Gdyż nie tak znaczną omyłka w łokciu, jeżeli go zskali nie dobierzesz, jako w pręcie, abo włańcuchu. Zwłaszcza iż masz podany sposób w Nauce 99. Zabawy 2 robienia takowej skali, którą nie będąc szersza na miąszość palca wielkiego,każdy łokieć pojedynkiem wyda z tysiąca łokci. Dla pomiaru także i wydżyału Łanów, tysiąc razy doskonalszą jest skala na łokcie wydzielona, aniżeli na pręty abo na łańcuchy. Gdyż błąd w jednym pręcie kwadratowym, długim na łokci 15, gubi oraz łokci 225. (ponieważ 15 razy, 15. czynią 225) Włańcuchu zaś długim na łokci 50, gubi łokci 2500. A włokciu kwadratowym
Gdyż nie ták znáczną omyłká w łokćiu, ieżeli go zskali nie dobierzesz, iáko w pręćie, ábo włáńcuchu. Zwłaszcza iż masz podány sposob w Náuce 99. Zábáwy 2 robienia tákowey skali, ktorą nie będąc szersza ná miąszość pálcá wielkiego,káżdy łokieć poiedynkiem wyda z tyśiąca łokći. Dla pomiáru tákże y wydżiału Łanow, tyśiąc rázy doskonálszą iest skálá ná łokćie wydźielona, ániżeli ná pręty ábo na łáńcuchy. Gdyż błąd w iednym pręćie kwádratowym, długim ná łokći 15, gubi oraz łokći 225. (poniewasz 15 rázy, 15. czynią 225) Włańcuchu zaś długim ná łokći 50, gubi łokći 2500. A włokćiu kwádratowym
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 98
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
270: zostawił wątpliwość, której się Piędzi mamy trzymac, czyli przyrodzonej w półtorej ćwierci? czyli Geometrycznej półłokciowej? Piędź półłokciowa ma po sobie naprzód zwyczaj wszytkich Geometrów, którzy takiej używają: Potym, łatwość większą do wyrachowania. Nakoniec: Axioma pospolite: In dubiis benignious interpretandum. Dla których przyczyn w tablicach następujących Łanów, i Włok, Piędź za półłokcia krakowskiego rachuję. II. Miara Stopa. Stoa wtóra miara z małych, jest także dwojaka: Jedna przyrodzona półłokciowa: gdyż tych czasów zrzadka się znajydzie osoba, któraby stopą swoją półłokcia Krakowskiego przeszła. Druga stopa jest Geometryczna, która ma w sobie calów 16. jednego łokcia
270: zostáwił wątpliwość, ktorey się Piędźi mamy trzymác, czyli przyrodzoney w połtorey ćwierći? czyli Geometryczney połłokćiowey? Piędź połłokćiowa ma po sobie naprzod zẃyczay wszytkich Geometrow, ktorzy tákiey vżywáią: Potym, łátwość większą do wyráchowánia. Nákoniec: Axioma pospolite: In dubiis benignious interpretandum. Dla ktorych przyczyn w tablicách nástępuiących Łanow, y Włok, Piędź zá połłokćiá krákowskiego ráchuię. II. Miárá Stopa. Stoá wtora miárá z máłych, iest tákże dwoiáka: Iedná przyrodzona połłokćiowa: gdyż tych czásow zrzadká się znayydżie osobá, ktoraby stopą swoią połłokćia Krákowskiego przeszłá. Druga stopá iest Geometryczna, ktora ma w sobie calow 16. iednego łokćiá
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 144
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
trzy stopy zdawna wszyscy mieli. Sto dwadzieścia pięć kroków jedno liczy staje; Cztery sta i szesnaście toż łokci wydaje. Szesnaście nad to calów. Staj sześć i trzydzieści Geometra prawdziwy w Polskij mili wieści: Ma ośm Geometrycznych stajan, mila Włoska, Chce piętnaście tysięcy łokci, mila Polska. Nauka XXXIII. O Różnicy Łanów. Łan: jest część gruntu, pewną miarą według staju wymierzonego. Połłanu, jest połowica Łanu. Ćwierć łanu, jest część czwarta łanu. Łany sa różne wKoronie Polskiej. Teodor Zawadzki in stosculis, wiele ich wylicza, które ja opuszczam. Statut Koronny Polski, w Księgach czwartyc Skarbowych w części 2. w
trzy stopy zdawná wszyscy mieli. Sto dwádźieśćiá pięć krokow iedno liczy stáie; Cztery stá y szesnaśćie toż łokći wydáie. Szesnaśćie nád to calow. Stay sześc y trzydźieści Geometrá prawdźiwy w Polskiy mili wieśći: Ma ośm Geometrycznych stáian, milá Włoska, Chce piętnaśćie tyśięcy łokći, milá Polska. NAVKA XXXIII. O Rożnicy Łanow. Łan: iest część gruntu, pewną miárą według stáiu wymierzonego. Połłánu, iest połowicá Łanu. Cwierć łanu, iest część czwarta łanu. Łany sa rożne wKoronie Polskiey. Theodor Záwádzki in stosculis, wiele ich wylicza, ktore ia opuszczam. Státut Koronny Polski, w Kśięgách czwartyc Skárbowych w częśći 2. w
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 146
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Małość takowego łanu pokazuje krótkość ściany jego, łokci 339. i 279 od 679, to jest: więcej trochę[...] nad cal: / Którą ścianę, ściana poprzedzającego łanu Polskiego dość małego, przechodzi dwiema sty sześćdziesiąt i trzema łokciami. Ktovy użył stopy półłokciowej, miałby ścianę takiego łanu w łokci 250. blisko.
Różnica Łanów Statutowych ile do wielkości. Od Niemieckiego jest mniejszy dwa razy, i jeszcze polem, którego ściana ma łokci długich 56. i 104 od 113. Od Frankońskiego pierwszego, jest mniejszy włkci płaskich 318 330. których pole ma ścianę włokci 564 i 234, od 1129. Jest jeszcze Łan nawiększy in Actis Revisorum Thesauri
Małość tákowego łanu pokázuie krotkość śćiány iego, łokći 339. y 279 od 679, to iest: więcey trochę[...] nád cal: / Ktorą śćiánę, śćiáná poprzedzaiącego łanu Polskiego dość máłego, przechodźi dwiemá sty sześćdźieśiąt y trzemá łokćiámi. Ktovy vżył stopy połłokćiowey, miałby śćiánę tákiego łanu w łokći 250. blisko.
Rożnicá Łanow Státutowych ile do wielkośći. Od Niemieckiego iest mnieyszy dwá rázy, y ieszcze polem, ktorego śćiáná ma łokći długich 56. y 104 od 113. Od Fránkońskiego pierwszego, iest mnieyszy włkći płáskich 318 330. ktorych pole ma śćiánę włokći 564 y 234, od 1129. Iest ieszcze Łan nawiększy in Actis Revisorum Thesauri
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 148
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
w Kantonie Zurych 2, 8 i 14 Grudnia; 11 zaś Grudnia w Bazylei.
31 Stycznia Zorza północa: 7 Czerwca, grad wielkości niezwyczajnej w Yarmout
w Anglij: Nawałności częste na morzach Azij i Europy.
W wielki piątek niedaleko Wrotam w Hrabstwie Kent podczas burzy złączonej z piorunami spadł na jedne pastwisko wielkości dwóch pół łanów korzec małych ryb, dtugości palca, a podobnych do szczuk,ziemia na tym miejscu jest sucha i odległa od morza, i od wszelkiej odnogi.
9 Kwietnia w pół do dziesiątej, trzy słońca widziane w Paryżu z trzema cyrkułami, jednym białym, dwóma zaś kolorów tęczy.
1667 6 Kwietnia o 7 z rana trzęsienie
w Kantonie Zurich 2, 8 y 14 Grudnia; 11 zaś Grudnia w Bazylei.
31 Stycznia Zorza pułnocna: 7 Czerwca, grad wielkości niezwyczayney w Yarmout
w Angliy: Nawałności częste na morzach Aziy y Europy.
W wielki piątek niedaleko Wrotham w Hrabstwie Kent podczas burzy złączoney z piorunami spadł na iedne pastwisko wielkości dwoch puł łanow korzec małych ryb, dtugośći palca, á podobnych do szczuk,ziemia na tym mieyscu iest sucha y odległa od morza, y od wszelkiey odnogi.
9 Kwietnia w puł do dziesiątey, trzy słońca widziane w Paryżu z trzema cyrkułami, iednym białym, dwóma zaś kolorow tęczy.
1667 6 Kwietnia o 7 z rana trzęsienie
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 120
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
15 calów i 2 linie.
1692. 22 Marca: 18. Kwietnia Zorza północa.
18 Czerwca o 11 godzinie z rana trzęsienie ziemi gwałtowne w Jamajce: Morze wyszedłszy z brzegów, zalało we dwóch minutach dziewiętnastą część portu, i miasta Port Rojal: a w jednej minucie Kwai. Ku stronie północej więcej nad 500 Łanów woda zatopiła, a sregatę jednę na dachy wniosła etc. Trzęsienie to tak na ziemi jako i na morzu trwało do końca Czerwca, i części jednej miesiąca Lipca, ale coraz słabiejąc:
Na górach słyszany był wielki łoskot, a im kto barziej do nich zbliżał się, tym większe czuł trzęsienie.
W Kwietniu były upały
15 calow y 2 linie.
1692. 22 Marca: 18. Kwietnia Zorza pułnocna.
18 Czerwca o 11 godzinie z rana trzęsienie ziemi gwałtowne w Jamayce: Morze wyszedłszy z brzegow, zalało we dwóch minutach dziewiętnastą część portu, y miasta Port Royal: á w iedney minucie Quai. Ku stronie pułnocney wiecey nad 500 Łanow woda zatopiła, á sregatę iednę na dachy wniosła etc. Trzęsienie to tak na ziemi iako y na morzu trwało do końca Czerwca, y części iedney miesiąca Lipca, ale coraz słabieiąc:
Na górach słyszany był wielki łoskot, á im kto barziey do nich zbliżał się, tym większe czuł trzęsienie.
W Kwietniu były upały
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 143
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
na wielu miejscach otworzyła przepaści nader głębokie. Trzęsienie na wyspie Canaria i Cores.
3 Czerwca około dziesiątej z rana Smok albo słup wodnisty wylawszy wodę nad Emott -More w Lancashire zalał pola, porył ziemię, tak dalece że skały, które o 7 stop w ziemi były, odkrył i tym sposobem więcej niż na 5 łanów ziemi zniszczył. Nie było deszczów, ale tylko mgła.
W Nocy z 15 na 16 Czerwca trzęsienie gwałtowne, w Neustad o 8 mil od Wiednia, i w innych miejscach na granicy Austryj, i Węgier. Wiele domów upadło.
W Lipcu trzęsienie ziemi na wyspach Kanaryiskich, to jest: na wyspie Canaria, i
na wielu mieyscach otworzyła przepaści nader głębokie. Trzęsienie na wyspie Canaria y Cores.
3 Czerwca około dziesiątey z rana Smok albo słup wodnisty wylawszy wodę nad Emott -More w Lancashire zalał pola, porył ziemię, tak dalece że skały, ktore o 7 stop w ziemi były, odkrył y tym sposobem więcey niż na 5 łanow ziemi zniszczył. Nie było deszczow, ale tylko mgła.
W Nocy z 15 na 16 Czerwca trzęsienie gwałtowne, w Neustad o 8 mil od Wiednia, y w innych mieyscach na granicy Austryi, y Węgier. Wiele domow upadło.
W Lipcu trzęsienie ziemi na wyspach Kanaryiskich, to iest: na wyspie Canaria, y
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 170
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
trwało 4 minuty,
29 Czerwca w Brukselij, w Kolonij, i na innych miejscach. 16 Lipca trzykroć powtórzone W Brukselij. i w miastach Prowincyj.
W Sierpniu, w Lizbonie i Carogrodzie dwukrotne.
15 Lutego nawałność straszliwa przy brzegach zachodnich Anglij, burza gwałtowna W Aquin prawie wszystkie drzewa z korzeniem powyrywała w gaju na łanów rozległym. W Wrześniu nawałność straszliwa przy wyspie Burbon, także na Oceanie zaczowszy od Capu Sinistere, aż do Anglij.[...] Grudnia po południu nawałność przy brzegach Genueńskich.
Na początku Kwietnia wybuchanie Wezuwiusza.
5 Stycznia w termometrze Reaumura likuor opadł aż do 71 grad: w Torneo, a w Petersburgu do 32 gradusów niżej miejsca znaczącego
trwało 4 minuty,
29 Czerwca w Bruxelliy, w Koloniy, y na innych mieyscach. 16 Lipca trzykroć powtorzone W Bruxelliy. y w miastach Prowincyi.
W Sierpniu, w Lizbonie y Carogrodzie dwukrotne.
15 Lutego nawałność straszliwa przy brzegach zachodnich Angliy, burza gwałtowna W Aquin prawie wszystkie drzewa z korzeniem powyrywała w gaju na łanow rozległym. W Wrześniu nawałność straszliwa przy wyspie Burbon, także na Oceanie zaczowszy od Capu Sinistere, aż do Angliy.[...] Grudnia po południu nawałność przy brzegach Genueńskich.
Na początku Kwietnia wybuchanie Wezuwiusza.
5 Stycznia w termometrze Reaumura likuor opadł aż do 71 grad: w Torneo, á w Petersburgu do 32 gradusow niżey mieysca znaczącego
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 222
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
instrument i w niektórych miejscach poprawiwszy go, posłał mię do sekretarza swego Dulęby, ażeby zaraz, przepisawszy, oddał go księciu podkanclerzemu, sekretem nas obydwóch obowiązawszy. A tak kuratela na księcia krajczego tegoż dnia podpisana od króla była.
Wracając się do sejmowania naszego. Popiel, poseł sandomierski, nie pozwalając na lustracją łanów królewskich, szlacheckich i duchownych in ordine aukcji wojska, gdy go zaczęli o to inni posłowie atakować, on nie mogąc w odpowiedzi dostarczyć, referował się do Małachowskiego, starosty oświęcimskiego, kolegi swego, że skoro Małachowski przyjdzie, tedy się zupełniej wyeksplikuje. Nadszedł w godzinę Małachowski, starosta oświęcimski, teraźniejszy krajczy koronny. Brat
instrument i w niektórych miejscach poprawiwszy go, posłał mię do sekretarza swego Dulęby, ażeby zaraz, przepisawszy, oddał go księciu podkanclerzemu, sekretem nas obodwoch obowiązawszy. A tak kuratela na księcia krajczego tegoż dnia podpisana od króla była.
Wracając się do sejmowania naszego. Popiel, poseł sendomirski, nie pozwalając na lustracją łanów królewskich, szlacheckich i duchownych in ordine aukcji wojska, gdy go zaczęli o to inni posłowie atakować, on nie mogąc w odpowiedzi dostarczyć, referował się do Małachowskiego, starosty oświęcimskiego, kolegi swego, że skoro Małachowski przyjdzie, tedy się zupełniej wyeksplikuje. Nadszedł w godzinę Małachowski, starosta oświęcimski, teraźniejszy krajczy koronny. Brat
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 281
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
1. — Psalterium 1. — Breviarz 1. — Obrusów na ołtarz 3. — Pas na kielichy 6. — Szyrzynek 2. — Pasów do Msze Sw. 2. — Ręczników 2. — Portatylów 2. — Ręczników małych 3. — Dekę żałobną na mary 1. — Gruntu do plebaniej Ptaszkowskiej jest łanów in numero dwa. — Pro memoria. (Ij. 145) (Ij. 146)
4161. (122) Actum in villa Ptaszkowa A. D. 1729; 29 Martii. Zagajenie prawa rugowego i sądu wielkiego we wsi Ptaszkowej I. O. X. I. M. lerzego Lubomirskiego Oboznego W.
1. — Psalterium 1. — Breviarz 1. — Obrusow na ołtarz 3. — Pas na kielichy 6. — Szyrzynek 2. — Pasow do Msze Sw. 2. — Ręcznikow 2. — Portatylow 2. — Ręcznikow małych 3. — Dekę żałobną na mary 1. — Gruntu do plebaniey Ptaszkowskiey iest łanow in numero dwa. — Pro memoria. (II. 145) (II. 146)
4161. (122) Actum in villa Ptaszkowa A. D. 1729; 29 Martii. Zagaienie prawa rugowego y sądu wielkiego we wsi Ptaszkowey I. O. X. I. M. lerzego Lubomirskiego Oboznego W.
Skrót tekstu: KsPtaszUl_3
Strona: 565
Tytuł:
Księgi gromadzkie wsi Ptaszkowa, cz. 3
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Ptaszkowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
księgi sądowe
Tematyka:
sprawy sądowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1722 a 1750
Data wydania (nie wcześniej niż):
1722
Data wydania (nie później niż):
1750
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Księgi sądowe wiejskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bolesław Ulanowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1921