miesiąca świece, Skąd też ogień w krzemieniu, krzemień w mokrej rzece. 115 (N). ŻART NIEOSTROŻNY
Jeden szlachcic, wesele swej sprawując córce, Daje panu młodemu złożenie na górce, Trzecia noc nastąpiła, do łożnice, gdzie się Nowe stadło poznaje, jako zwyczaj niesie. Już pół nocy minęło, już na łokciu gołem Za cukrowym pan młody przesypiał się stołem. Długie mu się godziny zdadzą niepodobnie, Tęskni, spluwa, wygląda, jeśli mysz gdzie skrobnie, Słucha, jeśli się ruszy nocny ptak na dachu; Wolałby na straconym stać kędy szylwachu. Nie widać obiecanej z panną młodą ciotki; Ale ta, odstawiwszy na igrzysko wschodki
miesiąca świece, Skąd też ogień w krzemieniu, krzemień w mokrej rzece. 115 (N). ŻART NIEOSTROŻNY
Jeden szlachcic, wesele swej sprawując córce, Daje panu młodemu złożenie na górce, Trzecia noc nastąpiła, do łożnice, gdzie się Nowe stadło poznaje, jako zwyczaj niesie. Już pół nocy minęło, już na łokciu gołem Za cukrowym pan młody przesypiał się stołem. Długie mu się godziny zdadzą niepodobnie, Tęskni, spluwa, wygląda, jeśli mysz gdzie skrobnie, Słucha, jeśli się ruszy nocny ptak na dachu; Wolałby na straconym stać kędy szylwachu. Nie widać obiecanej z panną młodą ciotki; Ale ta, odstawiwszy na igrzysko wschodki
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 58
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
IV. O Miarach potrzebnych do wymierzania wszelkich Długości. Różni różnych miar używają, jako to Stop, Piędzi, Łatrów: Geometra Polski używa zwyczajnej miary w Koronie: Łokcia: który się dzieli na cztery części, nazwane Ćwierci, a Ćwierć każda, dzieli się na części sześć, które Calami zowią, tak iż w łokciu jednym, znajduje się Calów, 24. Stolarze i Sznicerze, dzielą jeszcze każdy Cal, na Ziarnek, albo Minut 8. i rachują ich wjednej ćwierci, 48; a w całym łokciu, 192. Łokieć składany na cztery części, jaki pokazuje figura, jest sposobny do noszenia.
A że łokieć w znacznej
IV. O Miárách potrzebnych do wymierzánia wszelkich Długośći. Rożni rożnych miar vżywáią, iáko to Stop, Piędźi, Łátrow: Geometrá Polski vżywa zwyczáyney miáry w Koronie: Łokćiá: ktory się dżieli ná cztery częśći, názwáne Cwierći, á Cwierć káżda, dźieli się ná częśći sześć, ktore Calami zowią, ták iż w łokćiu iednym, znáyduie się Calow, 24. Stolarze y Sznicerze, dżielą ieszcze káżdy Cal, ná Ziarnek, álbo Minut 8. y ráchuią ich wiedney ćwierći, 48; á w cáłym łokćiu, 192. Łokieć składány ná cztery częśći, iáki pokázuie figurá, iest sposobny do noszęnia.
A że łokieć w znáczney
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 5
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
cztery części, nazwane Ćwierci, a Ćwierć każda, dzieli się na części sześć, które Calami zowią, tak iż w łokciu jednym, znajduje się Calów, 24. Stolarze i Sznicerze, dzielą jeszcze każdy Cal, na Ziarnek, albo Minut 8. i rachują ich wjednej ćwierci, 48; a w całym łokciu, 192. Łokieć składany na cztery części, jaki pokazuje figura, jest sposobny do noszenia.
A że łokieć w znacznej Długości ujmuje albo przyczynia miary, gdy go z miejsca na miejsce przestawiamy; potrzebna rzecz mieć miarę w pięć łokci na krótkie odległości, z podziałami na łokcie, ćwierci, i na cale, jakich
cztery częśći, názwáne Cwierći, á Cwierć káżda, dźieli się ná częśći sześć, ktore Calami zowią, ták iż w łokćiu iednym, znáyduie się Calow, 24. Stolarze y Sznicerze, dżielą ieszcze káżdy Cal, ná Ziarnek, álbo Minut 8. y ráchuią ich wiedney ćwierći, 48; á w cáłym łokćiu, 192. Łokieć składány ná cztery częśći, iáki pokázuie figurá, iest sposobny do noszęnia.
A że łokieć w znáczney Długośći vymuie álbo przyczynia miáry, gdy go z mieyscá ná mieysce przestáwiamy; potrzebna rzecz mieć miárę w pięć łokći ná krotkie odległośći, z podźiałámi ná łokćie, ćwierći, y ná cale, iákich
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 5
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
dwie części, jakich ma cal jeden, jedenaście. 2. Szerokość związana między rękojeściami T, niech będzie taka, jaka u taków, abo u kar. 3. Okowane koło L, gładko po Gdańsku, mogłoby służyć na długą pracą; jaka się trafia Ich Mościom Panom Geometrom przysiężnym. 4. Przy każdym łokciu spiąciu, całego obwodu koła L, niech będzie znak jaki na obwodzie koła, dla rozeznania każdego zosobna łokcia spiąci. Może się ten podział odprawić ćwiekami na boku dzwon wbitymi, albo na walcu koła przy R. Nie zawadzi i na ćwierci każdego łokcia ten podział. Używanie Wozka Mierniczego. NIech się poda okzazja przemierzać
dwie częśći, iákich ma cal ieden, iedenaśćie. 2. Szerokość związána między rękoieśćiámi T, niech będźie táka, iáka v takow, ábo v kar. 3. Okoẃane koło L, głádko po Gdáńsku, mogłoby służyć ná długą pracą; iáka się tráfia Ich Mośćiom Pánom Geometrom przyśiężnym. 4. Przy káżdym łokćiu zpiąćiu, cáłego obwodu kołá L, niech będźie znák iáki ná obẃodźie kołá, dla rozeznánia káżdego zosobná łokćiá zpiąći. Może się ten podźiał odprawić ćwiekami ná boku dzwon wbitymi, álbo ná wálcu kołá przy R. Nie záwádźi y ná ćwierći káżdego łokćiá ten podźiał. Vżywánie Wozká Mierniczego. NIech się poda okzázya przemierzáć
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 7
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
jest miąższa. Gdyż Jako CD. (półłokcia naprzykład odległości Celów na linii mierniczej) do DB, miąższości stronki 1. tak CG, 200, półłokciów do GH, 200 stronek. Tak iż w tysiącu łokci, byłoby oszukania na 2000 stronek, to jest, więcej niż na dwa łokcia. Jeżeli w łokciu nie stanie podle siebie stronek 900: to jest wcalu jednym stronek trzydzieści i połośmej. o Instrumentach prostych.
Dla tej przyczyny używaj do twoich Instrumentów potrzebujących Celów, nie inakszych Celów, bliższych od oka, tylko rozerzniętych, jaki jest D w Figurze poprzedzającej; a dalszych od oka, z stronką we dwa trianguły ostre
iest miąszsza. Gdyż Iáko CD. (połłokćiá náprzykład odległośći Celow ná linii mierniczey) do DB, miąszszośći stronki 1. ták CG, 200, połłokćiow do GH, 200 stronek. Ták iż w tyśiącu łokći, byłoby oszukánia ná 2000 stronek, to iest, więcey niż ná dwá łokćiá. Ieżeli w łokćiu nie stánie podle śiebie stronek 900: to iest wcalu iednym stronek trzydźieśći y połosmey. o Instrumentách prostych.
Dla tey przyczyny vżyway do twoich Instrumentow potrzebuiących Celow, nie inákszych Celow, bliższych od oká, tylko rozerzniętych, iáki iest D w Figurze poprzedzáiącey; á dálszych od oká, z stronką we dwá tryánguły ostre
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
: w Czwartej, samę wysokość, którą się mierzy. Na tej Tablicy widzisz jawnie, jako namniejsza odległość, w łokci 5, Mierniczego od wysokości gdyby jedną cząsteczką na Instrumencie pobłądził, jakich ma jego ściana 1000, nie uczyni omyłki w pomierzeniu wysokości na 30. łokci, tylko na 5 cząsteczek, jakich w jednym łokciu jest 1000, to jest, w jednej dwochsetnej części jednego łokcia. A gdyby odstąpił na 5000 łokci, od tejże wysokości, jużby w jednej cząstecce omyłką, przydał pięć łokci wysokości, nad prawdziwą. 9.Odmierzanie proste jakiej długości dla czwartej niewiadomej, ma być odprawione zwielką pilnością po sznurze prosto, nie
: w Czwartey, samę wysokość, ktorą się mierzy. Na tey Tablicy widźisz iáwnie, iáko namnieysza odległość, w łokći 5, Mierniczego od wysokośći gdyby iedną cząsteczką ná Instrumenćie pobłądźił, iákich ma iego śćiáná 1000, nie vczyni omyłki w pomierzeniu wysokośći ná 30. łokći, tylko ná 5 cząsteczek, iákich w iednym łokćiu iest 1000, to iest, w iedney dwochsetney części iednego łokciá. A gdyby odstąpił ná 5000 łokci, od teyże ẃysokości, iużby w iedney cząstecce omyłką, przydał pięc łokci wysokości, nád praẃdźiwą. 9.Odmierzánie proste iákiey długości dla czwartey niewiádomey, ma bydź odpráwione zwielką pilnością po sznurze prosto, nie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 36
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przykład:) tak Ko, 250 cześci odciętych, zmierzając ku D: do czwartego. Wynidzie wysokość BE, łokci 30. Nauka LII. Góry wysokość po prostu przemierzać. NIech będzie góra UNHB, której wysokość BC trzeba zmierzać. Wymierzywszy łatę abo laskę HE, długą na łokci 12, i ćwierć; przy dwunastym łokciu, w punkcie E, przybij na niej co znacznego, sposobnego do widzenia z daleka na kształt Tarcze opisanej w Nauce 9. tej Zabawy. Tu ją Celem zwać będę. o Wymierzaniu Wysokości.
Potym na wierzchu B, góry UNHB, postaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu na swoim Pachołki BD, dwa łokcia wysokim; i
przykład:) ták Ko, 250 cześći odćiętych, zmierzáiąc ku D: do czwartego. Wynidźie wysokość BE, łokći 30. NAVKA LII. Gory wysokość po prostu przemierzáć. NIech będźie gorá VNHB, ktorey wysokość BC trzebá zmierzáć. Wymierzywszy łátę ábo laskę HE, długą ná łokći 12, y ćwierć; przy dwunastym łokćiu, w punktćie E, przybiy ná niey co znácznego, sposobnego do widzęnia z dáleká ná kształt Tarcze opisáney w Náuce 9. tey Zabawy. Tu ią Celem zwáć będę. o Wymierzániu Wysokośći.
Potym ná wierzchu B, gory VNHB, postaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu ná swoim Páchołki BD, dwá łokćiá wysokim; y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 49
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
podzielony łokieć cały. Które 80 cząsteczek ze 100: czynią Calów 19, i 1. cząstkę jakich Cal zamyka 5. Wymierzania wszelkiej Długości.
Także jeżeli cząstka na Węgielnicy odcięta wystarczy zupełnie poprzecznej linijce TI, w triangule HCL, na skali HCEF. Takowa cząstka, zamyka w sobie cząsteczek 20, jakich jest w jednym łokciu 100. które 20 cząstek, czynią calów 4. i 8. od 10. Ponieważ: jako 100 do 20, tak 24 calów, do 4. i 8. od 10. DEMONSTRACJA. Triangułów CHL i CNV, anguły CHL, i CNV zrysowania są krzyżowe: Zaczym według Prawdy 12. Zabawy 1.
podźielony łokieć cáły. Ktore 80 cząsteczek ze 100: czynią Calow 19, y 1. cząstkę iákich Cal zámyka 5. Wymierzánia wszelkiey Długośći.
Tákże ieżeli cząstká ná Węgielnicy odćięta wystárczy zupełnie poprzeczney liniyce TI, ẃ tryángule HCL, ná skáli HCEF. Tákowa cząstká, zámyka w sobie cząsteczek 20, iákich iest w iednym łokćiu 100. ktore 20 cząstek, czynią calow 4. y 8. od 10. Ponieważ: iáko 100 do 20, ták 24 calow, do 4. y 8. od 10. DEMONSTRACYA. Tryángułow CHL y CNV, ánguły CHL, y CNV zrysowania są krzyżowe: Záczym według Prawdy 12. Zabawy 1.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 55
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
linijkę TP, którą wydziel na części równych 24; i przypisz liczbę jako w figurze od ręki prawej do lewej. A będzie go- Zebranie Krociusińkie
towa linijka, która pokaże każdy zosobna Cal, na jakich 24, dzieli się łokiec jeden zupełny, zów ją Linijką Calów. Vziwanie Linijki Calów. PO trzydziestym naprzykład łokciu na Węgielnicy nmc, przypada linia z Celami na cząsteczkę L, trzydziestego pierwszego łokcia, nie wiem wiele Calów zawierającą, a potrzeba mi ich wiedzieć. Tedy przystawię koniec P, Linijki Calów, w podłuż leżącej przy ścianie mn Węgielnice, do tej cząstki L; i upatrzę który podział Linijki Calów TP, przystawionej na LX
liniykę TP, ktorą wydźiel ná częśći rownych 24; y przypisz liczbę iáko w figurze od ręki práẃey do lewey. A będźie go- Zebránie Kroćiuśińkie
towa liniyká, ktora pokaże káżdy zosobná Cal, ná iákich 24, dźieli się łokiec ieden zupełny, zow ią Liniyką Calow. Vźywánie Liniyki Calow. PO trzydźiestym náprzykład łokćiu ná Węgielnicy nmc, przypada liniia z Celámi ná cząsteczkę L, trzydźiestego pierwszego łokćiá, nie wiem wiele Calow záwieráiącą, a potrzebá mi ich wiedźieć. Tedy przystáwię koniec P, Liniyki Calow, w podłuż leżącey przy śćianie mn Węgielnice, do tey cząstki L; y vpátrzę ktory podźiał Liniyki Calow TP, przystawioney ná LX
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 56
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Tedy przystawię koniec P, Linijki Calów, w podłuż leżącej przy ścianie mn Węgielnice, do tej cząstki L; i upatrzę który podział Linijki Calów TP, przystawionej na LX, doskonale przypada do któregożkolwiek łokcia Węgielnice (niech przypadnie piąty, na F.) Więc mam być pewien, że cząstka L, po trzydziestym łokciu oddzielona, zawiera w sobie Calów 5. DEMONSTRACJA. Każda cząstka na Linijce Calów TP, zrysowania, zawiera łokieć 1. i jednę część ze dwudziestu czterech, jednego całego łokcia: to jest Cal jeden. Ponieważ jeden łokieć dwudziesty piąty z linii eu, to jest z Węgielnice nmc, jest rozrzucony w podziale między 24
. Tedy przystáwię koniec P, Liniyki Calow, w podłuż leżącey przy śćianie mn Węgielnice, do tey cząstki L; y vpátrzę ktory podźiał Liniyki Calow TP, przystawioney ná LX, doskonále przypada do ktoregożkolwiek łokcia Węgielnice (niech przypadnie piąty, ná F.) Więc mam bydź pewien, że cząstká L, po trzydziestym łokćiu oddzielona, záwierá w sobie Calow 5. DEMONSTRACYA. Káżda cząstká ná Liniyce Calow TP, zrysowánia, záwiera łokieć 1. y iednę część ze dẃudźiestu czterech, iednego cáłego łokćia: to iest Cal ieden. Ponieważ ieden łokieć dwudźiesty piąty z linii eu, to iest z Węgielnice nmc, iest rozrzucony w podziale między 24
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 56
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
