abo hałunem z winem. Plastr też może przykładać/ uwarzywszy liścia kapusty potłuczonej z winem i octem/ abo cimoliej z wodą stalowaną/ abo kowalską/ abo papierem szarym grubym/ octem ciepłym napojonym obwijać. Jeśli nabrzmiałość się czerwieni/ strzec aby się
/ słonecznik/ śiárká/ sol: abo winem białym/ w ktorymby wrzał rog Ieleni tárty/ mocząc chusty ćiepło przywiiáć. Abo weź śiárki łotow dwá/ gołębiego łáyná dragm dźieśięć/ mąki/ bobu/ słonecznikowey po łot: trzy/ zwárzenia złotogłowowego/ soku kápusty z trochą octu zmieszáć ná kászę/ ktorą máło co zwárzywszy mieszáiąc/ ćiepło przykłádáć. Podeszwy náćieráć rożánym octem/ y z solą/ ábo háłunem z winem. Plastr też może przykłádáć/ vwárzywszy liśćia kápusty potłuczoney z winem y octem/ abo cimoliey z wodą stalowáną/ ábo kowálską/ ábo pápierem szárym grubym/ octem ćiepłym nápoionym obwiiáć. Ieśli nábrzmiáłość się czerwieni/ strzec áby się
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Ev
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
: mastiksu w węzełku drag: 1. liścia senesu dragm siedm: w dostatku wody warzyć/ aż dobre półkwarty zostanie/ przecedzeniu przydać tluczonego Rebarb: dobrego drag: 1. Cinamonu scrup: 1. Agaryku w trociskach w chustkę zawiązanego drag: 1. Znowu niech raz wezwie/ i przez noc stoi/ rano raz zwarzywszy przecedziś/ wycisnąć/ i przydać syrop. rożanego purgującego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. daj cztery uncij na raz co poranek póki staje/ Rebarb: samo i z rożą w cukrze też dobre. Powtóre zażyć tych co krew zgąszczają/ i płód zmacniają/ i
: mástixu w węzełku drág: 1. liśćia senesu dragm śiedm: w dostátku wody wárzyć/ áż dobre pułkwarty zostánie/ przecedzeniu przydáć tluczonego Rhebárb: dobrego drag: 1. Cinámonu scrup: 1. Agáriku w troćiskách w chustkę záwiązánego drag: 1. Znowu niech raz wezwie/ y przez noc stoi/ ráno raz zwárzywszy przecedźiś/ wyćisnąć/ y przydáć syrop. rożánego purguiącego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. day cztery vnciy ná raz co poránek poki stáie/ Rhebárb: samo y z rożą w cukrze też dobre. Powtore záżyć tych co krew zgąszczáią/ y płod zmacniáią/ y
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
truciznami i sztukami czartowskiemi. Pytałem tu jednej niekiedy w Poznaniu/ którą potym spalono/ czymby też zabijały ludzie i bydło? odpowiedziała mi mimo insze sposoby/ mają jedno ziele pewne/ które tylo na Lisej gorze roście/ ile mogę wiedzieć/ gdzie też na ten czas był Zbor Heretycki/ tego prawi tylo zwarzywszy/ pokropić lubo człowieka/ lubo jaka bestia/ której śmierci życzysz/ natychmiast zdechnie. Czegom prawi i sama doznała na psie/ który skorom go ta woda pokropiła w koło się obróciwszy/ padł i zdechł. Uwaszże jeśliż tego kąkolu nie trzeba wykorzeniać/ nie tylo dla pokoju i dobra pospolitego/ ale i
truciznámi y sztukámi czártowskiemi. Pytałem tu iedney niekiedy w Poznániu/ ktorą potym spalono/ czymby też zabiiały ludźie y bydło? odpowiedźiáłá mi mimo insze sposoby/ máią iedno źiele pewne/ ktore tylo ná Lysey gorze rośćie/ ile mogę wiedźieć/ gdźie też ná ten czás był Zbor Heretycki/ tego práwi tylo zwárzywszy/ pokropić lubo człowieká/ lubo iaka bestya/ ktorey śmierći życzysz/ nátychmiast zdechnie. Czegom práwi y sámá doznáłá ná pśie/ ktory skorom go ta woda pokropiłá w koło się obrociwszy/ padł y zdechł. Vwaszże ieśliż tego kąkolu nie trzebá wykorzeniáć/ nie tylo dla pokoiu y dobrá pospolitego/ ále y
Skrót tekstu: WisCzar
Strona: 32
Tytuł:
Czarownica powołana
Autor:
Daniel Wisner
Drukarnia:
Wojciech Laktański
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
magia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1680
Data wydania (nie wcześniej niż):
1680
Data wydania (nie później niż):
1680
gęstą a klejowatą flegmą/ z Amoniaku samego Piguły/ albo też wyżej opisanym sposobem poczynione/ a w miękkim jaju/ po piąci albo siedmi używane/ są użyteczne. Kaszlu zastarzałemu.
Kaszlom starym/ też Piguły są przynależące/ i barzo użyteczne/ biorąc ich po dwu/ albo po trzy na noc/ a Cytwaru trochę zwarzywszy/ tą juchą popijając. Albo ze trzy ziarnka samego Armoniaku/ w jaju miękkim dać wypić. Też w miedzie roztarty/ i lizany. Albo w Pigułach/ jako się już powiedziało: jeno pierwej Piersi odwilżyc i odmiękczyć/ Dialtyją namazując/ albo Masłem bez soli: albo śliskością ze Lnianego nasienia. Nawet Barszczem. (
gęstą á kliiowátą flágmą/ z Ammoniaku sámego Piguły/ álbo też wyszey opisánym sposobem poczynione/ á w miękkim iáiu/ po piąći álbo śiedmi vżywáne/ są vżyteczne. Kászlu zástárzáłe^v^.
Kászlom stárym/ też Piguły są przynależące/ y bárzo vżyteczne/ biorąc ich po dwu/ álbo po trzy ná noc/ á Cytwaru trochę zwárzywszy/ tą iuchą popiiáiąc. Albo ze trzy źiarnká sámego Armoniaku/ w iáiu miękkim dáć wjpić. Też w miedźie rostárty/ y lizány. Albo w Pigułách/ iáko sie iuż powiedźiáło: ieno pierwey Pierśi odwilżyc y odmiękczyć/ Dyáltyią námázuiąc/ álbo Másłem bez soli: álbo śliskośćią ze Lniánego naśienia. Náwet Barsczem. (
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 218
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
osuszy, to piwo zielono się farbuje; do tego, Sosnowych i Dembowych, dla przydymienia strzec się drew, Olszowe zaś, Grabowe, Brozowe, byle były suche najlepsze. Ożdownia, aby o podal innych budynków była zbudowana dla ognia (strzeż BOŻE) przypadku. Na zwarzeniu też piwa wiele należy, bo, nie zwarzywszy słusznie, to ludżyom żywot odmie; ani przebierać dla prędkiego na karczmy odbycia, a według szynku, i potrzeby wystarczać, tak dla ludzkiej wygody jako też i dla samej przypilnować Intraty, aby było zawsze dobre; bo to konsiderować potrzeba, ze, choć z mniejszym zyskiem, kiedy częstym, to się nagrodzi. Gdzie
osuszy, to piwo źielono się fárbuie; do tego, Sosnowych y Dęmbowych, dla przydymienia strzedz się drew, Olszowe záś, Grábowe, Brozowe, byle były suche naylepsze. Ożdownia, áby o podal innych budynkow byłá zbudowána dla ogniá (strzez BOŻE) przypadku. Ná zwárzeniu też piwá wiele należy, bo, nie zwárzywszy słusznie, to ludżiom żywot odmie; áni przebieráć dla prędkiego ná kárczmy odbyćia, á według szynku, y potrzeby wystárczáć, ták dla ludzkiey wygody iáko też y dla samey przypilnowáć Intraty, áby było záwsze dobre; bo to considerowáć potrzebá, ze, choć z mnieyszym zyskiem, kiedy częstym, to się nágrodźi. Gdżie
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 19
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
kwaśnym od Piekarza ciastem zmięszać sspołem, i w dziury Mysze, tego nakłaść po trosze, każda która tego skosztuje zdychać musi Na tęż wyżej w Punkcie 12. Na Gąsienice albo Liszki. Wziąć Moczu bydlęcego, przydać do tego wody, która się pod Oliwą ustawa sspołem pod jedną miarą obojgo zmieszawszy, a przy ogniu dobrze zwarzywszy, za ostudzeniem, drzewa albo na zagonach larzyny, gdzie się to zńajduje robactwo, kropić gęsto kropidłem, nie omylnie wyginą. Na tęż wyżej w Punkcie 8. Mole aby szat i futer nie psowały, dostać Oliwnego soku, to jest wody, co się pod Oliwą ustawa, i wywarzyć to do połowice, tym
kwáśnym od Piekárzá ćiástem zmięszáć sspołem, y w dźiury Mysze, tego nákłáść po trosze, káżda ktora tego skośztuie zdycháć muśi Ná tęż wyżey w Punkćie 12. Ná Gąśięnice álbo Liszki. Wziąc Moczu bydlęcego, przydáć do tego wody, ktora się pod Oliwą vstawa sspołem pod iedną miárą oboygo zmieszawszy, á przy ogniu dobrze zwárzywszy, zá ostudzeniem, drzewá álbo ná zagonách lárzyny, gdźie sie to zńáyduie robáctwo, kropić gęsto kropidłem, nie omylnie wyginą. Ná tęż wyżey w Punkćie 8. Mole áby szat y futer nie psowáły, dostáć Oliwnego soku, to iest wody, co się pod Oliwą vstawa, y wywárzyć to do połowice, tym
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 25
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
