tak długa jest jako szeroka. Napośrzodku i około uszów są 1/3. około szyje 1/6. albo 1/8. pomienionej szerokości miąsze. Używają ich pospolicie w przerwach do strzelania wpoprzek. i nabijają ich kamyszkami, szynalami, sztukami łańcuchów, i tym podobnymi materiami, albo wielkimi ognistymi kulami, ładunkami od muszkietów, biorąc prochu 1/5. wagi tych ku: którejmi nieprzyjacielowi do szturmu przystępującemu wielką szkodę czynić mogą. Sam też przynależą te działa które wyżej Piezas de Braga, to jest Kamersztuki albo ładunkowe działa, ponieważ ładuki które są osobne żelazne albo spiżane, niby moździerzyki wni wkładają i klinami mocnozabijają. Długie
ták długa iest iáko szeroka. Napośrzodku y około uszow są 1/3. około szyie 1/6. álbo 1/8. pomienioney szerokośći miąsze. Używáią ich pospolićie w przerwách do strzelánia wpoprzek. y nábijáią ich kámyszkámi, szynalámi, sztukámi łáncuchow, y tym podobnymi materiámi, álbo wielkimi ognistymi kulámi, łádunkámi od muszkietow, biorąc prochu 1/5. wagi tych ku: ktoreymi nieprzyiaćielowi do szturmu przystępuiącemu wielką szkodę czynić mogą. Sám też przynależą te dźiáłá ktore wyżey Piezas de Braga, to iest Kamersztuki álbo ładunkowe dźiáłá, ponieważ ładūki ktore są osobne żelázne álbo spiżane, niby możdżerzyki wni wkładáią y klinámi mocnozábijaią. Długie
Skrót tekstu: UffDekArch
Strona: 27
Tytuł:
Archelia, to jest nauka i informacja o strzelbie i o rzeczach do niej należących ...
Autor:
Diego Uffano
Tłumacz:
Jan Dekan
Drukarnia:
Daniel Vetterus
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
przy każdej rusznicy/ stępel był z krajcarem/ dłuższy niż rura/ dla wychędożenia rury/ do samego spodu/ (w czym rzemieślników/ strzelbę robiących/ przestrzegać trzeba) bo w gładkości rury szybko kula idzie/ kiedy rdzą rura nie obsiędzie. 3. Aby nie Pulwersaków/ ale Bandolierów z nabojami/ to jest z ładunkami drewnianemi zażywano/ dla oszczędności i pomiarkowania prochu (co garścią sypać/ zwłaszcza w mrozy/ gdy zgrabieje ręka/ dokazać niepodobna) A potym/ krótkich i nie zawijanych dołomanów/ i katanek miasto delij/ albo tylko kożuchów na zimę/ zażywać/ bo inszy koszt w barwach pieszych/ wielki/ i daremny/ gdy by
przy każdey rusznicy/ stępel był z kráycárem/ dłuższy niż rurá/ dla wychędożenia rury/ do sámego spodu/ (w czym rzemieśnikow/ strzelbę robiących/ przestrzegáć trzebá) bo w głádkośći rury szybko kula idźie/ kiedy rdzą rurá nie obsiędźie. 3. Aby nie Pulwersakow/ ále Bándolierow z náboiámi/ to iest z łádunkami drewniánemi záżywano/ dla oszczędnośći y pomiárkowánia prochu (co garśćią sypáć/ zwłaszczá w mrozy/ gdy zgrábieie ręká/ dokazáć niepodobna) A potym/ krotkich y nie záwiianych dołomanow/ y kátánek miásto deliy/ álbo tylko kożuchow ná źimę/ záżywáć/ bo inszy koszt w bárwách pieszych/ wielki/ y dáremny/ gdy by
Skrót tekstu: FredKon
Strona: 36
Tytuł:
Potrzebne konsyderacje około porządku wojennego
Autor:
Andrzej Maksymilian Fredro
Drukarnia:
Franciszek Glinka
Miejsce wydania:
Słuck
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
, albo byłbyś bity, bo najdują się tacy, którzy na wojnie biją puszkarzów, a nie wiedzą, o co. A tak radzę takowym, aby zaniechali puszkarzów doświadczonych, żeby oni uczynili dosyć swej powinności, a niewiadomym aby rozkazowali ci, którzy się na tym dobrze rozumieją. Ty przeć się bądź pilnym ładunkami nabijaj twe działa.
Przeto weź diametr od kuli A i miej formę B, długą kul 5 i diametr, jako jest kula. A ukrój papiru regałowego wszerz, abyś mógł sklijić wzdłuż z dnem D. Dla długości, co ma trzymać proch, ma być 4 kule. I uczynisz znak w D,
, albo byłbyś bity, bo najdują się tacy, którzy na wojnie biją puszkarzów, a nie wiedzą, o co. A tak radzę takowym, aby zaniechali puszkarzów doświadczonych, żeby oni uczynili dosyć swej powinności, a niewiadomym aby rozkazowali ci, którzy się na tym dobrze rozumieją. Ty przeć się bądź pilnym ładunkami nabijaj twe działa.
Przeto weź dyjametr od kuli A i miej formę B, długą kul 5 i dyjametr, jako jest kula. A ukrój papiru regałowego wszerz, abyś mógł sklijić wzdłuż z dnem D. Dla długości, co ma trzymać proch, ma być 4 kule. I uczynisz znak w D,
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 110
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
O SPOSOBIE NABIJANIA TYCH SZTUK Z KOMORĄ ŁACNĄ, A NAPRZÓD, ABYŚ POZNAŁ, JAK WIELKI DiaMETR MA KOMORA, ABY SIĘ NABIJAŁA ŁADUNKAMI ALBO INSZĄ RZECZĄ
Demonstrowałem w przeszłych rozdziałach prawdziwą formę i proporcyją, którą mają mieć sztuki trzeciego rodzaju, teraz będęć demonstrował, puszkarzu, sposób nałacniejszy do nabijania prędko, to jest ładunkami albo workami z prochem, te są najlepsze, ale pierwy dla ich ukrócenia masz wiedzieć, jak wielki ma diametr komora, a to uczynisz trojakim sposobem. Pierwy: włożysz ramudel krzywy A w zapał B, abyś wiedział, wiele spiże ma około dusze od komory, a co zostanie powietrza, to będzie diametr komory
O SPOSOBIE NABIJANIA TYCH SZTUK Z KOMORĄ ŁACNĄ, A NAPRZÓD, ABYŚ POZNAŁ, JAK WIELKI DYJAMETR MA KOMORA, ABY SIĘ NABIJAŁA ŁADUNKAMI ALBO INSZĄ RZECZĄ
Demonstrowałem w przeszłych rozdziałach prawdziwą formę i proporcyją, którą mają mieć sztuki trzeciego rodzaju, teraz będęć demonstrował, puszkarzu, sposób nałacniejszy do nabijania prędko, to jest ładunkami albo workami z prochem, te są najlepsze, ale pierwy dla ich ukrócenia masz wiedzieć, jak wielki ma dyjametr komora, a to uczynisz trojakim sposobem. Pierwy: włożysz ramudel krzywy A w zapał B, abyś wiedział, wiele spiże ma około dusze od komory, a co zostanie powietrza, to będzie dyjametr komory
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 270
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
mój dał mi znać o dziku, na którego dniem jutrzejszym spróbować zechcę szczęścia, w nadziei niemylnej ubicia onego będąc. 3. W raporcie dzisiejszym dowiedziałem się o dezercji stąd piąciu huzarów i kapralu Hryckowskim, Moskalu, niedawno za dezertera spod warty zbiegłego degradowanym, że ze wszelkim o północy przez parkan poszli moderunkiem i szarf ładunkami, za którymi, pieszo zbiegłymi, konno za cztery szlaki wraz wysławszy huzarów, w każdy po koni dwadzieścia. Dognanych tedy na jednym szlaku w borze Hola nazwanym, błotnym i gęstym, gdy wziąć bonis chcieli mediis, jeden z moich goniących od nich glutami w łeb i rękę raniony. Ten sam tedy nieszkodliwy ból w
mój dał mi znać o dziku, na którego dniem jutrzejszym spróbować zechcę szczęścia, w nadziei niemylnej ubicia onego będąc. 3. W raporcie dzisiejszym dowiedziałem się o dezercji stąd piąciu huzarów i kapralu Hryckowskim, Moskalu, niedawno za dezertera spod warty zbiegłego degradowanym, że ze wszelkim o północy przez parkan poszli moderunkiem i szarf ładunkami, za którymi, pieszo zbiegłymi, konno za cztyry szlaki wraz wysławszy huzarów, w kóżdy po koni dwadzieścia. Dognanych tedy na jednym szlaku w borze Hola nazwanym, błotnym i gęstym, gdy wziąć bonis chcieli mediis, jeden z moich goniących od nich glutami w łeb i rękę raniony. Ten sam tedy nieszkodliwy ból w
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 42
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
kredensową.
Pasów czerwonych, pajuckich, gęsto srebrnym sznureczkiem sznurkowanych i po końcach sztuczkami srebrnymi, jednakich 6.
Szabeltasów semeńskich, z srebra zwleczonych, 2.
Alabardzików semeńskich 6.
Andzar z rękojeścią z słoniowej kości.
Sztandar jedna.
Skofia z gałką srebrną, pozłocistą, od chorągwi husarskiej.
Ładownica trypowa, zielona, z ładunkami rogowemi.
Alabard złotem adornowanych, bez drzewców, parzystych, 2, trzecie odmienne.
Tarcz mosiężnych 3, 2 wielkich, trzecia mniejsza.
Umbrela do komina, z rączką mosiężną, z ekspressją zodiacznych znaków.
Indyńskich łuków 2.
Sttylet indyńskich i laseczka krótka z rączką kościaną.
Lustr owal zwierciadłowych na ćwierci półtory, w
kredensową.
Pasów czerwonych, pajuckich, gęsto srebrnym sznureczkiem sznurkowanych i po końcach sztuczkami srebrnymi, jednakich 6.
Szabeltasow semeńskich, z srebra zwleczonych, 2.
Alabardzików semeńskich 6.
Andzar z rękojeścią z słoniowej kości.
Sztandar jedna.
Skofia z gałką srebrną, pozłocistą, od chorągwi husarskiej.
Ładownica trypowa, zielona, z ładunkami rogowemi.
Alabard złotem adornowanych, bez drzewców, parzystych, 2, trzecie odmienne.
Tarcz mosiężnych 3, 2 wielkich, trzecia mniejsza.
Umbrela do komina, z rączką mosiężną, z ekspressją zodiacznych znaków.
Indyńskich łuków 2.
Sttylet indyńskich i laseczka krótka z rączką kościaną.
Lustr owal zwierciadłowych na ćwierci półtory, w
Skrót tekstu: RuchSkarbGęb
Strona: 167
Tytuł:
Inwentarz ruchomości w skarbcu żółkiewskim z 1738 r.
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Żółkiew
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1738
Data wydania (nie wcześniej niż):
1738
Data wydania (nie później niż):
1738
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Materiały źródłowe do dziejów kultury i sztuki XVI-XVIII w.
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Mieczysław Gębarowicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1973
króla i grafa Brylla, co fałszem być musiało, ponieważ w tym roku żadnych magazynów moskiewskich nie było w Polsce i Litwie ani wojska moskiewskiego. Było jednak coś podobnego do drugiego punktu, ponieważ król po uchwyceniu tego człowieka przeniósł się z pałacu swego do Zamku, jako miejsca bezpieczniejszego: warty zaciągały na straż królewską z ostrymi ładunkami i armaty tak około Zamku, jak około pałacu pozataczane. Taka ostrożność trwała kilka niedziel; po której król powrócił do pałacu i rzeczy wróciły się do pierwszej spokojności.
Jeżeli był jaki zamach, to najpewniej na porwanie grafa Brylla i uwiezienie go z Warszawy, którego król pruski żądał dostać w ręce swoje, dowiedziawszy się z
króla i grafa Brylla, co fałszem być musiało, ponieważ w tym roku żadnych magazynów moskiewskich nie było w Polszcze i Litwie ani wojska moskiewskiego. Było jednak coś podobnego do drugiego punktu, ponieważ król po uchwyceniu tego człowieka przeniósł się z pałacu swego do Zamku, jako miejsca bezpieczniejszego: warty zaciągały na straż królewską z ostrymi ładunkami i armaty tak około Zamku, jak około pałacu pozataczane. Taka ostrożność trwała kilka niedziel; po której król powrócił do pałacu i rzeczy wróciły się do pierwszej spokojności.
Jeżeli był jaki zamach, to najpewniej na porwanie grafa Brylla i uwiezienie go z Warszawy, którego król pruski żądał dostać w ręce swoje, dowiedziawszy się z
Skrót tekstu: KitPam
Strona: 77
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Jędrzej Kitowicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Tekst uwspółcześniony:
tak
