/ Octu/ słodkości/ Pieprzu/ Cynamonu/ Limonij/ przywarzywszy daj na Stół. XXI. Inaczej.
MOżesz te wszytkie Kondymenta przydać/ i zabielić tak jako Frykase albo Sztufade/ a przywarzywszy daj gorąco na Stół. XXII. Potrawa z Ślimakami.
WEźmij Kapłona albo Golembi/ albo Cielęciny/ rozbierz pięknie/ nie mocz Ślimaków/ odwarz/ ochędoż/ usiekaj drobno/ włóż to wszytko w naczynie gliniane/ Pietruszki i cebule drobno/ masła dobrego/ rosołu trochę/ warz wszytko społem/ a z osobna miej takież Ślimaki siekane/ i skorupki chędożone/ a gdy dowiera/ włóż te Ślimaki w rynkę/ wlej rosołu trochę/ gałki/ warz
/ Octu/ słodkośći/ Pieprzu/ Cynámonu/ Limoniy/ przywárzywszy day ná Stoł. XXI. Ináczey.
MOżesz te wszytkie Kondymentá przydáć/ y zábielić ták iáko Frykasse álbo Sztuffáde/ á przywárzywszy day gorąco ná Stoł. XXII. Potráwá z Slimákámi.
WEźmiy Kápłoná álbo Golęmbi/ albo Cielęćiny/ rozbierz pieknie/ nie mocz Slimakow/ odwarz/ ochędoż/ vśiekay drobno/ włoż to wszytko w naczynie gliniáne/ Pietruszki y cebule drobno/ másłá dobrego/ rosołu trochę/ warz wszytko społem/ á z osobná miey tákiesz Slimaki śiekáne/ y skorupki chędożone/ a gdy dowiera/ włoż te Slimaki w rynkę/ wley rosołu trochę/ gałki/ warz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 22
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
słuchały. Więc jeszcze dalej sobie pochadzamy Miedzy ślicznemi wszędzie dąbrowami, Klonem, grabiną i wszego rodzaju Rozkosznym drzewem tamecznego gaju, Miedzy któremi były i sadowe Drzewa i śliczne frukty ogrodowe, Jabłka, orzechy, gruszki, a na górach Trochę piaszczystych — wino w gronowinach Gęsto wisiało jeszcze niedojrzałe, Ale jagody już były niemałe. Ślimaków też rzecz nieprzejrzana była, Zgoła się wyspa pod niemi okryła, Drzewa i trawy zapłowiały niemi; Z domków wyszedszy chodziły po ziemi, Które im sam Bóg prawem przyrodzonym Zbudował kształtem dokoła kręconym; Czarne z różkami i ogonki miały, Jako ich zwyczaj —- wszędzie się czołgały. Tak gdy się rzeczom w nieznajomej stronie Przypatrujemy
słuchały. Więc jeszcze dalej sobie pochadzamy Miedzy ślicznemi wszędzie dąbrowami, Klonem, grabiną i wszego rodzaju Rozkosznym drzewem tamecznego gaju, Miedzy któremi były i sadowe Drzewa i śliczne frukty ogrodowe, Jabłka, orzechy, gruszki, a na górach Trochę piaszczystych — wino w gronowinach Gęsto wisiało jeszcze niedojrzałe, Ale jagody już były niemałe. Ślimaków też rzecz nieprzejrzana była, Zgoła się wyspa pod niemi okryła, Drzewa i trawy zapłowiały niemi; Z domków wyszedszy chodziły po ziemi, Które im sam Bóg prawem przyrodzonym Zbudował kształtem dokoła kręconym; Czarne z różkami i ogonki miały, Jako ich zwyczaj —- wszędzie się czołgały. Tak gdy się rzeczom w nieznajomej stronie Przypatrujemy
Skrót tekstu: BorzNaw
Strona: 70
Tytuł:
Morska nawigacyja do Lubeka
Autor:
Marcin Borzymowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1662
Data wydania (nie wcześniej niż):
1662
Data wydania (nie później niż):
1662
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Gdańsk
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Wydawnictwo Morskie
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
skały do kamieni/ jest barzo zimna/ a potrzeba żeby oni łowcy byli pod wodą/ i żeby zatrzymali dech w sobie/ podczas i przez kwadrans godziny: dla tegoż takim ludziom Panowie ich mało dają jadać/ a potraw subtelnych: i nie przypuszczają ich też do białychgłów. Perły rodzą się w mięsie Ostrig abo ślimaków morskich: a rzadko się trafi/ aby się znalazły dwie sobie podobne i równe: dla której przyczyny Łacinnicy zowią ich Vniones. Zstaniały też barzo dla ich dostatku/ którego dodaje Europie nowy świat: gdyż na Flocie w roku 1587. przybyło ich na króla 18 grzywien/ i inszych trzy skrzynie: a na insze partykularne
skały do kámieni/ iest bárzo źimna/ á potrzebá żeby oni łowcy byli pod wodą/ y żeby zátrzymáli dech w sobie/ podczás y przez quádráns godźiny: dla tegoż tákim ludźiom Pánowie ich máło dáią iádáć/ á potraw subtelnych: y nie przypusczáią ich też do białychgłow. Perły rodzą się w mięśie Ostrig ábo ślimakow morskich: á rzadko się tráfi/ áby się ználázły dwie sobie podobne y rowne: dla ktorey przyczyny Láćinnicy zowią ich Vniones. Zstániáły też bárzo dla ich dostátku/ ktorego dodáie Europie nowy świát: gdyż ná Floćie w roku 1587. przybyło ich ná krolá 18 grzywien/ y inszych trzy skrzynie: á ná insze párticulárne
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 297
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
/ podobna wodzie morza Wielkiego. Zowią jednak Czerwone morze/ iż tam ziemia jest czerwona/ i góry jakoby czerwone/ skąd i morze samo zda się takie/ abo tez dla tego/ że było figurą krwie Zbawicielowej/ na kryzu świętym wylanej i krztu świętego/ który z niej moc swoję ma. Najdują się tu rozmaitych ślimaków rozmaite skorupy/ także koral biały/ i insze kamienie kosztowne/ a po wyspach jego/ roście drzewo czerwone bryzeliowemu podobne. Kędy żydzi przeszli morze. Ziemia czerwona i góry. Peregrynacja Brzeg co ma.
PRZYDATEK.
PRzydawa Petrus Bellonius, że też tam są korla napoły czerwone i białe/ jako ud miąsze/ długość
/ podobna wodźie morzá Wielkiego. Zowią iednák Czerwone morze/ iż tám żiemiá iest czerwona/ y gory iákoby czerwone/ skąd y morze sámo zda sie tákie/ ábo tez dla tego/ że było figurą krwie Zbáwićielowey/ ná kryzu świętym wyláney y krztu świetego/ ktory z niey moc swoię ma. Náyduią sie tu rozmáitych ślimakow rozmáite skorupy/ tákże koral biały/ y insze kámienie kosztowne/ á po wyspách iego/ rośćie drzewo czerwone bryzeliowemu podobne. Kędy zydzi przeszli morze. Ziemiá czerwona y gory. Peregrinácya Brzég co ma.
PRZYDATEK.
PRzydawa Petrus Bellonius, że też tám są korla nápoły czerwone y białe/ iáko ud miąsze/ długość
Skrót tekstu: BreyWargPereg
Strona: 38
Tytuł:
Peregrynacja arabska albo do grobu św. Katarzyny
Autor:
Bernhard Breydenbach
Tłumacz:
Andrzej Wargocki
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy podróży
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
Kapieli są bardzo pożyteczne, częścią dla wolnego odeścia uryny, częścią dla rozprzestrzenienia meatów, przez które uryna przechodzi, aby kamyk mógł się łatwiej przez nie pomknąć.
Enemy także są pożyteczne, zwłaszcza gdy bole i rzniecia wielkie dokuczają, kładąc do nich zioła należyte: przydając Terpentyny. Sposoby leczenia Wodka na Kamień osobliwa.
WEźmi Ślimaków żywych i z skorupami, potłucz je, i nalej octem mocnym, przepal przez szklany, albo gliniany Alembik, do przepalonej wodki nakładź innych Ślimaków, znowu przepal, uczyń to i trzeci raz, dawaj tej wodki po łyszcze choremu, uznasz skutek osobliwy.
Item Sok Limoniowy z olejkiem Migdałowym zażywany znacznie pomaga
Item Wodka wypalona
Kápieli są bárdzo pożyteczne, częśćią dla wolnego odeśćia uryny, częśćią dla rosprzestrzenienia meatow, przez ktore uryná przechodźi, áby kámyk mogł się łátwiey przez nie pomknąć.
Enemy tákże są pożyteczne, zwłaszczá gdy bole y rzniećia wielkie dokuczáią, kłádąc do nich źiołá náleżyte: przydáiąc Terpentyny. Sposoby leczenia Wodká ná Kámien osobliwa.
WEźmi Slimákow żywych y z skorupámi, potłucz ie, y náley octem mocnym, przepal przez szklány, álbo gliniány Alembik, do przepaloney wodki nákłádź innych Slimákow, znowu przepal, uczyń to y trzeći raz, daway tey wodki po łyszcze choremu, uznasz skutek osobliwy.
Item Sok Limoniowy z oleykiem Migdałowym záżywány znácznie pomaga
Item Wodká wypaloná
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 62
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
wielu zebranie znaczące/ jako też Zelandia/ Lequjo/Maluccho. Mieszkańcy tamci mają dosyć białości/ i dobrze zdrowi są: używają rozmaitych języków: jednego Króla słuchają: żyją Mahizem korzeńmi/ i owocami/ i rybami. Przedniejsze u nich rzeczy są cocole czerwone/ i niektóre kamyczki czerwonawe/ które znajdują w mózgu ślimaków morskich: i rozmaite insze kamienie czarne/ i inszych farb. Ptastwa po tych wyspach/ a zwłaszcza gołębi/ dziwnie jest wiele. Ludzie z Hiszpaniole i z Kuby/ jeżdżą tam łowić ptastwo/ i nakładają nim swe barki. Udają/ iż Hiszpani we 20. lat nabrali niewolników/ więcej niż do 40000. częścią
wielu zebránie znáczące/ iáko też Zelándia/ Lequio/Máluccho. Mieszkáńcy támći máią dosyć białośći/ y dobrze zdrowi są: vżywáią rozmáitych ięzykow: iednego Krolá słucháią: żyią Máhizem korzeńmi/ y owocámi/ y rybámi. Przednieysze v nich rzeczy są cocole czerwone/ y niektore kámyczki czerwonáwe/ ktore znáyduią w mozgu ślimakow morskich: y rozmáite insze kámienie czarne/ y inszych farb. Ptástwá po tych wyspách/ á zwłasczá gołębi/ dźiwnie iest wiele. Ludźie z Hiszpániole y z Kuby/ ieżdżą tám łowić ptástwo/ y nákłádáią nim swe barki. Vdáią/ iż Hiszpani we 20. lat nábráli niewolnikow/ więcey niż do 40000. częśćią
Skrót tekstu: BotŁęczRel_II
Strona: 68
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. II
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
