się zda jakby się co przelewało.
Weś Bursztynu tartego, nasyp w worek, przeszyj, weś Pieprzu długiego, przetłucz, nalej gorzałką dobrą, niech moknie przez noc, ta gorzałką skrapiaj często worek, i przykładaj w tył głowy. Item na ból Głowy.
WEś Celidonij, Macierzanki, Kwiatu Rumienkowego, zwierć, roztworz winem, przykładaj ciepło. Na szum w głowie i łupanie.
WEś Bobku ziarn 30. Kminu polnego garść, Kopru Włoskiego łyżkę, kwiatu Rumienkowego garść, stłukszy społem rożczyn winem, zgrzawszy, tył głowy okładaj. Na strzykanie w głowie.
WEś Jałowcu garść, Bobku garść, Piołunu pół garści,
się zda iákby się co przelewało.
Weś Bursztynu tártego, násyp w worek, przeszyi, weś Pieprzu długiego, przetłucz, náley gorzałką dobrą, niech moknie przez noc, ta gorzałką skrapiay często worek, y przykładay w tył głowy. Item ná bol Głowy.
WEś Celidonij, Mácierzanki, Kwiátu Rumienkowego, zwierć, rostworz winem, przykłáday ciepło. Ná szum w głowie y łupánie.
WEś Bobku ziarn 30. Kminu polnego garść, Kopru Włoskiego łyszkę, kwiátu Rumienkowego garść, ztłukszy społem rożczyn winem, zgrzawszy, tył głowy okładay. Ná strzykánie w głowie.
WEś Iałowcu garść, Bobku garść, Piołunu puł gárśći,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 43
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
dwa/ nie inakszym sposobem wiązane/ niżej ku wodzie na czterdzieści stop od siebie/ przeciwko sile i popędliwości Renowej obróciwszy stawiał. A na te potym lochy/ miąższe jako dwie stopie zawciągał/ które z słupami wedle potrzeby/ po obojej stronie dwojmi bantami z końców ujmował. Gdy je tym kształtem rozłączył/ a przeciwko sobie zwierciawszy/ ujął/ budowanie ono tak mocno stało/ i tak potężnie/ że im więtsze burzliwości na Renie były/ i silniej następowała woda/ tym się lepiej wiązanie trzymało. Na wierzchu prosto kładł dębinę/ którą rozmaitą mościną/ żerdziami i drzewem na kształt kraty wiązanym zaściełał. Przecięż jednak pale poprzek niżej ku wodzie bił
dwa/ nie inákszym sposobem wiązáne/ niżey ku wodźie ná czterdźieśći stop od śiebie/ przećiwko śile y popędliwośći Renowey obroćiwszy stáwiał. A ná te potym lochy/ miąższe iáko dwie stopie záwćiągał/ ktore z słupámi wedle potrzeby/ po oboiey stronie dwoymi bantami z końcow vymował. Gdy ie tym kształtem rozłączył/ á przećiwko sobie zwierćiawszy/ viął/ budowánie ono ták mocno stało/ y ták potężnie/ że im więtsze burzliwośći ná Renie były/ y śilniey nástępowáłá wodá/ tym sie lepiey wiązánie trzymáło. Ná wierzchu prosto kładł dębinę/ ktorą rozmáitą mośćiną/ żerdźiámi y drzewem ná kształt kraty wiązánym záśćiełał. Przećięż iednák pale poprzek niżey ku wodźie bił
Skrót tekstu: CezWargFranc
Strona: 81.
Tytuł:
O wojnie francuskiej ksiąg siedmioro
Autor:
Gajusz Juliusz Cezar
Tłumacz:
Andrzej Wargocki
Drukarnia:
Drukarnia wdowy Jakuba Sibeneychera
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1608
Data wydania (nie wcześniej niż):
1608
Data wydania (nie później niż):
1608
koń śpi ustawnie.
Kwiat z Bylice stłucz abo nasienia łotów cztery/ Mirry łotów dwa/ soli łotów dwa/ zmieszaj z octem i z oliwą zarówno/ a tym poj konia. Tranek każdego czasu pożyteczny.
Mąki jęczmiennej pułtora funta/ Foeni Graeci funt jeden utłuczonego na proch/ Fig więdłych dwadzieścia/ oliwy funtów dwa/ zwierć dobrze wespół/ a to dawaj pić koniowi w mleku kozim abo jakimkolwiek częstokroć: czyści wnętrze/ chłodzi i odwilża. Księgi Maść czerwona na rany, i wrzody uporne, i na mięso żywe.
Weźmi rdze miedzianej/ co Grynszpanem nazywają/ łotów pięć/ patoki miodowej łotów czternaście/ octu winnego co najmocniejszego łotów siedm/
koń spi vstáwnie.
Kwiát z Bylice stłucz ábo naśienia łotow cztery/ Mirrhy łotow dwá/ soli łotow dwá/ zmieszay z octem y z oliwą zárowno/ á tym poy koniá. Tránek kożdego czásu pożyteczny.
Mąki ięczmienney pułtorá funtá/ Foeni Graeci funt ieden vtłuczonego ná proch/ Fig więdłych dwádźieśćiá/ oliwy funtow dwá/ zwierć dobrze wespoł/ á to daway pić koniowi w mleku koźim ábo iákimkolwiek częstokroć: czyśći wnętrze/ chłodźi y odwilża. Kśięgi Máść czerwona ná rány, y wrzody vporne, y ná mięso żywe.
Weźmi rdze miedźiáney/ co Grynszpanem názywáią/ łotow pięć/ pátoki miodowey łotow czternaśćie/ octu winneg^o^ co naymocnieyszego łotow śiedm/
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Qiijj
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
obserwować się ma.
Item weźmi wina ciepłego kwaterkę, wsyp do niego soli szczyptę, drugą pieprzu małą, zamieszaj i daj przed paroksyzmem.
Item weźmi Octu piwnego, albo miodowego kwaterke, wlej oliwy łyżkę, soli szczypte, zgrzej, i daj wypić przed paroksyzmem
Item weźmi Nostrzeku Celidoniej Maku, Pokrzywy, usiekaj wraz, zwierć w donicy przydawszy soli, pookładaj tym pulfy u rąk, i daj się napić choremu wina ciepłego z Driakwią.
Item weźmi wierzchołków Centurii, korzenia Gentiany, Miry, Dzięglu, każdego po ćwierci łota, Kamfory pół ćwierci łota, zrób subtelny proszek, którego dawaj po pół ćwierci słabszym, mocniejszym więcej przed paroksyzmem, w
obserwowáć się ma.
Item weźmi winá ćiepłego kwáterkę, wsyp do niego soli sczyptę, drugą pieprzu małą, zámieszay y day przed pároxyzmem.
Item weźmi Octu piwnego, álbo miodowego kwáterke, wley oliwy łyszkę, soli sczypte, zgrzey, y day wypić przed pároxyzmem
Item weźmi Nostrzeku Celidoniey Máku, Pokrzywy, uśiekay wraz, zwierć w donicy przydáwszy soli, pookłáday tym pulfy u rąk, y day się napić choremu winá ćiepłego z Dryakwią.
Item weźmi wierzchołkow Centuriey, korzenia Gentiany, Miry, Dźięglu, káżdego po ćwierći łotá, Kámfory puł ćwierći łotá, zrob subtelny proszek, ktorego daway po puł ćwierći słábszym, mocnieyszym więcey przed pároxyzmem, w
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 3
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
dla ubogich: warz Proso w wodzie, przydawszy korzenia Łopionowego, przecedź niech pije miasto piwa.
Item zwyczaj jest dawać w gorączkach Emulsie, które tym sposobem gotować się mają. Weźmi nasienia Dyniowego, Małonowego, O- gorczanego, Maku, Migdałów oparzonych, jąder z Brzoskwiniowych kostek, każdego po trosze, utłucz w Moździerzu albo zwierć w donicy zakropiwszy wodką Różową, albo Winem, wlej wodki Poziemkowej, rozmąć, przecedź, wyciśnij przysłodż jakim sokiem albo octem z cukrem smażonym, daj choremu, albo uwarz róg Jeleni i tą wodą roszczyń Emulsiją to jest mleczko. różnych chorób.
Item jeżeliby była gorączka wielka podobna malignie. Weźmi rogu Jeleniego utartego,
dla ubogich: warz Proso w wodzie, przydáwszy korzenia Łopionowego, przecedź niech pije miásto piwá.
Item zwyczáy iest dawáć w gorączkách Emulsie, ktore tym sposobem gotowáć się máią. Weźmi naśienia Dyniowego, Málonowego, O- gorczánego, Máku, Migdałow opárzonych, iąder z Brzoskwiniowych kostek, káżdego po trosze, utłucz w Mozdzierzu álbo zwierć w donicy zákropiwszy wodką Rożową, álbo Winem, wley wodki Poźiemkowey, rozmąć, przecedz, wyćiśnij przysłodż iákim sokiem álbo octem z cukrem smażonym, day choremu, álbo uwarz rog Ieleni y tą wodą roszczyń Emulsiią to iest mleczko. rożnych chorob.
Item ieżeliby byłá gorączká wielka podobná málignie. Weźmi rogu Ieleniego utártego,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 15
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
dzień jedno.
Item Rhabarbarum w proszku, lubo moczone zażywane, jest bardzo skuteczne.
Item warz siemię konopne w mleku aż puknie, przecedź, niech chory to mleko pije często przez dzień.
Jeżeliby się ciężarnej białogłowie przydała, weźmi listków Jemioły choć sosnowej dwie garści, liścia Celidoniey, szanty białej po pół garści, zwierć w donicy, przylawszy trochę[...] Wa, wyciśni sok, dawaj go często po pół kieliszka do zażywania.
Item wsadź chorego do wanny pocącej, włóż rozpalony kamień, który zakrapiaj polewką z siemienia konopnego zrobioną, inni uryną własną skrapiają. różnych chorób. Na długą i do uleczenia trudną żółtaczkę.
WEźmi piołynu, wierzchołków Centurii
dźień iedno.
Item Rhabarbarum w proszku, lubo moczone záżywáne, iest bárdzo skuteczne.
Item warz śiemię konopne w mleku ász puknie, przecedź, niech chory to mleko pije często przez dźień.
Jeżeliby się ćiężárney białogłowie przydáłá, weźmi listkow Jemioły choć sosnowey dwie garśći, liścia Celidoniey, szánty białey po puł garśći, zwierć w donicy, przylawszy troche[...] Wá, wyćiśni sok, daway go często po puł kieliszká do záżywánia.
Item wsadź chorego do wánny pocącey, włoż rospalony kámien, ktory zakrapiay polewką z śiemieniá konopnego zrobioną, inni uryną własną skrapiáią. rożnych chorob. Ná długą y do uleczenia trudną żołtáczkę.
WEźmi piołynu, wierzchołkow Centuriey
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 40
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, dawaj go po skrupule i więcej, choć w piwie.
I to rzecz osobliwa: Weźmi wodki Pietruszczanej, lubo Trybulowej funt; rozpuść w niej Salis Tártari dwa łoty, przydaj skorek trochę Pomarańczowych, mocz przez noc, przecedź, dawaj po łyszcze. Gdy chory uryny puścić nie może.
WEźmi świeżego ziela Biedrzeńcu, zwierć, przysmarz z masłem, obłoż łono i krzyże.
Item kamień Jaspisowy utrzyj subtelno, dawaj w czymkolwiek, biorąc na koniec noża.
Item zabitego Marcowego Zająca spal w nowym garku, popiół przesiej, dawaj po pół ćwierci łota, w ten czas, gdy chory do kąpieli wnidzie. Pigułki na kamień i na
, daway go po skrupule y więcey, choć w piwie.
I to rzecz osobliwa: Weźmi wodki Pietruszczáney, lubo Trybulowey funt; rospuść w niey Salis Tártari dwá łoty, przyday skorek trochę Pomáráńczowych, mocz przez noc, przecedź, daway po łyszcze. Gdy chory uryny puśćić nie może.
WEźmi świeżego źiela Biedrzeńcu, zwierć, przysmarz z másłem, obłoż łono y krzyże.
Item kámień Iáspisowy utrzyi subtelno, daway w czymkolwiek, biorąc ná koniec nożá.
Item zábitego Márcowego Záiącá spal w nowym garku, popioł prześiey, daway po puł ćwierći łotá, w ten czáś, gdy chory do kąpieli wnidźie. Pigułki ná kámien y ná
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 62
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
łotów sześć, olejku Migdałowego łotów cztery, zmieszaj nad ogniem, i przykładaj, a jeżeli nie masz olejku, oparz Migdały, utłucz jak najlepiej, zmieszaj z woskiem. Jako pokarm zgubić.
NIech białogłowa często wystrzykuje pokarm na zarzyste węgle, albo na rozpalone żelazo, zginie prędko.
Item weźmi Trybule świeżej, posiekaj, zwierć w donicy, przydaj masła, usmarz i przykładaj.
Item weźmi maści Topolowej, soku z mięty, zmieszaj nad ogniem, maczaj chusty i przykładaj, jeżeli soku mieć nie możesz, utrzyj suchą mięte na proch.
Item warz w occie kwiat Krokoszowy, i przykładaj, albo maść Topolową, zmieszaj z miodem i kładź
łotow sześć, oleyku Migdałowego łotow cztery, zmieszay nád ogniem, y przykłáday, á jeżeli nie masz oleyku, oparz Migdały, utłucz iák naylepiey, zmieszay z woskiem. Iáko pokarm zgubić.
NIech białogłowá często wystrzykuie pokarm ná zarzyste węgle, álbo ná rospálone żelázo, zginie prętko.
Item weźmi Trybule świeżey, pośiekay, zwierć w donicy, przyday másłá, usmárz y przykłáday.
Item weźmi máśći Topolowey, soku z mięty, zmieszay nád ogniem, maczay chusty y przykłáday, ieżeli soku mieć nie możesz, utrzyi suchą mięte ná proch.
Item warz w octćie kwiát Krokoszowy, y przykłáday, álbo máść Topolową, zmieszay z miodem y kłádź
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 112
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
w wodzie, w którejby wrzało Grzybieniowe liście, co na stawach roście, Sałata, Psinki, sposobi do snu.
Item Emulsie, to jest Mleczka robione z Maku, z nasion Ogorczanych Dyniowych, Małonowych, z kostek Brzoskwiniowych jąderek, przelawszy wodką Rożaną, sposobność wielką czynią do spania, osobliwie w gorączkach.
Item zwierć Mak, roszczyń świnim mlekiem, przyłóż na czoło i skronie, uznasz skutek dobry.
Item na drzewkach Roży polnej najdują się gębki kosmate, w których wewnątrz są robaczki, tych wziąwszy kilka, rozetrzyj w palcach, nasmaruj skronie, i pod nosem.
Item plaster z siedmi Kminów na głowę przyłożony, też pomaga do snu
w wodźie, w ktoreyby wrzało Grzybieniowe liśćie, co ná stáwách rośćie, Sáłatá, Pśinki, sposobi do snu.
Item Emulsie, to iest Mleczká robione z Máku, z naśion Ogorczánych Dyniowych, Málonowych, z kostek Brzoskwiniowych iąderek, przelawszy wodką Rożáną, sposobność wielką czynią do spánia, osobliwie w gorączkách.
Item zwierć Mák, roszczyń świnim mlekiem, przyłoż ná czoło y skronie, uznasz skutek dobry.
Item ná drzewkách Roży polney nayduią się gębki kosmate, w ktorych wewnątrz są robaczki, tych wźiąwszy kilka, rozetrzyi w pálcách, násmáruy skronie, y pod nosem.
Item plaster z śiedmi Kminow ná głowę przyłożony, tesz pomaga do snu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 158
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
leczą je przez saliwatie. Sposoby do wyciągnienia uwiązłych w ciele rzeczy, jako szkła, Tarniny, Trzaski, igły, i tym podobnych rzeczy.
WEźmi wężowego sadła, zmieszaj z skorą jego z której się wylenił, na proch utarszy, i przykładaj na rane, uznasz skutek pewny.
Item weźmi Raka żywego, utłucz albo zwierć w donicy, i przyłóż na rane, powtórz jeżeli będzie potrzeba.
Item przykładaj często łajno Gęsie na rane, póki nie wyjdzie rzecz uwiązła.
Item uwarz główkę Czosnku, utrzyj , przebij przez sito, zmieszaj ten gąszcz z smołą twardą, przyłóż z powtarzaniem. Sposoby leczenia
Jeżeliby sucha żyła przecięta była, na ten
leczą ie przez saliwatie. Sposoby do wyćiągnienia uwiązłych w ćiele rzeczy, iáko szkła, Tarniny, Trzaski, igły, y tym podobnych rzeczy.
WEźmi wężowego sadłá, zmieszay z skorą iego z ktorey się wylenił, ná proch utárszy, y przykłáday ná ráne, uznasz skutek pewny.
Item weźmi Ráka żywego, utłucz álbo zwierć w donicy, y przyłoż ná ráne, powtorz ieżeli będźie potrzebá.
Item przykłáday często łáyno Gęśie ná ráne, poko nie wyidźie rzecz uwiązła.
Item uwarz głowkę Czosnku, utrzyi , przebiy przez śito, zmieszay ten gąszcz z smołą twárdą, przyłoż z powtarzániem. Sposoby leczenia
Ieżeliby suchá żyłá przećięta byłá, ná ten
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 171
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
